Projectboek 1. Werken in de logistiek

Transcriptie

1 Projectboek 1 Werken in de logistiek

2 Colofon Uitgeverij Auteurs Bijdragen beeld Vormgeving Pictogrammen Drukwerk : Uitgeverij Edu Actief b.v. : Stichting Platform afd. Transport & Logistiek Vmbo Marco Baars Bas Eggenhuizen Johan Hamse Wout v.d. Kolk Henk Maartens Arie Mahne Theo v.d. Sluijs : Stichting Vakopleiding Transport en Logistiek : Uitgeverij Edu Actief b.v. Tekst in Beeld (omslag) : Geert Westerhof : Krips, Meppel Signaal! ISBN : NUR : 171 trefw. Leermiddelen : vmbo Transport & Logistiek Copyright 2007 Uitgeverij Edu Actief b.v. Postbus KB Meppel telefoon: telefax: info@edu-actief.nl internet: Tweede druk / eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 2

3 Inhoud Pictogrammen 4 Hoe werk ik met Signaal!? 5 Start 13 Actie 17 Reactie 27 Begrippenlijst 29 Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 3

4 Pictogrammen In dit boek komen de volgende pictogrammen voor: Dit betekent dat jullie een naar een clip gaan kijken. Opdrachten met dit pictogram kun je alleen doen. Bij dit pictogram overleg je met je docent. Hieraan kun je zien dat je een praktische opdracht gaat doen. Als je dit pictogram ziet moeten jullie een rollenspel uitvoeren. Dit pictogram geeft aan dat je iets op moet gaan zoeken. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 4

5 Hoe werk ik met Signaal!? Signaal! laat je kennismaken met de wereld van de transport en logistiek. Je leert hoe logistiek medewerkers in een warehouse werken maar ook hoe chauffeurs goederen vervoeren en wat daarbij komt kijken. Met Signaal! werk je bij elke opdracht aan je persoonlijke ontwikkeling. In de lessen leer je jezelf beter kennen. Jouw beste eigenschappen ga je sterker maken. Jouw minder goede eigenschappen leer je (her)kennen. Je leert bijvoorbeeld samen te werken met je groepsleden, verantwoordelijkheidsgevoel te hebben, veilig te werken en je werk te organiseren. Deze vaardigheden samen worden competenties genoemd. Als je met Signaal! werkt, dan werk je constant aan de competenties die je later in je baan nodig zult hebben. Je werkt zelfstandig met Signaal!. Je docent doet niet alles voor en legt niet alles uit. Je hebt daardoor de vrijheid om opdrachten naar eigen idee uit te voeren. Je wordt zelf verantwoordelijk voor wat je leert. Je krijgt veel praktijkopdrachten. Zo leer je bijvoorbeeld om zelf goederen te ontvangen, op te slaan, te verzamelen en te verzenden. Dit is een werkboek. Je antwoorden vul je in op de lijnen. Eerst met potlood schrijven kan handig zijn. Hoe heet of heten de docent(en) die je tijdens de lesuren van Signaal! begeleidt/begeleiden? De onderwijsassistent of klassenassistent is: In leerjaar 3 van Signaal! maak je kennis met de goederenstroom in de transport en logistiek. Dit is de weg die goederen afleggen. Vanaf het bestellen, verzamelen, bewerken tot verwerken en eventueel verkopen van goederen. Met Signaal! leer je de volgende afdelingen van transport en logistiek kennen: Ontvangst Opslag Order verzamelen Verzendgereed maken Voorraadbeheer Maken van laad- en routeplanningen Verzorgen van vervoersadministratie Laden en vervoeren. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 5

