Gemeente / Montferland Bestemmingsplan / parapluherziening lichtmasten

Gemeente / Montferland Bestemmingsplan / parapluherziening lichtmasten procedure datum vooroverleg 22 mei 2009 1 e tervisielegging 2 juli 2009 vaststelling 2 e tervisielegging Opdrachtgever Gemeente Montferland Opdrachtnemer amer /ruimtelijke ontwikkeling Zonnehof 43 /3811 ND / Amersfoort 033-4621623 / bureau@amer.nl / www.amer.nl status Ontwerp projectnummer 58-114 plan-idn - datum 3 december 2009

Toelichting

5 INHOUDSOPGAVE Blz. hoofdstuk 1. Inleiding 7 hoofdstuk 2. Planologische en milieusituatie 8 hoofdstuk 3. Juridische plantoelichting 9 hoofdstuk 4. Maatschappelijke en economische uitvoerbaarheid 10 4.1 Maatschappelijke uitvoerbaarheid 10 4.2 Economische uitvoerbaarheid 14

7 hoofdstuk 1. Inleiding Op de voetbalaccommodaties binnen de gemeente Montferland zijn in het verleden vrijwel uitsluitend lichtmasten van 15 m hoogte geplaatst. Deze hoogte past echter niet in de vigerende bestemmingsplannen waarin deze voetbalaccommodaties voorkomen, zijnde het bestemmingsplan "Buitengebied 2000" en het bestemmingsplan "Kernen 2007". In deze plannen geldt namelijk een maximum hoogte van 12, respectievelijk 10 meter. Middels deze parapluherziening wil de gemeente problemen die verenigingen ondervinden bij realisatie en herbouw van lichtmasten ondervangen. De bestaande situatie (lichtmasten tot een hoogte van 15 meter) wordt daartoe middels dit plan geformaliseerd. Doel van deze parapluherziening is om lichtmasten tot een hoogte van 15 m mogelijk te maken rondom de voetbalvelden in de gemeente Montferland. Door de NOC*NSF wordt voor voetbal een mast van minimaal 15 m. hoogte aanbevolen. Een nog hogere mast voldoet beter, maar kost meer - ook aan energieverbruik. Sporttechnisch is het uitgangspunt dat een hogere lichtmast de kans op verblinding voor de sporter en uitstraling naar de omgeving verkleint (de lampen schijnen meer recht naar beneden). Ook geeft een hogere mast een betere richtmogelijkheid van bovenaf, met minder zijwaartse verstrooiing. Nieuwe lichtmasten zijn daarnaast nodig omdat op enkele sportparken een tekort is aan trainingscapaciteit tijdens de avonduren. Verlichting van bepaalde sportvelden is een essentieel gegeven. Trainingen vinden over het algemeen op doordeweekse avonden plaats; en - zeker in de wintermaanden - is verlichting daarbij noodzakelijk. Vanwege volle competitieprogramma s en oefenwedstrijden is ook op enkele wedstrijdvelden verlichting nodig. Dit hangt ook samen met het intensieve gebruik van de sportparken en de hogere eisen die tegenwoordig door de gebruikers aan de sportvelden worden gesteld. Een andere ontwikkeling in dit verband is de aanleg van velden die zowel bruikbaar zijn voor wedstrijden als (in beperkte mate) voor trainingen. Deze constructie leidt tot een meer efficiënt gebruik van de sportvelden, en dus per saldo tot minder sportvelden per sportpark. De aanleg hiervan is echter alleen zinvol als ook in de avonduren van deze velden gebruik gemaakt kan worden. De verlichtingsinstallaties dienen zodanig te worden ontworpen en afgesteld dat de omgeving van de sportcomplexen zo min mogelijk nadelige gevolgen zal ondervinden. Ter bestrijding van lichthinder is het van belang dat er geschikte armaturen worden gebruikt, waarbij het licht niet naar boven of horizontaal schijnt. Bolle verlichting dient daarom vermeden te worden.

