Belangrijke vragen en antwoorden Wat zijn de negatieve effecten van de Westparallel? Allereerst heeft de Westparallel (WP) een groot negatief effect op het landschappelijke en ecologisch waardevolle beekdalengebied (het gebied tussen de beken Keersop en Run) o.a. door drie nieuwe doorsnijdingen van de beekdalen. Daarnaast gaat de WP ten koste van landbouwgrond en recreatief uitloopgebied, zorgt de nieuwe weg voor hinder (geluid en stof) op de kernen Dommelen, Riethoven, Heers en Steensel en is de kans groot dat de doorgaande routes van Riethoven naar Dommelen, Waalre en Veldhoven komen te vervallen. Maar dat is nog niet alles. In de plannen voor de WP is voorzien in drie aansluitingen in Valkenswaard. Eentje in het zuiden, ter hoogte van de Venbergse Molen. Dat betekent voor iedereen uit Valkenswaard een heel eind de verkeerde kant (naar het zuiden) rijden eer men op de WP kan. De tweede ligt ten zuiden van Dommelen en zal met een rare slinger aangesloten worden op de WP (zie plannen Lage Heideweg, gemeente Valkenswaard). Als deze aansluiting genomen wordt betekent dat een zware belasting voor de Dommelseweg en de Bergstraat in Dommelen. Deze wegen worden dan opgezadeld met een deel van het verkeer wat nu iedere dag in de rij staat voor Aalst en Waalre. Tot slot is er de derde aansluiting: de ontsluiting van Dommelen Noord. Mocht deze er komen dan is dat ver uit de makkelijkste aansluiting voor heel Valkenswaard en daardoor zal de wijkontsluitingsweg Damianusdreef in Dommelen veranderen in een verbinding tussen de WP en Valkenswaard. De bewoners van Dommelen zullen het weten: een weg die hun wijk in tweeën splijt en waar iedereen in een lange rij zal staan te wachten tot hij de N69 op kan. Dit wordt door het Bewonersoverleg Dommelen beschouwd als een verplaatsing van de problematiek en is daardoor niet wenselijk. Welke oplossing biedt de Westparallel m.b.t. bereikbaarheid en verkeersoverlast en wat is haar invloed op leefbaarheid? Volgens de provincie zorgen de Nulplus en Westparallel voor een afname van het verkeer op zowel de N397 als de N69 en daarmee voor een verbetering van de leefbaarheid langs beide wegen. De Westparallel is bovendien de meest robuuste oplossing: het geeft de meeste mogelijkheden voor eventuele toekomstige uitbreiding naar 2x2 rijbanen! 1
2x2 rijbanen: meest robuuste oplossing in het beekdalenlandschap! Maar is deze afname van het verkeer in Aalst-Waalre voldoende om de leefbaarheid daar drastisch te verbeteren? Hoewel het de bedoeling is om beide kernen duurzaam veilig in te richten, staat nu al vast dat de WP de problemen van het doorgaande verkeer in Aalst en in Waalre onvoldoende oplost. Vanzelfsprekend zijn de kernen verlost van het doorgaande vrachtverkeer, maar wat doet de forens uit Valkenswaard? Dat hangt af van waar hij of zij werkt. Iemand die in het centrum van Valkenswaard of ten oosten daarvan woont en in het centrum of ten oosten van Eindhoven werkt kiest nu al de N396 naar Leende of de N69 naar Aalst. Die zal in de toekomst echt niet de WP kiezen. De bewoner uit het westen van Valkenswaard zal niet in Dommelen in de rij gaan staan maar gewoon naar Waalre rijden, zeker als bedrijventerrein de Run of de Hurk zijn of haar doel is. Logisch toch, verkeer gedraagt immers zich als water. Voor zover je het forensenverkeer nog via nieuw asfalt wilt laten verplaatsen, moet je een route zo dicht mogelijk bij de bebouwing neerleggen. Anders rijden de mensen niet om, maar kiezen ze nog steeds de bestaande route door de dorpskommen. In die zin is de WP niet de meest efficiënte route. Deze oplossing levert geen toekomstbestendige oplossing voor Dommelen, Aalst en Waalre. Verbeelding verkeersintensiteiten in Waalre voor en na aanleg van de Westparallel Voor aanleg Na aanleg: meest wenselijk De werkelijkheid na aanleg: geen duurzame oplossing 2
