maatschappelijk verslag over de activiteiten van 2009 over dit verslag



Vergelijkbare documenten
Randstad: ondernemen en waarde creëren voor de maatschappij. stakeholderpanel i.s.m. Kauri Brussel, 12 mei 2011

Randstad Diversity. voor een succesvol diversiteitsbeleid.

Q1 15 POSITIEVE DYNAMIEK OP DE MARKT VAN HR-DIENSTVERLENING

Federatie van partners voor werk

Randstad Diversity. voor een succesvol diversiteitsbeleid.

Profiel en tevredenheid van uitzendkrachten. In samenwerking met

in de wereld van werk

maatschappelijk verslag 2008

Bijna 7 Belgische werknemers op 10 hebben een goed evenwicht tussen werk en privéleven

Ik verlaat de school wat nu?

maatschappelijk verslag over de activiteiten van 2011

maatschappelijk verslag over de activiteiten van 2010

EXPERTS MET KARAKTER

Bedrijfsjurist in Beweging

Interim als opstap voor. Young Graduates. Régis Birgel Jobat Career Launch 27/03/2013

Ordina ICT Talent Development. Zijn uw ICT medewerkers klaar voor de toekomst?

Evenwicht werk/privé wint opnieuw fors van loon en werkzekerheid

NAAR EEN PERFORMANTE, INCLUSIEVE ARBEIDSMARKT WAAR ELK TALENT TELT

Tempo-Team arbeidsmarkt en werkvloer onderzoek

nr. 629 van EMMILY TALPE datum: 6 juni 2017 aan PHILIPPE MUYTERS Werkzoekenden die frequent uitzendarbeid verrichten - Code 89

Aantal financials dat actief een andere functie zoekt bijna verdubbeld

Persconferentie Conférence de presse

MAXIMIZE YOUR RETURN ON REAL ESTATE. Duurzaam HR beleid in KMO s

Bedrijfsnaam: Katholiek Onderwijs Vlaanderen

Habilis Executive Search. Productie en Techniek

Duurzaamheidverslag: ook voor u? Koen Vanbrabant FEBEM, 10 maart 2015

Sociale economie. Een boeiende kennismaking

Naar de kern. Thema 1: De kern van het ondernemen ...

StepStone in cijfers Augustus 2014

Together is better Talent.Samenwerking.Ontwikkeling.Toewijding.

managing people meeting aspirations Natuurlijke groei

SD Worx blijft investeren in de social profit sector. Hans Joris Algemeen directeur SD Worx België

Leading Professional Recruitment in the Technology Industry

I. Wie is de uitzendkracht?

Enkele cijfers Vaststellingen en antwoorden. Focus op. Jobkanaal Diversiteitsplannen Jobcoaching IBO Financiële tewerkstellingsmaatregelen

Combinatiefunctie Wijkwerk-coach (Wijkwerken Zuid-West-Vlaanderen) & Trajectbegeleider Anzegem/Deerlijk Functiebeschrijving en competentieprofiel

ernationale - Advocaten gespecialiseerd in sociaal recht - Dis Individueel arbeidsrecht - Collectieve arbeidsrelaties - Alternatief loon en

TALENT TOP NAAR DE. Het. initiatief. voor. meer. vrouwen. naar. top

pilootprojecten (deel 1) Oost-Vlaanderen

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei

Franchiseconcept. Namezzz. Namezzz wordt een bekende naam voor elke carrièrebewuste professional

HUDSON TALENT MANAGEMENT PARTNER BIJ HET SELECTEREN, MOTIVEREN EN ONTWIKKELEN VAN MENSEN

Jongeren ten opzichte van hun eerste job

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Sociale Zekerheid

Evaluatie van het Brusselse dienstenchequestelsel Oktober 2017

De dienstencheques: kwaliteit door de jaren heen. Caroline Van Beveren Brussel - 25 oktober 2012

Duurzame sociale balans

TRIBE LEAD MARKETING #VACATURE

Anderstaligheid bij uitzendkrachten

StepStone in cijfers April 2016

MAAR WEL IN UW BEDRIJF. Vind gratis uw geschikte medewerker Jobkanaal geeft ook advies over steunmaatregelen, subsidies en HRM.

Derks & Derks Detachering Uw partner voor tijdelijke professionals in Life Sciences

Functieprofiel. Positie Research Consultant. Organisatie Quaestus Executive Leadership

HERSTRUCTURERINGEN OVERGANG VAN ONDERNEMINGEN BESCHERMING VAN INTELLECTUELE EIGENDOM VAN DE ON- DISCRIMINATIE

StepStone in cijfers Januari 2016

GLOBAL TALENT SOLUTIONS HEALTHCARE PHARMACEUTICALS & MEDICAL DEVICES

E-learning tool voor uitzendarbeid

Hoe beïnvloedt het Europese beleid de uitvoering van het arbeidsmarktbeleid in Vlaanderen?

maakt er werk van Europe s Leader in Online Career Services and Recruitment Solutions 2009, StepStone

STAKEHOLDERS. Hoe gaan we daar mee om? Jacques van Unnik Manager Personnel Certification & Training 3 december 2015 BUSINESS ASSURANCE

Bureau BERGS. Re-integratie Outplacement Loopbaanadvies. Noloc Erkend & Gecertificeerd

Opgericht in Rechtsvorm Sector Werkgebied Website Kwesties/doelen Inschatten van de noden

Fiche 3: tewerkstelling

IT Job market report. IT Job Board, Januari 2013

Curriculum Vitae. Nico Verbaan

Functieprofiel. Positie Financieel Medewerker. Organisatie Quaestus Executive Leadership

Het Instituut voor bedrijfsjuristen De alma mater van de bedrijfsjuristen

1 Adviseert de directie en leidinggevenden bij het ontwikkelen en uitvoeren van een medewerkersbeleid

Personeelsvoorziening van de toekomst

JOB DESCRIPTION. Plaats van tewerkstelling. The Shift - Espace Jacqmotte - Hoogstraat 139 (b14) Brussel

Investeren in elkaar

Onderzoeksrapport dienstenchequegebruikers. software consultancy training

StepStone in cijfers Juni 2015

Socioprofessionele reïntegratie. Conny Daens, GTB

Op weg voor mensen en werk

HCMS N.V. Human Capital Management Solutions. Company Profile

Opleidings- en begeleidingscheques

Duurzame sociale balans

MSP & RPO: kiezen of combineren? Presenter s Name. donderdag 25 oktober 12

Interne communicatie wordt professioneler maar kent nog onaangeboord terrein

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM

Duurzame sociale balans

GEDRAGSCODE. voor de leveranciers en aannemers van Infrabel // 1

MONDIAAL PACT VAN DE VERENIGDE NATIES WE SUPPORT

SPECIALIST IN TECHNISCHE DIENSTVERLENING VINCO ENGINEERING

Infosessie duurzaam personeelsbeleid

Vlaamse Regering. Addendum. bij het. Protocol van samenwerking

Een primeur binnen de private bewaking

Duurzame sociale balans

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Duurzame sociale balans

Vraag 1. Wanneer zijn outsourcingprojecten van belang voor medewerkers?

DE RECRUITMENT ENGINEER VOOR DE MAAKINDUSTRIE

7-stappen plan voor een duurzaam Work Life Balance beleid

1. Hoeveel 55-plussers zijn bij VDAB ingeschreven als werkzoekend (nominaal + percentage beroepsbevolking + verloop over laatste tien jaar)?

Uitdagingen op de Arbeidsmarkt

INFORMATIEBROCHURE: WAT IS EEN SELECTIE / PSYCHOTECHNISCHE SCREENING?