8 hoofdstuk 2. Planologische en milieusituatie Door de NOC*NSF is een groot aantal normen en aanbevelingen opgesteld. Voor voetbal wordt een mast van minimaal 15m. hoogte aanbevolen. Een nog hogere mast voldoet beter, maar kost meer - ook aan energieverbruik. Dit is een hoogte die door voetbalverengingen in heel Nederland gehanteerd worden. Voorts is het niet per definitie zo is dat een mast van 10 meter hoogte voor de omgeving minder overlast bezorgt dan een mast van 15 meter hoogte. Een hogere mast geeft een betere richtmogelijkheid van bovenaf, met minder zijwaartse verstrooiing. Een hogere lichtmast verkleint de kans op verblinding voor de sporter en uitstraling naar de omgeving (de lampen schijnen meer recht naar beneden). In de vigerende plannen zijn lichtmasten binnen de bestemming Recreatieve voorzieningen in het buitengebied en recreatieve doeleinden in de kernen tot een hoogte van respectievelijk 12 meter en 10 meter mogelijk. In deze parapluherziening wordt het voorschrift dat de maximale hoogte regelt van lichtmasten gewijzigd in 15 meter. Aangezien de meeste masten in de gemeente al een hoogte hebben van 15 meter wordt met name de bestaande situatie geformaliseerd. Gelet op het maatschappelijk belang, het gegeven dat het vooral gaat om een formalisering van de bestaande situatie en de relatief kleine planologische ingreep wordt nader onderzoek naar archeologie, bodem, water, flora- en fauna, luchtkwaliteit, externe veiligheid en geluidhinder niet nodig geacht.

9 hoofdstuk 3. Juridische plantoelichting Dit bestemmingsplan is een parapluherziening van het bestemmingsplan Buitengebied 2000" en "Kernen 2007". Alleen de voorschiften van deze plannen worden gewijzigd. Om die reden is voor dit bestemmingsplan geen plankaart opgenomen. Binnen de vigerende bestemmingsplannen hebben de sportvelden de bestemming "Recreatieve voorzieningen" in het buitengebied en "Recreatieve doeleinden" in de kernen, respectievelijk artikel 23 en artikel 13. In deze parapluherziening wordt het voorschrift dat de maximale hoogte regelt van lichtmasten gewijzigd in 15 m. Nieuwe Wro Doordat de Wro per 1 juli 2008 is gewijzigd gelden voor nieuwe bestemmingsplannen een aantal nieuwe regels. Deze nieuwe regels zijn opgenomen in de herziening. Het betreft louter een aanpassing aan verplichte wet- en regelgeving.

