Nationaal Actieplan e-learning Tender 2008 Make Relevant Choices in Educational Technology Verantwoord keuzes maken in ICT Mid Term Rapportage Rapportageperiode: 1 oktober 2009-30 september 2010 Projectperiode: 1 oktober 2009 tot 1 oktober 2011 Penvoerder: Partners: Universiteit van Amsterdam Universiteit Utrecht Technische universiteit Eindhoven Hogeschool van Amsterdam Universiteit Maastricht Datum rapportage: 3 november 2010 1
MARCH ET Projectleider Dr. Nataša Zupančič Brouwer (UvA) Adres: Universiteit van Amsterdam Faculteit NWI AMSTEL Instituut Science park 904, Postbus 94224, 1090 GE Amsterdam T: 020 2527986 E: natasa.brouwer@uva.nl Deelprojectleiders Drs. Anne-Petra Rozendal (UU) (vanaf 1 juli 2010) Drs. Joy de Vries (tot 30 juni 2010) Adres: UMC Utrecht, A.A Heijmans van den Bergh gebouw Universiteitsweg 98, 3584 CG Utrecht Postbus 85500, 3508 GA Utrecht T: 088-7551174 E: A.P.Rozendal@umcutrecht.nl Drs. Janneke van der Loo (TU/e) Adres: Technische Universiteit Eindhoven Postbus 513, kamer TR 1.26, 5600 MB Eindhoven T: 0402 475292 E: J.M.v.d.Loo@tue.nl Drs. Peter Dekker (HvA) Adres: Hogeschool van Amsterdam Rivierstaete Amsteldijk 166, 6e etage, 1079 LH Amsterdam E: p.j.dekker@hva.nl T: 020 5953933 Drs. Danielle Townsend-Prevoo (UM) Adres: Universiteit Maastricht Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics Kamer B3.12 Tongersestraat 53, Postbus 616, 6200 MD Maastricht E: d.townsend@maastrichtuniversity.nl T: 043 3883771 MARCH ET Mid Term Rapportage 2
Inhoudsopgave Samenvatting... 5 1. Algemene karakteristieken van het project... 7 1.1 Probleemstelling...7 1.2 Doel...7 1.3 Aanpak...7 2. Verloop en de resultaten... 8 2.1 Inleiding...8 2.2 Deliverables...8 2.3 Organisatie van samenwerking...11 2.4 Beschrijving van de behaalde resultaten per werkpakket...12 2.4.1 Werkpakket 1: Quick Scan onderzoek...12 2.4.2 Werkpakket 2: Modulen...13 2.4.3 Werkpakket 3: Effectmeting...21 2.4.4 Werkpakket 4: Disseminatie...24 2.4.5 Werkpakket 5: Projectmanagement...27 2.5 Standlijnenoverzicht voor project als geheel...31 2.6 Voorstellen voor wijzigingen...33 2.6.1 Personele wijzigingen...33 2.6.2 Voorstel aanpassingen in de projectorganisatie ivm terugtrekken van de WUR...33 2.7 Concept van de implementatieplan...33 2.8 Kosten overzicht...34 3. Risico s en risicomanagement... 35 4. References... 36 5. Bijlagen... 36 MARCH ET Mid Term Rapportage 3
MARCH ET Mid Term Rapportage 4
Samenvatting Het project MARCH ET is gesubsidieerd door SURF in het kader van het Nationaal Actieplan e- Learning, tender 2008, dat zich richt op verhoging van de participatiegraad in het Nederlands hoger onderwijs door de inzet van e-learning. De MARCH ET Mid Term rapportage geeft een kort overzicht over de behaalde resultaten tot nu toe. De Ontwikkelfase 2, de periode van juli t/m september 2010 is meer in detail besproken. In de afgelopen periodes hebben we goede resultaten behaald en er hebben zich ook problemen voorgedaan. Een projectpartner, de Wageningen Universiteit heeft het project op eigen initiatief en in goede vrede verlaten. Dit kwam doordat deze een andere visie op het project en over de ontwikkelingen had. De WUR had geen trekkende rol in het MARCH ET project. Het kernteam heeft na een moeizame start geïnvesteerd in teambuilding, veel positieve energie in de samenwerking gebracht en zo de draad weer helemaal opgepakt. In het projectteam is weer vertrouwen in de samenwerking. De ontwikkelingen gaan nu met volle kracht door en het project is nu goed op schema. In het MARCH ET project draait alles om de modulen. De module Samen kennis opbouwen wordt op basis van de evaluatiegegevens geoptimaliseerd, de ontwikkeling van de module Onderwijstoepassingen Web 2.0 is bijna afgerond, de modulen Kennis en inzicht peilen en Begeleiden op afstand zijn nu in volle ontwikkeling. De rapportage is als volgt opgebouwd. Als eerste wordt een kort overzicht gegeven van de algemene karakteristieken en problematiek van het project. Uitgebreidere informatie hierover is te vinden in het Controlling document. Vervolgens wordt een overzicht van de behaalde resultaten tot nu toe gegeven. Daarna volgt een korte rapportage per werkpakket. De standlijnenoverzichten per werkpakket en voor het project als geheel zijn weergegeven. Tevens is er een kostenoverzicht volgens het nieuwe SURF format in de rapportage opgenomen. Het risicomanagement is in een apart hoofdstuk opgenomen. MARCH ET Mid Term Rapportage 5
MARCH ET Mid Term Rapportage 6
1. Algemene karakteristieken van het project Het project MARCH ET, Make Relevant Choices in Educational Technology / Verantwoord keuzes maken in ICT, wil een bijdrage leveren aan het verhogen van de participatie en het studiesucces in het hoger onderwijs en sluit aan bij: NAP thema B: Verbetering en/of verhoging van studiesucces in het hoger onderwijs De bijdrage aan het Nationaal Actieplan E-learning zal het project MARCH ET realiseren door: Studiesucces van studenten verhogen door docenten te professionaliseren op het gebied van didactisch verantwoord gebruik van ICT in het onderwijs en actualiseren van hun onderwijs. 1.1 Probleemstelling Docenten hebben te maken met een nieuwe generatie studenten voor wie ICT een 'way of life' is. Dit vraagt van de HO-docent meer dan vroeger. Een docent moet weloverwogen keuzes kunnen maken over een geschikte didactische aanpak en over de inzet van een ICT-tool die geschikt is voor een bepaald onderwerp of vak. Hierbij is het nodig om aan te sluiten bij de belevingswereld van de studenten en bij de veranderingen in de maatschappij. 1.2 Doel Het doel van het project MARCH ET is studiesucces te verhogen door docenten te professionaliseren op het gebied van didactisch verantwoord gebruik van ICT in het onderwijs en actualiseren van hun onderwijs. Met docenten wordt gewerkt in vier modulen, gebaseerd op bestaande methodes en bewezen technologieën. 1.3 Aanpak De oplossingsrichting van dit project is HO docentenprofessionalisering. Lokale good practices worden gebundeld en kennis en informatie worden instellingoverstijgend uitgewisseld. Een belangrijk neven resultaat van het project is een landelijke community van HO docentprofessionaliseerders, ICTO experts, en landelijke HO docentnetwerken. Het is de bedoeling de keuze van de HO-docenten voor ICT in het onderwijs beter te onderbouwen door kennis van ICT-tools samen met de kennis over de didactiek bij docenten te vergroten en docenten te ondersteunen bij het toepassen van deze in de eigen onderwijspraktijk. Het succes van de professionalisering wordt o.a. gemeten door het succes van de verandering ingebracht door de docent in zijn/haar eigen onderwijspraktijk. MARCH ET Mid Term Rapportage 7