Vlaams ontwerpdecreet in de maak om educatief verlof te herzien Acerta ziet voordeel op vlak van duurzame inzetbaarheid

Transcriptie:

maatschappelijk verslag over de activiteiten van 2009

2 over dit verslag 1

over dit verslag Na het behalen van het certificaat SA 8000 (de internationale standaard voor Social Accountability) startte Randstad België in 2003 met de jaarlijkse publicatie van een maatschappelijk verslag. Dit is de achtste editie. 3 Dit verslag is een overzicht van de maatschappelijke activiteiten van Randstad Group Belgium van januari tot december 2009. De cijfers omvatten alle werkmaatschappijen van Randstad in België: Randstad Belgium nv, Randstad Construct nv, Randstad Household Services nv, Randstad Professionals nv, Randstad Services nv, Randstad Training nv, Randstad Sociaal Secretariaat vzw, Galilei nv, Randstad Group Belgium nv en Randstad HR Services nv, tenzij anders vermeld. Het was een proces van verzamelen, verwoorden en schrappen om de relevante informatie te kunnen distilleren. Het verslag behandelt de aspecten van corporate social responsibility waar Randstad Holding wereldwijd speciale aandacht aan schenkt. Voor onze financiële resultaten verwijzen we naar het Annual Report dat Randstad Holding jaarlijks publiceert en dat bovendien een overzicht geeft van de maatschappelijke verwezenlijkingen van Randstad in de verschillende landen. U kunt het downloaden via www.randstad.com. Dit jaar hebben we voor het eerst de GRI Standard Disclosures and Reporting Principles (G3) gebruikt als inspiratie en referentiepunt. Het was een proces van verzamelen, verwoorden en schrappen om de relevante informatie te kunnen distilleren. We wilden een evenwichtig verslag, dat ook verbeterpunten en lacunes laat zien. Hier en daar kunnen we onze resultaten met die van sectorgenoten vergelijken. We hebben duidelijkheid nagestreefd voor gebruikers die niet met ons jargon vertrouwd zijn.

over dit verslag 4 Hoewel het verslag geen externe verificatieverklaring bevat, is uiterste zorg besteed aan de accuraatheid van alle informatie. De kwaliteit is in hoge mate verhoogd door de betrokkenheid van interne en externe stakeholders. Zo n 30 collega s zijn in werkgroepen aan de slag gegaan met de structuur en de inhoud van dit verslag. Zij zijn betrokken gebleven in heel het proces. Enkele externe stakeholders hebben hun medewerking verleend door het geven van advies of een testimonial. De traditie om ons engagement voor de maatschappij in kaart te brengen, meetbaar te maken en er transparant over te communiceren, leidt tot interne bewustwording, debat, bijsturing van onze processen en andere keuzes. Dit is in constante evolutie. We geloven dat het samenstellen en publiceren van een maatschappelijk verslag, bedrijven en organisaties helpt in hun proces van maatschappelijke bewustwording en het nemen van meer maatschappelijke verantwoordelijkheid. Randstad wil dan ook zelf al het mogelijke terzake doen om van jaar tot jaar beter te presteren, zowel in het behalen van onze doelstellingen als in de rapportering hierover. De gegevens verwerkt in dit verslag zijn afkomstig uit onze systemen. Alle systemen bij Randstad worden jaarlijks intern door het departement Global Audit en extern door SGS (SA 8000, Social Label, LSI/VCU) en DNV (ISO) geauditeerd. Dit maatschappelijk verslag is volledig beschikbaar in elektronische vorm via onze website en er is een gedrukte folder met een verkort overzicht. In 2009 hebben wij enkel het verkorte overzicht gepubliceerd onder de titel Maatschappelijk verslag 2009, met de weerslag van de activiteiten van 2008. Dit jaar hebben we de naam van ons verslag veranderd, zodat de vlag de lading beter dekt. Meer informatie? Surf naar www.randstad.be/mvo. en www.randstad.com/social-responsibility. Uw reactie op dit verslag vinden we erg interessant. Geef uw mening via e-mail op csr@randstad.be. De traditie om ons engagement voor de maatschappij in kaart te brengen, meetbaar te maken en er transparant over te communiceren, leidt tot interne bewustwording, debat, bijsturing van onze processen en andere keuzes. Dit is in constante evolutie.

inhoudstafel 1. over dit verslag 3 inhoudstafel 5 voorwoord van Herman Nijns 6 6. development 40 levenslang leren bij Randstad 41 duo 42 andere projecten 43 5 2. Randstad 7 onze missie 8 onze filosofie en waarden 9 Randstad in een notendop 10 diensten in functie van de maatschappelijke noden van vandaag en morgen 14 corporate governance 19 Randstad en MVO 20 3. stakeholder dialogue 22 dialoog met externe stakeholders 23 dialoog met interne stakeholders 25 dialoog met externe medewerkers 26 dialoog met klanten 26 dialoog met de vakbonden 27 dialoog met leveranciers 28 dialoog met onderwijs 28 tevredenheid klant-bedrijven en externe medewerkers 28 klachtenbeheer bedrijven en externe medewerkers 29 7. employee satisfaction 44 tevredenheidsenquêtes 45 Beste Werkgever 2009 45 HR-beleid 45 een gezonde balans tussen werk en privéleven 46 voltijds en deeltijds werken 46 absenteïsme 47 Vamos 47 integratie ATOLL 47 8. integrity 48 waardengedreven bedrijf 49 instrumenten 50 Randstad als betaler 51 9. volunteerism 52 vrijwilligerswerk als loopbaanverrijking 53 andere initiatieven 54 4. safety & health 30 aankoopbeleid 31 interne medewerkers 31 huishoudhulpen 32 externe medewerkers 32 Mexicaanse griep 32 arbeidsongevallen uitzendkrachten 33 arbeidsongevallen interne medewerkers 33 5. diversity 35 diversiteit bij Randstad 36 45-plussers 37 gender 38 multiculturaliteit 39 10. environment 55 energie 56 papier 56 wagenpark 58 mobiliteit 59 11. onze entiteiten in België 60 13. cijfers 2009 62 14. ons engagement voor 2010 63 15. GRI-referentietabel 64 16. colofon 66

over werk gesproken voorwoord van Herman Nijns, afgevaardigd bestuurder van Randstad Belgium Beste stakeholder, 6 In dit maatschappelijk verslag over onze activiteiten van 2009 kijken we terug op een bewogen jaar. Het jaar zal de geschiedenis ingaan als een crisisjaar. En dat heeft Randstad zeker ook gevoeld. nieuw zusterbedrijf Tempo-Team. We willen immers de beste ondersteuning bieden voor al onze activiteiten. We hebben onze organisatie intern wat vereenvoudigd om zo toegankelijk en laagdrempelig mogelijk te blijven. Onze doelstelling continuïteit door groei en rentabiliteit was niet makkelijk te realiseren in 2009. Hoewel ons zakencijfer sterk daalde, hebben wij geen sociaal plan moeten maken. In de eerste maanden van 2009 heeft vruchtbaar overleg met de ondernemingsraad en de syndicale delegatie geleid tot een CAO voor Tijdskrediet+. Via dit systeem is 15% van onze medewerkers, op vrijwillige basis, voor periodes van 3, 6 of 12 maanden in extra tijdskrediet gestapt aan aantrekkelijke voorwaarden. Wie overbleef in de kantoren, had het extra lastig: de werkdruk steeg. Toch was er begrip voor de situatie. Wij kozen er immers voor om mensen, talent en competenties binnenshuis te houden. Want na elke crisis komt een keerpunt, en dan willen we weer klaar staan. In 2009 is de integratie van Vedior/Tempo-Team helemaal afgerond. De medewerkers van Expectra en ATOLL hebben een nieuwe rol gevonden binnen Randstad. Bij onze externe stakeholders, klanten en kandidaten, hebben we de vinger aan de pols gehouden inzake hun verwachtingen van ons. Voor hen hebben we in het afgelopen jaar belangrijke investeringen gedaan. We hebben nieuwe systemen gelanceerd zoals duo en Carerix. We hebben een shared service center opgericht, samen met ons Ik geloof dat een HR-dienstenbedrijf als Randstad zich continu moet bezinnen over zijn maatschappelijke rol, in het licht van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Veroudering van de actieve bevolking, toenemende schaarste aan bepaalde profielen, toenemende multiculturaliteit en de problematiek van laaggeschoolden zijn thema s waarmee wij steeds meer te maken krijgen. Het is dus een noodzaak om diensten te ontwikkelen die aan deze noden tegemoetkomen. In onze missie shaping the world of work engageren wij ons hiertoe. We willen een portaal zijn naar werk, dat individuen en organisaties samenbrengt. Hoewel het pad in 2009 vrij veel obstakels in petto had, zijn we niet van deze missie afgeweken. Ik ben trots op de manier waarop onze medewerkers aan de weg hebben getimmerd en weet dat ze klaarstaan voor al onze klantengroepen! Ik geloof dat een HR-dienstenbedrijf als Randstad zich continu moet bezinnen over zijn maatschappelijke rol, in het licht van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Herman Nijns, afgevaardigd bestuurder Randstad Belgium

