I NOORDNIEUWS MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 18 NUMMER 3 > 2013 Uitgebreide terugblik Willem Lodewijk Conferentie Het bedrijfsleven is aan zet > De missie van Jan-Peter Cruiming > FlorijnAs: lot uit de loterij voor Assen > Bernard Wientjes houdt Rede van Fryslân > Robert Wielinga over lastige traject van bedrijfsopvolging
50.000 artikelen - comfortabel winkelen - volgende dag in huis
1 Inhoud NoordNieuws 3 > 2013 2 14 20 Uitgebreide terugblik Willem Lodewijk Conferentie Verder in dit nummer: De missie van Jan-Peter Cruiming (Jobbird) actueel: 18 NoordNieuws in t kort 27 Ledenplatforms VNO-NCW Noord voor meer lokale invloed 32 Bernard Wientjes houdt Rede van Fryslân 40 IK Drenthe zet regio Emmen op de kaart 51 CleanCampagne: dubbele winst met duurzaam ondernemen Henk Matthijsse over FlorijnAs: Lot uit de loterij Praktijk: 22 Visite Veenhuizen: Werken is leven 24 Robert Wielinga over lastige traject van bedrijfsopvolging 30 Toezicht onder vergrootglas 34 EBF Conference over grensverleggend ondernemen 36 Aqil Radjab: Niets doen is het ultieme falen 38 Voorwaarts Voorwaarts: schip van alle Groningers 47 Mediation: volwaardig alternatief bij conflicten 48 UniPartners Groningen: Frisse blik en analytisch vermogen vaste rubrieken: 17 Column Lambert Zwiers 28 VNO-NCW Noord in beeld: bezoek Ottenhome Heeg Events 44 JNO in the picture High potentials hebben de toekomst 52 Welkom nieuwe leden 53 Nieuwe leden stellen zich voor 56 Agenda Volg ons ook op Twitter: @VNONCWNoord Voorwoord Met de tweede Willem Lodewijk Conferentie is het verenigingsjaar 2012-2013 van VNO-NCW Noord in stijl afgesloten. Mede dankzij het schitterende weer was de conferentie van 7 juni jl. een groot succes. In deze editie van NoordNieuws blikken we uitgebreid terug met onder andere bijdragen van Hans de Jong van Philips Benelux en cultuurhistoricus Herman Pleij, maar uiteraard ook in beeld. Voor het geluid kunt u terecht op ons YouTube kanaal, hier vindt u de video met de visie van Robert-Jan Hageman, Karin Orsel en Arnoud Olie op het thema Back to basics. Hoewel het verenigingsjaar ten einde is, is VNO-NCW Noord voor de liefhebbers in de zomer een nieuw initiatief gestart: de VNO-NCW Noord Summer School. Tijdens vier masterclasses gaan we dieper in op het thema Ondernemerschap en leiderschap in roerige tijden. Jan- Peter Cruiming, oprichter van Nationale Vacaturebank en momenteel wederom succesvol met Jobbird, licht in dit nummer alvast een tipje van de sluier van zijn visie op. Mede door de uitgebreide terugblik op de Willem Lodewijk Conferentie is deze laatste editie voor de zomer een extra dikke uitgave geworden, met onder andere interviews met Robert Wielinga over bedrijfsopvolging, Henk Matthijsse over de FlorijnAs en Aqil Radjab over zijn boek De slechtste ondernemer ooit. Wij wensen u veel leesplezier en uiteraard een fijne en zonnige zomer. Op vrijdag 6 september aanstaande ontmoeten wij u graag bij de aftrap van het nieuwe verenigingsjaar: het Ondernemersgala belooft zoals u van ons gewend bent weer een spectaculaire avond te worden. Voor vragen, reacties en suggesties over NoordNieuws kunt u contact met ons opnemen via noordnieuws@vno-ncwnoord.nl Namens de redactie, Lex Kloosterman
2 NoordNieuws juli 2013 Lex Kloosterman l.kloosterman@vno-ncwnoord.nl Foto s: JAV Studio s Assen Terugblik Willem Lodewijk Conferentie Maakindustrie als aanjager van noordelijke topsectoren ACTUEEL Tijdens De tweede Willem Lodewijk Conferentie van VNO-NCW Noord en De Friesland Zorgverzekeraar draaide het om het belang van de maakindustrie voor onze economie. Onder het motto Back to basics lieten ruim 150 deelnemers zich vrijdag 7 juni 2013 op Landgoed Lauswolt in Beetsterzwaag inspireren door topsprekers als Hans de Jong van Philips Benelux, Jan Aalberts van Aalberts Industries en cultuurhistoricus Herman Pleij. Maar men ging ook zelf aan de slag met de noordelijke investeringsagenda onder het motto: het bedrijfsleven is aan zet. Een uitgebreide terugblik op de dag, inclusief bijdragen van sprekers en betrokken ondernemers. Nederland een diensteneconomie? Flauwekul, stelde dagvoorzitter Jeroen Smit bij de aftrap van de tweede Willem Lodewijk Conferentie van VNO-NCW Noord en De Friesland Zorgverzekeraar. De toon was direct gezet in het tot conferentiezaal omgebouwde restaurant van Landgoed Lauswolt. De crisis heeft aangetoond dat we het moeten hebben van de maakindustrie, van onze topsectoren en van een sterke export, aldus Smit, die en passant als hoogleraar Journalistiek nog een advies had voor
3 Beschrijf in detail waarin je als regio wilt winnen. Kijk waar je competenties liggen, breng de ketens in kaart en kijk vooruit: wat zijn de trends? de regionale dagbladen: Wat is er misgegaan met Thialf? Was het een slechte lobby? Ik weet het niet, maar dit zijn onderwerpen die je als regionale krant tot op de bodem moet uitzoeken. Ik zou er direct acht journalisten op zetten, zo luidde zijn tip aan Leeuwarder Couranthoofdredacteur Hans Snijder, die in de zaal zat. Het kwam gedurende de dag vaker langs, de discussie over Thialf. Het kan toch niet zo zijn dat, was de algehele teneur. Is het de wet van de remmende voorsprong?, vroeg Herman Pleij zich s avonds af. Noodzakelijk bij grote projecten als Thialf is in ieder geval een betere en vooral bredere samenwerking. Zoiets moet een noordelijk issue zijn, zo klonk ook door in de videoboodschap van Robert-Jan Hageman van de Dokkumer Vlaggen Centrale, die een gelijksoortige boodschap verkondigde over Groningen Airport Eelde. Net als bijvoorbeeld het TT Circuit of de dierentuin Emmen zijn dit noordelijke iconen die een brede, noordelijke steun verdienen. Bepalende regio s In een wereld van steeds verdergaande globalisering draait het om de kracht van regio s, zo bleek ook uit de inleiding van de eerste spreker: Hans de Jong, voorzitter van de directie van Philips Benelux. Regio s zijn bepalend, aldus De Jong. Op de kaart die hij liet zien stonden enkele krachtige regio s omcirkeld: Brainport rondom Eindhoven, Automotive in Limburg en Zuid- Duitsland, een sterke concentratie op het gebied van zorg in de regio Utrecht, in het Noorden de Agrofood en Energie sector. Zijn boodschap: Beschrijf in detail waarin je als regio wilt winnen. Kijk waar je competenties liggen, breng de ketens in kaart en kijk vooruit: wat zijn de trends? De Jong onderstreepte