10 hoofdstuk 4. Maatschappelijke en economische uitvoerbaarheid 4.1 Maatschappelijke uitvoerbaarheid Terinzagelegging 1) Dhr. H. Geerlings en mevr. P.A. Bruggink, Bovensteenakkers 23, 7041 CC s- Heerenberg (mede ondertekend door 7 buurtbewoners, wonende aan de Bovensteenakkers en Schaapskooiweg), ingeboekt op 10 augustus 2009. De zienswijzen zijn binnen de gestelde termijn binnengekomen en zijn daarmee ontvankelijk. Hieronder volgt een samenvatting van de zienswijzen gevolgd door een reactie van de gemeente. 1. In de paraplu herziening moet worden opgenomen dat er nooit lichtmasten geplaatst mogen worden over de middellijn van het 2e veld, deze lijn dient in de bestemmingsplankaart op te worden genomen. 2. Afstand Bovensteenakkers 19 en 21 tot R bedraagt nog geen 10 meter. Het kan niet zo zijn dat lichtmasten mogen worden opgericht op zo n korte afstand van een woning. Het college moet dan ook voor elk - R - voetbalveld - en of andere recreatiedoeleinden per geval voorschriften maken en rekening houden met de omgeving van die - R recreatieve doeleinden. 3. Voor de tennisvereniging, die al vele lichtmasten heeft, met een hoogte van 10 meter, waar reclamanten veel hinder van ondervinden, ontstaat nu ook de mogelijkheid om masten tot 15 meter hoog te plaatsen, waardoor nog meer hinder ontstaat. Voor de tennisvereniging in 's-heerenberg moet in de herziening de hoogte dan ook beperkt blijven tot de huidige masthoogte. 4. In het bestemmingsplan wordt gesproken over een kleinschalige ontwikkeling. Dit is wellicht in de richting naar de verenigingen het geval, maar het veroorzaakt een grootschalige ontwikkeling en hinder naar de omgeving. Het verbaast de reclamanten zeer dat er geen flora en fauna onderzoeken zijn verricht. 5. Er bestaan in Nederland allerlei richtlijnen op het gebied van verlichting voor sportvelden. In het bestemmingsplan is daar niets van te vinden, hetgeen zou impliceren dat elke vorm van verlichting / lichtsterkte kan worden geplaatst. 6. Reclamanten willen de gemaakte afspraken met MvR opgenomen zien in de paraplu herziening. 7. Reclamanten zijn van mening dat het college richtlijnen / voorschriften dient te maken welk soort verlichtingsarmaturen er gebruikt mogen worden, o.a. met betrekking tot de lichtsterkte kleur van het licht uitval naar boven en opzij, etc. 8. De parapluherziening spreekt over lichtmasten, in het bestemmingsplan Kernen 2007 art. 13 zijn geen lichtmasten (wel andere masten) voorzien. 9. Reclamanten zijn van mening dat de parapluherziening voor lichtmasten niet de geschikte procedure is, omdat aan lichtmasten hinderlijk en milieu aspecten zitten, alsook veiligheidsaspecten, bovendien is er een bouwvergunning voor nodig.

11 10. Reclamanten maken bezwaar tegen de ingediende bouwvergunning voor het plaatsen van 15 meter hoge lichtmasten op het voetbalveld van MVR te s-heerenberg. Deze aanvraag om bouwvergunning dient te worden geweigerd, omdat er geen vrijstelling WRO, ontheffing of projectbesluit mogelijk is. Gemeentelijke reactie Ad. 1.1 Aan deze zienswijze is tegemoet gekomen door het genoemde gedeelte van het terrein van MvR buiten de werking van deze parapluherziening te laten. Dit hebben we gedaan door een uitzonderingscontour in het bestemmingsplan op te nemen. M.a.w. voor de gehele accommodatie van MvR mogen straks lichtmasten gerealiseerd worden met een hoogte van 15 meter m.u.v. het gedeelte vanaf de middenlijn van veld 2 tot aan de Bovensteenakkers. Hier geldt een hoogte tot 10 meter. Het ontwerp bestemmingsplan is naar aanleiding van deze zienswijze aangepast. Ad. 1.2 Bij het opstellen van de vigerende bestemmingsplannen Kernen 2007 en Buitengebied 2000 is ervoor gekozen enkel gebruik te maken van de bestemming recreatieve voorzieningen en geen onderscheid te maken tussen de verschillende recreatieve doeleinden (bijvoorbeeld tennisverenging, voetbalvereniging). Dit om te voorkomen dat voor kleine ontwikkelingen telkens weer een zware bestemmingsplanprocedure moet worden doorlopen. Abusievelijk is ten tijde van de algehele herziening van het plan Kernen 2007 geen rekening gehouden om lichtmasten toe te staan tot een hoogte van 15 meter. Vandaar alsnog deze aparte procedure. Door middel van deze herziening proberen we te vermijden dat voor elke aanvraag om bouwvergunning er weer een aparte planologische procedure moet worden doorlopen. Ad. 1.3 Aan deze zienswijze is ook tegemoet gekomen door de gronden waarop de tennisverenging is gevestigd buiten de werking van deze parapluherziening te laten. Het ontwerp bestemmingsplan is naar aanleiding van deze zienswijze gewijzigd. Ad. 1.4 Er is gekozen om geen lichtplan/berekening te maken en nader onderzoek (flora- en fauna onderzoek) te verrichten. Dit zal ook erg lastig en duur zijn, aangezien er heel veel potentiële locaties zijn waarop de lichtmasten gerealiseerd kunnen worden. Wij zijn van mening dat verlichting van bepaalde sportvelden een essentieel gegeven is en bovendien een maatschappelijk gegeven. Trainingen vinden over het algemeen op doordeweekse avonden plaats; en - zeker in de wintermaanden - is verlichting daarbij noodzakelijk. Vanwege volle competitieprogramma s en oefenwedstrijden is ook op enkele wedstrijdvelden verlichting nodig. Door de NOC*NSF wordt voor voetbal een mast van minimaal 15 meter hoogte aanbevolen. Een nog hogere mast voldoet beter, maar kost meer - ook aan energieverbruik. Dit is een hoogte die door voetbalverengingen in heel Nederland gehanteerd worden (inclusief de voetbalverengingen in de gemeente Montferland). Voorts kan gezegd worden dat het niet per definitie zo is dat een mast van 10 meter hoogte voor de omgeving minder overlast bezorgt dan een mast van 15 meter hoogte.