6 Heb je al een idee wat er op deze afdelingen gebeurt? Vul de tabel in: Afdeling Ontvangst Wat gebeurt er? Opslag Order verzamelen Verzendgereed maken Voorraadbeheer Maken van laad- en routeplanningen Verzorgen van vervoersadministratie Laden en vervoeren Deze afdelingen zijn verdeeld over acht hoofdstukken. Je kunt, in overleg met je docent, zelf de volgorde van de hoofdstukken bepalen. Een Signaal!-hoofdstuk bestaat uit drie delen: Start - Actie - Reactie. Wil je dit controleren? Blader dan in dit projectboek tot aan het woord Start. Op welke bladzijde staat dat? Op welke bladzijde begint de eerste Actie? Op welke bladzijde staat Reactie?. Start Je begint elke week met een Start. Dit is een korte oriëntatie op de afdeling waar jij gaat werken. Je begint met een korte clip. Dit zie je aan het volgende pictogram. In de clip zie je hoe er op een afdeling in de transport en logistiek wordt gewerkt. Je ziet bijvoorbeeld hoe de logistiek medewerkers in een warehouse werken met breekbare goederen en hoe deze goederen moeten worden vervoerd. In de eerste startopdracht worden vragen gesteld over de clip. In de andere startopdrachten leer je meer over de afdeling waar je op dat moment werkt. Je zoekt bijvoorbeeld informatie op, gaat een gesprek aan met je medeleerlingen en denkt na over je eigenschappen. Actie Bij Signaal! heten de opdrachten acties. In het actiedeel ga je echt aan het werk. Voordat de acties beginnen, lees je eerst de casus. Dit is een korte inleiding op de acties. Hierin wordt een beschrijving gegeven van het werk dat de logistiek medewerker op de afdeling doet. Ook worden tips gegeven en wordt kort uitgelegd welke opdrachten (acties) je gaat uitvoeren. Het is belangrijk dat je de casus en de acties allemaal goed doorleest. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 6

7 Planning Actie 1 is altijd het maken van een planning. Je maakt samen met je groep een planning voor de acties die bij de casus horen. Je stelt de volgende vragen: - Wat ga je doen? - Welke hulpmiddelen heb je nodig? - Hoelang mag je aan de opdracht werken? - Wanneer werk je aan de opdracht? Je zet de antwoorden in een planningstabel. Deze zou er bijvoorbeeld zo uit kunnen zien: Actie Wat? Hulpmiddelen/instructies Hoelang? Wanneer? Actie 2 Verwissel zelf een auto of aanhangwagen 100 minuten - wiel bijbehorend instructieboekje krik wielmoersleutel momentsleutel + dop met maat van wielmoer/bout schroevendraaier gevarendriehoek geel/oranje veiligheidshesje veerunster/hangweegschaal hijsband vrachtwagenvelg met band Actie 3 Koelsystemen computer met internet PowerPoint vakliteratuur tijdschriften 100 minuten - Overleg met je docent hoe jullie deze planningsopdrachten maken. Je kunt namelijk ook na afloop van alle acties het schema invullen. Of na afloop controleren of het geschatte aantal minuten overeenkomt met hoelang je er werkelijk over hebt gedaan. Je kunt dan eerst de planning met potlood invullen, en deze achteraf met pen invullen. Je docent controleert de planning en zet een paraaf. Veel acties voer je samen met de groep uit. Maar er zijn ook een paar speciale acties: Acties die je alleen maakt Bij Signaal! werk je bijna altijd in een groep. Maar soms is het goed om een opdracht alleen te maken. Je leert dan meer over jezelf en over de werkwijze die je hebt. Je herkent deze opdrachten aan het volgende pictogram. Zoek op -acties In deze acties ga je informatie opzoeken. Je kunt de informatie op verschillende manieren opzoeken. Vaak mag je zelf kiezen welke manier je gebruikt om de informatie te krijgen: Theek-iT boeken Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 7

8 tijdschriften folders brochures cd-roms of dvd s internet. Theek-iT Bij Signaal! kun je gebruikmaken van de Theek-iT. Dit is de cd-rom die bij de Signaal!-map zit. In de Theek-iT staan veel woorden en begrippen uit het vakgebied van transport en logistiek. Woorden die in de projectboeken vetgedrukt en cursief staan, kun je opzoeken in de Theek-iT. Als in een projectboek een woord vetgedrukt en cursief staat, is het de eerste keer dat het woord voorkomt. In de Theek-iT worden deze woorden uitgelegd. Je vindt er allerlei informatie zoals omschrijvingen, voorbeeldzinnen, bij sommige woorden ook synoniemen en tegenovergestelden. Pak de Theek-iT uit je map. Zoek het woord pictogram op. Wat is de omschrijving die bij dit woord hoort? Wat staat er bij de voorbeeldzin? Als je moeilijke woorden tegenkomt, kun je ze noteren op de begrippenlijst achter in je projectboek. Woorden die niet vetgedrukt en cursief staan, kun je bijvoorbeeld opzoeken in het woordenboek. De zoek op -opdrachten zijn te herkennen aan het volgende pictogram. Rollenspel Een rollenspel is een gespeelde situatie. Je bootst een mogelijke situatie na. Iedere deelnemer heeft een bepaalde rol. Je oefent bijvoorbeeld hoe je een gesprek moet voeren met klanten, je leidinggevende of andere logistiek medewerkers. Maar ook speel je situaties na die in je eigen baan ook kunnen voorkomen. De rollenspellen hebben een rolverdeling. Gebruik de oefening goed. Na afloop van een rollenspel kun je van je docent een beoordeling krijgen. Het rollenspel herken je aan het volgende pictogram. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 8