deze boodschap door te laten zien hoe Philips het afgelopen decennium vooruit heeft gekeken Bert van der Haar, voorzitter VNO-NCW Noord en de trends in kaart heeft gebracht. De Jong: Onze productielijn was veel te breed geworden, we moesten focus aanbrengen. Waar kunnen we nog waarde creëren, was de vraag. Het antwoord voor Philips lag in de zorgsector. Daarnaast zet Philips nadrukkelijk in op het verminderen van energieverbruik door middel van LED-verlichting en op gezondheid en welzijn.» Wat betekent Back to basics voor: Robert-Jan Hageman, Dokkumer Vlaggen Centrale In moeizame tijden is het zaak om koers te houden en de zaken die je doet, heel goed te doen. Back to basics is dan ook een stevig thema binnen de Dokkumer Vlaggen Centrale (DVC). In economisch goede tijden is er meer ruimte om nieuwe initiatieven te ontplooien, bijvoorbeeld om je te gaan diversifiëren en je productportfolio uit te breiden. Bij DVC zijn wij met onze producten van buiten naar binnen gegaan. Naast het traditionele aanbod van vlaggen, masten en banieren kleden we ook met onze doekproducten gehele winkels aan. Met 40.000 (internationale) klanten zijn wij natuurlijk reuze trots dat we een steentje mogen bijdragen aan de communicatie van onze klant. Productie vindt plaats in Dokkum, zowel met de traditionele manier (zeefdruk), als met het meest moderne digitale machinepark. In tijden van recessie zien we dat klanten bestellen met kleinere aantallen. Tegelijkertijd willen ze het wel morgen in huis hebben. Waar we vroeger levertijden kenden van enkele weken, leveren we nu zelfs binnen 24 uur! Dat betekent een enorme omslag voor het personeel, maar ook van interne processen. Back to basics betekent in deze tijden dan ook veel voor ons: behoud je focus op wat je goed doet en start nieuwe initiatieven die heel dicht tegen je product aanzitten. Skip zaken die teveel van je afstaan: voor een ondernemer, die per definitie opportunistisch is, en ook vele kansen ziet, zijn dit vaak moeilijke afwegingen. Binnen DVC hebben we het aantal nieuwe initiatieven dit jaar dan ook beperkt tot twee hoofdthema s: web to print en duurzaamheid. We willen onze kernwaarden hierbij behouden, zoals kwalitatief het beste product leveren en een hoge servicegraad aanbieden aan onze klanten: dat doen we als familiebedrijf, met 95 gepassioneerde werknemers, al meer dan 75 jaar!
4 NoordNieuws juli 2013 De Jong: Deze keuzes hebben voor een enorme portfolioverschuiving binnen het concern gezorgd. We zetten volop in op innovatie, de investeringen op dit vlak zijn gestegen naar 1,8 miljard euro op jaarbasis. Wees nooit tevreden Na Hans de Jong (verderop vindt u een uitgebreide samenvatting van zijn verhaal) was het woord aan Jan Aalberts. In 1975 begon hij met zijn eigen bedrijf Mifa, wat uiteindelijk leidde tot Aalberts Industries: een beursgenoteerde onderneming met inmiddels meer dan 12.000 werknemers en een omzet van Dagvoorzitter Jeroen Smit We moeten ons blijven verbeteren om onze voorsprong te behouden. Daarvoor hebben we meer mensen nodig die aan innovaties werken Jan Aalberts, Aalberts Industries ruim twee miljard euro. Vorig jaar gaf Aalberts de dagelijkse leiding uit handen en sindsdien is hij president van het bedrijf. Aalberts sprak tijdens de conferentie openlijk over de start van zijn leven als ondernemer en over hoe hij zo succesvol is geworden in de maakindustrie. In zijn verhaal zaten een paar belangrijke boodschappen, zoals Blijf altijd denken: moet het niet anders?, Breng focus aan, maar maak niet de fout je op één markt te richten, Grijp iedere kans die voorbijkomt, Word nooit afhankelijk van de overheid, Een goede ondernemer is gedreven en veelzijdig, een schaap met vijf poten en vooral: Durf risico s te nemen. Dit was een van zijn kernboodschappen aan het Noorden: Je moet als regio iets doen, er moet iets ontstaan van: wij gaan Den Haag eens laten zien wat we kunnen. Aalberts vertelde over de vele risico s die hij in de loop der jaren constant heeft genomen, onder andere door naar India en China te gaan. Maar, stelde hij aan het eind van zijn betoog: Doe het altijd gecontroleerd en houd het financiële plaatje goed in beeld. Neem de risico s waar het kan en waar je wilt. Blijf vernieuwen! Niet praten, maar doen. Ga ervoor! U bent er nooit en zal Hans de Jong, Philips Benelux er wellicht nooit komen. Als u maar het doel heeft om het altijd beter te blijven doen. Wees nooit tevreden. Back to basics Na de inleidingen van De Jong en Aalberts was het woord aan drie noordelijke topondernemers: Robert-
5 Wat betekent Back to basics voor: Karin Orsel, Management Facilities Group De scheepvaart- en scheepsbouwbranche kent een lange traditie in de provincie Groningen en dat moeten we koesteren. Tot op de dag van vandaag zorgt deze sector voor economische bedrijvigheid in onze provincie. Echter, het gaat momenteel niet goed in de scheepvaart. Wereldwijd zit deze sector in een diepe crisis. De economische crisis heeft echter niet alleen nadelen, het biedt bedrijven ook kansen. Maar daar moet je wel voor openstaan. Meer dan ooit moeten we het samenspel van strategie en samenwerking aangaan. Back to basics betekent voor mij jezelf zijn en je bedrijf van tijd tot tijd kritisch onder de loep nemen. Zijn onze klanten nog steeds tevreden? Is ons personeel nog steeds gemotiveerd? Leveren we nog steeds kwaliteit en maatwerk? Kunnen we bereiken wat we voor ogen hebben? Met andere woorden, zijn we in de kern van ons bedrijf nog steeds hetzelfde of moeten we hier en daar bijsturen? Mijn credo is: Ga uit van je eigen kracht. Blijf te allen tijde jezelf. Maak gebruik van je netwerken, want uit eigen ervaring kan ik zeggen dat netwerken loont. Maar je moet er wel wat voor doen, door zichtbaar te zijn en eigen initiatieven te ondernemen. Zichtbaar zijn voor de buitenwereld ben je door goed werk te leveren. Vroeger noemden we dit met je tijd mee gaan, nu heet het innoveren. Als onafhankelijk vlootmanager hebben we al bewezen dat we kwaliteit en expertise in huis hebben om onze marktpositie te consolideren. Dit heeft er mede toe geleid dat we in het laatste kwartaal van 2012 onze vloot flink hebben uitgebreid met de komst van maar liefst vijf olie/chemicaliëntankers. De tankers zijn in volledig management gebracht en varen onder Nederlandse vlag met als thuishaven Delfzijl. Dit is goed voor de economie en het imago van