Rotterdam, 3 juli 2012. Onderwerp: Beantwoording van de schriftelijke vragen van het raadslid A.S. Mosch (Leefbaar Rotterdam) over bevoordeling commercieel leegstandsbeheerbedrijf. Aan de Gemeenteraad. Op 25 juni 2012 stelde het raadslid A.S. Mosch (Leefbaar Rotterdam) ons schriftelijke vragen over bevoordeling commercieel leegstandsbeheerbedrijf. Inleidend wordt gesteld: Diverse ondernemers hebben zich bij Leefbaar Rotterdam gemeld inzake de in hun ogen dubieuze bevoordeling van het commerciële bedrijf Livable door u en Stadsontwikkeling (het voormalige OBR). Livable is een bedrijf gespecialiseerd in verhuur van leegstaand vastgoed aan maatschappelijk betrokken studenten. Een van de ondernemers werd begin mei vorig jaar door een medewerker van Stadsontwikkeling benaderd voor een gesprek inzake het ontwikkelen van tijdelijke huisvesting van studenten. Het bedrijf van de bewuste ondernemer heeft daar namelijk veel ervaring mee en neemt hierbij ook z n maatschappelijke verantwoordelijkheid door betrokken te zijn bij diverse talentenprogramma s (waaronder Rotterdam Carrièrestad) die hogeropgeleiden voor deze stad dienen te behouden. Op verzoek van de Stadsontwikkelingambtenaar sluit ook een projectontwikkelaar van het bedrijf In Petto aan. Op 6 juni vond de uiteindelijke meeting plaats. In de verwachting tot verdere samenwerking met Stadsontwikkeling te komen, geeft de ondernemer hierbij inzicht in zijn bedrijfsactiviteiten. Het blijft echter bij dit ene gesprek. Wat de ondernemer echter niet weet en wat tijdens het bewuste gesprek ook niet wordt medegedeeld, is dat de aangeschoven projectontwikkelaar op 1 juni het bedrijf Livable heeft opgericht (registratie KvK 09-06- 11). Een commercieel bedrijf dat in dezelfde markt zal gaan opereren als de genoemde ondernemer. U begrijpt dat de verbazing groot was toen de ondernemer de projectontwikkelaar met zijn nieuwe bedrijf bij dezelfde talentenprogramma s zag opduiken. De verbazing wordt nog groter als blijkt dat juist Livable aan alle kanten steun krijgt vanuit de gemeente. Zo zou Stadsontwikkeling inmiddels een pilot inzake leegstandsbeheer zijn gestart met Livable, wordt Livable vanuit het niets in diverse speeches van de wethouder arbeidsmarkt, hoger onderwijs, innovatie en participatie gepromoot en is er ook ineens de steun vanuit de zogenaamde Arminius Alliantie die met name als doel heeft hogeropgeleiden voor de stad te behouden. Bij deze alliantie is ook de eerder genoemde ambtenaar van Stadsontwikkeling betrokken. Datzelfde geldt voor Zadkine Contract Activiteiten. Het is ongetwijfeld toeval dat Livable sinds de oprichting in een pand van Zadkine is gehuisvest. Leefbaar Rotterdam vindt het uiterst vreemd dat een commerciële onderneming zo in het zadel wordt geholpen door de gemeente en dat dit ook nog eens gebeurt ten koste van bestaande ondernemers. Hieronder volgen de vragen en onze beantwoording: Vraag 1: Wat vindt u van de geschetste werkwijze van Stadsontwikkeling? Behandelaar: S. van der Veer, 010-205 2820 raadsstuk pagina 1
Stadsontwikkeling - Economie is ambtelijk trekker van het programma Rotterdam Carrièrestad en sluit allianties met bedrijven, onderwijsinstellingen, corporaties en studieen studentenverenigingen om meer studenten na hun studie aan Rotterdam te binden. Met het bedrijf waaraan u waarschijnlijk refereert, Ad Hoc Beheer, is een oriënterend gesprek gevoerd over het binden van studenten aan de stad door het ontwikkelen van studentenwoningen in gebieden waar nieuwe bedrijvigheid ontstaat (Studenten maken de Stad). Daarbij was de eigenaar van In Petto aanwezig die dit idee bij het Arminiusmanifest in januari 2011 had gepresenteerd. Tijdens dit gesprek met Ad Hoc Beheer is geen bedrijfsgevoelige informatie besproken. Door dit gesprek is de samenwerking met Ad Hoc Beheer bij het Talentship van Rotterdam Carrièrestad ontstaan, deze samenwerking bestond daarvoor dus nog niet. Ten tijde van het gesprek was de eigenaar van In Petto een ondernemersidee aan het ontwikkelen om studenten aan steden te binden. De eigenaar