Behoefteonderzoek koorzang, theater en dans Onderzoek uitgevoerd door &Concept Mei 2016
Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Knelpunten 4 2. Sterkten 4 3. Behoeften 5 4. Contact 5 Conclusies en aanbevelingen 6 Samenvatting Koorzang 7 Samenvatting Theater 8 Samenvatting Dans 9 2
Inleiding Kunstbalie gaf onderzoeksbureau &Concept de opdracht om de adresgegevens van de koepels op het gebied van de koorzang, theater en dans te controleren en aan te vullen. Vervolgens onderzocht &Concept de behoeften van verenigingen, groepen en dansscholen aan ondersteuning in het uitvoeren van hun activiteiten. Het onderzoek vond plaats tussen 1 oktober 2015 en 1 april 2016. Doel van het onderzoek: het concretiseren van aanbevelingen over de infrastructuur ten behoeve van de Brabantse amateurkunst. In dit verslag de uitkomsten van het behoefteonderzoek naar de amateurpodiumkunsten in Brabant. Het verslag is opgebouwd aan de hand van knelpunten, sterkten en behoeften. De conclusies gelden voor het totale onderzoek, gebaseerd op de totaalscores van de drie verschillende disciplines. Per discipline is er een samenvatting met daarin de specifieke knelpunten, sterkten en behoeften. Aan het onderzoek werkten de volgende respondenten mee: Koorzang: 123 keer respons; Theater: 75 keer respons; Dans: 82 keer respons. Deze steekproef geldt als representatief voor het aantal verenigingen in het adressenbestand. NB. Dit bestand bevat wellicht niet de gehele populatie, aangezien sommige verenigingen / organisaties niet gevonden zijn of om een andere reden niet zijn toegevoegd aan het adressenbestand. 3
1. Knelpunten Het grootste knelpunt voor alle drie de disciplines is inkomsten. 40% van de respondenten ervaart het gebrek aan inkomsten als knelpunt voor hun vereniging, club of (dans)school. Daarnaast zijn ook het aantal (jonge) leden een knelpunt. Hieronder het totaalbeeld van de drie disciplines. KNELPUNTEN 17% 16% 15% 11% 11% 40% 37% 36% 32% 30% 2. Sterkten Op de vraag over de sterkten van de eigen vereniging, club of school is uitgebreid gereageerd. Er zijn veel trotse verhalen geschreven. De sterkten zijn per discipline in kaart gebracht. Bij koorzang worden als belangrijkste sterkten enthousiasme, afwisselend en bijzonder repertoire, hoge kwaliteit, saamhorigheid, bevlogen dirigent, gezelligheid en performance. Verder werden bij koorzang nog organisatievermogen, zelfredzaamheid, toegankelijkheid en begeleiding genoemd. De theaterverenigingen noemen organisatievermogen, saamhorigheid, herkenbaarheid, laagdrempeligheid en hoge kwaliteit. Verder zijn nog enthousiasme en repertoire genoemd. Persoonlijke aandacht voor het individu, hoog niveau, didactiek, laagdrempeligheid en enthousiasme worden bij de dansverenigingen en scholen als sterkte punten genoemd. Als sterke kanten werden daarnaast nog bijzondere werkwijze, reputatie, ervaring en gediplomeerde docenten genoemd. In de samenvatting staan per discipline de percentages vermeld. 4