12 Sporttechnisch is namelijk het uitgangspunt dat een hogere lichtmast de kans op verblinding voor de sporter en uitstraling naar de omgeving verkleint (de lampen schijnen meer recht naar beneden). Ook geeft een hogere mast een betere richtmogelijkheid van bovenaf, met minder zijwaartse verstrooiing. Gelet op het maatschappelijk belang, het gegeven dat het vooral gaat om een formalisering van de bestaande situatie en de relatief kleine planologische ingreep is afgesproken geen nadere onderzoeken uit te voeren. Om de reclamanten tegemoet te komen is er gekozen om een uitzonderingscontour te leggen over een gedeelte van de sportvelden. Hierdoor komen de aanwonenden aan de bovensteenakkers en schaapskooiweg niet in een planologisch nadeliger positie terecht door middel van deze herziening. Ad. 1.5 Het type lichtinstallatie is bepalend voor de gebruikswaarde ervan, alsook voor de hinder die de omgeving ervan ondervindt. Ook voor de verenigingen is het zeer wenselijk dat zorgvuldig met de plaatsing van lichtmasten wordt omgegaan. Ter bestrijding van lichthinder is het van belang dat er geschikte armaturen worden gebruikt, waarbij het licht niet naar boven of horizontaal schijnt. Bolle verlichting dient daarom vermeden te worden. Dit zorgt niet alleen voor minder hinder naar de omgeving toe, ook voor de verenigingen is een effectief en efficiënt gebruik van licht wenselijk. Door een efficiënt gebruik van de verlichting kan tevens energie worden bespaard. Deze aanbevelingen zijn opgenomen in het bestemmingsplan. Er is een regeling die betrekking heeft op sportverlichting: de Algemene Maatregel van Bestuur. In deze Algemene Maatregel van Bestuur staat de volgende paragraaf: Paragraaf 1.5 Verlichting 1.5.1 De verlichting ten behoeve van sportbeoefening is uitgeschakeld: a. tussen 23.00 uur en 07.00 uur, en b. indien er geen sport beoefend wordt, noch onderhoud plaatsvindt. De lichtinstallatie wordt zodanig uitgevoerd dat directe lichtinstraling op lichtdoorlatende openingen in gevels of daken van woningen wordt voorkomen. 1.5.2 Voorschrift 1.5.1 is niet van toepassing op dagen of delen van dagen in verband met de viering van: a. festiviteiten die bij of krachtens een verordening zijn aangewezen, in de gebieden in de gemeente waarvoor de verordening geldt; b. andere festiviteiten of activiteiten die plaatsvinden binnen de inrichting, waarbij het aantal bij of krachtens een verordening aan te wijzen dagen of delen van dagen niet meer mag bedragen dan twaalf per kalenderjaar. Een festiviteit of activiteit als bedoeld in de onderdelen a of b, die maximaal een etmaal duurt, maar die zowel voor als na 00.00 uur plaatsvindt, wordt hierbij beschouwd als plaatshebbende op één dag. Aan deze voorschriften zullen de sportverenigingen zich moeten houden. Aangezien deze voorschriften al wettelijk verankerd zijn hoeft dit niet apart in dit bestemmingplan te worden opgenomen.

