10 vaardigheden 3 Netwerken 7 Presenteren 1 Argumenteren 10 Verbinden Beïnvloeden 4 Onderhandelen Onderzoeken Oplossingen zoeken voor partijen wil betrekken bij het dat u over de juiste capaciteiten beschikt om aan alle maatschappelijke problemen. ontwikkelen van beleid, nemen Procesbegeleiden Zorgen voor veiligheid. De openbare ruimte inrichten en beheren. Hulp bieden aan mensen die dat nodig hebben. De taken van de overheid zijn zeer divers. En steeds weer worden er nieuwe eisen aan de overheid gesteld. Want waar de overheid inwoners, ondernemers en andere deze partijen nu ook zelf het initiatief om problemen in de samenleving aan te pakken. Daarbij wordt de hulp van de overheid gevraagd. Maar het is de vraag in hoeverre de overheid een rol wil, kan of moet spelen. Welke rol u als overheid ook wil spelen, wij zorgen ervoor wensen uit de samenleving te kunnen voldoen. Naast kennis, spelen vaardigheden daarbij een steeds belangrijkere rol. In deze gids hebben we 10 onmisbare vaardigheden voor op een rij gezet. U vindt ze verspreid in deze gids. Overtuigen 22 KIJK VOOR DE MEEST ACTUELE DATA EN LOCATIES OP WWW.BESTUURSACADEMIE.NL 23 VRAAG EEN GRATIS STUDIEADVIES AAN VIA WWW.BESTUURSACADEMIE.NL 6 8 9 Regisseren
1. Argumenteren 1 Argumenteren Om uw collega, het college van B&W, de raad of andere belanghebbenden te overtuigen van uw ideeën, wilt u helder en duidelijk beargumenteren en beredeneren waarom u tot bepaalde conclusies bent gekomen. Daarbij is het verstandig het aantal argumenten en de kwaliteit van deze argumenten af te stemmen op uw doelgroep. Zijn doelgroepen betrokken omdat een voorstel of stelling voor hen direct grote implicaties heeft? Richt u zich dan op sterke argumenten. Laat de zwakke argumenten weg, want die worden er makkelijk uitgepikt en dat komt uw overtuigingskracht niet ten goede. Wilt u mensen overtuigen van ideeën, waarbij zij niet direct betrokken zijn? Kies dan voor een enorme hoeveelheid aan argumenten, waarbij de kwaliteit van ondergeschikt belang is. 50 VRAAG EEN GRATIS STUDIEADVIES AAN VIA WWW.BESTUURSACADEMIE.NL KIJK VOOR DE MEEST ACTUELE DATA EN LOCATIES OP WWW.BESTUURSACADEMIE.NL 51
2. Beïnvloeden Beïnvloeden Voor veel mensen heeft beïnvloeden een negatief karakter. Toch zijn we elkaar, bewust of onbewust, verbaal of non-verbaal, continu aan het beïnvloeden. Bij complexe vraagstukken is het lastig tot oplossingen te komen zonder enige vorm van beïnvloeding. Het gaat er om anderen enthousiast te maken voor uw ideeën, zonder dat u uw zin doordrijft en uw gesprekspartners in hun waarde laat. Situaties waarop u invloed wilt uitoefenen verschillen steeds. Zorg er dan ook voor dat u over verschillende beïnvloedingsstrategieën beschikt, zodat u deze kunt toepassen op het juiste moment. Maak verbinding met de ander. Alleen dan kunt u effectief invloed uitoefenen op de gedachten en het gedrag van mensen en groepen om u heen. 118 VRAAG EEN GRATIS STUDIEADVIES AAN VIA WWW.BESTUURSACADEMIE.NL KIJK VOOR DE MEEST ACTUELE DATA EN LOCATIES OP WWW.BESTUURSACADEMIE.NL 119
3. Netwerken 3 Netwerken is het leggen en onderhouden van contacten die u verder kunnen helpen in uw werk, uw carrière en uw privéleven. Maar ook bij het oplossen van maatschappelijke problemen. Om inzicht te krijgen in de belangen van alle betrokken partijen kan een groot netwerk behulpzaam zijn bij het verzamelen van gegevens. U kunt uw netwerk ook inzetten om partijen met verschillende belangen bij elkaar te brengen. Netwerken is geven en nemen. Help dus ook anderen in uw netwerk als zij daar om vragen. Op die manier helpt u elkaar en bouwt u aan een sterk netwerk. De basis van een goed netwerk is vertrouwen. Hou dat steeds in uw gedachten wanneer u uw netwerk gebruikt, onderhoudt en uitbreidt. 142 VRAAG EEN GRATIS STUDIEADVIES AAN VIA WWW.BESTUURSACADEMIE.NL KIJK VOOR DE MEEST ACTUELE DATA EN LOCATIES OP WWW.BESTUURSACADEMIE.NL 143