2. Verloop en de resultaten 2.1 Inleiding In de Mid Term rapportage geven we een opsomming van tot nu toe behaalde resultaten en we beschrijven meer in detail de resultaten van het laatste kwartaal. Dat is de periode juli 2010 september 2010. In deze periode is de eerste pilot module met de titel Samen kennis opbouwen uitgevoerd. De effectmeting van de module is in gang gezet en de nodige voorbereidingen zijn getroffen om na afloop van de module deze te evalueren. De evaluatie vond plaats in de zomer na de afloop van de module in juli. We nemen het evaluatierapport mee in deze rapportage. Parallel aan het uitvoeren van de pilot module is het ontwikkelen van module 2, Onderwijstoepassingen Web 2.0, van start gegaan. De eerste ervaringen met module 1 zijn bij de ontwikkeling meegenomen. De ontwikkeling van module 3 en 4 is gepland nadat de evaluatie van de module 1 is afgerond. De Stuurgroepbijeenkomst vond op 11 oktober plaats. De Stuurgroep heeft met de projectleiding de stand van zaken doorgenomen. De voorstellen werden besproken met betrekking tot het overnemen van de taken van de WUR die zich heeft teruggetrokken. De taken worden opgevangen door de projectpartners. We nemen de bevindingen van de Stuurgroep in deze rapportage mee (zie bijlage). 2.2 Deliverables Tijdens het project worden diverse producten (Deliverables) geleverd (zie Controlling document). In de onderstaande tabel zijn de Deliverables tot nu toe te vinden. In de derde kolom is aangegeven wanneer een product volgens het controlling document wordt verwacht. In de vierde kolom staat wanneer het is opgeleverd. In de laatste kolom is een toelichting gegeven. De deliverables die al in de vorige rapportages zijn besproken zijn in licht grijze cellen aangegeven. In de tabel zijn Deliverables opgenomen die in het Controlling document gepland staan. In het wekpakket 2 zijn in het kwartaal juli-september geen Deliverables in het Controlling document gepland. In deze periode is wel heel veel gedaan aan de ontwikkeling van alle vier de modulen (zie het hoofdstuk over Werkpakket 2 Modulen). Het kwartaal juli-september is een periode van ontwikkeling die nog t/m december door gaat. De Deliverables in Werkpakket 2 worden opgeleverd in de volgende rapportage. Tabel 1: MARCH ET deliverables Werkpakket WP5 Alle WP s WP1 Titel deliverable CD Oplevering Toelichting Online samenwerking ruimte in SURFgroepen, met een online vergaderruimte, o.a. voor de wekelijkse kernteam online vergaderingen. Quick scan onderzoek: Verantwoorde inzet van ICT door docenten in Hoger Onderwijs (W1-D1) WP2 Didactische structuur van de module (versie 1) (W2-D1) december 2009 november 2009 oktober 2009 januari 2010 januari 2010 Rapportage Definitiefase Hier wordt alle documentatie bewaard. Deze site is toegankelijk voor projectleden, reviewers van het project en enkele gasten. Dit document heeft geleid tot een ingediend artikel. De definitieve versie wordt aan het eind van het project MARCH ET Mid Term Rapportage 8
WP2 Opzet van het materiaal en handleidingen voor de december docenten en voor de begeleiders (W2-D2) 2009 WP2 Plan inrichting online leeromgeving (W2-D3) december 2009 WP2 Begeleiding van MARCH ET modulen op locatie (W2- december D4) 2009 WP3 Opzet Effectmeeting in Module 1 (W3-D1) december 2009 W4 Opzet PR kanalen en de start nieuwsbrief december (gedurende het project per kwartaal te publiceren) 2009 WP4/WP5 Kick off bijeenkomst (W4W5-D3) oktober 2009 WP4/WP5 MARCH ET Projectwebsite (W4W5-D1) december 2009 januari 2010 januari 2010 januari 2010 januari 2010 januari 2010 okt. 2009 november 2009 gemaakt. WP5 WP1 Quick scan aangevuld voor module 1 maart 2010 WP2 Ingerichte module 1 Samen kennis opbouwen maart (leeromgeving, materiaal en handleidingen, 2010 checklists (milestone) (W2-D5) ELO was ontwikkeld in de samenwerking met WP4. WP3 Meetinstrumenten module 1 (W3-D2) maart 2010 WP3 Evaluatieprotocollen versie 1 (W3-D3) maart 2010 WP4 Flyer (W4-D5) maart 2010 WP4 PR video om MARCH ET community te promoten maart (W4-D6) 2010 WP4 Opzet systeem voor de aanmelding van de deelnemers voor de modulen (W4-D7) (milestone), gerealiseerd in samenwerking met WP3 maart 2010 maart 2010 maart 2010 apr. 2010 apr. 2010 maart 2010 apr. 2010 Rapportage Ontwikkelfase 1 De definitieve versie is volgens het CD in juni 2011 gepland. De werkzaamheden over PR video zijn eind september 2010 in gang gezet. Oplevering maart 2010 was te vroeg gepland. WP5 Rapportage Toepassingfase 1 WP1 Quick scan aangevuld voor werkpakket 2, module 2 en 4 mei 2010 Niet in CD. We vonden het nodig om toe te voegen en dit was door de CP goedgekeurd. WP2 Uitvoering module 1 Samen kennis opbouwen mei 2010 juni 2010 start (W2-D6) 26 april WP2 Ingerichte module 2 Onderwijstoepassingen Web 2.0 (W2-D7) juni 2010 oktober 2010 Geen vertraging in de uitvoering nodig. WP3 Effectmeting fase 1 niveau 1 en 2. Verzamelen van data en uitwerken van resultaten (W3-D4) juni 2010 april 2010 juli 2010 Eerste meting en tweede meting WP3 Evaluatierapport module Samen Kennis juni 2010 juli 2010 opbouwen (W3-D5) WP4 Diverse kleine disseminatieactiviteiten juni 2010 juni 2010 WP4/WP1 Presentatie op de internationale conferentie juni 2010 juni 2010 EDINEB (W3W4-D8) WP4/WP1 Paper voor EDINEB conferentie Juni 2010 juni 2010 WP4 Diverse kleine disseminatieactiviteiten juni 2010 juni 2010 Op locatie, gesprekken en presentaties voor MARCH ET Mid Term Rapportage 9
WP4/WP1 Presentatie op de internationale conferentie EDINEB (W3W4-D8) juni 2010 juni 2010 kleine groepen. WP5 Kernteam bijeenkomst op locatie juni 2010 5 juli 2010 De bijeenkomst was begeleid door een externe coach. WP5 WP1 WP1 WP3 WP3 WP3 Paper ingediend voor publicatie in Advances in Business Education and Training Quick scan aangevuld voor werkpakket 2, module 3 Rapportage met een analyse en conclusies over de resultaten van effectmeting fase 1 (W3-D6) Presentatie op een conferentie in de periode meijuli 2010 (EDINEB of Onderwijs Research Dagen). (W3W4-D7) Aanpassingen van de meetinstrumenten voor de effectmeting fase 2 (W3-D8) Mid Term rapportage september 2010 september Wordt gelijktijdig 2010 met de opzet van de module gemaakt. juli 2010 juli 2010 Eerste opzet van een publicatie juli 2010 9-11 juni 2010, EDINEB conferentie, Londen september juni 2010 De instrumenten 2010 zijn ontwikkeld eventuele kleine aanpassingen worden in november vlak voor de start van de meting nog overwogen. WP4 WP4 2 presentaties op internationale conferentie: S-ICT conferentie (Student mobility and ICT) in Den Haag 1 presentatie nationale conferentie: Open sessie op Dé Onderwijsdagen, SURF WP4 1 presentatie op internationale conferentie: ONLINE EDUCA in Berlijn in december WP5 Implementatieplan (eerste conceptversie (W5- D1a) september 2010 1-2 november 2010, Den Haag 9-10 november 2010, Utrecht 1-3 december 2010 Berlijn september 2010 Dit was niet expliciet opgenomen in het CD Dit was niet expliciet opgenomen in het CD. Deze mogelijkheid om een presentatie te geven was gewonnen in een open competitie. Op programma op: 10-11-2010 12.30-13.15 Dit was niet expliciet opgenomen in het CD De Deliverables die in het Controlling document staan, zijn tot nu toe opgeleverd behalve de video. De video hebben we uitgesteld omdat we tot de conclusie zijn gekomen dat we een beter PR instrument kunnen produceren op het moment dat de modulen in een latere stadium van ontwikkeling zijn. Vele van de Deliverables op de lijst zijn producten die in twee fases worden opgeleverd met de bedoeling om deze tijdens het project al uit te testen en ontwikkelingen goed onder controle te hebben waardoor aan het eind van het project een hogere kwaliteit van producten wordt bereikt. MARCH ET Mid Term Rapportage 10