7 over Randstad 2

over Randstad onze missie 8 Randstad heeft, sinds zijn oprichting in 1960, een actieve rol opgenomen om de wereld van werk te helpen vorm geven. Al sedert de eerste jaren, toen Randstad nog een kleine speler was op de arbeidsmarkt, startte onze stichter Frits Goldschmeding een vruchtbare dialoog met alle stakeholders: klanten, kandidaten, overheden en vakbonden. Randstad heeft steeds een belangrijke rol gespeeld in de reglementering van tijdelijk werk en arbeidsvoorwaarden voor tijdelijke krachten. De basisfilosofie en de visie van Frits Goldschmeding, die sindsdien als inspiratie en leidraad hebben gediend voor alle medewerkers, zijn wereldwijd uitgedragen en hebben Randstad gemaakt tot wat het vandaag is: een wereldspeler op gebied van HR-diensten. Randstad beschouwt shaping the world of work als zijn missie. Door onze kennis van de arbeidsmarkt en door onze expertise in human resources kunnen we enerzijds waardevolle diensten verlenen aan bedrijven en organisaties, en anderzijds aan individuen, op elk moment van hun loopbaan. Concreet betekent dat: aan bedrijven en organisaties een volledig gamma van HR-diensten aanbieden, gericht op alle aspecten, processen en activiteiten van HR. voor elk individu hét portaal worden naar werk; een toegang tot de arbeidsmarkt op elk moment in zijn loopbaan: als student, als starter, om van werk te veranderen, om opnieuw in te treden, bij ontslag, om zich te laten adviseren, bij het einde van de carrière, enz. Shaping the world of work: een missie met maatschappelijke relevantie.

over Randstad Randstad wil mee scheppen aan de wereld van werk, maar niet zomaar. Jullie ambitie gaat gepaard met waarden en randvoorwaarden die voor de stakeholders duidelijk zijn en die respect afdwingen. Door een bepaalde attitude, door het ondernemen vanuit integriteit kan vertrouwen groeien. Dit gedrag herken ik erg goed bij Randstadmedewerkers. Dit maakt jullie bedrijfs cultuur concreet en garandeert de omgeving een constante kwaliteit in de dienstverlening. Bert Boone, algemeen directeur Europees Sociaal Fonds, Vlaanderen onze filosofie en waarden Randstad streeft naar de gelijktijdige behartiging van de belangen van alle betrokken partijen. Dat is al 50 jaar onze bedrijfsfilosofie. Het betekent dat Randstad geen eenzijdige belangen gaat verdedigen, ten koste van een andere stakeholdergroep (klanten, kandidaten, werkenden, eigen medewerkers). Continuïteit door groei en rentabiliteit is wat Randstad nastreeft. In de praktijk heeft dit implicaties voor ons commercieel beleid, ons HR-beleid, onze dialoog met derden, onze sociale dialoog, enz. We mikken op langetermijnpartnerships met onze klanten en leveranciers. Het is een standpunt waardoor Randstad bij uitstek een bedrijf is dat duurzaam ondernemen in het hart draagt. Onze bedrijfswaarden kennen, dienen en vertrouwen ondersteunen onze filosofie en bepalen onze bedrijfscultuur. Het goed kennen van ons vak, de arbeidsmarkt, de vraagstukken waarmee klanten zitten en de behoeften van onze kandidaten, de sterktes van onze mede werkers en de uitdagingen van de maatschappij van morgen, door een sterke interesse in de andere. De dienstbare ingesteldheid, eigen aan een goed dienstenbedrijf, het voldoen van behoeften van anderen op een kwalitatief hoogstaande en integere wijze, de durf om te ondernemen. Een basishouding van vertrouwen in anderen en in onszelf, een positief-constructieve houding om met elkaar om te gaan en samen te werken, het geloof in een transparante dialoog met al onze stakeholders. 9

over Randstad Randstad in een notendop 10 Randstad behoort tot de Randstad Holding 1, de tweede grootste aanbieder van HR-diensten wereldwijd. Sedert de overname van Vedior in 2008, is Randstad Holding aanwezig in 44 landen 2. Na de start in Nederland opende Randstad de eerste kantoren in België in 1965. Onder de merknaam Interlabor werd Randstad al snel marktleider in uitzending. Stilaan groeiden innovaties uit tot een gamma van duurzame nieuwe diensten: rekrutering en selectie, outplacement, opleidingen, sociaal secretariaat, inhouse services en projecttewerkstelling. Met gemiddeld meer dan 35 000 uitzendkrachten en huishoudhulpen aan het werk is Randstad de grootste privéwerkgever in België. Randstad heeft 1 465 interne medewerkers 3. Zij werken in 252 kantoren 4 en 7 HR Centers 5 verspreid over het hele land. In 2009 realiseerde Randstad in België een omzet van 842 714 miljoen. 2009 was een jaar van economische crisis. Het effect daarvan is aan de HR-dienstensector niet voorbijgegaan. We kenden minder omzet, vooral in onze uitzendactiviteiten, consultancy, rekrutering en selectie. Onze divisies van projecttewerkstelling, huishoudhulpen via dienstencheques en sociaal secretariaat hielden wel goed stand. De outplacementdivisie kende een aanzienlijke groei. Randstad heeft verschillende maatregelen genomen om zich te wapenen tegen de crisis, maar er is steeds gekozen voor duurzame oplossingen en in overleg met de medewerkers en sociale partners. Zo kon Randstad een sociaal plan vermijden. De strategische keuzes die we in het verleden maakten, blijken nu hun vruchten af te werpen. Door de diversificatie van ons dienstenaanbod komt er nu meer omzet uit niet-uitzendactiviteiten. Een overzicht van onze diensten, commerciële en juridische structuur vindt u op p. 61. Omzetverdeling 2009 17% 6% 9% 2% <1% 66% Staffing zonder Inhouse Services Inhouse Services Randstad Dienstencheques Randstad Professionals Randstad HR Solutions Randstad Training 1. Alle informatie over de geschiedenis, de waarden, de missie en visie, de strategie en de wereldwijde resultaten van Randstad vindt u op www.randstad.com. 2. Op 31 december 2009. 3. Eind 2009 in FTE. In aantal personen is het 1 637, gezien er veel medewerkers parttime werken. Met interne medewerkers bedoelen wij diegenen die onze business mogelijk maken (o.a. consultants, managers, ). 4. Waarvan 108 inhouse kantoren bij klanten. 5. Een HR Center is groter dan een gewoon kantoor en groepeert regionaal een aantal niet-uitzenddiensten van Randstad. (zie pagina 12).