4. Onderhandelen 4 Onderhandelen Waar oplossin- gen gevonden moeten worden voor problemen in de samen- leving, bestaat de kans op tegengestelde belangen en andere meningen. Conflicten liggen dan op de loer. In het effec- tief hanteren van conflicten speelt onderhandelen een belangrijke rol. Een vaardig onderhandelaar weet bevredigende resultaten te behalen én daarbij een goede relatie te behouden met de andere partij. Er bestaan verschillende methodieken die u in staat stellen constructief om te gaan met conflicten en doeltreffend te onderhandelen. Een goede voorbereiding is daarbij essentieel. Wat is uw uitgangspositie? Wat wilt u precies bereiken? En heeft u een goede inschatting gemaakt van wat de andere partij precies wil? Zorg dat u op deze vragen een antwoord hebt, voordat u onderhandelingen ingaat. 166 VRAAG EEN GRATIS STUDIEADVIES AAN VIA WWW.BESTUURSACADEMIE.NL KIJK VOOR DE MEEST ACTUELE DATA EN LOCATIES OP WWW.BESTUURSACADEMIE.NL 167
5. Onderzoeken Onderzoeken Om de juiste oplossingen te vinden voor maatschappelijke vraagstukken wilt u zich baseren op juiste gegevens, waarnemingen en veronderstellingen. Ogen en oren open houden om ontwikkelingen in het werkveld te signaleren. Zelf op onderzoek uitgaan om situaties in kaart te brengen. En de belangen van alle betrokkenen zorgvuldig in kaart brengen. Het zijn allemaal elementen die van essentieel belang zijn om de juiste beslissingen te maken. Onderzoeken gaat dan ook verder dan het kennen en toepassen van verschillende onderzoeksmethoden. Daarnaast is het de kunst gegevens op de juiste manier te analyseren en interpreteren. Om zodoende de juiste conclusies te trekken. En zorg ervoor dat u verschillende overwegingen grondig uiteen zet en uw bevindingen helder presenteert. 190 VRAAG EEN GRATIS STUDIEADVIES AAN VIA WWW.BESTUURSACADEMIE.NL KIJK VOOR DE MEEST ACTUELE DATA EN LOCATIES OP WWW.BESTUURSACADEMIE.NL 191
6. Overtuigen 6 Overtuigen U weet zeker dat u gelijk heeft, maar dat betekent niet altijd dat u ook gelijk krijgt. Om de werkwijze binnen uw organisatie te veranderen of de raad zover te krijgen dat uw voorstel wordt geaccepteerd is een flinke dosis overtuigingskracht soms onmisbaar. Alleen als u zelf overtuigd bent van uw boodschap, kunt u ook overtuigend zijn. De inhoud en de kwaliteit van uw mening en argumenten zijn bijna net zo belangrijk als de manier waarop u het brengt. Doet u het goed, dan kunt u met overtuigingskracht veel invloed uitoefenen. Om overtuigend op te kunnen treden is het daarnaast aan te raden om de kwaliteit van uw argumentenop de juiste waarde in te schatten en uw verhaal af te stemmen op uw publiek. 206 VRAAG EEN GRATIS STUDIEADVIES AAN VIA WWW.BESTUURSACADEMIE.NL KIJK VOOR DE MEEST ACTUELE DATA EN LOCATIES OP WWW.BESTUURSACADEMIE.NL 207
