De waarde voor Goes van een aansluiting op de A58

De waarde voor Goes van een aansluiting op de A58 1. Problemen met de huidige aansluitingen De gemeente Goes streeft naar een meer directe aansluiting op de A58 en daarmee op een betere relatie met het hoofdwegennet. Op dit moment moet al het externe verkeer van en naar Goes afgewikkeld worden via (a.) de beide aansluitingen op de A256 of (b.) de ver oostelijk gelegen A58-aansluiting bij Vierwegen. a. Bij de aansluitingen op de A256 zijn aanzienlijke capaciteitsproblemen. Dat geldt vooral voor de meest zuidelijke aansluiting (A. Fokkerstraat; 17.000 mtv/etm). De Brede Verkeersvisie Zuid-Beveland van alle betrokken wegbeheerders: In de ochtendspits ontstaat op dit moment op deze inprikker (aansluiting Anthony Fokkerstraat op de A256) reeds congestie, die regelmatig terugslaat tot op de A256 en knooppunt De Poel. [Bron 5, pag. 19] De laatste jaren zijn verschillende maatregelen getroffen om de doorstroming op deze route, geëigend voor verkeer van en naar Goes-Zuid, te verbeteren. Nu al biedt dat onvoldoende soelaas en in de toekomst, gezien de ontwikkeling van Goes-Zuid, al helemaal. b. De aansluiting Vierwegen is niet geschikt voor verkeer van en naar het westen (Walcheren: Middelburg en Vlissingen). Daarvoor is het te ver omrijden (ca. 9 km om). Daarnaast is deze snelweg-aansluiting alleen te bereiken via het mede door de verweven spoorwegovergang- te zwaar belaste kruispunt Buys Ballotstraat/Patijnweg. Dagelijks zijn daar aanzienlijke doorstromingsproblemen. Specifiek vanuit het sterk ontwikkelende Goes-Zuid (waarover straks meer) is de oostelijke aansluiting alleen via de Buys Ballotstraat te bereiken, die volstrekt niet geschikt is voor het verwerken van de hoge auto-intensiteiten van dit moment (9.800 mtv/etm). Aanzienlijke leefbaarheidsproblemen zijn het gevolg (geluidhinder, luchtkwaliteit, verkeersonveiligheid). Verder is ook de doorsnijding van het oude dorp Kloetinge door de route naar Vierwegen een ongewenste situatie. Meer dan 10.000 mtv/etm (alleen het doorgaand verkeer!) doorkruisen Kloetinge. 1

Het Goese GVVP formuleert: In 2003 is met de simulatiestudie spoorwegkruisend verkeer aangetoond dat structurele maatregelen nodig zijn om ook de verkeerssituatie in de toekomst acceptabel te laten verlopen. ( ) Naast de doorstroming, staan in dit deel van de stad echter óók de leefbaarheid en veiligheid onder druk. Dat geldt in het bijzonder voor de Buys Ballotstraat, s-gravenpolderseweg, Kloetingseweg/Fruitlaan en de route Patijnweg/Van de Spiegelstraat/Wulfaertstraat. Voor al deze situaties geldt dat er sprake is van een in meer of minder mate aangetast woon- en leefmilieu. ( ) Want voor verschillende situaties langs deze wegen geldt dat grenswaarden op het gebied van geluid en uitlaatgassen overschreden worden (rapportage besluit luchtkwaliteit, april 2003). Ook dien zich op verschillende plaatsen verkeersveiligheidsknelpunten voor ( ). Het blijkt dat in Goes-Zuid vooral de route Kloetingseweg/Fruitlaan er in negatief opzicht uitspringt. [Bron 2, pag. 49] De Actualisatie van het PVVP Zeeland [Bron 9, pag. 37] benoemt dan ook als knelpunten in de autobereikbaarheid, op basis van de netwerkanalyse [Bron 8]: - A58 van knooppunt De Poel tot Noord-Brabant; - N256; - ontsluiting hoofdwegennet Goes. Verbetering van de bereikbaarheid/ontsluiting Goes Zuid op het HWN (A58 en A256), in het licht