3. Behoeften Het merendeel van de respondenten heeft een behoeftevraag. 68% heeft namelijk aangegeven behoefte te hebben aan ondersteuning door een provinciale koepelorganisatie. Deze behoeftevraag geldt met name voor de volgende onderdelen: BEHOEFTEN 16% 21% 20% 19% LOBBY FESTIVALS FACILITEITEN COLLECTIEVE CONTRACTEN Een deel van de respondenten heeft geen enkele behoefte aan ondersteuning. Per discipline gaat het om de volgende percentages: Koorzang (39%); Theater (17%); Dans (29%). 4. Contact Naast de behoefte aan ondersteuning, is ook de betrokkenheid bevraagd. Het valt op dat er zeer weinig draagvlak is voor structurele verbinding (bijvoorbeeld een lidmaatschap). Op de hoogte blijven en deelnemen aan activiteiten zijn wel gewenst. De achterban voelt zich eerder klant/afnemer dan betrokken partner. Op de hoogte van activiteiten (75%); Deelnemen aan activiteiten (28%); Bijwonen van activiteiten (18%); Mee organiseren (12%); Verbinden als lid/partner (11%). De respondenten geven daarnaast mee dat een eventuele afwachtende houding naar de koepels samenhangt met het toekomstige aanbod. Ook wordt in verschillende bewoordingen nog eens terecht de kanttekening geplaatst dat deelnemen en helpen met de organisatie lastig 5
is gezien de beperkte tijd en eventuele kosten. De meeste besturen bestaan uit vrijwilligers. Voor de zzp-er betekent het mee helpen organiseren een mogelijke bron van inkomsten. Kunstbalie is bekend bij 73% van de respondenten en goed bekend bij 30%. Conclusies en aanbevelingen 1. Er is geen formele structurele verbinding tussen de koepels en hun achterban. De achterban voelt zich eerder klant/afnemer dan betrokken partner. à Ga in eerste instantie uit van de manier waarop het veld zich betrokken voelt bij de koepel. Versterk de verbinding door activiteiten te organiseren: zowel top-down (betrokkenheid van het veld bij de koepel), zoals het organiseren van een festival en het verspreiden van een nieuwsbrief die met regelmaat verschijnt. Daarnaast is het ook belangrijk om bottom-up de binding te versterken, zodat je weet wat er speelt in het veld: bezoek hiervoor verenigingen, organiseer een informatieavond en gebruik social media interactief (dus niet alleen zenden). 2. De koepels beschikken voor het ondernemen van reguliere/doorgaande activiteiten (onderhoud adresbestanden, communicatie, overleg en lobby) over onvoldoende middelen; er is onvoldoende slagkracht. à Ondersteun de koepels met een vast bedrag voor het uitvoeren van een aantal reguliere taken en ondersteun de koepels met menskracht vanuit Kunstbalie. 3. De adresbestanden moeten beter worden onderhouden door de koepels. à Organiseer activiteiten en verwerk de reacties (inschrijving/bericht van opheffing); à Heb regelmatig contact met lokale platformen en wissel adressen uit; à Maak één persoon verantwoordelijk voor één adresbestand; à Maak een nieuwsbrief, en roep daarin op om adreswijziging door te geven; à Vergroot de slagkracht van de koepels (zie hierboven). 4. Meer dan 2/3 van de verenigingen/scholen heeft behoefte aan ondersteuning, vooral aan lobby, festivals en faciliteiten. à Lobby: Zet amateurkunst op de kaart (dit is een gemeenschappelijke taak van lokale, provinciale en landelijke instellingen (centra voor de kunsten, Kunstbalie, LKCA, maar ook van de koepels) à Lobby: Verleg de aandacht van kunst in het sociale domein naar de algemene artistieke en persoonlijke opbrengst van kunstbeoefening à Festival: Iedere koepel organiseert minimaal 2 keer per jaar een tot de verbeelding sprekend publieksevenement à Faciliteiten: Ontwikkel een Peerby-achtige applicatie voor decor, licht, geluid, opneembare dansvloeren, repertoire, oefenruimte. 5. Een overgrote meerderheid blijft graag op de hoogte van de activiteiten van de koepels, een kwart neemt graag deel aan activiteiten; er is weinig tot geen animo voor formele verbinding. à Maak een nieuwsbrief en organiseer activiteiten. 6