Waarom is het Bewonersoverleg Dommelen voor het alternatief Nulplus en West en Midden? Er zijn veel redenen. Het beekdalengebied blijft onaangetast en de natuurlijke verbindingen tussen Riethoven en Dommelen, Waalre en Veldhoven blijven intact. Er is geen verplaatsing van het verkeersvraagstuk naar Dommelen. Ook in dit alternatief wordt het doorgaande vrachtverkeer geweerd en biedt dus goede mogelijkheden voor het oplossen van de bereikbaarheids- en leefbaarheidsproblematiek in de kernen van Valkenswaard en Aalst. Feitelijk zijn de Westvarianten 1, 2 en 3 niets meer dan een formalisering en verbetering van een belangrijke route van het grensoverschrijdende verkeer. Nu al blijkt 39% (was 19% in 2005) te rijden over de Fressevenweg, langs Bergeijk en Eersel over de N397 naar het Stuivertje, om daar de A67 op te gaan. Eindrapport Kentekenonderzoek N69: Verdeling verkeersstromen ochtendspitsuur op de N69 Er is geen toename van het verkeer in Dommelen, terwijl de Middenvarianten voldoende mogelijkheden in zich hebben om ook het regionaal pendelverkeer van Valkenswaard en Aalst-Waalre naar Eindhoven in goede banen te leiden. Daarbij heeft het Bewonersoverleg Dommelen sympathie voor de verdere uitwerking die door de Brabantse Milieu Federatie is aangereikt: de West en Middenvariant weert doorgaand vrachtverkeer uit de kernen van Valkenswaard, Aalst en Waalre met een knip voor vrachtauto s ten zuiden van Valkenswaard naar Eersel en Heeze en leidt het autoverkeer dat overblijft via een nieuw aan te leggen tracé over (een deel van) de oude Spoorbaan van Waalre naar Eindhoven. 3
Kent het alternatief Nulplus en West en Midden ook minpunten? Vanzelfsprekend. Elk alternatief heeft minpunten. De gehele regio kent vele mooie landschappen, bossen en gebieden met natuurwaarden en overal wonen mensen. Waar nieuwe wegen worden aangelegd, wordt pijn geleden. De hinder op de kernen Eersel en Bergeijk neemt toe, maar door herinrichting van de weg (grotere afstand en/ of verdiepte ligging) zijn maatregelen mogelijk om nadelige effecten te verzachten. En ook dit alternatief zal afbreuk doen aan waardevol natuur-, landbouw- en (verblijfs)recreatiegebied ten zuidoosten van Bergeijk en rondom Waalre. En zijn er noodgedwongen verzachtende en compenserende maatregelen vereist. Bijvoorbeeld het half verdiept aanleggen van een weg op de oude Spoorbaan en het uitgegraven zand gebruiken voor een landschappelijke inpassing die tevens dient als afscherming van geluid- en lichthinder. Maar in onze ogen is het heel belangrijk dat in deze oplossing het nog maagdelijke, stille en kwetsbare beekdalenlandschap intact blijft en dat de oplossing wordt gevonden in zowel het stedelijke gebied Eindhoven-Waalre-Valkenswaard als in het benutten en uitbouwen van bestaande infrastructuur. Waarom is de Westparallel desondanks toch het voorlopige voorkeursalternatief? Wij kunnen maar een doorslaggevende reden bedenken: vanwege de weging van de belangen van de betrokken partijen. Of anders geformuleerd vanwege het feit dat wethouders geen zin hebben om impopulaire maatregelen in de eigen gemeente te bepleiten. Gelukkig worden nu alsnog de twee alternatieven verder onderzocht. Het kan ook niet anders. Vandaag de dag dienen we rationele beslissingen te nemen op grond van feitelijke kennis in combinatie met transparante doelstellingen en prioriteiten. Zo is het ook afgesproken in de Brede Belangen Benadering van de 25 betrokken partijen. Iedereen zou naar de belangen van de ander kijken. Tot nu toe heeft het er alle schijn van dat, heel sluw Aalst-Waalre, Bergeijk en Eersel dat maar zeer mondjesmaat doen. En het sufferdje van de Kempen is het haasje: Valkenswaard kan de klappen opvangen. En het beekdalenlandschap natuurlijk. Is er hoop? De gemeente Waalre wil vanzelfsprekend ook af van het probleem van zo n 40.000 auto s per etmaal door de woonkernen van Aalst en Waalre, maar wil daar niets voor inleveren. Vroeger niet (de verlengde Poot van Metz en het inzetten van de oude spoorbaan als vrije busbaan) en nu eigenlijk nog steeds niet. Maar gloort er een kentering of is dat slechts schijn? In het Eindhovens Dagblad van 23 februari jl. staat: Waalrese politici tegen oude Spoorbaantracé, maar tekenen wel verklaring die dit tot gevolg kan hebben. Raad vindt dat de bezwaren die Waalre heeft wel moeten worden benoemd, maar niet ten koste van het proces. De tijd zal leren of Waalre deze tegenstrijdige houding (wel tekenen voor onderzoek van de Middenvariant maar er op voorhand niet aan meewerken) om kan zetten in een meer constructieve houding. In Eersel wil men de Westvariant eigenlijk niet. De bewoners van de vrijstaande woningen achter de geluidwal zijn fel gekant tegen de komst van nog meer verkeer en hebben een stevige inbreng in de politieke discussie. De gemeenteraad, die weliswaar instemde met het tekenen van de verklaring, verwacht dan ook dat hun verkeerswethouder zijn tanden laat zien 4