over Randstad uitzendarbeid/staffing Onze uitzendactiviteit omvat alles wat komt kijken bij de matching van vraag en aanbod op alle niveaus van arbeiders, bedienden en kaderleden. De speciale units van Randstad Inhouse Services zijn, bij de klanten die grote instroom van kandidaten met specifieke skills nodig hebben, on site aanwezig. Randstad is marktleider in uitzending met een marktaandeel van 22,5% en zet wekelijks gemiddeld 28 700 personen aan het werk. 180000 160000 140000 Randstad heeft in 2009 een nieuw front- en midofficesysteem uitgerold. Dit systeem ondersteunt de consultants beter in het matchen van vraag en aanbod. Bovendien is het toegankelijk voor klanten en kandidaten via een extranet waarop gegevens kunnen uitgewisseld worden. Dit systeem garandeert een betere kwaliteit van het klanten- en kandidatendossier, veel administratieve taken worden vanaf nu immers geautomatiseerd. Voor de consultant betekent dit meer tijd hebben voor het menselijke contact met de kandidaat, dé professionele meerwaarde van onze medewerkers. Kortom: het ondersteunt de rol van Randstad als goede werkgever voor de uitzendkrachten. Uitzendkrachten 2007-2009 169116 165252 139995 Goed werkgeverschap voor deze doelgroep vult Randstad Dienstencheques in met bijvoorbeeld een HR-beleid op maat en een aparte interne communicatie, met aandacht voor de mens. Randstad Dienstencheques Randstad Dienstencheques selecteert en rekruteert huishoudhulpen die bij particulieren worden tewerkgesteld. Bij enkele klanten organiseert deze divisie een strijkatelier, waar medewerkers van de klant met dienstencheques op de werkplek hun strijk kunnen laten doen. Opleiding krijgt ruime aandacht. De tweedaagse opleiding schoonmaaktechnieken en de opleiding wasen strijktechnieken (door Randstad Training) focussen op veiligheid, ergonomie en hygiëne. In totaal werden er 8 500 opleidingsuren gegeven. Er is een gratis contactnummer voor de huishoudhulpen en een gratis contactnummer waar Poolse werknemers in hun eigen taal worden te woord gestaan. Randstad is marktleider in de sector en stelt gemiddeld 4 300 huishoudhulpen aan het werk. 78% van deze huishoudhulpen heeft een contract van onbepaalde duur bij Randstad Dienstencheques. Goed werkgeverschap voor deze doelgroep vult Randstad Dienstencheques in met bijvoorbeeld een HR-beleid op maat en een aparte interne communicatie, met aandacht voor de mens. 11 120000 100000 2007 2008 2009 FTE actief in staffing per jaar

over Randstad 12 projecttewerkstelling Bij Randstad Professionals waren in 2009 meer dan 650 hoog gekwalificeerde vakspecialisten 6 in vier domeinen aan het werk: Engineering (marktleiderspositie), ICT, Life Sciences en Finance. Er is duidelijk nood in de markt aan dit soort gespecialiseerde diensten, enerzijds door de toenemende structurele schaarste van deze profielen en anderzijds omwille van de stijgende vraag naar flexibiliteit door de bedrijven, ook voor hoogopgeleiden. Deze specialisten worden ingezet op projectbasis bij klanten. De integratie van Expectra, de divisie projecttewerkstelling van het overgenomen Vedior in België, is in januari 2009 afgerond. Continuïteit en kwaliteit van de dienstverlening en zorg voor de mens stonden centraal in deze integratie. Dankzij een externe focus en transparante communicatie is de klantenrelatie heel goed gebleven. Zorgvuldige interne communicatie en intense gesprekken met alle betrokken collega s zorgden voor maximale retentie van medewerkers. In 2010 staat een tevredenheidspeiling op het programma. Carerix, uitgerold. Insel is een gespecialiseerd wervingsen selectiebureau voor ingenieurs dat opereert binnen Randstad Professionals. De integratie van deze ex- Vedior-divisie werd in 2009 succesvol afgerond. Ook via Randstad Professionals of via de reguliere staffingunits gaan kandidaten soms vast aan de slag bij klanten. outplacement Galilei is de outplacementdivisie van Randstad en marktleider in België. Deze afdeling helpt bedrijven en organisaties op maat met: outplacement: via een uitgekiende en kwalitatieve methodologie van individuele of collectieve loopbaanbegeleiding, seminaries of workshops worden arbeiders, bedienden of kaderleden op weg geholpen naar een nieuwe job; advies rond de ontslagprocedure; coaching en begeleiding bij ontslag. HR Consulting is een divisie die consultants tewerkstelt bij klanten voor HR-projecten. Ook voor deze divisie geldt de stijgende behoefte om HR-specialisten flexibel in te zetten. Uit de Qfor-ClientScan 7 bleek een tevredenheidsrating van 95% voor HR Consulting. werving en selectie De economische crisis zette zware druk op deze divisie. Toch speelt Randstad Recruitment & Selection in de top vijf in België en gaan de resultaten, ook in 2009, in stijgende lijn. Een tevredenheidsbevraging aan kandidaten wees uit dat er nog wat verbeterpunten zijn. Hoewel het aantal respondenten vrij laag was, is hiervoor een actieplan opgesteld en geïmplementeerd. Bovendien worden kandidaten nu extra gestimuleerd om hun stem te laten horen in de peilingen. In 2009 scoorde klanttevredenheid 92% in het kader van de verlenging van het Qfor-label. Randstad Recruitment & Selection is, net zoals onze diensten projecttewerkstelling en outplacement, actief vanuit zeven HR Centers: Merelbeke, Strombeek, Hasselt, Luik, Namen, Berchem en Kontich. Na de fusie met Vedior werden de wervings- en selectie-eenheden Selexia en ATOLL Select geïntegreerd. Om de activiteiten beter te ondersteunen werd een nieuw CRM-systeem, Galilei kreeg voor de periode 2009-2012 het Qfor-label. In de Qfor-ClientScan kreeg Galilei een tevredenheidsscore van 96%. Galilei leidt zijn medewerkers steeds verder op, want de markt blijft altijd in evolutie door economische, maatschappelijke en sociale omstandigheden. Ruim 4 000 kandidaten waren in outplacementbegeleiding in 2009. De grootste uitdaging was het vinden van een andere baan. Die lagen niet voor het grijpen. Bovendien is de instroom van kandidaten verhoogd door de wetswijziging die outplacement vanaf 45 jaar verplicht voor ontslagen werknemers. Kandidaten verwachten veel van outplacement. Opleidingen die kandidaten sterker maken inzake het inschatten van hun competenties, die kandidaten vertrouwder maken met alle actoren op de arbeidsmarkt en een stuk persoonlijke ontwikkeling stimuleren, zullen in de toekomst een belangrijker deel uitmaken van het programma. 6. Over het ganse jaar 2009. 7. In verschillende divisies van Randstad werd in 2009 de Qfor-ClientScan gedaan. In dit rapport vermelden we telkens de score percentage tevredenheid aspecten, wat ons het relevantst lijkt. Dit is de som van het aantal scores tevreden en zeer tevreden in verhouding tot het totaal aantal scores op de bevraagde deelaspecten.

