Projectboek 3 Verwerken van breekbare goederen
Colofon Uitgeverij Auteurs Bijdragen beeld Vormgeving Pictogrammen Drukwerk : Uitgeverij Edu Actief b.v. : Stichting Platform afd. Transport & Logistiek Vmbo Marco Baars Bas Eggenhuizen Johan Hamse Wout v.d. Kolk Henk Maartens Arie Mahne Theo v.d. Sluijs : Stichting Vakopleiding Transport en Logistiek : Uitgeverij Edu Actief b.v. : Geert Westerhof : Krips, Meppel Signaal! ISBN : 978 90 6053 744 2 NUR : 171 trefw. Leermiddelen : vmbo Transport & Logistiek Copyright 2006 Uitgeverij Edu Actief b.v. Postbus 1056 7940 KB Meppel telefoon: 0522-235235 telefax: 0522-235222 e-mail: info@edu-actief.nl internet: www.edu-actief.nl Tweede druk / eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 2
Inhoud Pictogrammen 4 I Ontvangst 5 II Opslag 17 III Order verzamelen 29 IV Verzendgereed maken 39 V Voorraadbeheer 55 VI Maken van laad- en routeplanningen 65 VII Verzorgen van vervoersadministratie 81 VIII Laden en vervoeren 91 Begrippenlijst 109 Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 3
Pictogrammen In dit boek komen de volgende pictogrammen voor: Dit betekent dat jullie naar een clip gaan kijken. Opdrachten met dit pictogram kun je alleen doen. Bij dit pictogram overleg je met je docent. Hieraan kun je zien dat je een praktische opdracht gaat doen. Als je dit pictogram ziet moeten jullie een rollenspel uitvoeren. Dit pictogram geeft aan dat je iets op moet gaan zoeken. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 4
I Ontvangst Start Start 1 De controle In de clip zie je een afgeleverde steekwagen met goederen, die door een logistiek medewerker in ontvangst wordt genomen. De vrachtwagen staat nog in de dockshelter. Dit heet de goederenontvangst. Als je de binnenkomende goederen in ontvangst neemt, moeten ze aan een paar voorwaarden voldoen. Wat controleert de logistiek medewerker voordat hij de vrachtbrief ondertekent? Waarom tekent de logistiek medewerker de vrachtbrief onder voorbehoud? Welke papieren zitten er bij de goederen in de clip? Op één van de behandelingsetiketten op de pallet is te zien dat de goederen breekbaar zijn. Welk plaatje laat zien dat de goederen breekbaar zijn? Start 2 Gevarenetiketten en behandelingsetiketten Hangt er in jullie lokaal een lijst met gevarenetiketten en behandelingsetiketten? Als die er niet hangt, kun je de lijst aan je docent vragen. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 5
Welke afbeeldingen staan er op de lijst? Op welk gedeelte van de lijst staan de behandelingsetiketten? Welke behandelingsetiketten zie je? Wat denk je dat het verschil is tussen gevarenetiketten en behandelingsetiketten? Start 3 De juiste goederen Het is heel belangrijk dat je de ontvangen goederen controleert. Je moet controleren of je de juiste hoeveelheid dozen hebt ontvangen. Ook moet je kijken of je de juiste goederen hebt ontvangen. In de clip zag je dat de logistiek medewerker ontdekte dat er iets niet klopt aan de ontvangen goederen. Wat zou je doen als de geleverde lading niet klopt? Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 6
Waarom is het voor je bedrijf belangrijk dat je de juiste goederen ontvangt? Waarom is het voor je bedrijf belangrijk dat je de juiste hoeveelheid goederen ontvangt? Start 4 Manco In de clip ontdekte de logistiek medewerker dat er één doos manco was. Wat kun je doen om toch de juiste goederen te krijgen? Maak op de computer of met de hand een formulier waarmee je toch weer de juiste goederen kunt bestellen. Noem het formulier bestelbon. Stop het formulier in je map. Waarom moet je ervoor zorgen dat de niet geleverde goederen toch nog op tijd bij de klant komen? Start 5 Breekbare goederen Op de dozen zit een etiket breekbaar geplakt. Er is een kans dat er goederen kapot zullen zijn. Wat kun je doen als je bij het uitpakken ontdekt dat er goederen kapot zijn? Maak op de computer of met de hand een formulier waarmee je die kapotte goederen kunt terugsturen. Noem het formulier retourbon. Stop het in je map. Waarom is het belangrijk dat je kapotte goederen terugstuurt? Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 7