het Nederlands Maritieme cluster. Ondanks de crisis heb ik vertrouwen in de toekomst en blijven we in Farmsum verder bouwen aan een nog mooiere toekomst. Bij MFG werken 52 mensen op kantoor en een internationale crew van ongeveer 1.000 zeevarenden is werkzaam op de 55 schepen die we in management hebben. Iedereen, van manager tot matroos, is zich ervan bewust dat loyaliteit, hard werken en trouw zijn aan onze kernwaardes loont. Jan Hageman van Dokkumer Vlaggen Centrale, Arnoud Olie van B+O Architectuur en Interieur BV en Karin Orsel van Management Facilities Group. Diana Monissen van De Friesland Zorgverzekeraar interviewde hen voorafgaand aan de conferentie: de video is terug te kijken op youtube.com/ vnoncwnoord. Stuk voor stuk topondernemers die groots denken, zo blikte Monissen terug. Zij gaan voor hun kansen, werken samen en hebben innovatie hoog in het vaandel. In deze tijd van economische tegenwind overleven alleen de bedrijven die een bijdrage leveren en toegevoegde waarde hebben, zo reageerde Wim Straver van M&G Group op de video. De maakindustrie is nog steeds een belangrijke motor voor onze economie en een aanjager van de export. Wat wel belangrijk is volgens Straver: We moeten ons blijven verbeteren om onze voorsprong te behouden. We hebben meer mensen nodig die aan innovaties werken. Nergens anders ter wereld is het zo moeilijk om technische mensen te vinden. Zet een numerus fixus op overbodige opleidingen en nodig jongeren uit voor de technische sector. Jeroen Smit in gesprek met Diana Monissen van De Friesland Zorgverzekeraar Noorderhuis Na de pauze op het zonovergoten terras van Lauswolt bleven de deelnemers buiten. Niet om te genieten van het mooie weer, maar om daadwerkelijk aan de In groepen werken de deelnemers aan het Noorderhuis
6 NoordNieuws juli 2013 Wat betekent Back to basics voor: Arnoud Olie, B+O Architectuur en Interieur BV We hopen dat de crisis nog een tijdje aanhoudt. Het doet meer met ons, dan wij ooit hebben gedacht waar het in het leven om gaat. Door de jaren heen zijn we te veel met de buitenkant in plaats van met de binnenkant bezig geweest. Nu worden we teruggeworpen op onszelf en gaan we terug naar de essentie, oftewel back to basics. Wat dat betreft heeft deze tijd ons veel opgeleverd. We realiseren meer en meer dat we door te investeren in relaties, samenwerking, gedegen onderwijs en onze woon- en leefomgeving verandering teweeg kunnen brengen. We redden het alleen door samen te werken. Als leiders van bedrijven en organisaties kunnen we nog veel meer de samenwerking opzoeken. Hierbij moeten we meer met elkaar in debat, openheid creëren en bovenal duidelijk zijn. Als wij iets vinden, dan zeggen we dit vanuit onze oprechtheid. Dit wordt nu niet altijd gewaardeerd, maar hiermee komen we wel sneller tot de essentie. Alleen samen kunnen we het verschil maken en daardoor veel positieve dingen in beweging brengen. Om te kunnen samenwerken moeten we afscheid nemen van het ego. De buitenkant is niet belangrijk. Het gaat erom dat we authentiek, dienend en gefocust zijn. Dan gaan de dingen vanzelf en ontstaat er liefde voor hetgeen wat ons bezig houdt. Als er geen liefde of houden van is, dan zal er geen basis zijn voor de toekomst. Het zit in echtheid. Investeren in de nieuwe generatie is van essentieel belang. Zij zijn de basis voor de toekomst. B+O is een echt werk- en leerbedrijf en we geven jonge mensen de gelegenheid om hun eigen talenten te ontdekken. Daarnaast willen wij het vakmanschap op een goede manier overbrengen, zodat de kennisoverdracht aan de nieuwe generatie maximaal is. We werken dan ook volgens de oude principes van leermeester en gezel. We merken dat deze manier van scholing ook nodig is, want opleidingen schieten vaak tekort. Het echte vakmanschap wordt niet meer aangeleerd en er is te weinig weerstand voor de studenten. Wij proberen hen de juiste kennis en vaardigheden mee te geven. Voor iedere sector werden verschillende kernwaarden en ideeën genoemd, maar wat overal naar voren kwam, was het belang om samen te werken en verbindingen te maken. Er zijn al veel bestaande bedrijven en initiatieven die goede aanzetten hebben gedaan, maar vaak gebeurt dat nog (te) kleinschalig en is er financiële spankracht nodig om ze verder te ontwikkelen. In de kleinschaligheid van regionale initiatieven en het MKB zagen veel groepen wel een duidelijke meerwaarde: daar worden de echte vernieuwingen gerealiseerd. Harm Post (links) licht de ideeën van zijn groep toe aan dagvoorzitter Jeroen Smit slag te gaan. Op het gazon van Lauswolt stonden kruiwagens met bakstenen en bouwplaten klaar om gezamenlijk het Noorderhuis te bouwen. In lijn met de uitkomst van de platformbijeenkomsten van VNO-NCW Noord kent dit huis vier belangrijke pijlers: Energie, Water, Voedsel en Zorg. Vier sectoren waar het Noorden sterk in is en die dus centraal staan in de noordelijke investeringsagenda waar VNO-NCW Noord aan werkt. Op het grasveld bouwden acht groepen van zo n vijftien man aan deze pijlers. Verder was er een groep die de Marketing en Sales van het Noorden onder de loep nam en was de Citadelgroep verantwoordelijk voor de enabling, de onderlinge samenwerking en de verbanden tussen de sectoren. Iedere groep schreef uiteindelijk sleutelbegrippen voor de sector en namen van personen en organisaties die de kar moeten trekken op de bakstenen, die de basis voor het Noorderhuis vormden. Met de verschillende projecten en ideeën, maar vooral ook met de namen en rugnummers die genoemd werden, kan VNO-NCW Noord verder om de ketens binnen de sectoren in beeld te brengen. Door verbindingen te leggen tussen de verschillende topsectoren brengen we de noordelijke investeringsagenda weer een stap verder. Daarbij zien we een nadrukkelijke rol voor de maakindustrie. Dagvoorzitter Jeroen Smit vatte een en ander na afloop goed samen: Het bedrijfsleven is aan zet. Het Noorden is sterk op vier gebieden die de wereld bezighouden: energie, water, voedsel en zorg. Het wordt tijd dat we hiervan Het Noorden is sterk op vier gebieden die de wereld bezighouden: energie, water, voedsel en zorg