2.3 Organisatie van samenwerking Bij elk werkpakket is er één samenwerkende instelling als trekker. Meer (of alle) partnerinstellingen werken in een werkpakket samen aan de ontwikkeling en bij sommige werkpakketen zijn sommige partners alleen betrokken als uitvoerders. Alle samenwerkende instellingen zijn gebruikers van de resultaten van alle werkpakketten. Elke projectpartner heeft in MARCH ET een deelprojectleider die zorgt voor de lokale inbedding van het project en vervult de managementtaken (personeel en financiën). Met de terugtrekking van de WUR was het nodig om de taken van de WUR te verdelen onder de partnerinstellingen. De WUR had geen trekkers taken. De WUR zou betrokken zijn bij de ontwikkeling van alle modulen. Deze taken zijn na de terugtrekking direct overgenomen door de projectpartners. Er zijn nieuwe ontwikkelteams samengesteld. De WUR had geen bijdrage bij de ontwikkeling van de effectmeting. Ze zouden alleen de uitvoerders zijn, in het kader van de uitvoering van een module en op hun eigen instelling. De instellingsspecifieke locale disseminatieactiviteiten waarvoor de WUR in het totaal 12 uur in het project heeft begroot komen te vervallen. Het projectteam wil graag deze uren besteden voor de disseminatieactiviteiten van het project. In tabel 2 is de nieuwe inzet van de projectpartners bij de ontwikkelingsactiviteiten in de werkpakketten aangegeven. Tabel 2: De inzet van de projectpartners bij de werkpakketten Werkpakket Trekker UvA UU TUE HvA UM WP1: Quick scan onderzoek UM x x WP2: Modulen UU x x x x x WP3: Effectmeting UM x x WP4: Disseminatie TUE x x x x x WP5: Projectmanagement UvA x x x x x In tabel 4 in het Controlling document (p. 29) is een verdeling van taken bij het ontwikkelen van de modulen gedurende het project te vinden. Deze tabel hebben we na het terugtrekken van de WUR aangepast (Tabel 3). Tabel 3: Samenwerking aan de ontwikkeling van de modulen Samen kennis opbouwen UvA Onderwijstoepassingen Web 2.0 Kennis en inzicht peilen UvA UU UU UU UU TUE HvA TUE UM UM UM UM Begeleiding op afstand HvA MARCH ET Mid Term Rapportage 11
2.4 Beschrijving van de behaalde resultaten per werkpakket 2.4.1 Werkpakket 1: Quick Scan onderzoek Doelstelling van het werkpakket Het doel is om inzicht te verwerven in effectieve methoden voor docenten om cursussen op een effectieve manier met ICT te begeleiden. Na de algemene quick scan in de definitiefase wordt voor elke module een mini quick scan uitgevoerd betreffende het specifieke onderwerp van de module. De resultaten van de quick scan onderzoeken worden als basis gebruikt door de verschillende werkpakketten en worden online beschikbaar gesteld aan de docenten die de modulen volgen. Samenwerking binnen het werkpakket Bij dit quick scan onderzoek werken Universiteit Maastricht en de Hogeschool van Amsterdam samen. Universiteit Maastricht is de trekker van werkpakket 1. Andere instellingen dragen bij met feedback op de stukken en in de vorm van discussie tijdens diverse bijeenkomsten. Resultaten In de definitiefase werd een algemeen quick scan literatuur onderzoek gedaan om een basis aan de ontwikkelingen te geven en daarna de quick scans voor elke module (tabel 1). De gegevens van de algemene quick scan en voor de modulen, Samen kennis opbouwen, Onderwijstoepassingen Web 2.0 en Begeleiden op afstand zijn gepresenteerd in de vorige rapportages. Aan het quick scan onderzoek van de module Kennis en inzicht pijlen wordt op dit moment gewerkt, gelijktijdig met de bouw van de module. Hiermee is het onderzoek nog niet afgerond maar wordt per kwartaal nog elke keer aandacht besteed aan eventuele nieuwe gegevens. De resultaten van dit werkpakket worden gepresenteerd in meerdere presentaties en publicaties. Zie lijst presentaties en publicaties in werkpakket 4 Disseminatie. MARCH ET Mid Term Rapportage 12
2.4.2 Werkpakket 2: Modulen Doelstelling van het werkpakket In MARCH ET worden in werkpakket 2 vier online modulen ontwikkeld en aangeboden aan HO docenten, met name aan degenen die een professionaliseringstraject volgen. Alle modulen zijn gerelateerd aan didactisch verantwoord gebruik van ICT in hoger onderwijs. Gedurende het project worden op basis van ervaringen en de resultaten van de uitgevoerde pilot de modulen geoptimaliseerd en aangevuld. Indien relevant worden modulen ook uitgebreid met de meest actuele informatie op het gebied van ICT-toepassingen en/of tools. Binnen deze modulen kunnen docenten rond een thema hun kennis over didactisch verantwoorde inzet van onderwijstechnologie in de onderwijspraktijk verdiepen en verrijken. De deelnemers van een module maken een didactisch (her)ontwerp voor hun eigen onderwijspraktijk, waarin ze een didactisch verantwoorde keuze maken voor de inzet van een ICT-toepassing. De begeleiders van de modulen komen uit de MARCH ET ontwikkelteams. Lokale ICT ondersteuning wordt erbij betrokken om de technische drempels op locatie zo klein mogelijk te houden. Samenwerking binnen het werkpakket UU/UMCUtrecht/IVLOS Expertisecentrum is de trekker van werkpakket 2. De terugtrekking van projectpartner Wageningen Universiteit heeft geen belangrijke invloed gehad op de ontwikkeling van de modulen met name omdat de WUR geen trekkende rol in de ontwikkeling van de modulen had. De ontwikkeltaken van de WUR zijn opgevangen door de andere instellingen en onderling verdeeld. In ons consortium is voldoende expertise aanwezig om de uitval van de WUR te kunnen compenseren. De nieuwe taakverdeling is te vinden in deze rapportage in tabel 3. De UU is nu bij de ontwikkeling van alle modulen betrokken. Resultaten In de definitiefase zijn afspraken gemaakt over de didactische opzet van de MARCH ET modulen. De module Samen kennis opbouwen (Collaborative Knowledge Building) is als eerste ontwikkeld en als pilot uitgevoerd. Hiermee werd de basis gelegd voor de ontwikkeling van de andere modulen. De ontwikkeling vond plaats in Ontwikkelfase 1 (zie tabel 1). De deliverables van werkpakket 2 zijn beschreven in de vorige kwartaalrapportages. In de vorige rapportages is ook beschreven dat het project in de definitiefase een vertraging in Werkpakket 2 heeft opgelopen en de omstandigheden die daartoe hebben geleid. Het projectteam heeft de vertraging vervolgens ingelopen en de werkzaamheden zijn nu ook nog steeds op schema. In deze rapportage waren in dit werkpakket geen Deliverables gepland. Dit is zo omdat alle modulen in deze periode in ontwikkeling zijn waarbij de module Samen kennis opbouwen in een herziene versie wordt ontwikkeld op basis van verkregen resultaten van de pilot die in de periode april-juni 2010 plaats vond. In de midterm rapportage beschrijven we in het kort de essentie van elke module, geven we aan hoe de ontwikkeling verloopt, wat de stand van zaken op dit moment is en wanneer de modulen worden uitgevoerd. Module Samen kennis opbouwen (Collaborative Knowledge Building) In deze module gaan de docenten aan de slag met verschillende tools die het samen kennis opbouwen kunnen faciliteren en stimuleren. Docenten leren en ervaren zelf wat samen kennis opbouwen is en welke mogelijkheden er zijn met betrekking tot ICT-toepassingen. Door zelfstudie en door interactie en samenwerking met andere deelnemers en de begeleiders maken de docenten een herontwerp van hun ingebrachte onderwijssituatie. Dit herontwerp passen ze vervolgens in hun onderwijspraktijk toe. De module is herzien waarbij gebruik gemaakt is van de effectmeting van de pilot module en de ervaringen van de moderators. Maastricht University ontwikkelt een online module CKB voor PGOonderwijs (in het kader van het project UM e-teacher) waarvan de ervaringen bij de herziening ook gebruikt zijn. MARCH ET Mid Term Rapportage 13