over Randstad sociaal secretariaat Randstad Sociaal Secretariaat behoort tot de top tien van de sociale secretariaten in België. Vermits het een erkend sociaal secretariaat is, zijn er regelmatige controles en evaluaties door de overheid (RSZ). Op die manier waarborgt Randstad Sociaal Secretariaat naar de aangesloten leden en hun werknemers een volledig correcte toepassing van de sociale wetgeving. In 2009 haalde Randstad Sociaal Secretariaat het Qfor-label, met een klantentevredenheidsscore van 81%. opleiding Randstad Training streeft naar een uitgebalanceerd opleidingsaanbod in het domein van logistiek, veiligheid en schoonmaak, variërend van VCA- en veiligheidsopleidingen, poets- en strijkopleidingen voor huishoudhulpen, opleidingen op maat op de werkvloer tot gespecialiseerde opleidingen zoals hef- en reachtruck in één van onze gespecialiseerde centra. Randstad Training leidde 5 740 cursisten op in 2009, met een totaal van 92 036 opleidingsuren. Daarnaast heeft Randstad Professionals twee opleidingscentra. Het Competence Center, een erkend opleidingscentrum dat zich richt naar technische profielen, biedt opleidingen in tekenpakketten voor externe medewerkers 8. De Academy is al vier keer verkozen tot Autodesk Authorised Training Center of the Year. service center Sedert 1 juli 2009 is ons hoofdkantoor ten dele overgeheveld naar een nieuwe nv, B-bridge, die zowel Randstad Belgium als ons zusterbedrijf Tempo-Team bedient. B-bridge heeft als missie de beste ondersteunende diensten van de sector aan te bieden in een kostenefficiënte organisatie. Dit zal Randstad, maar vooral ook onze klantengroepen, bedrijven en kandidaten, ten goede komen. B-bridge is gevestigd in hetzelfde gebouw als het hoofdkantoor van Randstad: het Buro en Design Center te Brussel. In een deel van onze cijfergegevens zijn de ex-randstadmedewerkers, die nu tot B-bridge behoren, nog meegerekend tot 1 juli 2009. Dit staat ook telkens aangegeven. 13 In 2009 werd Randstad Training erkend voor betaald educatief verlof waardoor bedrijven de loonkost tijdens de opleiding kunnen recupereren van de overheid. Naast Aalst, Genk, Grobbendonk en Izegem werd in Jumet een nieuw opleidingscentrum geopend en er startte een nieuwe samenwerking met Forem. In 2009 kwamen er twee nieuwe opleidingen bij in het Frans: stellingbouw en magazijnier. Deze worden vanaf 2010 ook georganiseerd in het Nederlands. 8. Externe medewerkers: alle medewerkers die tewerkgesteld worden bij klanten.

over Randstad 14 Na enige tijd zonder werk, ben ik me erg bewust geworden hoe belangrijk werk in het leven van een mens is. Natuurlijk is er het loon. Maar het is veel meer dan dat. Als elektricien kom ik op verschillende plaatsen en leer ik andere streken en mensen kennen. Door mijn job heb ik veel sociale contacten en verruimt mijn horizon. Ik leer ook nog elke dag bij! Mijn jonge collega s vertellen mij over nieuwe technieken en materialen. Zelf vind ik het erg belangrijk om hen in de praktijk vanalles te leren. Dat is niet altijd hetzelfde als de theorie op school! Werken geeft me het gevoel van nuttig te zijn. Als ik depannages ga doen, zijn mensen echt dankbaar, en dat doet deugd. Hun veiligheid is erg belangrijk en ik ben trots dat ik daar een bijdrage kan aan leveren. Gust Janssens (56), na outplacement begeleiding en uitzendcontract bij Randstad, nu in vaste dienst diensten in functie van de maatschappelijke noden van vandaag en morgen In 2009 was 1,93 % van de totale werkgelegenheid in loondienst uitzendarbeid. Er waren 487 514 uitzendkrachten aan het werk. Uitzendarbeid is bovendien een springplank naar vast werk voor meer dan de helft van de uitzendkrachten. Randstad als instroomkanaal Uitzendarbeid is een belangrijk instroommechanisme 9. Naast onze kantoren, die op zichtbare plaatsen gehuisvest zijn en een laagdrempelige uitstraling hebben, winnen andere toegangskanalen veld. De website www.randstad.be ontwikkelde zich tot een succesvol onlinesollicitatiekanaal, waarmee Randstad figureert tussen de grootste jobsites van dit land. Via My Randstad kan iedereen makkelijk een account aanmaken. Dan ontvang je passende jobs per e-mail, kan je je eigen profiel en je CV online beheren, je inschrijven in een Randstad-kantoor en ontvang je het Randstad Magazine (zie p. 26). In 2009 organiseerde Randstad voor enkele klanten een JobCafé, een jobevent dat een groot aantal openstaande jobs aan potentiële kandidaten voorstelt. Verder waren er sms-acties, mailings, zoekertjes, banners, rekruteringsadvertenties, publiciteit op nationale en regionale jobsites en in magazines. Er werd gekozen om te besparen op duurdere media. 9. Uit onderzoek van Idea Consult blijkt dat uitzendarbeid een zeer belangrijke rol speelt op de arbeidsmarkt omdat het systeem de transities op deze arbeidsmarkt bevordert: van werk naar ander werk, van werkloosheid naar werk, van onderwijs naar werk. Uitzendarbeid zorgt dus voor heel wat dynamiek op de arbeidsmarkt.

over Randstad België doet het bijzonder slecht als je de cijfers van tewerkstelling bekijkt. Teveel mensen zijn niet actief op de arbeidsmarkt. Oudere werknemers in België stoppen veel vroeger met werken dan elders. Dat is onrustwekkend, want het aandeel ouderen in onze bevolking wordt steeds groter. Het Federaal Planbureau ziet tegen 2050 het aantal 60-plussers met de helft toenemen terwijl er 8% minder jongeren zullen zijn dan nu. De toename van immigranten in ons land kan deze trend vertragen, maar zij moeten dan wel beter opgeleid worden om echt inzetbaar te zijn. Ons systeem van werkloosheidssteun stimuleert te weinig tot reactivering. Arbeid is bovendien duur, een reden waarom vooral oudere werklozen moeite hebben een nieuwe werkgever te vinden en vele klusjes nog steeds in het zwart gepresteerd worden. Niettegenstaande de vele werklozen en niet-actieven, is er een steeds prangendere schaarste aan bepaalde profielen. Indien we geen duurzame maatregelen nemen en diensten ontwikkelen die hierbij aansluiten, gaat de economische groei in België onherroepelijk in vrije val. Jan Denys, arbeidsmarktdeskundige en manager corporate communications en public affairs bij Randstad 15

over Randstad 16 Randstad activeert kansengroepen Randstad promoot een gelijkekansenbeleid voor alle kandidaten. Dat weerspiegelt zich in de cijfers van tewerkstelling van jongeren, 45-plussers, de man/ vrouw-verhouding en personen met niet-belgische nationaliteit. Al onze interne medewerkers kunnen een speciale opleiding volgen over omgaan met multiculturele verschillen op de arbeidsmarkt. Bovendien heeft Randstad een gespecialiseerde dienstverlening die diversiteit op de werkvloer van bedrijven en organisaties faciliteert, namelijk Randstad Diversity. Externe diversiteit Ik was 50 toen ik bij Randstad binnenliep. Na 30 jaar poetsopdrachten waagde ik mijn kans als bediende. Mieke stelde me een aantal vacatures voor en, voor ik het wist, was ik aan het werk bij een contactcenter in Gent. Mijn start bleek al snel een succes. Vanaf dag één voelde ik me thuis: leuke collega s, correcte bazen, uitdagende job. Hoe meer ik mijn best deed, hoe betere cijfers ik haalde. Ik kreeg een vast contract! Ik kan het bijna niet geloven, mijn leven heeft een bocht van 180 graden gemaakt. Een goede raad aan andere 45-plussers? Alles kan nog, maar je moet er zelf voor gaan! Marie-Rose De Dier, hier op de foto met consultant Mieke Thienpont, vond een nieuwe baan via Randstad CallForce 2008 2009 Vrouwen 48% 49% Mannen 52% 51% Jonger dan 26 58% 58% Ouder dan 45 8% 9% Niet-Belg 13% 12% Nationaliteiten 162 154 Randstad Diversity Via gespecialiseerde units in onze kantoren heeft Randstad een professioneel aanbod aan diensten rond diversiteit. Enerzijds betreft het de begeleiding van kansengroepen zoals allochtonen, laaggeschoolde jongeren en personen met een handicap naar de arbeidsmarkt. Anderzijds gaat het om consultancy aan bedrijven die de diversiteit op hun werkvloer willen verhogen. Randstad Diversity werkt met eigen standaardprocessen en tools, afgestemd op de eigen specifieke missie. We streven samen met alle betrokkenen naar een lange termijntewerkstelling. Meer dan 3 000 kandidaten uit kansengroepen in begeleiding naar de arbeidsmarkt 61% heeft werk gevonden in Vlaanderen, 65% in Wallonië en Brussel 175 bedrijven begeleid met diversity-advies