Start 6 Formulieren bij de pallet Bij een lading horen formulieren. In de clip heb je gezien dat een formulier werd afgegeven en ondertekend. Bij de pallet in je lokaal hoort ook een formulier. Hoe heet dit formulier? Is dit formulier bedoeld voor het vervoer van goederen in Nederland of in het buitenland? Start 7 Formulieren bij de lading Er zit ook nog een ander formulier bij de lading, een pakbon. De pakbon is op één van de dozen geplakt. Nadat je de dozen hebt uitgepakt, plaats je de artikelen in het magazijn. Je moet de goederen nu opslaggereed maken. Op de pakbon staan artikelcodes, die de fabriek het artikel heeft gegeven. Je kunt deze codes gebruiken of zelf codes maken. Waarom zou je kiezen voor de artikelcodes van de fabriek? Waarom zou je kiezen voor het maken van eigen artikelcodes? Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 8
Actie Casus Aan de slag met goederenontvangst De vrachtwagen in de clip is nog niet vertrokken. De eerste belangrijke taak bij de goederenontvangst is het controleren van de geleverde lading. Bij controle van de vrachtbrief blijkt dat de bestelling niet compleet is. Actie 1 Maken van een planning Bekijk actie 2 tot en met actie 6 in de tabel. Maak met je medeleerlingen een planning voor het werk. Vul samen de tabel in: Actie Wat? Hulpmiddelen/instructies Hoelang? Wanneer? Actie 2 AVC- vrachtbrief Actie 3 Actie 4 Actie 5 Actie 6 Pakbon Controlemagazijnbon Opruimen Artikelcodes Laat je planning controleren door je docent. Paraaf docent: Actie 2 AVC-vrachtbrief Controleer het aantal dozen op de pallet met de ingevulde AVC-vrachtbrief op de Signaal!-website. Klopt dat ook met de pallet die je in het lokaal hebt bij deze opdracht?. Er zijn verschillende soorten vrachtbrieven. Bedrijven kunnen zelf kiezen welke vrachtbrief zij willen gebruiken. Soms kiezen de bedrijven ook voor vrachtbrieven in de vorm van kettingpapier. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 9
Zoek op het internet naar een blauwe vrachtbrief. Wat is het verschil tussen de blauwe vrachtbrief en de vrachtbrief bij de pallet? Let vooral op het woord rembours. Je hebt ontdekt dat de lading niet compleet is. Voor ons bedrijf is dat heel vervelend vanwege de voorraad en de kosten. Jij bent een belangrijke schakel in het beperken van de kosten. Laat je de chauffeur nu wegrijden? Praat hierover met je medeleerlingen. Wat vinden jullie hiervan? Als de lading niet compleet is, teken je de vrachtbrief onder voorbehoud. In start 4 heb je gelezen dat de lading manco wordt genoemd als die niet compleet wordt afgeleverd. Op de vrachtbrief kun je één doos manco opschrijven. Ook in jullie lokaal liggen vrachtbrieven. Vraag je docent om een vrachtbrief. Je ziet dat de vrachtbrief uit meerdere delen bestaat. Deze delen zijn hetzelfde. Wie krijgt welk deel? Actie 3 Pakbon Jij hebt de goederen aangenomen. De chauffeur is met zijn vrachtwagen vertrokken. Je hebt nagekeken of er voldoende dozen zijn afgeleverd en of de juiste dozen zijn afgeleverd. Je gaat nu de inhoud van de dozen nakijken. Zijn de juiste goederen geleverd? Deze gegevens staan op een pakbon. Soms wordt de pakbon in een aparte doorzichtige envelop op een van de dozen geplakt. Het kan ook zijn dat er op een van de geleverde dozen een etiket zit. Daarop is dan de letter P geprint. Dat betekent dat de pakbon in die doos zit. Op de geleverde goederen in de clip zit een pakbon geplakt. In ons bedrijf zit de pakbon op één van de dozen geplakt. Maak de envelop open en lees de pakbon. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 10
Wie is de leverancier van de goederen? Hoeveel borden zitten er totaal in de dozen? Kijk nu de hele lading na. Wat is er niet goed aan de afgeleverde goederen? Sommige goederen zijn kapot gegaan tijdens het transport. Hoe en waar schrijf je dit op voor je leidinggevende? Actie 4 Controle-magazijnbon Natuurlijk heeft jouw leidinggevende dit probleem al eens eerder meegemaakt. Het komt wel eens voor dat niet de juiste goederen worden afgeleverd. Of de verkeerde hoeveelheid goederen. Er is een formulier waar je alle fouten van een levering op kunt schrijven. Dit formulier wordt een controle-magazijnbon genoemd. Op de Signaal!-website kun je deze bon vinden. Print de bon uit. Vul nu controlemagazijnbon in met de gegevens van de geleverde goederen. Waarom is het belangrijk om leesbaar te schrijven? Na het uitpakken van de dozen ruim je alle verpakkingen op. Waar laat je de verpakkingen? Waar laat je de scherven? Waarom worden de verpakkingen en de scherven gescheiden opgeruimd? Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 11