De belangrijkste aanpassingen hebben betrekking op het beter omschrijven van de verwachtingen en eisen, de doelen per opdracht en het duidelijker en meer stimuleren van interactie tussen de deelnemers en dus van het samen kennis opbouwen. Hiervoor zijn de opdrachten verder uitgewerkt en aangepast met meer nadruk op peer review en de rol van videoconferencing. Verder is nog eens kritisch gekeken naar de onderwijskundig juiste inzet van de tools. Hier zijn ook aanpassingen gedaan. Voor deze module is een teamsite in Surfgroepen ingericht. Deelnemers kunnen hier alle cursusinformatie vinden en naar de videoconferentie-ruimte gaan. Zij kunnen met behulp van diverse tools kennis delen met elkaar (zoals in het discussieforum, in een wiki, met een blog en met behulp van de annotatietool). De herziene module CKB zal worden uitgevoerd van 6 december 2010 tot en met 2 maart 2011. Voorbeeld van een opdracht: na oriëntatie op de tools maken de deelnemers een didactisch verantwoorde keus voor de inzet van een tool in hun onderwijs. Module Onderwijstoepassingen Web 2.0 (Web 2.0 Educational applications) Deelnemers die deze module gaan volgen maken kennis met de mogelijkheden van Web 2.0 voor toepassing in het onderwijs. Mogelijke onderwijssituaties waarbij Web 2.0 tools kunnen worden ingezet zijn beschreven in een wiki, zoals samenwerken, communiceren, kennis opbouwen en reflecteren. Bij elke onderwijssituatie wordt aangegeven welke Web 2.0 tools kunnen worden ingezet. Van elke tool wordt beschreven wat het is, de onderwijskundige toepassingen en worden voorbeelden gegeven. MARCH ET Mid Term Rapportage 14
Web 2.0 Educational applications beschreven in een wiki. De wiki is geplaatst in Ning. Met deze tools kunnen de deelnemers gaan oefenen en zich oriënteren op ervaringen van andere docenten door het lezen van voorbeelden uit de onderwijspraktijk. Het doel is dat docenten een of meerdere Web 2.0 tools gaan inzetten om de kwaliteit van hun onderwijs te verhogen en hun onderwijs te innoveren. Module Web 2.0 is ondergebracht in de ELO Ning. In deze leeromgeving staat al het cursusmateriaal, kunnen de deelnemers met elkaar communiceren, zijn de Web 2.0 tools beschikbaar om mee te oefenen en kunnen producten van opdrachten worden geplaatst. Er is voor deze leeromgeving gekozen omdat veel Web 2.0 tools beschikbaar zijn en kunnen worden ingezet bij de opdrachten. Vanuit Ning kan ook online overlegd worden met videoconferencing. Deelnemers hebben een eigen werkruimte waarin ze als groep kunnen communiceren. MARCH ET Mid Term Rapportage 15
De leeromgeving Ning waarin alle content en tools zijn opgenomen. De opdrachten hebben dezelfde structuur als de opdrachten van de module CKB. Deelnemers gebruiken een aantal tools om hun opdrachten uit te werken. Voor het delen van informatie gebruiken ze een Wiki, voor het delen van ervaringen en reflectie een Blog, voor discussie en het geven van feedback het discussieforum. In het discussieforum kunnen ook documenten geplaatst worden. MARCH ET Mid Term Rapportage 16
Voorbeeld van een opdracht: oriëntatie op Web 2.0 tools De module wordt uitgevoerd vanaf 6 december 2010 tot en met eind februari 2011. De exacte planning wordt nog vastgesteld in overleg met de moderators. Module Kennis en inzicht peilen (Measuring knowledge and understanding) Deze module is bedoeld voor docenten die zich willen oriënteren op de digitale mogelijkheden van het peilen van kennis en inzicht (toetsen) en de daarvoor beschikbare tools. Docenten kunnen zich op de toetsvormen en tools oriënteren en ermee oefenen zodat zij een didactisch verantwoorde keus kunnen maken voor een tool in hun eigen onderwijssetting. De module is ingericht in Surfgroepen. In de teamsite is een wiki opgenomen waarin een digitaal toetslandschap is uitgewerkt. Verschillende toetsvormen worden hierin beschreven (zoals examen, oefentoets, werkstuk, project, opdracht, summatief en formatief toetsen). Vanuit deze toetsvormen kun je doorklikken naar meer uitleg en naar de tools die je hiervoor kunt inzetten. De opdrachten zijn momenteel nog in ontwikkeling, eind november zal de module opgeleverd worden. De module wordt uitgevoerd vanaf begin februari tot eind april. De exacte planning wordt gemaakt in overleg met de moderators. MARCH ET Mid Term Rapportage 17
Het digitaal toetslandschap, uitgewerkt in een wiki in de teamsite. De beschikbare tools waar de deelnemer kennis mee kan maken. MARCH ET Mid Term Rapportage 18
Module Begeleiden op afstand (Supervising students in distance learning) Deze module richt zich op het begeleiden van studenten die op afstand onderwijs volgen. Een student kan bijvoorbeeld een stage lopen of onderzoek verrichten in het buitenland, een online cursus volgen of in deeltijd studeren waarbij een deel van het onderwijs op afstand gevolgd wordt. In deze module leert de deelnemer (de begeleider of moderator van online onderwijs) hoe begeleiden op afstand plaats kan vinden. De deelnemer gaat vanuit zijn eigen onderwijssetting een begeleidingsscenario ontwikkelen. Het theoretisch kader gaat in op het stimuleren van de interactie tussen docent en student en studenten onderling en de rol die de docent en de studenten hierin spelen. Ook de integratie van content, didactiek en technologie bij het online begeleiden wordt belicht. De deelnemer oriënteert zich op begeleidingstools zoals video- of teleconferencing, discussie forum en blogs. Hierbij maakt hij/zij kennis met onderwijskundige toepassingen en voorbeelden uit het onderwijs. Hij/zij maakt een herontwerp van de eigen onderwijssituatie met de inzet van een of meer van deze tools. Tijdens het volgen van de opdrachten maakt de deelnemer zelf gebruik van de begeleidingstools en ervaart zo de voor- en nadelen. Maastricht University heeft een online module Distance Education ontwikkeld, in het kader van het project UM e-teacher. Deze module wordt nu uitgevoerd. Voor het ontwikkelen van de March-et module dient onder andere deze UM module als input. De module wordt in SURFgroepen ontwikkeld. Het theoretisch kader en de opdrachten zijn momenteel nog in ontwikkeling. De module wordt uitgevoerd vanaf begin februari tot eind april. De exacte planning wordt gemaakt in overleg met de moderators. MARCH ET Mid Term Rapportage 19
Standlijnenoverzicht Werkpakket 2 Modulen 2009 2010 2011 Planning project 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Definitiefase voorbereiding Ontwikkelfase 1 en 2 opzet/optimalisatie modulen/pilot Toepassingfase 1 en 2 uitvoering Afrondingfase WP2: voorbereiding publicaties Deliverables W2- D1 W2- D2 D3 D4 W2- D5 W2- D6 W2- D7 W2- D8 D9 D10 W2- D11 D12 W2- D13a W2- D13b W2- D14 D15 Lijst deliverables: W2-D1 didactische structuur van de modulen (versie 1) W2-D2 opzet van het materiaal en handleidingen voor de docenten en voor de begeleiders W2-D3 plan inrichting online leeromgeving W2-D4 lijst begeleiders, voorlopige lijst deelnemers van de eerste module W2-D5 ingerichte module Samen kennis opbouwen (leeromgeving, materiaal en handleidingen, checklists en meetinstrumenten (ontwikkeld in WP3)) MILESTONE W2-D6 uitvoering module Samen kennis opbouwen W2-D7 ingerichte module Onderwijstoepassingen Web 2.0, MILESTONE W2-D8 ingerichte module Kennis en inzicht peilen MILESTONE W2-D9 ingerichte module Begeleiden op afstand MILESTONE W2-D10 Samen kennis opbouwen definitief, MILESTONE W2-D11 uitvoering Onderwijstoepassingen Web 2.0, W2-D12 presentatie op een conferentie. W2-D13a en b uitvoering modulen W2-D14 definitieve inrichting van de vier modulen met een beschrijving van de didactische structuur; MILESTONE W2-D15 artikel (versie 1) over de ervaringen van het werkpakket 2 MARCH ET Mid Term Rapportage 20