over Randstad enkele projecten van Randstad Diversity 2009: Jeugdwerkplan Jong: intensieve bemiddeling en begeleiding naar duurzame tewerkstelling, aangevuld met attitudevorming en sollicitatietraining voor werkzoekende jongeren onder de 25 jaar. In 2009 zijn 1 350 kandidaten begeleid. Dit project loopt sinds september 2008 in vijf Vlaamse steden. In de centrumstedentender CST doet Randstad Diversity hetzelfde voor 1 700 werkzoekenden uit kansengroepen (80% is kort geschoold en/of allochtoon) sinds september 2009 in zeven Vlaamse centrumsteden. it@lent is een samenwerking met de VDAB Brussel en Atel. 92 kandidaten uit kansengroepen krijgen een ICT-opleiding. Met de VDAB van Mechelen werkt Randstad Diversity samen in het project Slim Werk Vinden. Het betreft een opleiding motivatie, attitude en arbeidsmarktcommunicatie aan hooggeschoolde allochtonen. Ook met de VDAB Gent en GSIW loopt een Brug naar werk-project voor hooggeschoolde allochtonen: EMINENTA. Op gebied van consultancy loopt o.a. het ESF-project MVO-Power, dat KMO s adviseert over promotie, subsidie en acties voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. In Wallonië werkt Randstad Diversity samen met Forem in verschillende projecten zoals de Appel à projets sinds 2004 of PTP sinds 2009. In Brussel heeft het kantoor InterS, een samenwerking tussen Randstad Diversity, het gewest, de lokale missie van Anderlecht en Acfi, 84 laaggeschoolde werkzoekenden jonger dan 30 jaar begeleid. Van hen hebben 65 (of 77%) werk gevonden. Bovendien resulteerde dat voor 17 (26%) onder hen in een vast contract. Randstad neemt actief deel aan diversiteitsprojecten of -events met onze partners zoals SPF Emploi/ POD Tewerkstelling, le Village N 1 Reine Fabiola, Business & Society Belgium, Kauri, de Koning Boudewijnstichting, de Brailleliga, le Pacte Territorial pour l Emploi, Ichec-entreprises, Fucam en RUG.... Eminenta begeleidt hooggeschoolde allochtonen via een individuele aanpak naar een duurzame job op maat. Voor dit project werken wij samen met o.a. Gent, stad in werking, VDAB, Ugent, SERR en Voka. Randstad Diversity biedt een intensief en afwisselend traject van zes maanden aan een dertigtal kandidaten. Naast collectieve sessies rond persoonsgerichte vorming en arbeidsmarktcommunicatie is er ook individuele coaching. Het unieke aan dit project is de kans tot netwerking en de georganiseerde ontmoetingen met werkgevers om hun kansen op een job op hun niveau te vergroten. Elene Melikidze, Diversity consultant 17

over Randstad 18 Randstad activeert jongeren Voor jongeren is Randstad een springplank naar werk. Randstad stelt zeer veel informatie ter beschikking voor deze doelgroep. Studentenvragen worden persoonlijk beantwoord met een uitgebreid infopakket of tijdens een gesprek. In groep gebeurt het via presentaties, folders en infosessies in scholen en op jobbeurzen. Op www.randstad.be/student vinden ze alle nodige informatie op maat: van wetgeving tot informatie over loon, belastingen, enz. De jaarlijkse studie van Randstad rond studenten en werk krijgt telkens ruime aandacht, wat bewijst dat deze doelgroep op gebied van (toekomstige) tewerkstelling een hele belangrijke is. In zijn sponso ringbeleid mikt Randstad op deze jongerengroep. Een voorbeeld is ons partnership op de zomerfestivals. Inzake noden op de arbeidsmarkt is de oprichting van Randstad Art een voorbeeld. Het is een erkend sociaal bureau voor kunstenaars (SBK) en biedt die doelgroep, die tot 2003 moeilijkheden had om als niet-zelfstandige op legale wijze tewerkgesteld te worden, de volledige loon- en werkgeversadministratie aan, conform de wettelijke regels. In 2009 stelde Randstad Art 1 018 mensen tewerk. Uitzendkrachten volgens leeftijd 21,4% 11% 8,3% 60,8% 16,9% 9,4% 6,2% 3,3% 1,4% 0,6% 0,3% < 18 jaar 19 tem 25 jaar 26 tem 30 jaar 31 tem 35 jaar 36 tem 40 jaar 41 tem 45 jaar 46 tem 50 jaar 51 tem 55 jaar 56 tem 60 jaar 61 tem 65 jaar > 65 jaar

over Randstad corporate governance Randstad wil het vertrouwen van alle stakeholders elke dag opnieuw verdienen. Een gezond beleid van corporate governance is dan ook onontbeerlijk. Randstad Holding heeft het beleid terzake in mei 2005 in de Annual General Shareholdersmeeting op punt gezet. Het onderwerp zal weer ter discussie staan in 2010. Op holdingniveau spelen de executive board en de supervisory board respectievelijk hun rol met eigen verantwoordelijkheden (meer info: www.randstad.com/ corporate-governance en Annual Report 10 ). In België implementeert het directiecomité het beleid van de holding, tekent de strategie van Randstad uit en stuurt het operationele management aan. Managementsystemen en -monitoring zijn instrumenten om de uitvoering van dit beleid te controleren. De keuze van de juiste parameters, meetpunten en regelmatige controles zorgen ervoor dat lacunes en verbeterpunten zichtbaar worden. Via actieplannen en bijsturing streven we dan ook naar een systeem van continue verbetering. Twee keer per jaar worden de resultaten van alle kwaliteits- en MVO-audits voorgesteld aan de directie tijdens een Management Review. Randstad heeft verschillende certificaten die garant staan voor een kwalitatieve en correcte dienstverlening. Aan elk certificaat zijn systematische interne (door onze Global Audit-afdeling) en externe audits (door een externe certificeringsinstelling) gekoppeld. Een overzicht 11 : 19 wat? in 2009? Kwaliteit ISO 9001: 2008 Kwaliteit Qfor Randstad Training Randstad HR Solutions Veiligheid VCU Randstad Construct nv: nationaal gecertificeerd Randstad Belgium nv: 28 gecertificeerde units (inclusief service center) MVO SA 8000 Randstad Belgium nv (sinds 2002) Randstad Construct nv (sinds 2005) MVO social label Randstad Belgium nv (sinds 2003) Een erkende norm die eisen stelt aan het kwaliteitsmanagementsysteem van een organisatie en de manier waarop de organisatie met het kwaliteitsbeleid omgaat. De Qfor-audit controleert de kwaliteit van de dienstverlening van opleidings- en adviesverstrekkers op basis van een uitgebreide studie en een tevredenheidsonderzoek bij klanten. De sector erkent het certificaat als kwaliteitsgarantie. De VCU-norm heeft betrekking op: veiligheids- en gezondheidsbeleid; organisatie en managementbetrokkenheid; risico-inventarisatie en -evaluatie; selectie, gegevens- en documentenbeheer van de externe medewerkers; voorlichting en instructie aan externe medewerkers; melding, registratie en onderzoek van ongevallen, incidenten, onveilige handelingen en situaties van externe medewerkers; bedrijfsgezondheidszorg. SA 8000 (Social Accountability) is een internationale standaard voor social label, meer specifiek voor de waarborg van verantwoorde arbeidsomstandigheden. De standaard bevat normen voor kinder- en dwangarbeid, gezondheid en veiligheid, verloning, werkuren, discriminatie, disciplinaire maatregelen, vrijheid van vereniging en recht op collectieve onderhandelingen. Jaarlijks worden twee externe audits uitgevoerd. Het social label garandeert een sociaal verantwoorde productie voor het hele proces van een product/dienst. Randstad Belgium nv is sinds oktober 2009 in hercertifiëring voor de nieuwe norm 2008. De audits zullen plaatsvinden in 2010. De volgende juridische onderdelen van Randstad Group Belgium hebben in 2009 het Qfor-certificaat behaald of verlengd: Randstad Sociaal Secretariaat vzw Randstad HR Services nv (outsourcing) Randstad Services nv (RRS, RHRC) Randstad Outplacement / Galilei nv Randstad Professionals nv Randstad Training nv (Qfor Food) Negen units werden opnieuw gecertifieerd en drie units kregen het certificaat voor de eerste keer in 2009. Het certificaat werd aangepast aan de norm van de versie 2008. Aandachtspunten: De continue opleiding over ethiek en veiligheid vindt niet altijd op tijd plaats. Het managementsysteem moet een update krijgen. De regeling voor werk buiten de normale werkuren van de interne medewerkers moet verduidelijkt worden, in overleg met de syndicale delegatie. Jaarlijks wordt één audit uitgevoerd. Er werden bij de hercertifiëring van 2009 geen aandachtspunten vermeld. 10. Downloadbaar in Engels en Nederlands (verkort) op www.randstad.com 11. Voor het overzicht van de vennootschapsstructuur van Randstad, zie tabel p. 61