van de groeiende verkeersdruk als gevolg van ruimtelijke ontwikkelingen wordt als een belangrijke opgave gezien in de Actualisatie. [Bron 9, pag. 65] 2. Groei en tegelijk bereikbaarheid gewenst Een meer directe aansluiting van Goes op de A58 is van groot belang voor vermindering van de genoemde problemen. Het dient de bereikbaarheid van en leefbaarheid in Goes. En een verbetering van de bereikbaarheid, specifiek van Goes-Zuid, is ook te zien als een voorwaarde voor een verdere ontwikkeling van Goes. Een ontwikkeling die alom ook politiek- erkend wordt als noodzakelijk. In het provinciaal beleid is Goes deel van het stedelijk netwerk, met Middelburg, Vlissingen en Terneuzen. Belangrijk is om aantrekkelijke en gedifferentieerde vestigingsmilieus in het stedelijk netwerk te creëren. Het belangrijkste aspect daarbij is de bereikbaarheid. Beleidsmatig is een goede externe bereikbaarheid (..) zowel nationaal als regionaal dan ook leidend voor het verkeers- en vervoerssysteem. Het stedelijk netwerk dient dan ook direct bereikbaar te zijn per auto. [Bron 1, pag. 18] Een verdere ruimtelijke ontwikkeling van Goes, een uitbreiding van de functies in goed, is nadrukkelijk deel van het provinciaal beleid. Goes groeit van 37.000 inwoners nu naar 44.000 in 2030. Het regionale verzorgingsgebied omvat 100.000 inwoners. Economisch presteert Goes al jaren op topniveau - en dat wil iedereen in Zeeland graag zo houden. Aantal arbeidsplaatsen op dit moment: 25.000. Vooral Goes-Zuid heeft zich de afgelopen decennia sterk ontwikkeld. En dit proces gaat nog door: uitbreiding bedrijventerrein Poel-II, nieuwe woonwijk Aria en een recent provinciaal besluit- aanzienlijke uitbreiding (verdubbeling van functies en vervoerstromen) van het Oosterschelde-ziekenhuis. Deze ontwikkelingen concentreren zich niet alleen in Goes-Zuid; het gaat ook om locaties zeer nabij de A58 en zeer nabij de gewenste locatie van een aansluiting op de A58. Het Oosterscheldeziekenhuis (met ernaast ook nog Emergis, een groot psychiatrisch ziekenhuis) wordt straks het hoofdziekenhuis van geheel Zeeland. Een goede bereikbaarheid is dan essentieel. Het ziekenhuis ligt direct naast de A58. Een aansluiting aldaar maakt de rijafstand tot de snelweg nog geen kilometer. Zonder de directe aansluiting vraagt het 7 km om op de snelweg te komen. 2

3. voert consistent beleid De aanzienlijke en toenemende mobiliteitsproblemen in en rond Goes-Zuid waren voor de gemeente Goes al een kernpunt bij de vaststelling van het gemeentelijk verkeersplan. Voor oplossing van de snel toenemende problemen met auto-intensiteiten is natuurlijk in de eerste plaats gekeken naar alternatieve vervoerwijzen. Voor lokaal autoverkeer is dat de fiets. In het GVVP is het fietsverkeer dan ook leading voor lokale verplaatsingen. Echter, Goes presteert op dit punt al uitzonderlijk: 51% van de verplaatsingen van de Goesenaren gaat met de fiets - de absolute top in Nederland! [bron 4, pag. 19] Het openbaar vervoer is lokaal en regionaal geen alternatief. In het GVVP wordt een omvangrijk maatregelenpakket voor Goes-Zuid uitgewerkt, dat in z n totaliteit een oplossing blijkt te kunnen bieden voor alle genoemde problemen [Bron 2, pag. 49-52]: - Een ongelijkvloerse spoorkruising van de Van Hertumweg. - Doortrekken van de Nansenbaan tot aan de s-gravenpolderseweg. - Realisatie van een verbinding (inmiddels zuidelijke verbindingsweg genaamd) tussen