Stel, je hebt je bij het uitpakken gesneden aan de scherven. Is er in jullie lokaal een verbandtrommel? Zo ja, waar staat de verbandtrommel dan? Zo nee, waarom is er geen verbandtrommel? Wie moet je op jouw school waarschuwen als je gewond bent? Actie 5 Opruimen In de vorige acties ben je bezig geweest met verschillende materialen. In deze actie ruim je alle gebruikte spullen weer netjes op. Zet alle dozen weer op de juiste plek in het lokaal. Laat je docent een paraaf zetten als je klaar bent. Laat je docent een paraaf zetten. Paraaf docent: Actie 6 Artikelcodes Alle ingekomen goederen moeten worden opgeslagen. Je zult begrijpen dat je niet zomaar alles overal kunt neerleggen. Je kunt dan niets meer terugvinden, als je het nodig hebt. In ons bedrijf is er een systeem voor het opbergen van de goederen. Dit systeem werkt met verschillende combinaties van getallen en letters. Alle artikelen in ons bedrijf hebben een eigen artikelcode. Een voorbeeld van een artikelcode is A1-LD-001. Voor breekbare goederen zoals glazen en schalen wordt de letter A gebruikt. Wat denkt je dat het cijfer één achter de letter A betekent? Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 12
In de artikelcode kun je ook het soort artikel vinden. De letters LD staan voor longdrinkglazen. Wat denkt je dat het getal 001 achter de letters LD betekent? Je weet nu hoe de artikelcode werkt. Probeer dit ook bij de andere breekbare goederen. Vul nu zelf de tabel in en maak de artikelcodes: Soort glaswerk Nr van glaswerk Letteraanduiding van glaswerk Volgnummer van glaswerk longdrinkglas A1-LD-001 A1 LD 001 borrelglazen wijnglazen glazen schalen 30 cm glazen schalen 40 cm Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 13
Reactie Hoe heb je gewerkt? Vul de tabel in. Je docent doet hetzelfde. - is onvoldoende, +- is matig, + is voldoende Vraag Leerling Docent Nederlands - +- + - +- + Mijn handschrift is leesbaar. Ik begrijp wat ik lees. Ik kan mijn gedachten op papier zetten. Interesse tonen in de ander Ik heb belangstelling voor anderen. Ik kan goed omgaan met anderen. Ik kan goed uitleggen hoe ik me voel. Ik luister met aandacht als iemand me wat vertelt. Ik laat merken als ik iets leuk of vervelend voor iemand vind. Ik houd rekening met dingen waar iemand niet goed tegen kan. Verantwoordelijk zijn Ik vind het vervelend als er in mijn groep iets niet goed gaat. Ik zeg er wat van als een ander ergens met de pet naar gooit. Ik durf zo nodig advies te vragen. Jezelf presenteren Ik durf vragen te stellen in de groep. Ik durf vragen te stellen in de klas. Ik durf uit mezelf iets in de groep te vertellen. Ik durf uit mezelf iets in de klas te vertellen. Ik zie er verzorgd uit. Toekomst Wat ik door dit hoofdstuk geleerd en ervaren heb, is belangrijk voor mijn toekomst. Wat ik door dit hoofdstuk geleerd en ervaren heb, is belangrijk voor mijn dagelijks leven. Eigenschappen en vaardigheden Als je werkt in de logistiek heb je bepaalde eigenschappen en vaardigheden nodig. Hier vind je er een paar. Beschik je over die eigenschappen en vaardigheden? Vaktaal begrijpen Kunnen organiseren Zelfstandig werken Samenwerken Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 14
Kostenbewust werken Nauwkeurig werken Voorzichtig werken Verantwoordelijkheidsgevoel hebben Hygiënisch werken Veilig werken Milieubewust werken Creatief zijn Geduld hebben Kunnen omgaan met kritiek Opdrachten in dit hoofdstuk In dit hoofdstuk staat een aantal opdrachten die je alleen of in je groep hebt uitgevoerd. Ben je tevreden over de manier waarop je ze hebt uitgevoerd? Opdrachten Start 1 Start 2 Start 3 Start 4 Start 5 Start 6 Start 7 Casus Actie 1 Actie 2 Actie 3 Actie 4 Actie 5 Actie 6 Wat betekent het voor mij als ik op deze afdeling zou willen werken?...... Overleg met je docent waar de verschillen zitten. Wat ga je hiermee doen?... Oordeel van de docent:. Cijfer:. Paraaf docent:.. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 15