over Randstad Randstad en MVO 20 We volgen de basisprincipes van SA 8000 (Social Accountability). Dat is een internationale standaard voor maatschappelijke verantwoordelijkheid en verantwoorde arbeidsomstandigheden. De standaard bevat normen voor kinderarbeid, dwangarbeid, gezondheid en veiligheid, verloning, werkuren, discriminatie, disciplinaire maatregelen, vrijheid van vereniging en recht op collectieve onderhandelingen. Deze negen basisnormen staan in ons ethisch charter (zie p. 51) en zijn de leidraad van onze activiteiten. Elk jaar auditeert een externe organisatie of we deze normen in onze dagelijkse werking naleven. onze MVO-mijlpalen 1965: oprichting van Randstad in België (Interlabor) met een basisfilosofie gericht op stakeholderdialoog. 1995: Randstad Belgium ondertekent het Europees Manifest van Ondernemingen tegen Sociale Uitsluiting. 1996: eerste diversiteitsprojecten in Brussel, Antwerpen en Bergen. 1997: Joroca-project (sociaal reïntegratieproject naar aanleiding van de sluiting van Renault Vilvoorde). 1998: Randstad is medestichter van Belgian Enterprise Network for Social Cohesion (basis voor Business & Society Belgium), het bedrijfsnetwerk voor bedrijven die ondernemen met aandacht voor sociaal engagement. Diversiteitsproject Baanbreker in Borgerhout, opgezet in samenwerking met Stad Antwerpen en Vitamine W. Bijna 120 personen gaan aan de slag (waarvan driekwart allochtonen en laaggeschoolden) in meer dan 40 bedrijven. 2000: onze basiswaarden kennen, dienen en vertrouwen worden geconcretiseerd in vijf duidelijke gedragswaarden: integriteit, ondernemerschap, oriëntatie op de ander, samenwerking en positivisme. Elke medewerker wordt sindsdien op het naleven van dit gedrag aangesproken en formeel geëvalueerd. 2001: Randstad is medestichter van Business and Society. 2002: Randstad behaalt als eerste Belgisch bedrijf het internationale MVO-certificaat SA 8000 (Social Accountability). Opstart van het EQUAL-project Paradox: zo n 1 250 bedrijven worden gesensibiliseerd rond diversiteit. Opzet van 19 nieuwe diversiteitsprojecten met partners. 2003: als tweede bedrijf in België krijgt Randstad het Belgisch MVO-certificaat social label ; publicatie van het eerste maatschappelijk verslag. 2004: opstart van een MVO-afdeling bij Randstad. Opzet van 24 diversiteitsprojecten met partners. Begin van strategische projecten met Forem. 2005: opstart van de divisie Randstad Diversity, gespecialiseerd in coaching en tewerkstelling van personen uit kansengroepen en consultancy in diversiteitsmanagement voor bedrijven. 42 nieuwe diversiteitsprojecten worden opgezet met partners. Opstart van het Diabolo-project in Gent, een samenwerking met vzw Job en Co. Randstad Holding gaat een duurzaam partnership aan met de internationale ontwikkelingsorganisatie Voluntary Service Overseas. 2006: Randstad in België ondertekent het Diversiteitscharter van de Brusselse regering, het Charter voor Diversiteit van het VBO, de Diversiteitsverklaring van het Ondernemersplatform Diversiteit van UNIZO, VOKA en VKW. 2007: Randstad behaalt het Federaal Diversiteitslabel Diversiteit en Gelijkheid. Randstad formuleert specifieke MVO-doelstellingen. Installatie van de Code of Conduct en de Integrity Line, een intern meldpunt voor onethisch gedrag (fraude, discriminatie, corruptie, pestgedrag, enz.). 2008: Randstad wordt officiële partner voor de uitvoering van het nieuw sociaal uitzendkantoor in het Brusselse gewest, InterS. 2009: Een nieuwe MVO-coördinator krijgt de opdracht duurzaam ondernemen in alle geledingen en processen van de organisatie actief te bevorderen. Randstad werkt mee aan het ontwikkelen van een MVO-scan voor de uitzendsector, op initiatief van het Vormingsfonds voor Uitzendkrachten. Randstad wordt gekozen als officiële partner voor de uitvoering van het nieuw sociaal uitzendkantoor met de stad Brussel, Potentia. Randstad wordt lid van Kauri.

over Randstad In het flexicurity-model worden de behoeftes aan flexibiliteit en zekerheid met elkaar verbonden. De zekerheid voor de werknemer ligt in de toekomst minder in een contract van onbepaalde duur of in rigide ontslagregels, maar veeleer in een door groeiende competenties betere mogelijkheid om te veranderen van baan als dat nodig is of als de werknemer dat wenst. Het flexicurityconcept zit volledig op één lijn met de moderne arbeidsmarkt. Het pleidooi voor meer mobiliteit op de arbeidsmarkt moet gepaard gaan met loopbaanzekerheid voor een werknemer. De huidige crisis heeft ons alvast de ogen geopend voor het feit dat geen enkele werkgever vandaag de dag nog werkzekerheid kan bieden aan zijn personeel. Dat hoeft op zich geen ramp te zijn, zolang elke werknemer te allen tijde klaarstaat om zich op de arbeidsmarkt te begeven en de draad van zijn loopbaan met een andere invulling opnieuw op te nemen. De versterking en erkenning van competenties tijdens de loopbaan via opleidingen moeten ervoor zorgen dat werknemers ook op latere leeftijd naar ander werk kunnen zoeken. Dit model van flexicurity zal onze toekomstige arbeidsmarkt kenmerken. Philippe Muyters, Vlaams minister van Werk 21