7 wakker liggen: wij laten onze wereld niet beter achter voor onze kinderen. We moeten wat meer als Jan Aalberts denken: moet het niet anders? Ideeënrijkdom Na de bouw van het Noorderhuis werd de conferentie binnen voortgezet met een aperitief en een diner. Net als afgelopen jaar vatte Armand Schreurs de dag op hilarische wijze samen met zijn poppenkast, waarna het woord aan cultuurhistoricus Herman Pleij was. Vanuit historisch perspectief duidde Pleij wat de kracht van ons land en onze regio is en in hoeverre het thema Back to basics bij onze cultuur past. Op zeer humorvolle wijze hield hij een lofzang op de botte Hollander, zijn manier van zaken doen en zijn doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg mentaliteit. Uiteindelijk leidde zijn betoog tot de stelling dat de kracht van Nederland schuilt in onze ideeënrijkdom, de kleinschaligheid van ons ondernemerschap en decentraal bestuur. Maar hij waarschuwde ook voor de gevaren die dit met zich meebrengt: kleinschaligheid kan er ook toe leiden dat je je opsluit in je eigen identiteit, wat leidt tot isolement en arrogantie. Het hele verhaal van Pleij vindt u verderop in deze editie. Willem Lodewijk Conferentie 2014 De derde Willem Lodewijk Conferentie staat gepland op vrijdag 13 juni 2014. Noteer deze datum alvast in uw agenda. Graag gaan we dan weer met u in gesprek over de toekomst van Noord- Nederland. < Cultuurhistoricus Herman Pleij Kijk voor meer foto s van de Willem Lodewijk Conferentie en de video met de noordelijke topondernemers op www.willemlodewijkconferentie.nl Samen! Ik kijk terug op een zeer geslaagde Willem Lodewijk Conferentie. Een evenement dat we voor de tweede keer met veel plezier organiseerden met VNO-NCW Noord. Hiervoor mocht ik met drie topondernemers uit het Noorden in gesprek. Ondernemers werkzaam in de maakindustrie, het thema van deze conferentie. Het werden drie bijzondere gesprekken waarbij ik de camera die alles opnam al snel vergat. Drie gepassioneerde ondernemers die vol liefde vertellen over hun bedrijf en die alle drie aantonen dat er goede kansen zijn voor de maakindustrie in Noord-Nederland. Je moet dan wel blijven innoveren. Karin Orsel zei het heel duidelijk: Als we niet blijven innoveren, kunnen we net zo goed ophouden. Iets anders wat me goed bij is gebleven, is dat we elkaar veel meer moeten opzoeken in het Noorden en elkaar zaken gunnen. We moeten nog meer samen doen. Dat bleek ook heel duidelijk uit het interactieve middagdeel. In groepjes zijn we aan het werk gegaan om de sterkten en zwakten, kansen en bedreigingen te benoemen van het Noorden. In ieder groepje kwam het thema van samen optrekken in de drie noordelijke provincies naar voren. Elkaar opzoeken en de bal op een goede manier toespelen. Bijvoorbeeld kijken naar de juiste opleidingen die nodig zijn en vervolgens manieren bedenken om onze toptalenten van die opleidingen vast te houden in het Noorden. In de zorg hebben we ook een uitdaging waar we elkaar voor nodig hebben. Hoe houden we de zorg in de toekomst toegankelijk, betaalbaar en van goede kwaliteit? Samen met de zorgaanbieders te weten: ziekenhuizen, huisartsen, medisch specialisten en patiëntenverenigingen, zijn we daar op dit moment plannen voor aan het maken. U hoort daar nog meer over. Tot volgend jaar op de derde Willem Lodewijk Conferentie! Diana Monissen Voorzitter Raad van Bestuur De Friesland Zorgverzekeraar
8 NoordNieuws juli 2013 Lex Kloosterman Foto: JAV Studio s Assen l.kloosterman@vno-ncwnoord.nl Hans de Jong: Maak heldere keuzes en houd dat langjarig vol Bijdragen aan een duurzaam leven Hans de Jong, voorzitter van de directie van Philips Benelux, nam de zaal tijdens de Willem Lodewijk Conferentie mee in de Philips transformatie van het afgelopen decennium. Hij sprak over het belang van (grensoverschrijdende) samenwerking en het zoeken naar thema s waarop je waarde toevoegt. De Jong: Zonder focus red je het niet in de wereld van nu.
9 Philips heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt. In 2002 was consumentenelektronica nog 55% van onze omzet. In oktober van dit jaar zal dat nul procent zijn Actueel Hans de Jong: Philips kent u natuurlijk van tal van producten uit het heden en het verleden zoals de cassetterecorder, CD, spaarlampen en scheerapparaten. Inmiddels zijn we wereldwijd aanwezig en actief in meer dan honderd landen. Verbeteren van het leven van mensen heeft bij ons altijd centraal gestaan. Eind jaren 90 is de vraag gesteld waar wij ons als concern op moesten concentreren. We hadden een lange periode van ongebreidelde groei achter ons en de vraag kwam naar voren op welke gebieden wij nog waarde konden creëren en toevoegen. Zonder focus red je het niet in de wereld van nu. Philips was destijds nog actief in consumer electronics, een steeds moeilijkere markt. Je moet enorm investeren en het is maar de vraag of dat terugverdiend kan worden. Als consistent geld verdienen moeilijk wordt, moet je switchen. Dat is lastig, maar wel noodzakelijk. Philips is gaan kijken naar de grote globale thema s. Waar liggen onze mogelijkheden en wat zijn onze competenties? Wij willen een onderneming zijn op het gebied van gezondheid en welzijn. Dat strekt zich uit tot drie gebieden: zorg, verlichting en welzijn voor consumenten. Waarom denken wij dat dit belangrijke thema s zijn? Op dit moment zijn er in 900 miljoen mensen boven de zestig jaar. Naar schatting is dat aantal in 2050 ongeveer 2,4 miljard. Ongeveer de helft daarvan zal een chronische ziekte hebben. Wij zien kansen om op dat vlak een bijdrage te leveren en die problematiek beheersbaar en betaalbaar te houden. van nieuwe hartkleppen via de lies. Daarnaast investeren we in thuisoplossingen om zorg betaalbaar en patiëntvriendelijk te houden. Wat betreft verlichting is elektronisch de toekomst: LED, een revolutie in licht. Kwam in 2008 van onze omzet in licht nog zeven procent uit LED-lampen, in 2020 zal dit zo n 75% zijn. Onze ambitie is om nummer één te blijven in verlichting. Tegenwoordig zijn wij in gesprek met steden over hun imago en veiligheid en de bijdrage die wij als Philips kunnen leveren. Om het mogelijk te maken voor steden om LED-verlichting aan te schaffen, kijken we vooral naar nieuwe manieren van financieren en inname van verouderde producten. Dat brengt mij bij het thema circulaire economie en schaarste aan grondstoffen. Grondstoffen worden het volgende grote issue: daar moeten we onafhankelijk van worden. Dat klinkt nu nog vreselijk ingewikkeld, maar het moet wel die kant op. De stijgende kosten dwingen ons om te groeien: kostenbesparing houdt een keer op. Richt je daarom op de grote thema s zorg, water, voedsel en energie. We moeten bestaande blokkades doorbreken en veel meer regio-, provincie- en grensoverschrijdend samenwerken. Het gaat voor onze toekomst niet alleen om technologie, maar ook om hoe we die in nieuwe businessmodellen kunnen inzetten en hoe we dat in Nederland vormgeven. Als we kijken naar de energiewereld, dan kan Philips veel betekenen om energie te besparen. 