van In Petto heeft dit idee (combineren van leegstandbeheer, wonen voor studenten en vrijwilligerswerk) toegelicht in het gesprek met Ad Hoc Beheer. De eigenaar van In Petto heeft verteld dat hij in gesprek was met een tijdelijk vastgoedbeheerder om dit idee te realiseren (in de markt gezet als Livable ). Ad Hoc Beheer heeft in het gesprek aangegeven een mogelijk nog interessantere propositie voor de eigenaar van In Petto te hebben, maar deze is daar later niet op in gegaan. Daarna is een goede samenwerking met Ad Hoc Beheer opgebouwd bij het Talentship van Rotterdam Carrièrestad. Omdat er geen bedrijfsgevoelige informatie is besproken heeft Livable op geen enkele manier voordeel en Ad Hoc Beheer op geen enkele nadeel aan dit gesprek ondervonden. Vraag 2: Waar komt de ondersteuning van het commerciële bedrijf Livable vanuit de gemeente ineens vandaan? Doelstelling van het programma Rotterdam Carrièrestad is het binden van hbo- en wostudenten na hun studie aan Rotterdam. Aan deze doelstelling werkt de gemeente Rotterdam in verschillende allianties samen met bedrijven (bijv. Randstad, Ad Hoc Beheer, Livable, KMPG), onderwijsinstellingen (bijv. HR, Hogeschool IN HOLLAND, Zadkine Contract, EUR), woningcorporaties (bijv. Woonbron, Woonstad, Vestia, Havensteder) en studie- en studentenverenigingen (bijv. EFR, STAR, RKVV). De inbreng van de gemeente Rotterdam in deze allianties varieert van cofinanciering, beschikbaar stellen van ons netwerk tot genereren van publiciteit voor initiatieven die bijdragen aan de doelstellingen van Rotterdam Carrièrestad. Livable is een bedrijf dat voort is gekomen uit het Arminiusmanifest van januari 2011. Het Arminiusmanifest is een moderne, creatieve manier om alle partners in de stad uit te nodigen en podium te geven om innovatieve ideeën te presenteren, te ontwikkelen en allianties te sluiten om deze ideeën om studenten aan Rotterdam te binden te realiseren. Bij deze bijeenkomst zijn 8 ideeën gepresenteerd met 69 alliantiepartners zoals bedrijven, corporaties en onderwijsinstellingen. De gemeente Rotterdam heeft deze 8 ideeën binnen haar mogelijkheden ondersteund. Livable werft in opdracht van vastgoedeigenaren maatschappelijk betrokken studenten die tegen gebruikersvergoeding gaan wonen in tijdelijk leegstand vastgoed in ruil voor 2 uur maatschappelijke inzet per week. De gemeente heeft Livable onder de aandacht gebracht bij de grote woningcorporaties in Rotterdam en noemt Livable in haar communicatie-uitingen, omdat het concept succesvol bijdraagt aan de doelstellingen van Rotterdam Carrièrestad. Behandelaar: S. van der Veer, 010-205 2820 raadsstuk pagina 2
Vraag 3: Wat maakt Livable zo interessant ten opzichte van bestaande ondernemers in Rotterdam met vergelijkbare profielen en maatschappelijke inzet in dit kader? Livable is een van de vele samenwerkingspartners van de gemeente Rotterdam binnen het programma Rotterdam Carrièrestad en draagt op twee manieren bij aan de realisatie van de doelstellingen van Rotterdam Carrièrestad, als onderdeel van het programma Economie en Arbeidsmarkt: Door de opdrachten die woningcorporaties in Rotterdam aan Livable hebben gegeven, gaan meer studenten in Rotterdam wonen. Uit onderzoek blijkt dat de kans dat studenten na hun studie in Rotterdam blijven wonen en werken, groter is wanneer ze al tijdens hun studie in Rotterdam gaan wonen. Daarnaast ontwikkelen studenten die via Livable vrijwilligerswerk gaan doen een netwerk en extra binding met Rotterdam. Wat Livable onderscheidt ten opzichte van andere tijdelijke vastgoedbeheerders is dat Livable zich specifiek op studenten richt en dat Livable als tegenprestatie voor een lagere huur twee uur per week maatschappelijke inzet van studenten vraagt. De gemeente Rotterdam staat open voor alle partners in de stad die ons kunnen helpen met het realiseren van de doelstellingen van Rotterdam Carrièrestad. Zo werkt de gemeente samen met Ad Hoc Beheer, Stadswonen, Randstad en de Hogeschool Rotterdam samen in het Talentship, een traineeprogramma dat beoogt om afgestudeerde hbo