13 Ad. 1.6 Een gedeelte van de gemaakte afspraken zijn verwerkt in het bestemmingsplan. Aangezien een bestemmingsplan een publiekrechtelijk plan is, kunnen wij niet alle private afspraken tussen MvR en de omwonenden door vertalen in een bestemmingsplan. Als gemeente gaan wij er vanuit dat MvR zich houdt aan de gemaakte afspraken met u. Datgene dat planologisch geregeld kan worden is doorvertaald in het onderhavige plan. Ad. 1.7 Zie ad. 1.5 Ad. 1.8 Onder andere masten vallen alle masten met uitzondering van schietmasten. Hieronder vallen ook lichtmasten. Bij deze herziening wordt Artikel 23,lid 3, sub h van het bestemmingsplan Buitengebied 2000 en artikel 13, lid 3, sub c van het bestemmingsplan Kernen 2007 aangepast. Lichtmasten (en schietmasten) op gronden met de bestemming recreatieve doeleinden mogen na inwerkingtreding van dit plan een hoogte van 15 meter hebben. Overige masten mogen nog steeds maximaal 10 meter bedragen. Ad. 1.9 Ten tijde van de algehele actualisatie van het bestemmingsplan Kernen 2007 is abusievelijk geen rekening gehouden om de hoogte voor lichtmasten op 15 meter te zetten. Deze parapluherziening maakt het mogelijk om middels een herziening voor de meeste sportvelden in de gemeente Montferland de realisatie van lichtmasten tot 15 meter mogelijk te maken. Doordat dit plan bovendien voor 1 januari 2010 ter inzage heeft gelegen, geldt de digitale verplichting RO standaarden 2008 nog niet. Hierdoor is het nog mogelijk om enkel de voorschriften (regels) te herzien van het bestemmingsplan Kernen 2007 en Buitengebied 2000. Aangezien het niet mogelijk is om via een ontheffingsprocedure medewerking te verlenen aan een dergelijke afwijking is de aangewezen procedure hiervoor een herziening van het bestemmingsplan, in dit geval een parapluherziening. Hiermee kan voor alle sportvelden het voorschrift omtrent de hoogte van de lichtmasten middels één planologische procedure doorgevoerd worden. Voor het oprichten van lichtmasten is op grond van artikel 40 van de Woningwet een bouwvergunning noodzakelijk. Een bouwaanvraag voor lichtmasten wordt, net zoals iedere andere bouwaanvraag, getoetst aan het Bouwbesluit, de Bouwverordening, het bestemmingsplan en aan de redelijke eisen van welstand. Vroeger werden lichtmasten nogal eens gedoogd, ook al was dit in strijd met het bestemmingsplan. Wat betreft de veiligheidseisen kan gezegd worden dat een bouwaanvraag moet voldoen aan constructieve eisen en veiligheid. Op dit punt zal worden getoetst op het moment dat er een concrete bouwaanvraag is ingediend. Door de toegevoegde uitzonderingscontour in het bestemmingsplan is de verwachting dat de planologische situatie voor de reclamanten niet wezenlijk zal veranderen. Voorts wordt verwezen naar ad. 1.4. Ad. 1.10 Dit is aparte procedure. De bouwvergunning is inmiddels ingetrokken en een nieuwe is reeds verleend met masten van 10 meter hoogte.

14 4.2 Economische uitvoerbaarheid De gemeente bekostigt de bestemmingsplanherziening en draagt ook de volledige verantwoordelijkheid voor wat betreft mogelijke financiële gevolgen die ontstaan door het plaatsen van hogere lichtmasten.