20% van alle opgewekte elektriciteit wordt gebruikt voor licht. Als we volledig overschakelen op LED-lampen, halveren we het elektriciteitsgebruik. Welzijn van mensen biedt in onze ogen ook grote kansen. In de westerse wereld leven we steeds ongezonder en de opkomende markten in China en India leveren een grote vraag op. Dit zijn dus de drie gebieden waarin Philips een bijdrage wil leveren als het gaat om duurzaam leven. Philips heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt. In 2002 was consumentenelektronica nog 55% van onze omzet. In oktober van dit jaar zal dat nul procent zijn. Gezondheidszorg is de afgelopen tien jaar gegroeid van 8% naar 40%, licht van 13% naar 34%. Daarbij zetten we in op innovatie op verschillende fronten. Het bedrag dat wij aan innovatie besteden is inmiddels gegroeid naar 1,8 miljard euro, met gezondheidszorg als een van de grootste gebieden. Vroegen maakten we beelden voor diagnostiek, tegenwoordig gebruiken we beelden om te opereren zonder te snijden. Bijvoorbeeld voor het plaatsen Vraag je af hoe de toekomst eruit ziet en redeneer dan terug naar het nu. Ook Brainport is zo ontstaan, vanuit de vraag waar de wereld behoefte aan heeft en waar wij oplossingen kunnen leveren. En dat in nauwe samenwerking met de overheid, universiteiten en kennisinstellingen. Zo n gebied trekt zich van grenzen niets aan. Bedrijven werken waar de beste competenties voorhanden zijn. Grenzen zijn dus niet relevant meer en daarom is mijn advies om als regio een breed gebied te benoemen waarmee provincies, steden en het bedrijfsleven aan de gang gaan. Focus op één of meerdere thema s. Maak heldere keuzes en houd dat langjarig vol. Neem als voorbeeld de Deltawerken, een plan dat vele Kabinetten is meegegaan. Zo moeten we ook denken voor de grote problemen waar we nu voor staan. Laten we denken in bijvoorbeeld een Deltaplan Zorg of een Deltaplan Circulaire economie. Laten we niet het thema ter discussie stellen, maar de vraag beantwoorden hoe we met elkaar het probleem kunnen oplossen. <
10 NoordNieuws juli 2013 Lex Kloosterman Foto: JAV Studio s Assen l.kloosterman@vno-ncwnoord.nl De kracht van concurrerende kleinschaligheid Cultuurhistoricus Herman Pleij sloot tijdens het diner de Willem Lodewijk Conferentie inhoudelijk af met zijn visie op het thema Back to basics. Waarin schuilt de kracht van ons land en van onze regio s? Waarom zitten we nog steeds in een crisis en hoe komen we daar uit? Pleij: Onze ideeënrijkdom verklaart waarom dit betrekkelijk kleine land al eeuwenlang zoveel op tafel legt in de wereld. Een pleidooi voor meer kleinschaligheid. Het mobiliseren van onze rijke ideeëncultuur dreigt de laatste jaren in het gedrang te komen. Vooral daardoor gaat het nu in Nederland slechter dan nodig is en verwacht werd Herman Pleij: Nederland behoort al eeuwen tot de gelukkigste samenlevingen ter wereld. Dat komt door de ervaring van een sterk vrijheidsgevoel. Hier bestaan ruime mogelijkheden tot zelfontwikkeling je kunt als je dat wilt je talenten tot de bodem leegschrapen. Die ontplooiingskansen gaan gepaard met een even brede welvaart, gestut door de peilers van kleinschaligheid en decentralisme. Hiërarchische structuren en leiders zijn weinig populair, tenzij de topfunctionarissen zich uitputten in gewoonheidexercities: wat ik doe kunnen jullie ook en waarschijnlijk nog beter laat maar zien. Sinds de Middeleeuwen leven we primair van internationale handel. Daardoor heeft zich een koopmansethiek ontwikkeld, die in hoge mate ons gedrag stuurt. Favoriete zelfbeelden als tolerant en gedoogzaam zijn geboren uit de handel, maar blijken ook in breder verband aantrekkelijk. Traditioneel is hier meer mogelijk dan elders, want noodgedwongen hebben we leren marchanderen, dat wil zeggen een midden vinden, inschikken, een compromis bereiken anders is er geen handel. Besluiten doen we collegiaal: met z n allen rond de tafel, waarbij de baas fungeert als gespreksleider. Dat biedt op elk niveau een platform voor opiniering, waardoor er tegelijkertijd een enorme ideeënrijkdom gegenereerd wordt. Dat laatste krijgt in Nederland te weinig aandacht als centrale aanjager van dat hoge welbevinden. Veel mensen hebben veel meningen over veel zaken en wensen die ook luidruchtig te uiten. En vinden ze te weinig gehoor, dan richten ze een vereniging op om ook langs die weg constitutioneel aan de weg te timmeren geen samenleving kent een grotere verenigingsdichtheid dan de Nederlandse. Onze ideeënrijkdom verklaart waarom dit betrekkelijk kleine land al eeuwenlang zoveel op tafel legt in de wereld: kunsten, wetenschappen, economie, watertechnologie, sport, Nobelprijswinnaars. Hier blijft iedereen meedoen, in meer hiërarchisch geordende samenlevingen is de top smal en zijn er veel afvallers, die zich terugtrekken op regionaal niveau. Het mobiliseren van onze rijke ideeëncultuur dreigt de laatste jaren echter in het gedrang te komen. Vooral daardoor gaat het nu in Nederland slechter dan nodig is en verwacht werd. Nog maar enkele jaren geleden voelden we ons beter voorbereid op de crisis dan andere landen. Met de kredietwaardigheid kon niets gebeuren, de licht aan te passen verzorgingsstaat zou als een huis blijven staan en de werkloosheid bleef op een laag peil. Maar dat pakte anders uit. We lopen nu achter in weerbaarheid en blijken niet mee te lopen met het voorzichtige herstel bij onze belangrijkste handelspartner Duitsland. De oorzaken daarvan moeten vooral gezocht worden in de schaalvergrotingen waartoe de successen in onze corebusiness internationale handel verleiden. Multinationals en grootschalige vermarkting van nutsbedrijven lijken de toekomst te hebben in de wereld, en daar moesten we natuurlijk ook aan meedoen. Maar daarin ligt niet de kracht van Nederland. Het essentiële contact met de werkvloer en het benutten van ervaringsdeskundigheid zijn overwoekerd door een afgekeken managementcultuur, die in grootschaligheid alle heil zoekt en in de top vervreemd is geraakt van de eigenlijke producten en prestaties, die van bewuste ondernemingen en instellingen verwacht worden. Voortdurend en zelfs in toenemende mate gaat het mis bij grote projecten en samengeklonterde bedrijven: ziekenhuizen, zorginstellingen in het algemeen, woningcorporaties, universiteiten, hogescholen en zelfs de vakbond. De managers zijn bezig met handige deals, Actueel