9 Overleg met de docent Bij sommige acties overleg je met de docent. Het kan zijn dat je voor een actie met je docent moet overleggen hoe je de opdracht gaat uitvoeren. Maar het kan ook voorkomen dat je docent de opdracht controleert. Je docent zet een paraaf als hij of zij tevreden is over de uitgevoerde opdracht. Je herkent het overleg met de docent aan het volgende pictogram. Praktische opdracht Bij een praktische opdracht steek je de handen uit de mouwen! Je gaat zelf aan de slag met goederen, pallets, interne transportmiddelen en andere materialen. Je ervaart zelf hoe het is om te werken in de transport en logistiek. De acties worden vaak afgesloten met het opruimen van de gebruikte materialen. Het is belangrijk en veilig dat je alle materialen die je hebt gebruikt, weer netjes opruimt en op de juiste plek opbergt. Zo kan de volgende groep ze weer opnieuw gebruiken. Je herkent de praktische opdracht aan het volgende pictogram. Werken met het voorraadbeheerprogramma Veel magazijnen werken tegenwoordig geautomatiseerd. Ze gebruiken bijvoorbeeld een voorraadbeheerprogramma zoals ADBplus. In deze acties ga je zelf bezig met het voorraadbeheerprogramma. Je leert bijvoorbeeld pakbonnen en facturen te maken, de voorraad te verhogen of te verlagen en nieuwe goederen in te voeren. Je herkent deze actie aan het volgende pictogram. Reactie Een Signaal!-hoofdstuk sluit af met het reactiedeel. De Reactie komt na de startopdrachten en de acties. In het reactiedeel kijk je terug op wat je in het hoofdstuk hebt geleerd. Ook kijk je vooruit. Kun je in de toekomst iets met wat je hebt geleerd? In een tabel geef je jezelf een beoordeling van hoe je hebt gewerkt in het hoofdstuk. Ook kijk je of je bepaalde eigenschappen en vaardigheden wel of niet hebt. Je docent doet hetzelfde, ook hij of zij geeft een beoordeling. Je geeft per hoofdstuk aan hoe je het vindt om op deze afdeling te werken en wat het voor jou betekent. Ten slotte overleg je met je docent over de beoordelingen. Je sluit de Reactie af met een eindoordeel en een cijfer. Het kan zijn dat jullie op jouw school anders omgaan met het reactiedeel. Je hoort dat van je docent. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 9

10 Omgang Er gelden omgangsregels in het lokaal van transport en logistiek. Hoe ga je met elkaar om? Kruis je keuze aan. Als ik het lokaal binnenkom: o zeg ik niets o groet ik alleen de docent o groet ik iedereen die al aanwezig is. Natuurlijk heb je af en toe vragen. Probeer dan eerst zelf het antwoord te vinden. Je kunt de informatie op verschillende manieren vinden. Als dit niet lukt, bespreek het onderwerp dan in de groep. Wat vinden je groepsleden ervan? Je kunt je vraag ook aan de docent stellen. Ik wil iets vragen aan de docent. Hoe doe ik dat? o ik blijf zitten o ik loop naar de docent toe Ik spreek de docent correct aan: o ik zeg mevrouw/meneer Jansen o ik zeg alleen mevrouw, meneer o ik zeg de voornaam van de docent Het is mogelijk dat er op jouw school nog meer regels zijn over hoe je met elkaar om moet gaan. Schrijf deze op: Overleg met de docent over het aanstellen van één persoon in de groep die de groepsleider wordt. Deze persoon haalt de benodigde materialen uit het magazijn, stelt namens de groep vragen aan de docent, zorgt ervoor dat de groep prettig kan werken en dat de sfeer goed is. De groepsleider kan per les wisselen. Zou je een groepsleider willen aanstellen? Kruis je keuze aan: o ja o nee Waarom zou je dat wel of niet willen? Zou je zelf ook een keer groepsleider willen zijn? Kruis je keuze aan: o ja o nee Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 10

