Kwaliteit Les 1 Kwaliteitsbeheersing Introductie & Begrippen Monstername Les 2 Kwaliteitsgegevens Gegevens Verzamelen Gegevens Weergeven Les 3 Introductie Statistiek Statistische begrippen Statistische regelkaart Les 4 Normale verdeling Variantie Standaard deviatie
Kwaliteitgegevens Vorige bijeenkomst Kernpunten 1. Start: Onderzoeksvraag Bepaal waarom je wilt gaan meten en welke data met welke mate je nodig hebt 2. Waarneming: Kwalitatief / Kwantitatief 3. Gegevens weergeven 1. Tabel (met opmaak regels) 2. Diagrammen en Grafieken 3. Staafdiagrammen 4. Histogrammen 5. Pie chart (taartdiagram) 6. Lijndiagram 7. Spreidingsdiagram (puntenwolk) 4. Kies de presentatievorm die past bij je data-set
Kwaliteit Les 1 Kwaliteitsbeheersing Introductie & Begrippen Monstername Les 2 Kwaliteitsgegevens Gegevens Verzamelen Gegevens Weergeven Les 3 Introductie Statistiek Statistische begrippen Statistische regelkaart Les 4 Normale verdeling Variantie Standaard deviatie
Kwaliteit Statistiek Gemiddelde Gemiddelde = som / aantal waarnemingen Stel je hebt de waarden: 1, 2, 3, 4, 3, 5 Gem=(1+2+3+4+3+5)/6 = 3 Opdracht: Je krijgt een lijst met de lichaamslengtes van 30 studenten in een groep. Bereken de gemiddelde lichaamslengte van deze groep. (laat zien hoe je dit berekend hebt)
Kwaliteit Statistiek Gemiddelde Het gevaar van gemiddelde Hoe kan het dat je in een meer dat gemiddeld 10 cm diep is tóch kunt verdrinken?
Kwaliteit Statistiek Begrippen Modus is het getal wat het meeste voorkomt in de reeks Stel je hebt de waarden: 1, 2, 3, 4, 3, 5 Modus=3 Slim gekozen naam niet helemaal de modus Opdracht: Aansluitend op de vorige opdracht over het berekenen van de gemiddelde lichaamslengte. Wat is de modus van de lichaamslengte van deze groep? (laat wederom zien hoe je dit berekend hebt)
Kwaliteit Statistiek Begrippen Mediaan is het middelste getal van een gesorteerde reeks Stel je hebt de waarden: 1, 2, 3, 4, 3, 5 wordt 1, 2, 3, 3, 4, 5 Mediaan=3 Opdracht: Wat is de mediaan van de lichaamslengte van de groep studenten?
Kwaliteit Statistiek Begrippen Spreidingsbreedte (R) is het verschil tussen het grootste en het kleinste getal in een reeks 1, 2, 3, 4, 3, 5 Spreiding = 5-1 = 4 Opdracht: Wat is de spreidingsbreedte van de lichaamslengte van de groep studenten?
Kwaliteit Statistiek Begrippen Klasse: Soms zit er in de meetdata eigenlijk geen frequentie. Dan kun je data verdelen in groepen, de klassen. De grenzen van de klasse heten dan klassegrenzen. Klassebreedte (h): is het verschil tussen de bovengrens en ondergrens van een klasse De grote van de klassebreedte hangt af van de spreidingsbreedte (W) en het totaal aantal meetwaarden (n). Regels voor het berekenen klassenbreedte: h = ww 6 h = ww nn h = ww 20 (n <40) (40 n 400) (n >400) Opdracht: Terug naar de meetgegevens van zojuist. Wat is de klassenbreedte van de lichaamslengte van de groep?