11 Herman Pleij: De kracht van dit land ligt in de individuele slimheid van velen, concurrerende kleinschaligheid en het inzetten van ervaringsdeskundigheid nog meer schaalvergroting, speculeren op de beurs en stroomlijning van de bedrijfsvoering, ongeacht de aard van de onderneming. Terwijl het primair om genezen hoort te gaan, fatsoenlijk wonen, wetenschappelijk onderzoek, onderwijzen en het behartigen van concrete werknemersbelangen. En dat lukt het best door intensief contact met de werkvloer. Zeker in het relatief horizontale en ideeënrijke Nederland. Het stuitendste voorbeeld van hoe het grootscheeps mis kan gaan, is meteen het meest recente: Fyra, prestigeproject van de NS, nu het ultieme embleem van wat er allemaal fout loopt als management en werkvloer niet meer met elkaar communiceren. Al vanaf 2005 (!) waarschuwen ingenieurs dat men aan de top met een ogenschijnlijk voordelige deal bezig is, die op allerlei gronden ten sterkste afgeraden moet worden. Maar de bestuurders hielden zich doof, want zulke technici hebben immers geen verstand van financiering en het tegen elkaar uitspelen van internationale treinbouwers. De kracht van dit land ligt in de individuele slimheid van velen, concurrerende kleinschaligheid en het inzetten van ervaringsdeskundigheid. Daarbij dient er wel meer aandacht ontwikkeld te worden voor de tol die men daarvoor moet betalen: regelzucht, een zekere traagheid van bestuur, ontlopen van verantwoordelijkheid en ook herhaaldelijk problemen met coördinatie. Zulke nadelen moeten zoveel mogelijk beperkt worden, maar behoren verder tot de onvermijdelijke ballast bij de effectuering van een veel groter goed. De belangstelling dient vooral uit te gaan naar de risico s van nationale en gewestelijke identiteitsculturen. Hier in het Noorden zijn die vooral in Friesland erg sterk. Op zichzelf is daar niets mis mee. Antwoorden op de vraag naar de groei van de eigen identiteit en de invloed van de directe omgeving daarop wijzen de weg naar nieuwe houvasten en leren bovendien relativeren. Ook wordt een groepssolidariteit bevorderd die de grondslag vormt van sociale zorg. Maar er zijn ook nadelen. Cultivering van een eigen identiteit verleidt tot de ontwikkeling van superioriteitsgevoelens, het buitensluiten van anderen en zelfgenoegzaam isolement. Hoe is het mogelijk, dat Friesland zich Thialf in Heerenveen uit handen laat nemen? Dat moet in de hand gewerkt zijn door een gevaarlijk triomfalisme als het om schaatsen gaat. Die sport is als het ware uitgevonden in Friesland en gesublimeerd in de Elfstedentocht daar hoef je je verder dus niet meer voor in te spannen. Het is niet toevallig, dat uitgerekend een nieuwe provincie als Flevoland met een modern schaatsconcept aan de haal is gegaan: daar heeft men geen last van zo n drukkend verleden. De kracht van het Noorden ligt in kleinschaligheid, direct contact met land en water, sterk decentraal bestuur, nuchtere pragmatiek en onovertroffen (boeren) slimheid. Dat zijn de toegespitste kernwoorden die de Nederlandse welvaart al meer dan vijf eeuwen overeind houden. Back to the basics dus moet kunnen <
12 NoordNieuws juli 2013 Foto s: JAV Studio s Assen Willem Lodewijk Conferentie VNO-NCW Noord en De Friesland Zorgverzekeraar kijken terug op een meer dan geslaagde tweede Willem Lodewijk Conferentie. Onder de noemer Back to basics werden we op Landgoed Lauswolt in Beetsterzwaag geïnspireerd door Hans de Jong van Philips Benelux en Jan Aalberts van Aalberts Industries over het belang van de maakindustrie voor onze economie. Daarnaast gingen de deelnemers ook zelf aan de slag met de noordelijke investeringsagenda en sprak cultuurhistoricus Herman Pleij over onze volksaard en welke invloed deze heeft op ons ondernemerschap. Hierbij de bijeenkomst in beeld. Voor meer foto s: zie www.willemlodewijkconferentie.nl
13 2013 in beeld
14 NoordNieuws juli 2013 Lex Kloosterman l.kloosterman@vno-ncwnoord.nl De missie van Jan-Peter Cruiming Jan-Peter Cruiming richtte dertien jaar geleden Nationale Vacaturebank.nl op om de arbeidsmarkt transparanter te maken. Nadat hij het bedrijf verkocht en vervolgens haar leidende positie zag verliezen, herhaalde hij in 2012 met banenwebsite Jobbird.com zijn kunststukje: binnen een jaar was hij weer marktleider. Nu wil hij de grens over. Zijn sleutel tot succes? Passie. Je zult in deze tijd maar op zoek zijn naar werk. Los van het feit dat het vervelend is om werkloos te zijn en de banen momenteel niet voor het op oprapen liggen, is er nog een groot praktisch probleem: waar begin je met zoeken? Het digitale vacaturelandschap is sterk versnipperd, er zijn tientallen vacaturewebsites om in de gaten te houden. En dan zijn er ook nog grote bedrijven als Philips, Shell en Unilever die hun eigen websites met vacatures hebben. Gebrek aan transparantie Jan-Peter Cruiming (48) vertelt er vol passie over in zijn kantoor in het centrum van Groningen. Al voor de eeuwwisseling was het gebrek aan transparantie op de arbeidsmarkt hem een doorn in het oog. Omdat toen het probleem was dat veel advertenties nog in de krant stonden en niet online, richtte hij Nationale Vacaturebank.nl op. Er was behoefte aan een nationale database voor vacatures, zowel vanuit het perspectief van de werkgever als de werkzoekende, zegt Cruiming. Binnen een jaar waren we marktleider en verantwoordelijk voor duizenden plaatsingen per maand. Juist de concrete resultaten die Nationale Vacaturebank.nl boekte, gaven Cruiming veel voldoening. Ik zie het ook echt als mijn missie om de arbeidsmarkt transparanter te maken. Het is niet mijn doel om zo veel mogelijk geld te verdienen, het enige waar het om draait is een gezondere arbeidsmarkt, aldus Cruiming. De missie van Cruiming - transparantie op de arbeidsmarkt en alle vacatures in een online database leek in 2004 voltooid. Cruiming: De uitdaging was eraf. Nationale Vacaturebank.nl draaide goed, het hoefde alleen maar aangestuurd te worden. Omdat hij niet in een managende rol wilde belanden, besloot Cruiming het bedrijf te verkopen