Universeel en geïntegreerd Paul Leseman
Waarom geïntegreerd? Lappendeken van voorzieningen, meerdere voorzieningen in combinatie, formele en informele vormen tegelijk. Weinig stabiliteit in termen van groepen en gezichten. Gemiddelde Nederlandse kind heeft per week met zes of zeven verschillende volwassenen te maken. Split system werkt sociale selectiemechanismen en vroege segregatie in de hand. Selectietendensen hebben ook met culturele mechanismen te maken. Krijgen kinderen wel dezelfde ontwikkelingskansen?
Voorschoolse voorzieningen in Nederland: split system 0-2 2-4 4-6 6-12 Gastouderopvang 10% Naschoolse opvang 10% Opa s en oma s Andere ouders Andere familie Kinderopvang 45% PSZ/VS 40% Geen opvang 15% Kleutergroep 100% (basisschool) Basisschool 100% 85% of Dutch children uses some form of ECEC before age 4 o Modal use: 18 hours per week in day care, 5 to 10 hours in preschool 100% uses ECEC (kindergarten) from age 4 to age 6 o Modal use: 20 hours per week; compulsory from age 5
Non-familial adult education parent programs Language class special primary/secondary education after-school care open university Het Nederlandse onderwijssysteem in 2011 22 yrs 18 yrs 16 yrs 12 yrs post-grad University Pre-university Training Gymnasium post-grad College Higher Vocational Training Top class Senior General Intermediate Vocational Training Junior General Apprenticeship Junior Vocational Training Drop-out: 15% Target group reached: 70% primary school 6 yrs 4 yrs 2½ yrs 0 yrs PP Early school Compensation program preschool compensation program Regular kindergarten department playgroup home care day care center
Selectief gebruik voorschoolse voorzieningen voor en na 2½ jaar Voor 2½ jaar Na 2½ jaar 70 70 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 Home & Relatives Day care Child minder 0 Home & Relatives Day care Preschool Day care & Preschool Main stream children Disadvantaged children Main stream children Disadvantaged children
Kwaliteit: positieve selectie ten gunste van achterstandskinderen (z-scores) 0,6 0,4 0,2 0-0,2-0,4-0,6 Preschool Day care Preschool Day care Preschool Day care Preschool Day care Preschool Day care Staff-to-children ratio Pre-service teacher education In-service professionalisation Observed emotional quality Observed educational quality Classroom < 50% disadvantaged children Classroom > 50% disadvantaged children
Samenstelling groep en interacties doelgroep niet-doelgroep kinderen Type voorziening % doelgroepkinderen in de groep % kind-kind interactie (van de totale observatie tijd) Waarvan: % doelgroep x niet-doelgroep interactie Peuters Doelgroep 80% 42% 31% Gemengd 33% 47% 73% Kleuters Doelgroep 76% 78% 25% Gemengd 29% 81% 77% De Haan e.a., 2015
Effecten van groep en verbale interactie op taalontwikkeling % doelgroep kinderen % verbale interactie D x ND Peuter s Groei taal Kleuter s Groei taal -.40** -.55 **.23 +.54** Samenstelling van de groep heeft invloed op de taalontwikkeling. Effect wordt deels veroorzaakt door mate van verbale interactie tussen doelgroep en niet-doelgroep kinderen. Mogelijk spelen ook lagere verwachtingen en andere factoren een rol. De Haan e.a., 2015
Andere nadelen en nadeeltjes Heterogene/vertikale groepen, inefficiënte eisen ten aanzien van groepsgrootte en beroepskracht-kind ratio, idem ten aanzien van veiligheid en ruimte gebruik, platte organisaties, weinig differentiatie en specialisatie, kwetsbaarheid van de sector.
Waarom universeel? Meerwaarde van hoge kwaliteit voor-vroegschoolse voorzieningen voor alle kinderen, het meest voor kinderen in achterstandssituaties. Parttime cultuur, laag-intensief gebruik opvang, suboptimale kwaliteit en laag vertrouwen een stevige houdgreep of veranderbaar door creëren van aantrekkelijke voorziening van hoge kwaliteit? Lerende economie, 21st century skills, steeds hogere eisen aan educatief kapitaal van ouders (gevaar van versterkte tweedeling).