in het vervolgoverleg. Daartoe namen CDA, VVD en VWK-Eersel Anders een motie van zichzelf aan met daarin acht standpunten die de wethouder dient te verdedigen. Zo moet hij maatregelen zien te voorkomen die een voorbode kunnen zijn van een andere variant dan de Westparallel, die de Eerselse voorkeur heeft. Waaruit maar weer eens blijkt dat daar de eigen belangen wel voorop staan! En in Bergeijk? In Bergeijk gingen de coalitiepartijen weliswaar akkoord met het tekenen van het verdrag, maar ze hebben nog veel vragen. De grootste oppositie partij Lokale Partij Bergeijk ging als enige partij niet akkoord en wil de milieu-effectrapportage afwachten. Maar eigenlijk wil men de Westparallel, waardoor de politici van Bergeijk in een wat pijnlijke spagaat dreigen te komen. Enerzijds zijn de tegenkrachten van belanghebbenden langs de Westvariant groot en is men met handen en voeten gebonden aan de gemeente Eersel, waarvan men de medewerking nodig heeft voor de aanleg van een noordelijke ontsluitingsweg. Anderzijds zal men ook rekening moeten houden met de belangen van hun inwoners in en rondom Riethoven. Belangen waar de gemeente tot nu toe nagenoeg geheel aan voorbij is gegaan. Laten we hopen dat de politiek op tijd tot inkeer komt en kiest voor een duurzame oplossing waar de gehele regio wat aan heeft. Wat vragen wij aan de politiek? Helaas is het ontsluitingsvraagstuk al ruim 40 jaar een groot probleem, een probleem dat in de loop der jaren door alsmaar toenemende wetgeving nog complexer is geworden en geen simpele oplossingen kent. Om tot een goed resultaat te komen dient men verder te kijken dan de eigen gemeentelijke neus lang is en dient men soms pijnlijke beslissingen te nemen. Dit vraagt om politieke moed. Het instemmen met een oplossing die voor de gehele regio goed is, maar die tegelijkertijd pijn doet in de eigen gemeente, vereist veel wijsheid, overtuigingskracht en vasthoudendheid. En wat is wijsheid? Wijsheid is volgens ons en veel inwoners van Riethoven te vinden in het niet aantasten van het beekdalenlandschap. Om dit te kunnen bereiken pleiten wij er voor om verdere besluitvorming te baseren op een tweetal doelstellingen, doelstellingen die op landelijk niveau inmiddels een doorslaggevende rol spelen bij het plannen van nieuwe rijkswegen en die tevens belangrijke peilers zijn voor het provinciale beleid. Doelstelling 1: Streven naar behoud van het landschappelijk en cultuurhistorische waardevolle beekdalenlandschap. Doelstelling 2: Streven naar een zorgvuldig ruimtegebruik. Voorkom nieuwe doorsnijdingen van het buitengebied door infrastructuur, benut de bestaande weginfrastructuur optimaal en bouw deze uit als dat noodzakelijk is. In onze visie betekent dit dat er primair moet worden gewogen op grond van deze doelstellingen, desnoods wordt er gekozen voor een second best variant die een aanvaardbare oplossing biedt voor de bereikbaarheid- en leefbaarheidproblemen en tevens het kwetsbare en waardevolle landschap van het gebied tussen de Run en de Keersop ontziet. 5
Wat bedoelen jullie met de slogan: WAAR EEN WIL IS, KOMT GEEN WEG? Daar bedoelen wij mee: geloof in de kracht van je eigen argumenten en draag deze desnoods tot en met de Raad van State vol overtuiging uit, zodat de kans dat de Westparallel er uiteindelijk niet gaat komen heel groot wordt. En let wel: er is een aanzienlijke kans om te winnen vanwege de speciale geologische structuur en de daaruit voortkomende natuurwaarden in het Grootgoor, in de bovenloop van de Run en in het Keersopdal. Wettelijk kennen de beekdalen een hoge beschermingswaarde, ze maken dan ook onderdeel uit van Europese regelgeving. Aantasting van deze waarden mag alleen indien het een groot maatschappelijk belang dient, er geen alternatieven zijn en het goed wordt onderbouwd. Grootgoor en het beekje de Run Keersopdal 6