Nansenbaan en Van Hertumweg. Tezamen zorgen deze maatregelen voor een oplossing van de voornaamste capaciteitsknelpunten, voor een goede bereikbaarheid van Goes-Zuid en van het centrum van Goes en voor een sterke verbetering van het leefmilieu op de s-gravenpolderseweg, Fruitlaan, Kloetingseweg en Patijnweg (verkeersintensiteiten kunnen met 20-30% afnemen [bron 3, pag. 10]). Althans, als het pakket ook het noodzakelijke sluitstuk krijgt waardoor de route van de zuidelijke ontsluitingsweg gevoed kan worden: Een goede aansluiting op de A58. In het GVVP worden daarvoor 2 opties genoemd: Verdere verlenging van de Nansenbaan tot knooppunt Vierwegen (als een parallelweg langs de A58) of een directe aansluiting van de s-gravenpoldersweg op de A58. In principe heeft een directe aansluiting van de s-gravenpolderseweg op de A58 hetzelfde verkeerskundige effect als het verlengen van de Nansenbaan tot aan knooppunt Vierwegen: een betere bereikbaarheid van Zuid. Maar, let wel: de aanvullende maatregelen verbinding Nansenbaan met de Van Hertumweg en ongelijkvloerse spoorwegkruising Van Hertumweg- blijven daarbij noodzakelijk. Een aansluiting maken op de A58 zónder deze maatregelen is niet aan de orde; het zorgt voor een enorme groei van de problemen t.a.v. doorstroming, leefbaarheid en veiligheid 3

op de s-gravenpolderseweg, de Buys Ballotstraat, de Kloetingseweg en de Fruitlaan. [Bron 2, pag. 52] De heeft werk gemaakt van deze benadrukte samenhang. De (eerste) doortrekking van de Nansenbaan is gerealiseerd. De ongelijkvloerse spoorkruising van de Van Hertumweg staat gepland (subsidieproject spoorse doorsnijdingen). De realisatie van de verbindende schakel (zuidelijke verbindingsweg) is opgepakt; momenteel loopt het proces van tracékeuze [Bron 3]. Ook een herinrichting van de woonstraten s- Gravenpolderseweg en Buys Ballotstraat is al in voorbereiding. De doet dus wat zij kan om de herziene verkeersstructuur te realiseren en zo de bereikbaarheid van en leefbaarheid in Goes-Zuid te verbeteren. Wat de Gemeente echter niet zelf kan doen, is de aansluiting op de A58. 4. Waarde van aansluiting bij s-gravenpolderseweg boven Vierwegen Richting het oosten is de waarde van een directe aansluiting op de A58 nabij de s- Gravenpolderseweg, boven een doorgetrokken Nansenbaan (parallelweg A58) richting knooppunt Vierwegen gering tot nihil. Geheel anders ligt dit voor de relaties met de zuidkant van Zuid-Beveland en de westelijke richting. - Een directe aansluiting op de A58 nabij de s-gravenpolderseweg haalt in 2020 volgens modelberekeningen zo n 13% van het autoverkeer op de A. Fokkerstraat weg, bij de aansluiting op de A256 [Bron 3, pag. 10]. Zeer relevant, omdat daar de congestie dreigende vormen aanneemt. - Ook geeft het een aanzienlijke verbetering van de ontsluiting van het oostelijk deel van de Zak van Zuid-Beveland, en specifiek s-gravenpolder. In westelijke richting is die ontsluiting nu erg slecht. 4