ers en wo ers door het doen van verschillende opdrachten bij Rotterdamse bedrijven en huisvesting in Rotterdam via Ad Hoc Beheer en Stadswonen langdurig aan Rotterdam te binden. Inleidend op vraag 4 wordt gesteld: Twee jaar geleden organiseerde Stadsontwikkeling een tender voor haar omvangrijke leegstandportefeuille. De looptijd is drie jaar. Vraag 4: Hoe verhoudt de pilot inzake leegstandsbeheer waarvoor Livable als partner is uitverkoren zich tot die tender? Livable heeft zich niet ingeschreven voor de aanbesteding leegstandsbeheer, zij bestaan pas sinds 2011. De aanbesteding is voor die tijd gestart. Destijds hebben zich 14 partijen ingeschreven waarvan er drie als leegstandbeheerders zijn geselecteerd. In beginsel worden alle leegstaande panden bij de gecontracteerde partijen in beheer gegeven. Wel hebben we de juridische mogelijkheid opengelaten om met andere dan de drie geselecteerde leegstandsbeheerders contracten aan te gaan. Gezien de eerder uitgevoerde aanbesteding geldt echter de voorwaarde dat een andere partij echt een toegevoegde waarde moet kunnen leveren ten opzichte van de huidige leegstandsbeheerders. Op verzoek van Livable zijn wij met hen in gesprek, maar zijn om twee redenen nog niet tot overeenstemming gekomen. Ten eerste hebben we nog geen geschikt pand kunnen vinden en ten tweede zijn we het niet eens over de voorwaarden waaronder. Vraag 5: Is er door de gemeente een concrete opdracht gegeven aan Livable? Zo ja, welk bedrag is hiermee gemoeid en valt dit bedrag binnen de aanbestedingsregels? Het bedrijf Livable is opgericht zonder subsidie van de gemeente Rotterdam. Stadsontwikkeling - Vastgoed heeft geen opdracht gegeven aan Livable, Behandelaar: S. van der Veer, 010-205 2820 raadsstuk pagina 3
Stadsontwikkeling - Economie wel. Naast het beheren van tijdelijk leegstaand vastgoed door middel van maatschappelijk betrokken studenten, ontwikkelt Livable ook creatieve woon-/werk- en leerconcepten gericht op het boeien en binden van studenten aan steden. Stadsontwikkeling -sector Economie heeft Livable in maart 2012 een opdracht gegeven voor de uitwerking van het concept Studenten maken de stad. Deze opdracht betreft een bedrag van 12.990 en zit daarmee onder de norm van de aanbestedingsregels Vraag 6: Zijn andere partijen ook benaderd voor deze pilot? Zo nee, waarom is juist Livable voor deze pilot benaderd en niet een vergelijkbaar bedrijf? Zo ja, waarom is Livable uitverkoren? Livable heeft aan Stadsontwikkeling- Economie gevraagd of er mogelijkheden waren om een pilot met gemeentelijk vastgoed te doen. Stadsontwikkeling - Economie heeft een gesprek met Livable en Stadsontwikkeling - Vastgoed georganiseerd. Stadsontwikkeling - Vastgoed goed heeft zelf geen partijen benaderd. Vervolgens wordt gesteld: Ook op de burelen van de wethouder arbeidsmarkt, hoger onderwijs, innovatie en participatie is Livable inmiddels een begrip. Zo wordt Livable in diverse bijdragen door de wethouder bejubeld en heeft ze ook de formele opening van het bedrijf verricht. Vraag 7: Waar komt de promotie van Livable door de wethouder arbeidsmarkt, hoger onderwijs, innovatie en participatie vandaan? Livable is een van de vele samenwerkingspartners van de gemeente Rotterdam binnen het programma Rotterdam Carrièrestad en draagt op twee manieren bij aan de realisatie van de doelstellingen van Rotterdam Carrièrestad: Door de opdrachten die woningcorporaties in Rotterdam aan Livable hebben gegeven, gaan meer studenten in Rotterdam wonen. Uit onderzoek blijkt dat de kans dat studenten na hun studie in Rotterdam blijven wonen en werken, groter is wanneer al tijdens hun studie in Rotterdam gaan wonen. Daarnaast ontwikkelen studenten die via Livable vrijwilligerswerk gaan doen een netwerk en extra binding met Rotterdam. Livable beheert momenteel 50 woningen in Rotterdam, 85% van de studenten die daarin wonen, woonden daarvoor buiten Rotterdam. Vraag 8: Waarom krijgen vergelijkbare commerciële bedrijven niet een dergelijke benadering? De gemeente Rotterdam staat open voor alle partners in de