11 Waarom zou je dat wel of niet willen? Wie van jullie wordt deze les de groepsleider? Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 11

12 Veilig werken met materialen Signaal! werkt met veel verschillende materialen zoals rolcontainers, palletwagens, sealmateriaal en dozen. Heeft jouw school regels voor het gebruik, onderhoud en de opslag van deze materialen? Kruis je keuze aan: o ja o nee Zo ja, welke regels zijn er bij jou op school? In de transport en logistiek is het belangrijk dat je volgens de regels en procedures werkt. Deze regels gelden niet alleen bij jou op school, maar zijn er voor het hele vakgebied. Ze zijn ontwikkeld voor de veiligheid van de logistiek medewerkers en de goederen. Denk bijvoorbeeld aan het werken volgens de HACCP-regels en het Handboek Ladingzekering. Verdiep je altijd goed in deze regels en procedures en volg ze strikt op! Welke regels over de veiligheid heeft het transport en logistiek-lokaal bij jou op school? Maak hiervan een kort verslag. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 12

13 Werken in de logistiek Start In dit boek maak je kennis met Nederland als distributieland. Veel goederen komen Nederland binnen via de haven in Rotterdam en de luchthaven Schiphol. Ze kunnen dan worden doorvervoerd naar andere landen. Maar ze kunnen ook in een magazijn in Nederland worden opgeslagen. In het magazijn werken veel magazijnmedewerkers op verschillende afdelingen. De magazijnmedewerkers zorgen ervoor dat de goederen op de goede plaats worden opgeslagen. In dit boek leer je wat er met de goederen gebeurt vanaf het moment dat ze Nederland binnenkomen, tot het moment dat ze worden opgeslagen in het magazijn. Start 1 Introductie Kijk naar het filmpje over distributie in Nederland. Je ziet dat er verschillende soorten vervoersmodaliteiten zijn. Welke vervoersmodaliteiten heb je gezien in de clip? Praat met je medeleerlingen over distributie. Schrijf hieronder op wat jullie denken dat distributie inhoudt. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 13

14 Noem een aantal beroepen binnen de transport en logistiek. Welke beroepen lijken jou het leukst? Leg uit waarom. Start 2 Importeren en exporteren Nederland voert veel goederen uit het buitenland in. Dat heet importeren. Ook voert Nederland veel goederen uit naar het buitenland. Dat heet exporteren. Een product komt niet zomaar door de douane. Waar moet je op letten als je een product de grens over wilt vervoeren? Als je goederen exporteert zijn er belangrijke documenten die je nodig hebt. Welke documenten heb je nodig om goederen te exporteren? Het exporteren van goederen kost geld. Met welke kosten denk je dat je te maken krijgt als je goederen exporteert? Schrijf drie soorten kosten op. Bij importeren en exporteren spelen verschillende plekken een belangrijke rol. Zo is Schiphol de grootste luchthaven van Nederland. De grootste haven van ons land is de zeehaven van Rotterdam. Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 14

15 Start 3 Luchthaven Schiphol en de haven van Rotterdam Denk jij dat de luchthaven Schiphol en de haven van Rotterdam nog verder zouden moeten groeien? Kies één van de vier antwoordmogelijkheden. Schrijf ook op waarom je dat vindt. O O O O luchthaven Schiphol en de haven van Rotterdam moeten geen van beide groeien, want: luchthaven Schiphol en de haven van Rotterdam moeten allebei groeien, want: alleen de haven van Rotterdam moet groeien, want: alleen de luchthaven Schiphol moet groeien, want: Veel goederen komen Nederland binnen via de haven van Rotterdam of de luchthaven Schiphol. Deze goederen worden vaak verder vervoerd naar andere landen. Dit wordt het achterland genoemd. Op welke manier worden de meeste goederen na aankomst per zeeschip in Rotterdam verder vervoerd? Waarom denk je dat dit op deze manier wordt gedaan? Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel 15