Kwaliteit Statistiek Begrippen Van klassebreedte naar aantal klasse We hebben net berekend wat de klassebreedte is. Nu gaan we binnen deze klassebreedte het aantal klasse berekenen. De formule voor het berekenen van het aantal klasse: kk = ww h Opdracht: Bereken het aantal klasse van de lichaamslengte van de groep? 1. Neem laagste meetwaarde van de eerste klasse 2. Tel de waarde van h (klassebreedte) hierbij op 3. De waarde die je krijgt is tot waar je eerste klasse loopt 4. Doe dit vervolgens ook voor klasse nummer 2,3,4,5, etc
Kwaliteit Les 1 Kwaliteitsbeheersing Introductie & Begrippen Monstername Les 2 Kwaliteitsgegevens Gegevens Verzamelen Gegevens Weergeven Les 3 Introductie Statistiek Statistische begrippen Statistische regelkaart Les 4 Normale verdeling Variantie Standaard deviatie
Kwaliteit Statistiek Regelkaarten SPC (statistical process control) 1. Trend van proces volgen 2. Shiftoverdracht 3. Actie ondernemen/bijstellen Proces Industrie Cultuur Prioriteit nummer 1: Safety Prioriteit nummer 2: Availability Prioriteit nummer 3: Profitability Veiligheid Betrouwbaarheid Winstgevendheid
Kwaliteit Statistiek Regelkaarten Wat zie je op een regelkaart/ trend Overzicht van de waarden tijdens een lopend proces, maakt het volgende snel zichtbaar: gemiddelde spreiding drift shiftresultaten waarschuwingsgrenzen / actiegrenzen (hh,h,ll,l) Regelkaarten komt je niet vaak meer tegen, tegenwoordig is dit geautomatiseerd en zie je op je scherm een trend (plot) van de waarde en limieten.
Kwaliteit Statistiek Regelkaarten SPC (statistical process control)
Kwaliteit Statistiek Regelkaarten Wat zie je op een regelkaart/ trend Voorbeeld anno 2015 Bron: Yokogawa FAST/TOOLS
Kwaliteit Statistiek Regelkaarten Wat te doen als je de limieten overschrijdt: 1. Als het gemiddelde de waarschuwing lijn overschrijdt. (nog een keer steekproef nemen); 2. Bij een tweede keer overschrijding actie 3. Als het gemiddelde de actielijn overschrijdt actie 4. Als de grens van actielijn van de spreiding wordt overschreden. Maar denk erom: welke waardes kun je geloven? Die op je Panel? Die uit het Lab? Die afgelezen wordt in het veld?
Kwaliteit Statistiek Regelkaarten Drift: 1. 6 of meer punten boven of onder het gemiddelde actie 2. 6 of meer punten stijgend of dalend actie 3. Regelmatig terugkerende patronen. Dit is de basisregel, het kan zijn dat het proces waar jij op werkt maar 4 afwijkingen toestaat. Vraag: Is dit proces met 4 afwijkingen dan stabieler, nauwkeurig, onstabieler, onnauwkeuriger?
Kwaliteit Statistiek Regelkaarten Drift: Opdracht: Wel of geen drift? Actie of geen actie? Waarom?
Kwaliteit Statistiek Regelkaarten Huiswerk voor de volgende les: Hoofdstuk 5 Gegeven is de onderstaande reeks metingen: 30,33, 33, 30, 35, 23, 34, 29, 29, 28, 30, 33, 34, 29, 35, 33, 33, 33, 34, 35, 37, 38, 39, 32, 34, 33, 32, 31, 30, 30, 32, 32, 33, 33, 34, 34, 35, 33, 28, 29, 30, 32, 31, 31, 30, 38. Bereken van deze reeks in Excel: a. het gemiddelde b. de spreiding c. de modus d. de mediaan e. de klassenbreedte f. het aantal klassen Hoofdstuk 6 1. Waarom is een procesregelkaart van groot belang? 2. In welke drie situaties moet je actie ondernemen, ook als de waarschuwings- of actielijnen niet overschreden worden?