2.4.3 Werkpakket 3: Effectmeting In dit werkpakket zijn we geïnteresseerd in het effect dat een module op de deelnemers (de HO docenten) heeft en het effect dat het onderwijs (her)ontwerp van een deelnemer (de interventie) heeft op zijn onderwijs. In dit werkpakket hebben we vastgelegd welke instrumenten we voor het meten willen gebruiken. Daarnaast evalueren we ook de modulen zelf. Doelstelling van het werkpakket Het meten van het succes van de verschillende interventies in het onderwijs en van de impact van de modulen op de docent, zodat valide uitspraken kunnen worden gedaan over de kwaliteit. Het effect wordt gemeten op drie momenten: voor, direct na afloop van de module en 3 maanden na afloop van de module. Werkwijze Er wordt op twee niveaus gemeten: Niveau 1: effect van de interventie in de onderwijspraktijk van de docent: het meten van de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs en het vergroten van resultaten/studiesucces. Dit onderzoek wordt gedaan door de deelnemers van de modulen. Niveau 2: succes van de modulen en de vooruitgang van de docenten. In deze meting (interventie op de docent) wordt gemeten op tevredenheid, leerervaring en gedragsverandering Samenwerking binnen het werkpakket Universiteit Maastricht is de trekker van werkpakket 3. UvA en UM werken in dit werkpakket samen aan de ontwikkelingen. Alle samenwerkende instellingen zullen zich committeren bij het uitvoeren van de effectmeting. Resultaten In dit werkpakket is eerst een opzet van de effectmeting gemaakt op basis van onderwijskundige modellen en vervolgens zijn de meetinstrumenten klaar gelegd voor het gebruik. Voor het meten werd een protocol in twee delen opgezet: effectmetingprotocol en module evaluatie protocol (zie Deliverables van werkpakket 3 Effectmeting aangegeven in tabel 1). De meetinstrumenten werden ingezet bij de eerste pilot module Samen kennis opbouwen. De effectmeting hebben we gebaseerd op het model van Kirkpatrick (2006). We hebben gebruik gemaakt van twee bestaande vragenlijsten: TPACK model (TPACK= Technological Pedagogical Content Knowledge) van Mishra en Koehler (2006) en Teacher beliefs and intentions (Norton e.a., 2006). Het Kirkpatrick model geeft aan dat voor het evalueren van (trainings)programma s en het vaststellen van effecten van trainingsprogramma s er op 4 niveaus gemeten moet worden, namelijk: Reaction, Learning, Behaviour en Results. Een programma is succesvol als de deelnemersniet alleen kennis hebben opgedaan maar dit ook in hun praktijk efficiënt toepassen. In schema 1 is aangegeven hoe de niveaus volgens het model van Kirkpatrick elkaar bij een MARCH ET module opvolgen. De verticale lijnen op schema 1 geven aan op welke momenten volgens deze aanpak gemeten wordt. MARCH ET Mid Term Rapportage 21
Pre M1 Tevredenheid Reaction Post M3 Learning Behaviour Pre M2 Results Post M4 Learning M5 MARCHet module interventie door deelnemer Conferentie Schema 1: Toepassing Effectmeting model van Kirkpatrick in de MARCH ET module Er wordt gemeten op tevredenheid, resultaten, gedrag en leereffect. We maken hierbij gebruik van de vragenlijst van Norton (2005) en van de vragenlijst van Mishra & Koehler (2005). De resultaten van de meting in de pilot module (meting 1 en 2) (deliverable W3-D4)zijn te vinden in de rapportage over de Toepassingsfase 1. De metingen 3, 4 en 5 (schema 1) zijn op dit moment nog niet afgerond. De meetinstrumenten zijn in principe nu ontwikkeld. De aanpassingen worden eventueel gebracht vlak voor het gebruik voor de volgende meting. MARCH ET Mid Term Rapportage 22
Standlijnenoverzicht Werkpakket 3 Effectmeting 2009 2010 2011 Planning project 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Definitiefase voorbereiding Ontwikkelfase 1 en 2 opzet/optimaliesatie meting Toepassingfase 1 en 2 uitvoering en verwerking Afrondingfase voorbereiding publicaties Deliverables W3 -D1 W3- D2 D3 W3- D4 D5 W3-D6 W3W4- D7 W3- D8 W3-D9a W3W4- D10 W3-D11 W3- D9b W3- D12 D13 W3-D14 D15 W3W4- D16 Lijst deliverables: W3-D1 beschrijving van de meetopzet van de effectmeting niveau 1 en niveau 2 met een argumentatie over de gekozen meetinstrumenten, W3-D2 protocollen (versie 1) voor de effectmeting niveaus 1 en 2 en voorbereiding van meetinstrumenten (versie 1) om deze te gebruiken bij de modulen, MILESTONE W3-D3 evaluatieprotocol voor evaluatie van modulen (versie 1) MILESTONE W3-D4 effectmeting fase 1 niveau 1 en 2 en uitwerking resultaten. W3-D5 evaluatierapport van module Samen kennis opbouwen W3-D6 rapportage met een analyse en conclusies over de resultaten van effectmeting fase 1 MILESTONE W3W4-D7 presentatie op een conferentie in de periode mei-juli 2010 (EDINEB of Onderwijs Research Dagen). W3-D8 aanpassingen van de meetinstrumenten voor de effectmeting fase 2 W3-D9a,b effectmeting fase 2 niveau 1 en 2 uitwerking resultaten W3W4-D10 eerste versie artikel en presentatie op een conferentie (b.v. EDUCA, S-ICT, SURF-OWD, EARLI) W3-D11 evaluatierapport module Onderwijstoepassingen Web 2.0 W3-D12 conceptversie rapportage effectmeting fase 2, W3-D13 definitieve protocollen en definitieve meetinstrumenten voor de effectmeting niveau 1 en 2, MILESTONE W3-D14 evaluatierapport over alle modulen, MILESTONE W3-D15 definitieve rapport over de effectmeting van WP3 in het project eindrapportage MILESTONE W3W4-D16 één of meer artikelen in een conceptversie om in oktober ingestuurd te kunnen worden MARCH ET Mid Term Rapportage 23
2.4.4 Werkpakket 4: Disseminatie Doelstelling van het werkpakket De doelstelling van dit werkpakket is de disseminatieactiviteiten uit te zetten op drie niveaus: (1) bij elke partnerinstelling, (2) landelijk (3) internationaal. Samenwerking binnen het werkpakket Technische Universiteit Eindhoven is de trekker van werkpakket 4. In dit werkpakket werken alle instellingen samen. HvA levert in principe een kleinere bijdrage dan de rest. Resultaten, Disseminatieactiviteiten Tot dusver zijn alle Deliverables opgeleverd, met uitzondering van de PR-video. De resultaten van dit werkkpaket zijn in de vorige rapportage uitgebreid beschreven. Hieronder is een lijst van presentaties en publicaties te vinden. Website Op de website www.marchet.nl is algemene informatie over het project te vinden (in zowel Nederlands als Engels). Ook kunnen deelnemers zich via deze site aanmelden voor de modulen. Flyer Er is een nieuwe versie van de flyer. Deze wordt door de instellingen gebruikt voor disseminatie binnen de instelling. Verder wordt deze in november uitgedeeld bij de S-ICT conferentie in Den Haag, en is deze eerder uitgedeeld bij een congres over medisch onderwijs. Community Tot dusver beperkt de community zich tot SURFgroepen. In september 2010 is er contact gezocht met EHON, het Expertisenetwerk Hoger Onderwijs (www.ehon.nl). Wij willen de community via dit netwerk verder vormgeven. Dit kan door een subnetwerk op te richten met als thema ICT in het onderwijs, waarvan MARCHET dan een deel vormt. Twitter Het laatste nieuws wordt verspreid via Twitter: www.twitter.com/march_et In dit kwartaal waren er geen bijzondere Deliverables in het CD gepland. We hebben wel een aantal belangrijke disseminatieproducten opgeleverd: een artikel dat is ingeleverd voor een