Samenvatting Koorzang Totaal 785 adressen; 123 keer respons. Enkele opvallendheden en trends De grootste groep bij de koorzang is het gemengde koor (circa de helft van de koren), daarna het popkoor, mannen- en vrouwkoor. Repertoire-vernieuwing: veel popmuziek; Verandering: het gemengd koor wordt vrouwenkoor; Beleving: bij veel koren is aandacht voor presentatie; Aanwas: de kerk verdwijnt en daarmee ook veel kinderkoren. Knelpunten Gebrek aan jonge leden (55%); Kosten voor uitvoeringen (42%); Inkomsten (38%); Publieksbereik (22%); Koorbegeleiding (17%). Sterkten Enthousiasme (20%); Afwisselend / bijzonder repertoire (19%); Kwaliteit / hoog niveau (17%); Saamhorigheid / kameraadschap / hechte groep (14%); Bevlogen / goede dirigent (11%); Gezelligheid (11%); Performance (8%). Behoeften Festivals (19%); Scholing leden (17%); Faciliteiten (17%); Lobby (16%); Informatie repertoire (14%); Collectieve contracten (12%); Informatie over fondsen-, subsidie- en sponsorwerving (3%). Contact Op de hoogte van activiteiten (72%); Deelnemen aan activiteiten (18%); Bijwonen van activiteiten (9%); Verbinden als lid/partner (4%); Mee organiseren (3%). 7
Samenvatting Theater Totaal 318 adressen; 75 keer respons. Enkele opvallendheden en trends De meeste theatergroepen zijn te vinden onder de zoekterm toneel niet onder theater. Beleving: er zijn veel openluchttheaters; Aanwas: veel theatergroepen hebben een jeugd- of jongerengroep. Knelpunten Weinig publiek (48%); Uitvoeringskosten (43%); Inkomsten (40%) Gebrek aan jonge leden (32%); Oefenruimte (25%); Bestuursleden (19%); Vrijwilligers (18%); Toneelrepertoire (17%). Sterkten Organisatievermogen / zelfredzaamheid (16%); Saamhorigheid / vriendschap (9%); Herkenbaarheid / eigen stijl (8%); Laagdrempeligheid (8%); Kwaliteit / hoog niveau (8%). Behoeften Lobby (30%); Faciliteiten (30%); Collectieve contracten (27%); Informatie over repertoire (27%); Informatie artistiek kader (15%); Festivals (14%); Hulp bij publiekswerving (3%). Contact Op de hoogte van activiteiten (73%); Deelnemen aan activiteiten (28%); Bijwonen van activiteiten (22%); Verbinden als lid/partner (15%); Mee organiseren (15%). 8
Samenvatting Dans Totaal 444 adressen; 82 keer respons. Enkele opvallendheden en trends De grootste groep zijn de dansscholen, daarna verenigingen en groepen. Repertoire-vernieuwing: veel urban; Verandering: Er zijn veel nieuwe kleine dansscholen van 1 of 2 zzp-ers; Beleving: dans als body-health is populair, zoals bodyshape, zumba, pilates; Aanwas: er is veel aanbod voor kleuter- en peuterdans. Knelpunten Leerlingentekort (45%); Inkomsten (44%); Uitvoeringskosten (26%); Weinig publiek (23%); Oefenruimte (18%); Gebrek aan jonge leden (18%); Locatie uitvoering (17%); Nascholing dansdocenten (15%). Sterkten Persoonlijke aandacht voor het individu kwaliteit (13%); Hoog niveau (13%); Didactiek (8%); Laagdrempeligheid (8%); Enthousiasme (7%). Behoeften Festivals (26%); Juridische informatie (24%); Lobby (22%); Faciliteiten (16%); Informatie over de discipline (16%); Scholing artistiek kader (16%); Hulp bij werving leerlingen (3%). Contact Op de hoogte van activiteiten (82%); Deelnemen aan activiteiten (42%); Bijwonen van activiteiten (24%); Mee organiseren (23%); Verbinden als lid/partner (18%). 9