Waarom vroeg? Toenemend bewijs dat het verschil al vroeg wordt gemaakt. Onderzoek naar hersenontwikkeling toont dat stressvolle leefomstandigheden leiden tot niet te repareren gezondheidsrisico s en onderwijsachterstand. Start vanaf 2 jaar, cumulerend bewijs 1 of 1.5 jaar? Moment van gaan lopen (tussen 1 en 1.5) is een logisch startmoment exploratie, taalontwikkeling, perspectief nemen, autonomie, andere kinderen Baby-opvang? Afwegen van (economische, medische en opvoedkundige) belangen. Hoge kwaliteit baby-opvang is duur, maar verlengd verlof nog duurder.
Selectieve aandacht Zoek de olifantjes Foneemidentificatie Waar zie jij peer? Werkgeheugen updating zoek het verstopte speeltje Woordenschat Waar is lepel? Inhibitie Maak het geluid van het andere dier Nonwoordrepetitie Kijk, een loen! Zeg eens loen. Wachttaak Je moet proberen het cadeautje niet aan te raken Grammatica De poes bijt de hond. Waar zie jij? Kohnstamm Instituut
Verschillen in taal en EF naar achtergrond op 2-jarige leeftijd (z-scores) 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0-0,2-0,4-0,6-0,8-1 Low educated immigrant Middle educated immigrant High educated immigrant Low educated Dutch Middle educated Dutch High educated Dutch Dutch language Cool Executive Functions Hot Executive Functions PreCOOL onderzoek
Hoe? Multifunctioneel educatiefontwikkelingsgericht kindcentrum Publiek-private samenwerking kinderopvang, peuterspeelzaal en basisschool, gezamenlijk pedagogischeducatief beleid, gezamenlijk bestuur, gezamenlijke professionalisering. Basis is hele dag opvang. Daarbinnen wordt een educatieve peutergroep (eventueel ook al een groep 1-2,en op den duur misschien groepen 1-8 gerealiseerd) één gebouw, verschillende groepsruimten. Leeftijdshomogene groepen (bijv. 1-2, 2-3, 3-4, 4-6) groeperen niet zozeer naar leeftijd, maar naar ontwikkelingsniveau. Functie-differentiatie en specialisatie staf.
Hoe? indeling in subgroepen, dagdelen en activiteiten Gezamenlijk Subgroepen 9.00-12.00 Edu-Spel 10 0-2 jarigen 8.00-9.00 Welkom & Spel - 30 9.00-12.00 Educatief 10 2-3 jarigen 9.00-12.00 Educatief 15 3-4 jarigen Extra kinderen (5), alleen educatief (psz) programma Gezamenlijk Subgroepen 13.00-15.30 Slapen & Rust 15 12.00-13.00 Lunch - 30 13.00-15.30 Edu-Spel 10 13.00-15.30 Tutoring 7 Extra kinderen (2), alleen educatief (tutor) programma Gezamenlijk 15.30-18.00 Afscheidsritueel & Spel - 30
Maar heeft het wel effect? Buitenlands onderzoek: ja. Nederlands onderzoek:? Eerste resultaten van het pre-cool onderzoek: ja. Economische opbrengsten op lange termijn. Leuk land!
Selective attention (accuracy) Ontwikkeling van selectieve aandacht (EF) 8 7 6 5 4 low SES mid SES high SES 3 2 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 Mean age at assessment (years)
Vergelijken en verklaren van de groei-snelheid van aandacht Model parameters Hoog SES Midden SES Laag SES N = 1779 Niveau Groei Q-groei 6.320 1.602 -.555 6.145 1.787 -.555 5.840 1.888 -.555 RMSEA =.045; CFI =.948; TLI =.949 Snelle ontwikkeling van de aandachtsfunctie tussen twee en drie jaar, daarna afvlakkend. Duidelijke verschillen in groei tussen de drie groepen, wijzend op inhaal-effecten. Voorlopige analyses tonen dat relatief intensief gebruik van voorschoolse opvang- en educatievoorzieningen vroege verschillen in aandachtsfunctie helpt verkleinen.
Waar naar toe? Universeel, inclusief en geïntegreerd gratis dagen naast zelf betaalde dagen. Hoge kwaliteit en een geleidend (nationaal) curriculum dat ondersteuning van de brede ontwikkeling, afgestemd op leeftijd garandeert. Integratie van de functies opvang, educatie, zorg om een voor alle groepen (zeer) aantrekkelijke en nuttige voorziening te creëren. Vanuit onderwijs? in landen met de beste systemen vallen universele, geïntegreerde systemen meestal onder Ministerie van Onderwijs.