publicatie in Advances in Business Education and Training, er zijn 2 bijdragen ingediend voor de internationale conferentie S-ICT (Student mobility en ICT) die op 1-2 november 2010 plaats vindt in den Haag en er is een bijdrage geaccepteerd voor De Onderwijsdagen (SURF). De presentatie op De Onderwijsdagen wordt in het kader van de Open sessie gegeven waarvoor eerst een open competitie van voorstellen heeft plaats gevonden. Het publiek kon erop stemmen. Het voorstel van MARCH ET heeft de plaats in het programma gewonnen. In deze periode hebben lokaal bij de instellingen kleine disseminatieactiviteiten in de vorm van gesprekken met de leidinggevenden en management plaats gevonden. Samenwerken met het project UM Eteacher Bij de Universiteit Maastricht is een project gestart, UM Eteacher, om het nationale MARCH ET project meer aan te passen aan het Probleem Gestuurd Onderwijs (PGO) en om het project meer in te bedden in de organisatie. In het project UM Eteacher worden modulen ontwikkeld voor de professionalisering van docenten en managers binnen de UM. Tussen MARCH ET en UM Eteacher is een samenwerking afgesproken. De samenwerking tussen de twee projecten verloopt goed, de materialen, de expertise en de ideeën worden uitgewisseld. Deze samenwerking betekent een meerwaarde voor allebei de partijen. MARCH ET Mid Term Rapportage 24
Lijst presentaties en publicaties EDINEB symposium (www.edineb.org). De presentatie is te vinden in SURFgroepen en in het Edineb conference boek. (deliverable W3W4-D8) EDINEB symposium paper: Townsend, D., Rienties, B., Dekker, P., Faasse. E. How can teachers make relevant choices in and with educational technology? (zie bijlage rapportage Toepassingsfase 1) Presentatie Natasa Brouwer over het MARCH ET project bij de UvA ICTO platform bijeenkomst 22-06-2010. Bijdrage ingeleverd voor de publicatie in Advances in Business Education and Training (zie: http://www.edineb.org/edinebcatalogue.asp?page=publication) Townsend, D., Rienties, B. Integrating ICT in education: using TPACK to reflect on two business redesigns (zie bijlage Mid Term rapportage) Bijdrage 1 S-ICT conferentie (Den Haag 1-2 november 2010): Van der Loo, J., Rozendal, A.-P.; Townsend, D.; Brouwer, N.; Dekker, P. Optimizing collaborative learning in online modulen for teachers Bijdrage 2 S-ICT conferentie (Den Haag 1-2 november 2010): Townsend, D.; Rienties, B. Kaper, W., Brouwer, N., Van der Loo, J., Rozendal, A.-P., Dekker, P. Online courses to improve TPACK of higher education lecturers. Bijdrage SURF OWD (Utrecht, november 2010): Van der Loo, J. Onderwijstechnologie voor dummies docenten, en een bijdrage in de Pitch: Voorproeven van prikkelende sessies. Bijdrage ONLINE EDUCA geaccepteerd (Berlijn, december 2010): Townsend, D. Online courses to improve TPACK of higher education lecturers Gesprekken Janneke van der Loo met het onderwijs- en studentenservice centrum (STU) van de TU/e over de inbedding van MARCH ET in september en oktober 2010. Presentatie Daniëlle Townsend over het MARCH ET project aan alle UM BKO coördinatoren, 16-09-2010 Presentatie Daniëlle Townsend over het MARCH ET project op het jaarlijkse UM e-learning symposium, 26-10-2010. MARCH ET Mid Term Rapportage 25
Standlijnenoverzicht Werkpakket 4 Disseminatie 2009 2010 2011 Planning project 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Definitiefase opzet disseminatie Ontwikkelfase 1 en 2 disseminatietiviteiten Toepassingfase 1 en 2 disseminatietiviteiten Afrondingfase Disseminatie activiteiten Afsluiting dissem., slotbijeenkomst Deliverables W4W5- D3 W4W5 -D1 W4- D2 W4- D4 D5 W4- D6 W4- D7 W3W4 -D8 W4- D9 W3W4- D11 W4-D10 D11 W4W 5- D12 W3W4 -D17 W4W5 -D13 Lijst deliverables W4W5-D1 MARCH ET Projectwebsite MILESTONE W4-D2 Opzet PR kanalen en de start nieuwsbrief (gedurende het project per kwartaal te publiceren) W4W5-D3 Kick off bijeenkomst MILESTONE W4-D4 fase 1 van de wiki van de MARCH ET community met kennis(bronnen) en good practices van docenten, MILESTONE W4-D5 flyer W4-D6 PR video om MARCH ET community te promoten W4-D7 opzet systeem voor de aanmelding van de deelnemers voor de modulen, MILESTONE W3W4-D8 presentatie op een conferentie in de periode mei-juli 2010 (EDINEB of Onderwijs Research Dagen), W4-D9 fase 2 van de wiki van de MARCH ET community met kennis(bronnen) en good practices van docenten MILESTONE W3W4-D11 De eerste versie artikel en presentatie op een conferentie (b.v. EDUCA, S-ICT, SURF-OWD, EARLI), W4-D10 en W4-D11 twee publicaties over het project en de community (NL tijdschrift),w4w5-d12 Projectconferentie MILESTONE W3W4-D17 één of meer artikelen in een conceptversie om in oktober ingestuurd te kunnen worden, W4W5-D13 Slotbijeenkomst MILESTONE MARCH ET Mid Term Rapportage 26
2.4.5 Werkpakket 5: Projectmanagement Doelstelling werkpakket Het doel van dit werkpakket is om het project organisatorisch en procesmatig op te zetten en in stand te houden. Een implementatieplan wordt opgeleverd over het voortzetten van de projectresultaten na afloop van het project. Een eerste conceptversie van het implementatieplan is in de Mid Term rapportage in een van de hoofdstukken te vinden. Samenwerking binnen het werkpakket De Universiteit van Amsterdam is als penvoerder de trekker van werkpakket 5. In dit werkpakket werken alle instellingen samen en hebben elk een deelprojectleider die bij de instelling het projectteam leidt. Over de samenwerking (financiële zaken en verantwoordelijkheden van deelprojectleiders) is tussen elke instelling en de penvoerder een partnerovereenkomst gesloten (zie in SURFgroepen). Elke werkpakket heeft een trekker. De werkpakkettrekkers zijn lid van het kernteam onder de leiding van de projectleider. Het kernteam bespreekt de ontwikkelingen in het project en zorgt voor de goede afstemming tussen de werkpakketen. Binnen de werkpakketen is werk georganiseerd in teams rond de Deliverables. Het kernteam komt elke maandag van 16-17 uur online in SURFgroepen bij elkaar. In elk kwartaal is er minstens ook een face to face bijeenkomst. De laatste twee face to face bijeenkomsten van het kernteam waren op 7 oktober in Eindhoven en op 1 november in Den Haag (voor de start van de S-ICT conferentie). Onder anderen hebben we gebrainstormd over het implementatieplan na afloop van het project. De eerste conceptversie van dit plan is te vinden in de bijlage van de Mid Term rapportage. Verloop van het project (evaluatie per kwartaal) Definitiefase Het MARCH ET project is op 1 oktober 2009 van start gegaan. Het doel van de eerste fase, de definitiefase was een goede basis te leggen voor het project: een Quick scan onderzoek doen, gefundeerde keuzes maken binnen alle werkpakketten om in de volgende fase met de ontwikkelingen te kunnen starten. Aan het begin van de definitiefase hebben we precieze onderlinge afspraken gemaakt over financiële zaken en over de verantwoordelijkheden over projectmanagement. We hebben een samenwerkende omgeving ingericht voor het projectteam en een project website voor de buiten wereld. Op 13 oktober heeft in Amsterdam de Kick off bijeenkomst plaats gevonden. Bij deze bijeenkomst was het de bedoeling om ideeën af te stemmen, fundamenten te leggen voor de definitiefase van het project en teams te formeren. De definitiefase verliep moeilijker dan van tevoren verwacht. Het definiëren hoe een MARCH ET module eruit zal zien en het maken van plannen voor concrete ontwikkelingen hebben vertraging opgelopen. Er waren immers veel keuzemogelijkheden in het spel. Aan de andere kant was het halen van de geplande periode van de pilot module die aangegeven is in het CD cruciaal voor het project om drie redenen: (1) het was de bedoeling om de evaluatieresultaten te gebruiken bij een definitieve ontwerp van de eerste module Samen kennis opbouwen. Deze module wordt in het project twee keer uitgevoerd. (2) De ervaringen van de pilot module wilden we meteen toepassen bij de ontwikkeling van de resterende drie modulen. Deze zouden in het project in principe geen tweede uitvoering krijgen. (3) Roostertechnische kwestie: de pilot zou uiterlijk begin mei van start moeten gaan om deze voor de zomervakantie te kunnen afronden en evalueren. Op verzoek van de projectleider werden de knoppen doorgehaakt en was een werkwerkplan opgezet zodat het ontwikkelteam met de ontwikkelingen kon starten. MARCH ET Mid Term Rapportage 27