aan VNU, een grote uitgever en mediabedrijf. Tot zijn verdriet zag hij het door hem opgebouwde instituut langzaam afbrokkelen. Ik had het gevoel dat het bij hen in goede handen was. Mijn gedachte was: als ik zoiets kan neerzetten, moeten zij het toch op zijn minst kunnen beheren en in stand houden. Het tegendeel bleek waar: inmiddels is het dagelijkse aantal vacatures gedaald van 70.000 naar ongeveer 10.000. Doordat de positie van Nationale Vacaturebank.nl afzwakte, grepen andere partijen hun kans, met als gevolg dat het aantal vacaturesites de afgelopen jaren is geëxplodeerd. VNO-NCW Noord Summer School Benieuwd naar het hele verhaal en de visie van Jan-Peter Cruiming? Samen met drie andere succesvolle ondernemers en leiders uit verschillende sectoren neemt hij u tijdens de VNO-NCW Noord Summer School mee in zijn belevingswereld. Over de Summer School In deze langdurige tijd van economische tegenwind en veranderende omstandigheden worden veel bedrijven gedwongen om in de spiegel te kijken. Doen we nog de goede dingen en doen we de dingen goed? Werken we efficiënt genoeg? Het economische tij is hectisch, waardoor bedrijven moeten bezuinigen en snijden in de onkosten om de continuïteit van het bedrijf te garanderen. praktijk
15 Jan-Peter Cruiming: Je moet het altijd beter willen doen dan je concurrenttie Nieuw instituut Inmiddels zijn er in Nederland zo n duizend vacaturesites, weet Cruiming. En als je daar de websites van partijen als Philips, Shell en Unilever bij optelt, dan zijn er bijna 10.000 websites in Nederland waar je vacatures kunt vinden. Deze versnippering was voor mij de trigger om opnieuw een instituut neer te zetten zoals destijds met Nationale Vacaturebank.nl. Zo gezegd, zo gedaan. Nog maar anderhalf jaar geleden begon Cruiming met zijn nieuwe vacaturesite: Jobbird.com. Het doel: orde scheppen in het digitale vacaturelandschap. En wederom met succes: net als dertien jaar geleden is hij ook nu binnen een jaar marktleider. Inmiddels is Jobbird.com vier keer zo groot als Nationale Vacaturebank.nl. Het aantal bedrijven dat gebruik maakt van zijn vacaturesite ligt ruim boven de tien duizend. De geschiedenis herhaalt zich dus en de vraag is wat de sleutel tot Cruimings succes is. Zijn antwoord is helder: passie. Mijn doel is niet om zo veel mogelijk geld te verdienen, maar om de arbeidsmarkt transparant te maken. Om dit te bereiken wil ik de grootste en de beste zijn met Jobbird.com. Zeshonderd namen De passie van Cruiming om dit te bereiken, klinkt door in zijn verhaal over hoe hij Jobbird.com zo snel naar de top heeft gebracht. Zo vertelt hij bijvoorbeeld over het bedenken van» Tijdens de VNO-NCW Noord Summer School bespreken we deze thematiek en de vraag hoe hiermee om te gaan aan de hand van vier ondernemers en leiders die hun sporen op dit vlak al verdiend hebben. Naast Cruiming zijn dit: Christien Lycklama à Nijeholt Lycklama à Nijeholt is samen met haar echtgenoot Tjitze Hoekstra directeur-eigenaar van Hoekstra BV Kwaliteit in Logistiek. Het bedrijf heeft zich gespecialiseerd in de distributie van kwetsbare goederen in de Benelux. Het succes van vele familiebedrijven in het MKB is volgens Lycklama à Nijeholt sterk gekoppeld aan het vermogen om zich snel aan te passen aan wijzigende marktomstandigheden. Hans van der Louw Van der Louw is Commandant van de 43 Gemechaniseerde Brigade. Vanuit Havelte geeft hij als generaal leiding aan de gereedstelling van zo n 3.000 mannen en vrouwen voor missies in binnen- en buitenland. In deze rol heeft hij te maken met bezuinigingen binnen Defensie en is hij vooral ook werkgever. Hoe leidt Defensie de organisatie door de huidige bezuinigingsstorm? Albert-Jan Postma Postma is algemeen directeur van Freia, actief op het vlak van opleidingen en trainingen. Zijn motto: Een goede stuurman zeilt bij elke wind. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Iets moeten afbreken wat met veel zorg is opgebouwd is nooit leuk. Teruggeworpen worden in de tijd evenmin. Toch heeft elke bedrijfstak haar eigen dynamiek en daarmee ook haar eigen kansen. Meer weten of aanmelden voor de VNO-NCW Noord Summer School? Kijk op www.vno-ncwnoord.nl/activiteiten/ summerschool
Koninklijke Van Gorcum Drukker++ Wij brengen uw bedrijf tot bloei! Interesse? Bel of mail Maico Brandhorst of Frans Wening van Raan: 0592 379 555 m.brandhorst@vangorcum.nl f.wening@vangorcum.nl Koninklijke Van Gorcum BV Industrieweg 38, 9403 AB Assen Postbus 43, 9400 AA Assen [t] 0592 37 95 55 [f] 0592 37 20 64 [e] info@vangorcum.nl [i] www.vangorcum.nl 005-12
17 Mijn doel is niet om zo veel mogelijk geld te verdienen, maar om de arbeidsmarkt transparant te maken een goede naam. De naam moest kort en krachtig zijn, tot de verbeelding spreken en ook een beetje funny zijn. Op een gegeven moment had ik een lijst met zo n zeshonderd namen, waarvan ik in veel gevallen de URL s ook al had vastgelegd. Uiteindelijk werd het dus Jobbird.com en de eerlijkheid gebied te zeggen: wie herkent het vogeltje in het logo inmiddels niet? Cruiming: Dat hoor ik heel vaak als mensen hier door de straat fietsen: hé, Jobbird. In een jaar tijd hadden we al 80% naamsbekendheid. Omdat Cruiming altijd een uitdaging nodig heeft en het bedrijf niet alleen maar draaiende wil houden, rijst de vraag of zijn missie wederom volbracht is. Cruiming: Integendeel. Niet voor niets staat er.com achter de naam. De uitdaging voor 2013 is om internationaal te gaan. Het idee van Cruiming is om te beginnen met vacatures aanbieden van Nederlandse bedrijven met vestigingen in het buitenland. De arbeidsmarkt wordt steeds internationaler, zegt Cruiming. Grote bedrijven in Nederland zoeken over de grens naar personeel, voor hun vestigingen in Nederland maar ook in het buitenland. Olievlek Cruiming kopieert zijn aanpak, al gaat hij geen grote mediacampagnes in het buitenland opzetten. Het moet zich als een olievlek gaan uitbreiden, legt Cruiming uit. Wij werken volgens het freemium principe met user generated content. Oftewel: iedereen mag gratis een CV of vacature plaatsen, maar als je deze extra onder de aandacht wilt brengen kost dat geld. Zoals dat hier in Nederland aanslaat, hoop ik dat dat ook gaat werken in landen als Spanje en Australië. Dit alles wil Cruiming blijven doen met zijn relatief kleine team van zo n tien man; een manager is hij immers niet. Wat de succesfactor van zijn ondernemingen