stad die ons kunnen helpen met het realiseren van de doelstellingen van Rotterdam Carrièrestad. Zo werkt de gemeente samen met Ad Hoc Beheer, Stadswonen, Randstad en de Hogeschool Rotterdam samen in het Talentship, een traineeprogramma dat beoogt om afgestudeerde hbo ers en wo ers door het doen van verschillende opdrachten bij Rotterdamse bedrijven en huisvesting in Rotterdam via Ad Hoc Beheer en Stadswonen langdurig aan Rotterdam te binden. Via de tweewekelijkse gemeentelijke pagina in de Metro is aandacht besteed aan het Talentship en zijn alle partners genoemd. In juli 2012 Behandelaar: S. van der Veer, 010-205 2820 raadsstuk pagina 4
gaat de pagina Rotterdam Carrièrestad op de site van de gemeente Rotterdam live, daarop worden alle samenwerkingspartners van het programma Rotterdam Carrièrestad genoemd. Vervolgens wordt gesteld: Zoals gesteld wordt Livable gesteund door de Arminius Alliantie. De ambtenaar die de projectontwikkelaar bij de eerder genoemde meeting haalde, is hierbij betrokken in de rol van procesmanager Rotterdam Carrièrestad. Ook Zadkine Contract Activiteiten, dat op hetzelfde adres is gevestigd als waar Livable z n huisvesting heeft gevonden, maakt deel uit van deze alliantie. Vraag 9: Hoe beziet u de relatie tussen Stadsontwikkeling, Zadkine Contract Activiteiten en Livable / In Petto? Stadsontwikkeling - Economie is ambtelijk trekker van het programma Rotterdam Carrièrestad en werkt in verschillende allianties samen met bedrijfsleven, onderwijsinstellingen, corporaties en studie- en studentenverenigingen om de doelstellingen van dit programma te realiseren. Livable is één van de vele samenwerkingspartners. Daarnaast heeft Livable een opdracht van Stadsontwikkeling - sector Economie gekregen voor de uitwerking van het concept Studenten maken de stad. Vraag 10: Klopt het dat het bedrijf In Petto of de eigenaar van dit bedrijf in het verleden betrokken is geweest bij projecten van Stadsontwikkeling? Ja, In Petto is betrokken geweest bij Pact op Zuid en Rotterdam Carrièrestad. Vraag 11: Klopt het dat het bedrijf In Petto of de eigenaar van dit bedrijf in het verleden betrokken is geweest bij projecten van Zadkine Contract Activiteiten? Ja, In Petto en Zadkine Contract hebben met elkaar samen gewerkt. Vervolgens wordt gesteld: Het Zadkine is een van de grootverdieners op de jaarlijkse lijst van subsidieoverzichten. Vraag 12: Bent u bereid om na te gaan of de door u gesubsidieerde instelling een marktconforme huur berekent bij de verhuur van ruimte aan het commerciële bedrijf Livable? Zo nee, waarom niet? De gemeente Rotterdam geeft geen subsidie aan Zadkine Contract. Zadkine Contract is een zelfstandige businessunit binnen ROC Zadkine. Het is daarom niet aan de gemeente om na te gaan of Zadkine Contract een marktconforme huur berekent voor Livable. Behandelaar: S. van der Veer, 010-205 2820 raadsstuk pagina 5
Vraag 13: Kunnen concurrerende bedrijven voor zelfde tarieven gebruik maken van panden van het Zadkine? Zadkine Contract is een commercieel bedrijf dat zelf verantwoordelijk is voor haar eigen activiteiten. Tot slot wordt gesteld: U begrijpt dat de geschetste werkwijze het vertrouwen in u en de gemeente ernstig schaadt. De ondernemers die wij gesproken hebben, zijn oprecht teleurgesteld en verontwaardigd over de gang van zaken. Vraag 14: Bent u bereid een diepgaand onderzoek in te stellen naar de geschetste casus? Zo nee, welk signaal denkt u hiermee uit te zenden in de richting van gedesillusioneerde Rotterdamse ondernemers? Nee, wij zien geen reden voor verder onderzoek. Wij hopen dat meer Rotterdamse ondernemers met soortgelijke, innovatieve en maatschappelijk betrokken projecten komen. Wij werken graag samen met alle ondernemers die een bijdrage willen leveren aan realisatie van de doelstellingen van Rotterdam Carrièrestad en zullen hun initiatieven binnen onze mogelijkheden ondersteunen. Burgemeester en Wethouders van Rotterdam, De secretaris, De burgemeester, G.B. Raaphorst, l.s. A. Aboutaleb Behandelaar: S. van der Veer, 010-205 2820 raadsstuk pagina 6