Ontwikkelfase 1 Het doel van deze fase was het ontwikkelen van de eerste MARCH ET module, ontwikkeling van de effectmetinginstrumenten en het maken van een evaluatieprotocol, opzetten van het inschrijvingsysteem voor de deelnemers van de modulen, en diverse disseminatieactiviteiten naar buiten (o.a een flyer) en activiteiten die een community zouden stimuleren. Het is het ontwikkelteam gelukt om vertraging die opgedaan was in de definitiefase in te lopen en de pilot module op tijd te starten. De eerste module was eind april klaar om aan de deelnemers in SURFgroepen als digitale leeromgeving aan te bieden. De instrumenten voor de effectmeting waren klaar om de metingen te verrichten. De eerste meting vond plaats voor de start van de module. Deze meting is geïntegreerd met het online inschrijvingssysteem voor de deelnemers. Naast dit succes zijn er moeilijkheden in het projectteam tot stand gekomen. De medewerkers van de WUR (de WUR had geen trekkende rol in het project) konden zich niet vinden in de gekozen strategieën van de projectleiding en met het plan voor de ontwikkeling van de pilot module. Na het vertrek van de deelprojectleider van de WUR Hans Bronkhorst in februari 2010 naar een andere baan is het ook niet meer gelukt met een nieuwe deelprojectleider de afspraken in de projectpartners overeenkomst te bevestigen. De WUR heeft vanaf maart nauwelijks bijdragen aan de ontwikkelingen in het project geleverd en heeft geen deelnemers voor de module geleverd. Om dit op te vangen hebben andere instellingen meer inspanning geleverd. De medewerkers van de WUR hebben op meerdere gelegenheden kritiek geleverd over de ontwikkelingen. Dat heeft de werkzaamheden met name binnen werkpakket 2 belemmerd. Er is onrust in het projectteam ontstaan. Toepassingsfase 1 De doelen van de Toepassingsfase 1 zijn de uitvoering van een pilot module, de effectmeting en evaluatie. In deze periode wordt de ontwikkeling van de tweede module voorbereid en er lopen disseminatieactiviteiten. De uitvoering van de pilot module is succesvol verlopen. De effectmeting fase 1 en 2 zijn uitgevoerd en de module werd geëvalueerd volgens het evaluatieprotocol. Het system voor evaluatie en effectmeting fase 2 waren geïntegreerd waardoor aan de deelnemers een enquête met meerdere onderdelen werd aangeboden. De deelnemers die module hebben afgerond waren positief over de structuur van de module en over de opdrachten. Zij waren minder tevreden over de mogelijkheden tot samen kennis opbouwen. De begeleiders waren grotendeels tevreden en hebben een aantal zwakke punten kunnen signaleren. Helaas was de groep van de deelnemers heel klein (5 deelnemers, afkomstig alleen van de TU/e, UM en UvA). Bovendien moest een deelnemer zich door technische redenen vlak na de start van de pilot terugtrekken. Zo waren geen betrouwbare kwantitatieve conclusies over de effecten mogelijk. Dat neemt niet weg dat we met de eerste pilot veel waardevolle ervaringen hebben opgedaan die we bij de opvolgende ontwikkelingen zullen gebruiken. De periode maart - juni 2010 was voor het projectteam geen makkelijke periode. Voor en na de stuurgroepvergadering op 29 april heeft de WUR schriftelijke kritiek gegeven over de kwaliteit van de behaalde resultaten en over de organisatie van het project (zie notitie door Chris Blom over de herziening van het project). Het vertrouwen in de onderlinge samenwerking in het team werd verstoord. Hierdoor werd de communicatie in het kernteam gespannen waardoor de gesprekken over de werkzaamheden tijdens het kernteamoverleg moeilijk of helemaal niet op gang kwamen. Ondanks dit was de animo over het project MARCH ET zelf nog steeds bij alle kernteam leden groot. De projectleider heeft de stand van zaken besproken met haar eigen leidinggevende en heeft contact opgenomen met SURFfoundation. De voorzitter van de stuurgroep was op de hoogte over de situatie in het project en genomen acties. MARCH ET Mid Term Rapportage 28
Ontwikkelfase 2 De ontwikkelfase 2 begon in de zomer 2010 en gaat door tot en met december. In het laatste gedeelte van deze fase gaan parallel met de ontwikkeling al enkele modulen van start. Op 1 juli vond in Amsterdam een bijeenkomst plaats met Chris Blom (WUR), de voorzitter van de Stuurgroep van MARCH ET Kees de Groot, en Natasa Brouwer (UvA, penvoerder). De bijeenkomst is in een goede sfeer verlopen. Na enige discussie bleek dat er tussen projectleider en WUR een fundamenteel verschil van perceptie bestond over de wijze van aanpak van het project en over de kwaliteitzorg over de modulen. Het bleek dat dit verschil niet overbrugd kon worden en de samenwerking zo niet hersteld kon worden. De WUR heeft zich uit het project MARCH ET teruggetrokken. Het verslag van deze bijeenkomst door de voorzitter van de Stuurgroep is opgenomen als bijlage van de rapportage over de Toepassingsfase 1 (april-juni 2010). Op 5 juli heeft er een dagbijeenkomst van het kernteam in Maastricht plaatsgevonden. Bij deze bijeenkomst heeft het projectteam de communicatie- en samenwerkingsproblemen besproken met het enige doel om het vertrouwen in het projectteam weer te herstellen. Deze bijeenkomst werd geleid door een onafhankelijke persoon. Dat was Peter Blom, een ervaren coach en projectmanagement trainer. Bij de bijeenkomst was het complete MARCH ET kernteam aanwezig, ook Anne-Petra Rozendal die op 1 juli Joy de Vries heeft vervangen. Joy was de trekker van Werkpakket 2 en deelprojectleider bij Universiteit Utrecht. Zij had per 1 juli een nieuwe baan. De bijeenkomst op 5 juli heeft veel opgeleverd. Aan het eind van de dag waren de donkere luchten in het kernteam opgeklaard. Bovendien is er een goede basis gelegd met de nieuwe trekker van Werkpakket 2. Alle kernteamleden hebben bij de bijeenkomst eigen punten opgeschreven om aan te werken en op te letten. Hierdoor kunnen de leden zorgen dat de samenwerking en de communicatie in het MARCH ET kernteam niet meer in gevaar komt. Het kernteam heeft zo een nieuwe start gemaakt. Sinds 5 juli wordt in het project in diverse settings en in Werkpakket 2 in meerdere ontwikkelteams parallel en met volle kracht en enthousiasme samengewerkt. De werkzaamheden in alle werkpakketen zijn op schema (tabel 1). Het terugtrekken van de WUR en de situatie in het project was opnieuw besproken bij de vergadering van de stuurgroep op 11 oktober 2010. De stuurgroep was enthousiast over de behaalde resultaten in het project na de eerste Stuurgroepvergadering in april. In de brief van de voorzitter van de Stuurgroep (zie bijlage van de Mid Term rapportage) zijn de bevindingen van de stuurgroep te vinden over de maatregelen die het projectteam heeft genomen om het verlies van de projectpartner WUR binnen het consortium op te vangen. MARCH ET Mid Term Rapportage 29