is? Je moet het altijd beter willen doen dan je concurrentie. Dit heb ik geleerd in de hotelwereld. Nergens gaat het perfect, maar als je streeft naar kwaliteit en service en het daarin beter doet dan je collega s, dan onthouden mensen dat. Die kwaliteit moet voortkomen uit passie voor wat je doet. < COLUMN Leve de technische studies Als de Willem Lodewijk Conferentie één ding duidelijk heeft gemaakt, dan is het wel dat de maakindustrie binnen Noord-Nederland een cruciale rol vervult. Vriend en vijand waren het er over eens dat de maakindustrie een belangrijke motor is van onze economie en dat we er alles aan moeten doen om dat zo te houden of liever nog te versterken. Als je in de toekomst dezelfde rol wilt blijven vervullen, moet je iedere kans grijpen die voorbijkomt, zo luidde de boodschap van Jan Aalberts. Net als Hans de Jong van Philips Benelux gaf hij mooie praktijkvoorbeelden waaruit bleek dat een groot aanpassingsvermogen belangrijk is om het moordende tempo van veranderingen bij te kunnen benen. Waar je vandaag nog de kost mee verdient, kom je morgen niet meer van rond. Daarom moet je je continu afvragen: kan het ook anders/ slimmer/ beter of goedkoper? Dit advies van Aalberts heeft Philips de afgelopen tien jaar in de praktijk gebracht. Philips transformatie zoals De Jong die schetste, is zeer indrukwekkend en laat zien dat je onorthodoxe methoden niet moet schuwen om voorop te blijven lopen. Door rigoureus het roer om te gooien en volop in te zetten op innovatie is Philips nog steeds een toonaangevende wereldspeler op het vlak van zorg, energie en welzijn. Deze boodschap van Aalberts en Philips is op ieder bedrijf van toepassing. Het bedrijfsleven is in the lead om ervoor te zorgen dat de regio aansluiting houdt bij de globale ontwikkelingen en voorop blijft lopen. Daarbij is het van belang dat de overheid zich realiseert in welke dynamische omgeving bedrijven tegenwoordig opereren. Zij heeft als taak om de randvoorwaarden op orde te houden en op het vlak van enabling het tempo van het bedrijfsleven bij te houden. Waar dit bijvoorbeeld achter blijft, is de beschikbaarheid van technisch personeel. Al jaren is dit een probleem voor het bedrijfsleven en het is hoog tijd dat eindelijk eens lef wordt getoond en meters worden gemaakt. Toon ambitie door het aantal technisch geschoolde mensen binnen een paar jaar te willen verdubbelen (zowel op MBO-, HBO- als WO-niveau) en durf onconventionele maatregelen te nemen om dit te realiseren. Maak technische opleidingen aantrekkelijker door het collegegeld te verlagen, schep gunstige studiefinancieringscondities voor techniekstudenten en zet een numerus fixus op opleidingen waarmee geen brood te verdienen is. Dit is voor studenten zowel voordelig op de korte termijn (lagere studiekosten) als op de lange termijn (meer kans op een baan). Het bedrijfsleven, zeker ook in het Noorden, schreeuwt om meer technisch personeel: zonder hen kunnen we het moordende internationale tempo niet bijhouden. Lambert Zwiers Directeur VNO-NCW Noord
18 NoordNieuws juli 2013 Noordnieuws in 't kort Eric Jansen winnaar De Hak 2013 Eric Jansen, directeur Kamer van Koophandel Noord-Nederland, heeft De Hak 2013 gewonnen. De prijs is gestemd voor diegene die de positie van de vrouw en diversiteit belangrijk vindt en versterkt. In het juryrapport wordt Eric Jansen geroemd om zijn bewustzijn bij het aantrekken / aanstellen van vrouwen binnen zijn organisatie. event was Zakenvrouwen en mannen met pit. Jansen kreeg de bokaal uitgereikt door de winnares van 2012: Jojo Bottema, directeur Facilitair Bedrijf Rijksuniversiteit Groningen. Eind mei vond in Congrescentrum Hanze Plaza de tweede editie van het zakenevenement She-Vent plaats, waar de prijs aan gekoppeld is. Thema van het Het delen van kennis doet Jansen binnen zijn arbeidzame leven alom binnen zijn eigen organisatie, maar ook daarbuiten. De nieuwjaarsbijeenkomst in januari van de Kamer van Koophandel Noord-Nederland is een mooi voorbeeld. Eric Jansen heeft het commentaar van een aantal vrouwelijke ondernemers op de bijeenkomst in 2012 ( wat een zwarte pakken, waar zijn de vrouwen ) serieus genomen. Afstemming met die vrouwelijke ondernemers heeft geleid tot de bijeenkomst van dit jaar. Een programma met twee vrouwelijke sprekers, jong talent en een vrouwelijke dagvoorzitter. Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst heeft Jansen lef getoond en plenair benoemd hier bewust voor gekozen te hebben. Aandacht voor laaggeletterdheid op de werkvloer Het Alfa-college heeft vorige maand samen met VNO-NCW Noord en de Stichting Lezen en Schrijven een masterclass gehouden over laaggeletterdheid op de werkvloer. Een gezelschap van met name personeelsadviseurs liet zich informeren over hoe laaggeletterdheid onder werkenden is te signaleren en wat eraan te doen is. Laaggeletterdheid op de werkvloer is het thema van de campagne Beter lezen + Beter schrijven = Pure winst. In deze campagne werken het Alfa-college, VNO- NCW Noord, de Gemeente Groningen en Stichting Lezen en Schrijven samen om werkenden te stimuleren hun laaggeletterdheid aan te pakken. Regina van Wattum-Velner won in 2010 de Alfabetiseringsprijs met het scholingsbeleid bij Philips Drachten. Tijdens de masterclass schetste zij de werkwijze van destijds: Bij Philips Drachten hebben we een overkoepelende benadering gekozen, gericht op inzetbaarheid van mensen. Ons doel was de juiste medewerker op de juiste plaats : iedereen doet werk dat past bij zijn of haar niveau en waarin groeimogelijkheden zijn. Hiervoor hebben we onder andere een scholingstraject gehouden waarbij medewerkers bijvoorbeeld hun computervaardigheden én taalvaardigheden vergrootten. Dergelijke scholingstrajecten hebben een geweldig effect op het zelfvertrouwen van de medewerkers. Dat is moeilijk in cijfers uit te drukken, maar op de werkvloer wel heel duidelijk merkbaar. In Nederland zijn 1,1 miljoen mensen van de potentiële beroepsbevolking laaggeletterd. Van die groep is 69% van autochtone afkomst en spreekt Nederlands als eerste taal. Ruim 50% van de laaggeletterden heeft een baan. Zij kunnen bijvoorbeeld geen personeelsblad, werkrooster of bestelformulier lezen. Bedrijven kunnen veiligheidsrisico s lopen wanneer werknemers de veiligheidsinstructies niet kunnen lezen. Lambert Zwiers (VNO-NCW Noord) en Ton Schroors (wethouder Groningen) tekenen het actieplan