7. Presenteren 7 Presenteren Of het nu gaat om het presenteren van oplossingen in een beleidsadvies of om het presenteren van oplossingen aan belangengroepen, de wijze waarop u uw boodschap over het voetlicht brengt is minstens zo belangrijk als de boodschap zelf. In een tekst vormt de structuur van uw betoog een belangrijke voorwaarde. En laat uw teksten altijd tegenlezen door een collega. Zij kunnen u helpen de zinsopbouw te verbeteren of nuances aan te brengen door andere woorden te gebruiken. Verzorgt u een presentatie voor het management of voor een groep inwoners, dan is een goede voorbereiding het halve werk. Bedenk goed wat u wil bereiken en wat uw publiek precies verwacht. Dan staat u zelfverzekerd voor een groep. 232 VRAAG EEN GRATIS STUDIEADVIES AAN VIA WWW.BESTUURSACADEMIE.NL KIJK VOOR DE MEEST ACTUELE DATA EN LOCATIES OP WWW.BESTUURSACADEMIE.NL 233
8. Procesbegeleiden 8 Procesbegeleiden Veel vraagstukken zijn zo complex dat er vanuit verschillende belangen en disciplines naar gekeken moet worden om tot een goede oplossing te kunnen komen. Het creëren van draagvlak is daarbij essentieel. Het proces waarin de inhoud tot stand komt is dan minstens zo belangrijk als de uiteindelijke oplossing. Hoe complexer een project, des te belangrijker is het proces. Door goed na te denken over de te nemen stappen in het proces en het inzetten van de juiste procesinterventies, op de juiste manier, op het juiste moment, kunt u mensen in beweging krijgen, draagvlak verwerven en een positieve energie creëren. Wanneer vraagstukken op deze manier gestructureerd vanuit verschillende invalshoeken worden bekeken, wordt vaak meer bereikt dan vooraf werd gedacht. 252 VRAAG EEN GRATIS STUDIEADVIES AAN VIA WWW.BESTUURSACADEMIE.NL KIJK VOOR DE MEEST ACTUELE DATA EN LOCATIES OP WWW.BESTUURSACADEMIE.NL 253
9. Regisseren 9 Regisseren De tijd dat u van achter uw bureau beleid aan het maken was is voorbij. U bent continu in overleg met de burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Met bestuurders en de politiek. Maar ook met alle betrokken partijen uit de ambtelijke organisatie. Om tot breed gedragen oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken te komen, wilt u alle spelers in het spel betrekken. Daarmee bent u eigenlijk de regisseur van het beleid. De wijze waarop u regie voert kan telkens verschillen. Want elke situatie vraagt om een andere aanpak en opstelling van de overheid. Het gaat erom in de verschillende situaties de juiste vorm van regie voeren toe te passen. Soms bent u de visionaire regisseur, dan weer de uitvoeringsgerichte regisseur. En in andere gevallen juist weer de beheersingsgerichte- of de faciliterende regisseur. 280 VRAAG EEN GRATIS STUDIEADVIES AAN VIA WWW.BESTUURSACADEMIE.NL KIJK VOOR DE MEEST ACTUELE DATA EN LOCATIES OP WWW.BESTUURSACADEMIE.NL 281
10. Verbinden 10 Verbinden Als ambtenaar bent u voortdurend bezig met het afwegen van verschillende belangen. U zoekt naar oplossingen die het gezamenlijk belang dienen, boven het individueel belang. Maar tegelijkertijd wilt u ook dat partijen met tegen gestelde belangen, begrip hebben voor elkaars situatie. Het is aan u om partijen met elkaar te verbinden en te zorgen voor constructief overleg. Op die manier worden situaties vanuit verschillende invalshoeken belicht en krijgen alle betrokkenen inzicht in elkaars situatie. Door begrip te creëren voor verschillende standpunten kunt u conflicten voorkomen en tot praktische oplossingen komen. En door alle betrokkenen met elkaar te verbinden, kan soms tot betere oplossingen worden gekomen dan u zelf had bedacht. 316 VRAAG EEN GRATIS STUDIEADVIES AAN VIA WWW.BESTUURSACADEMIE.NL KIJK VOOR DE MEEST ACTUELE DATA EN LOCATIES OP WWW.BESTUURSACADEMIE.NL 317