Standlijnenoverzicht Werkpakket 5 Projectmanagement 2009 2010 2011 Planning project 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Definitiefase start en teambuilding Ontwikkelfase 1 en 2 management Toepassingfase 1 en 2 management Afrondingfase management Afsluiting eind rapportage, slotbijeenkomst Deliverables W4W5 -D3 W4W5 -D1 W5-D1 W5-B1 W5-BS W5-D2 W5-B2 W5- B2 W5- D3 W 5- B3 W5- D4 W5- D1a W5-D5 W5-D1 W5- B4 W5- D6 W4W5- D12 W5- D7 W5- B5 W5- D8 W4W 5-D13 W5- D9 D10 D11 D12 Lijst deliverables W4W5-D1 MARCH ET Projectwebsite MILESTONE W4W5-D3 Kick off bijeenkomst MILESTONE W5-D1 implementatieplan (conceptversie) W5-D2 t/m W5-D4 en W5-D6 t/m W5-D8 kwartaalrapportage W5-D1a implantatieplan (aangescherpte versie) W5-D5 Midterm review MILESTONE W5-D9 Eindrapportage MILESTONE W5-D10 Publicatie over het project en community W5-D11 Evaluatieproject MILESTONE W5-D12 Implementatieplan MILESTONE Bijenkomsten (face-to-face) W4W5-D3 kick off bijeenkomst MILESTONE W5-B1 kernteam bijeenkomst W5-BS stuurgroep bijeenkomst W5-B2 project samenwerkingbijeenkomst W5-B3 kernteam bijeenkomst W5-B4 kernteam bijeenkomst W4W5-D12 maart 2011 projectconferentie W5-B5 mei 2011 kernteam bijeenkomst W4W5-D13 Slotbijeenkomst MILESTONE MARCH ET Mid Term Rapportage 30
2.5 Standlijnenoverzicht voor project als geheel 2009 2010 2011 Planning project 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Definitiefase WP1: quick scan WP2: voorbereiding WP3: voorbereiding WP4: opzet disseminatie WP5: start en teambuilding Ontwikkelfase 1 en 2 WP2: opzet/optimalisatie modulen WP3: opzet/optimaliesatie meting WP4: disseminatietiviteiten WP5: management Toepassingfase 1 en 2 WP2: uitvoering WP3: uitvoering en verwerking WP4: disseminatietiviteiten WP5: management Afrondingfase WP2: voorbereiding publicaties WP3: voorbereiding publicaties WP4: disseminatieactiviteiten WP5: management Afsluiting WP4: dissem., slotbijeenkomst WP5: eind rapportage, sluiting Milestones W4W5- D3 W1-D1 W4W5- D1 W4- D4 W2- D5 W3- D2 W2- D7 W3- D6 W2- D8 D9 D10 W4- D9 W4W5- D12 W3- D13 W2- D14 W3- D14 MARCH ET Mid Term Rapportage 31
D3 W4- D7 W5- D5 D15 W4W5- D13 W5- D9 D11 D12 Lijst milestones 1 W1-D1 Quick scan onderzoek W2-D5 ingerichte module Samen kennis opbouwen (leeromgeving, materiaal en handleidingen, checklists en meetinstrumenten (ontwikkeld in WP3)) W2-D7 ingerichte module Onderwijstoepassingen Web 2.0, W2-D8 ingerichte module Kennis en inzicht peilen W2-D9 ingerichte module Begeleiden op afstand W2-D10 Samen kennis opbouwen definitief W2-D14 definitieve inrichting van de vier modulen met een beschrijving van de didactische structuur; W3-D2 protocollen (versie 1) voor de effectmeting niveaus 1 en 2 en voorbereiding van meetinstrumenten (versie 1) om deze te gebruiken bij de modulen, W3-D3 evaluatieprotocol voor evaluatie van modulen W3-D6 rapportage met een analyse en conclusies over de resultaten van effectmeting fase 1 W3-D13 definitieve protocollen en definitieve meetinstrumenten voor de effectmeting niveau 1 en 2, W3-D14 evaluatierapport over alle modulen, W3-D15 definitieve rapport over de effectmeting van WP3 in het project eindrapportage W4W5-D1 MARCH ET Projectwebsite W4W5-D3 Kick off bijeenkomst W4-D4 fase 1 van de wiki van de MARCH ET community met kennis(bronnen) en good practices van docenten, W4-D7 opzet systeem voor de aanmelding van de deelnemers voor de modulen, W4-D9 fase 2 van de wiki van de MARCH ET community met kennis(bronnen) en good practices van docenten W5-D5 Midterm review W5-D9 Eindrapportage W5-D11 Evaluatieproject W5-D12 Implementatieplan W4W5-D13 Slotbijeenkomst 1 De milestones zijn deliverables die een grote impact hebben op het verloop van het project. Er zijn hierdoor geen publicaties tussen hoewel we deze natuurlijk ook heel belangrijk vinden. De slotbijeenkomst heeft een betekenis van een milestone met de oog op de toekomst (implementatieplan). MARCH ET Mid Term Rapportage 32
2.6 Voorstellen voor wijzigingen 2.6.1 Personele wijzigingen Per 1 november heeft Bart Rienties (UM) het projectteam verlaten. Hij heeft een andere baan in het buitenland geaccepteerd. Hij heeft de taken met betrekking tot de procesmatige uitvoering van effectmeting overgedragen aan Danielle Townsend (UM). In het werkpakket 3 waar Bart Rienties de trekker van was zijn de methode en de meetinstrumenten ontwikkeld. Het projectteam is blij om op te kunnen merken dat Bart Rienties vanuit zijn nieuwe aanstelling inhoudelijk betrokken blijft bij het effectmeting onderzoek en bij het voorbereiden van publicaties. 2.6.2 Voorstel aanpassingen in de projectorganisatie ivm terugtrekken van de WUR In de vorige rapportage hebben we de situatie van de WUR vermeld. WUR had in totaal in het project 874 uren begroot, de meeste voor Werkpakket 2 (798 uur), voor Werkpakket 4 14 uur i.v.m. de disseminatieactiviteiten op locatie en 64 uur voor het Projectmanagement (WP5). In totaal tot 1 juli heeft de WUR 162 uur gedeclareerd. Overgebleven uren: 711. Het overgebleven consortium wil doorgaan zonder nieuwe partners te zoeken. Er is hiervoor voldoende expertise in het project. De WUR had bovendien geen trekkende functie in dit project. Dit betekent dat er hierdoor geen verandering in de samenstelling van het kernteam komt. Alle projectpartners hebben onderzocht hoeveel taken van de WUR, uitgedrukt in overgebleven dagen ze kunnen overnemen. Het bleek dat het voor UU, UM en HvA mogelijk is om elk in de omvang van ca 18 dagen de taken van de WUR over te nemen. Voor de UvA en de TU/e is dit niet mogelijk. De TU/e team is hiervoor te klein en bij de UvA loopt een zware reorganisatie. 2.7 Concept van de implementatieplan Bij de bijeenkomst van het kernteam op 7 oktober in Eindhoven heeft het team gebrainstormd over de mogelijkheden voor het voortzetten van de modulen na de afloop van het project. We hebben de randvoorwaarden afgesproken en enkele mogelijkheden in kaart gebracht. Bij het voortzetten van de modulen vinden we de volgende twee punten cruciaal: Het bereiken van het doel dat de deelnemers een onderwijs (her)ontwerp maken en dit vervolgens in hun eigen praktijk toepassen. Samenwerken tussen de docenten van verschillende faculteiten / universiteiten en groepen organiseren van docenten binnen een discipline. Het risico lijkt op dit moment groot om de organisatie van de modulen neer te leggen bij een of meer huidige projectpartners. Wel denken we dat de samenwerkende instellingen na afloop van het project beperkt een intellectuele bijdrage zouden kunnen leveren omdat ze de modulen zelf zouden gebruiken en aan hun docenten zouden aanbieden. Voor de organisatie van de modulen zijn we nu aan het onderzoeken om op zoek te gaan naar een derde partij. Dat kan een bedrijf zijn of een organisatie (er is een gesprek gepland met SURFacademy). In medisch onderwijs is het een bekend fenomeen dat men met bedrijven samenwerkt. MARCH ET Mid Term Rapportage 33
2.8 Kosten overzicht SURF kostenoverzicht Project: MARCH ET Looptijd project: 1-10-2009 tot 1-10-2011 Kostenoverzicht periode: 1-10-2009 t/m 30-09-2010 MARCH ET Mid Term Rapportage 34