Dit alles wordt erkend in de Brede verkeersvisie Zuid-Beveland, door alle betrokken wegbeheerders (gemeenten, waterschap, provincie, rijkswaterstaat) onderschreven. Kerncitaat: De bestaande aansluiting s-gravenpolder (Vierwegen) op de huidige locatie kan -door de oostelijke ligging- slechts beperkt een functie vervullen, ook in combinatie met de reeds voorziene verlenging van de Nansenbaan. Dan komt naast Vierwegen een tweede -meer westelijk gelegen- aansluiting (bijvoorbeeld ter hoogte van de s-gravenpolderseweg) als mogelijke oplossing in beeld. [Bron 5, pag. 37] 5. Aanvaardbaarheid voor kwaliteit van hoofdwegennet Kleven er ook nadelen aan deze directe aansluiting van Goes-Zuid op de A58? Die vraag is al ouder. Jarenlang is er (ook) door de van uit gegaan dat een extra aansluiting voor Rijkswaterstaat moeilijk zou liggen. Daarom stond in het GVVP Goes ook het alternatief van de verlengde Nansenbaan als A58-parallelweg naar Vierwegen [zie ook Bron 7, pag. 10]. En het principe dat een extra aansluiting door doorstroming op de autosnelweg niet mag beperken, staat nog recht overeind, voor alle betrokken partijen. Zo staat het ook in de Brede Verkeersvisie: Voor de aansluiting van het onderliggend wegennet op het hoofdwegennet dient steeds de wenselijkheid van een directe aansluiting op de hoofdrijbaan te worden afgewogen tegen een oplossing met een parallelstructuur. Zo n parallelstructuur kan bestaan uit rangeerbanen of parallelle route van het onderliggend wegennet. ( ) De kern is, dat zo nodig meerdere aansluitingen worden gecombineerd, terwijl de verkeersstromen op de autosnelweg niet te zwaar worden verstoord door in- en uitvoegbewegingen. Voorkomen moet worden, dat door een veelheid aan aansluitingen de goede doorstroming en de verkeersveiligheid op het hoofdwegennet in gevaar komt. [Bron 5, pag. 15] Najaar 2006 bleek in verschillende regionale projecten/onderzoeken dat een directe aansluiting van Goes op de A58 enerzijds inderdaad het belang heeft, zoals hierboven (punt 2-4) beschreven, en anderzijds toch aanvaardbaar kan zijn vanuit snelweg-optiek. Zie de Brede verkeersvisie Zuid-Beveland: Om zo n aansluiting s-gravenpolderseweg mogelijk te maken zal het naar verwachting ( ) noodzakelijk blijken een parallelstructuur aan te leggen vanwege de relatief korte afstand tussen knooppunt De Poel en Vierwegen. ( ) Wellicht kan de verlengde Nansenbaan een schakel vormen in die parallelstructuur, of moeten rangeerbanen worden aangelegd. [Bron 5, pag. 37] Twee studies met berekeningen over capaciteitseffecten op de A58 laten zien dat ook de meest klassieke directe aansluiting aanvaardbaar is. 1. In de Deeluitwerking van de Brede verkeersvisie Zuid-Beveland [Bron 6] worden de effecten vergeleken van een directe A58-aansluiting bij de s-gravenpolderseweg, een verlengde Nansenbaan als parallelweg naar Vierwegen en een verlegging van aansluiting Vierwegen, meer richting Goes. Alle varianten geven een duidelijke verbetering van de bereikbaarheid van Goes-Zuid. Tussen knooppunt De Poel en knooppunt Vierwegen geven de varianten ook geen toename van de kans op filevorming op de A58. [Bron 6, pag. 19] Op basis van de nu verrichte studie blijkt dat het vanuit het oogpunt van een vlotte verkeersafwikkeling en de verkeersveiligheid gewenst is om bij zowel Heinkenszand als Goes-Zuid een nieuwe aansluiting te maken op de A58. Het is niet gewenst en niet nodig om de A58 aansluiting Vierwegen te verbangen door een A58 aansluiting Goes- Zuid/Wrangeweg. [Bron 6, pag. 20] 2. DHV vergeleek, wat meer concreet, enkele varianten van snelwegaansluiting, o.a. een volledige directe aansluiting bij de s-gravenpolderseweg, de doorgetrokken Nansenbaan als parallelweg naar Vierwegen en alternatieven met rangeerbanen [Bron 10]. De effecten 5