22 stakeholder dialogue 3

stakeholder dialogue Stakeholderdialoog ligt aan de basis van onze filosofie: de gelijktijdige behartiging van de belangen van alle betrokken partijen. Om deze in kaart te brengen en hierop optimaal te reageren, communiceert Randstad via verschillende acties, studies en publicaties voortdurend met alle betrokken partijen. Zowel bedrijven als externe medewerkers en kandidaten, maar ook de overheid, socio-economische organisaties, vakbonden, leveranciers, de eigen Randstad-medewerkers en alle andere arbeidsmarktactoren behoren tot onze stakeholders. De open houding van Randstad tegenover deze partijen en onze rol in de sector werpen vruchten af waar ook sector genoten en andere actoren op de arbeidsmarkt baat van ondervinden, o.m. op gebied van regulering van uitzendarbeid en het statuut van de uitzendkracht 12. 23 Met meer dan 40 jaar ervaring in het matchen van vraag naar en aanbod van werk, investeert Randstad dan ook verder in onderzoek naar arbeidsmarktgebonden thema s. Zo willen we die opgedane kennis via diverse initiatieven delen met al onze stakeholdergroepen. dialoog met externe stakeholders Om de vinger aan de pols te houden en ons MVObeleid continu af te toetsen en te verbeteren, waren we in 2009 in dialoog met verscheidene MVO-actoren: Business & Society Belgium: Randstad is medestichter van dit Belgische bedrijfsnetwerk voor MVO. Randstad deelt expertise met de andere leden en vaardigt een medewerker en zijn CEO af in bestuursfuncties. CSR Europe: Randstad Holding is lid van dit Europees bedrijfsnetwerk voor MVO. Kauri: Randstad startte in 2009 een actief lidmaatschap van het MVO-netwerk Kauri. NGO partnership: Randstad is partner van de internationale ontwikkelingsorganisatie VSO (Voluntary Service Overseas) 13. Als HR-dienstverlener, marktleider en trendsetter heeft Randstad zeer veel expertise verzameld over de arbeidsmarkt. Met meer dan 40 jaar ervaring in het matchen van vraag naar en aanbod van werk, investeert Randstad dan ook verder in onderzoek naar arbeidsmarktgebonden thema s. Zo willen we die opgedane kennis via diverse initiatieven delen met al onze stakeholdergroepen. 12. Zie www.randstad.com/social-responsibility 13. Zie hoofdstuk volunteerism

stakeholder dialogue Randstad Award arbeidsmarktstudie 24 Randstad organiseert jaarlijks een onderzoek bij 12 000 respondenten naar de aantrekkelijkheid van werkgevers in België, om bedrijven te stimuleren meer aandacht te schenken aan hun werkgeversimago. Het werkgeversimago is voor bedrijven uiterst belangrijk voor het aantrekken en behouden van goede medewerkers. In de war for talent is werkzekerheid in economisch moeilijke tijden het belangrijkste criterium in de keuze van een werkgever, naast de andere criteria zoals loon, werksfeer en inhoud van de job. Volgens de respondenten verloren de Belgische bedrijven de voorbije jaren gemiddeld genomen aan aantrekkelijkheid. Deze signalen zijn maatschappelijk belangrijk. Randstad stelt, op vraag van bedrijven, de studieresultaten van hun specifieke situatie voor. In 2009 won bouw- en baggerbedrijf Jan De Nul de award. De farmaceutische sector moest als gevolg van de vele herstructureringen wat gas terugnemen, net zoals de banken die onder druk van de financiële crisis terugvallen naar de vierde plaats. In 2009 werd de Randstad Award voor het eerst georganiseerd met de steun van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO). Randstad geeft jaarlijks een arbeidsmarktstudie uit over een actueel onderwerp. In 2009 ondervroeg Randstad, in samenwerking met het onderzoeksinstituut ICMA, 2 000 bedienden over de toenemende vervlechting tussen werk en privé, waarbij o.a. blijkt dat 72% van de werknemers wel eens privézaken regelt tijdens de werkuren en bijna de helft van de werknemers minimum één uur aan het werk is buiten de kantooruren en in de privésfeer. Verder in de studie komen ook de redenen en de gevolgen hiervan aan bod. Met deze arbeidsmarktstudie wil Randstad de thematiek van een goede balans tussen werk en privé, een belangrijk gegeven in de maatschappij van vandaag, verbreden. studie studenten en werk Jaarlijks voert Randstad een onderzoek bij 1 000 studenten tussen 15 en 25 jaar. In 2009 wees de studie uit dat studentenarbeid uitgegroeid is tot een onmisbaar onderdeel van de Belgische arbeidsmarkt. Meer dan 90% van alle studenten verrichten studentenarbeid tijdens de vakantiemaanden of tijdens het schooljaar. Minder positief is dat er sterke aanwijzingen zijn dat er onder de studenten steeds meer zwartwerkers zijn, vooral dan jongeren onder de 18 jaar. In de horeca werkt bijna één op twee studenten zonder arbeidscontract. Bijna de helft van de ondervraagde studenten zegt voorstander te zijn van een wettelijke regeling waarbij zij op jaarbasis 46 dagen vrij kunnen kiezen om te werken tegen voordelige tarieven. Werkpocket 2009 Herman Nijns, afgevaardigd bestuurder Randstad Belgium en Jan De Nul, gedelegeerd bestuurder Jan De Nul Group In januari 2009 werd de 12 de editie gelanceerd 14. De Werkpocket is het referentiewerk bij uitstek voor iedereen die te maken heeft met tewerkstelling van personeel. Deze publicatie behandelt zowel de instroom, doorstroom als uitstroom van medewerkers. De auteur, Filip Tilleman, is een advocaat gespecialiseerd in individueel en collectief arbeidsrecht en in sociale zekerheidsrecht. 14. De eerste editie verscheen in 1990.

stakeholder dialogue internationale studie Drivers of Participation on the European Labor Market Tijdens de European Business Summit van maart 2009 heeft Randstad samen met het SEO Economic Research van de Universiteit in Amsterdam een samenvattend onderzoeksrapport voorgesteld over de Europese arbeidsmarkt in relatie tot de huidige economische situatie en de Lissabon-doelstellingen. andere Randstad is actief lid van Federgon 15 en heeft meerdere bestuursleden bij verschillende onderdelen van Federgon. Randstad nam in 2009 actief deel aan tientallen conferenties, lezingen en seminaries over diverse actuele thema s rond HR en de arbeidsmarkt. Onder andere werd collega Jan Denys als arbeidsmarktexpert ter beschikking gesteld om het VBO te vertegenwoordigen op de 98ste Internationale Arbeidsconferentie te Genève, de jaarlijkse bijeenkomst van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO), een gespecialiseerde instelling van de Verenigde Naties. Daar werden een aantal nieuwe standaarden en normen rond arbeid voorbereid. Randstad organiseerde in 2009 een seminarie over de integratie van werkzoekenden op de arbeidsmarkt en de rol van private commerciële dienstverleners, waarbij onder andere Bert Boone (algemeen directeur Europees Sociaal Fonds), Fons Leroy (gedelegeerd bestuurder VDAB) en Philippe Muyters (Vlaams Minister van Werk) het woord namen. dialoog met interne stakeholders Voor de dialoog met de eigen medewerkers heeft Randstad, naast de actieve ondernemingsraad (OR) met syndicale delegatie en het comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW), ook een gestructureerd intern overleg op en tussen alle niveaus, van directie niveau tot unitniveau 16. Elke medewerker krijgt regelmatig formele feedback over zijn/haar functioneren en minstens één evaluatiegesprek per jaar. Randstad heeft een uitgebreid intranet blueweb, waar alle nodige, actuele en nuttige informatie beschikbaar is voor alle interne medewerkers. Ze vinden er o.a. interne en externe acties, commerciële acties, best practices 17 en de verslagen van de OR en van het CPBW. Live! is het driemaandelijks intern magazine, door en voor Randstad-medewerkers. In Live! verschijnen motiverende, activerende, verdiepende artikels over allerlei onderwerpen, niceto-know informatie, altijd geschreven vanuit de mens achter de collega. Iedere collega krijgt ook het verkort jaarverslag Good to know, een bevattelijk en beknopt verslag met alle financiële en sociale resultaten van de holding, thuis opgestuurd. Daarnaast zijn er nog interne newsletters, events en attenties voor speciale gelegenheden, zoals de eindejaarsperiode of de zomer. 25 15. De beroepsvereniging van alle sectoren actief op het vlak van het optimaal aanwenden van het human capital: de wervings-, search en selectiebedrijven, de outplacementbedrijven, de uitzendbedrijven, de projectsourcingsbureaus, de opleidingsbedrijven, de interim managementbedrijven en de dienstenchequesbedrijven. 16. Unit = de kleinste eenheid van een kantoor, nl. een team van twee consultants 17. Best practices = succesverhalen van onze Randstad-medewerkers