op intensiteiten nabij Goese knelpunten bleken voor alle alternatieven substantieel, zij het dat alle varianten net weer wat andere knelpunten meer en minder oplossen. Op de intensiteiten op de A58 hebben ze geen effect als het gaat om de oostelijke richting (voorbij Vierwegen) en een effect van 7% meer verkeer in de avondspits in westelijke richting (voorbij De Poel). [Bron 10, pag. 8] De doorstroming op de A58 komt niet in gevaar. Bij de varianten met rangeerbanen al helemaal niet, maar ook bij de directe aansluiting A58/ s-gravenpolderseweg komt in de berekeningen de IC/verhouding op het wegvak tussen de nieuwe aansluiting en knooppunt De Poel in 2020 niet boven 0,7. DHV concludeert: Uit de berekeningen en de analyses kan worden geconcludeerd dat voor elk van de alternatieven geldt dat ze haalbaar zijn uit het oogpunt van capaciteit en doorstroming. Voor de A58 geldt dat bij alle alternatieven de doorstroming op de A58 goed kan verlopen. Uit de modelberekeningen blijkt dat de capaciteit van deze hoofdrijbaan nergens wordt overschreden. Op het drukste wegvak van de A58 bedraagt de I/C-verhouding ongeveer 0,70. [Bron 10, pag 14] 6. Onderbouwde conclusie A. De huidige snelwegaansluitingen van Goes hebben op dit moment al onvoldoende kwaliteit. B. De sterke en gewenste ontwikkeling van centrumstad Goes in het recente verleden en zeker ook in de nabije toekomst, specifiek in Goes-Zuid, versterkt de bereikbaarheidsen leefbaarheidsproblemen in sterke mate. C. De werkt aan een integrale en consistente oplossing van de problematiek, vooral door de realisatie van een nieuwe hoofdroute Nansenbaan- Zuidelijke verbindingsweg-van Hertumweg-ongelijkvloerse spoorkruising. Dit geheel aan maatregelen wordt al gerealiseerd. De ontbrekende schakel in het geheel, noodzakelijk om effectief te zijn, is een aansluiting op de A58. D. Een directe aansluiting van Goes-Zuid op de A58, nabij de s-gravenpolderseweg, heeft aanzienlijke voordelen boven een verbetering van de aansluiting via een parallelweg naar knooppunt Driewegen: Het vermindert de druk op de aansluiting A526/Fokkerstraat en het geeft een aanzienlijke verbetering van de ontsluiting van het oostelijk deel van de Zak van Zuid-Beveland, en specifiek s-gravenpolder. E. Een directe aansluiting van Goes-Zuid op de A58, nabij de s-gravenpolderseweg, blijkt, bij nader inzien, geen doorstromingproblemen, geen extra kans op filevorming op de A58 op te leveren. Bronnen: 1. Provincie Zeeland, Mobiliteit op maat: Provinciaal Verkeers- en vervoersplan Zeeland, Middelburg april 2003. 2., GVVP: Gemeentelijk Verkeers- & Vervoersplan, Goes 2005. 3., Quick scan zuidelijke verbindingsweg, Goes 2008 (concept). 4. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, Vaker op de fiets? Effecten van overheidsmaatregelen, Den Haag 2007. 5. RWS Zeeland, Provincie Zeeland, WZE, Gemeenten Vlissingen, Middelburg, Borsele, Reimerswaal, Goes en Kapelle, Brede verkeersvisie Zuid-Beveland, 2006. 6. RWS Zeeland, Provincie Zeeland, WZE, Gemeenten Vlissingen, Middelburg, Borsele, Reimerswaal, Goes en Kapelle, Deeluitwerking Brede verkeersvisie Zuid-Beveland, 2007 (concept). 7., GVVP; Gemeentelijk Verkeers- & Vervoersplan: Tussenevaluatie 2008, Goes 2008. 8. Provincie Zeeland, Bereikbaarheid op maat: Netwerkanalyse Zeeland, Middelburg 2006. 9. Provincie Zeeland, Actualisatie PVVP Zeeland, Middelburg 2007 (Inspraakversie). 10. Provincie Zeeland/DHV, Tweede quick scan wegenstructuur Goes-Zuid: vijf infrastructurele alternatieven, Middelburg 2006. 6