Preadvies Portefeuillehouder : W.J.J. Ligtenberg Datum collegebesluit : 16 februari 2016 Corr. nr.: 2016.02807 Onderwerp : GGD: Kadernota 2017 'Gezondheid gaat verder' Programma : 2. Welzijn, zorg en onderwijs Agenda nr. : 7, 2016/08 Aan de raad van de gemeente Loon op Zand, 0. Samenvatting Aan de orde is de Kadernota 2017 van de GGD Hart voor Brabant (vroeger de voorjaarsnota genoemd). Deze nota is de basis voor de ontwerpbegroting 2017, waarover het Algemeen Bestuur van de GGD op 14 juli 2016 een besluit moet nemen. 1. Inleiding Achtergrond De GGD Hart voor Brabant is een Gemeenschappelijke Regeling van 27 gemeenten in de regio s Midden-Brabant, De Meierij en Brabant Noordoost. De GGD voert taken uit op het gebied van de publieke gezondheidszorg in opdracht van de gemeente(n). Dit gebeurt op basis van de Wet publieke gezondheid (Wpg) door middel van het basispakket. Het pakket geldt voor alle gemeenten en werd tot nu toe betaald uit een bijdrage per inwoner en vaste bijdragen voor de jeugdgezondheidszorg (jgz) 0-4 jaar, het elektronisch kinddossier (EKD) en het pubercontactmoment. De activiteiten die de GGD uitvoert voor alle gemeenten, zitten in het uniform deel van het basispakket. Binnen het basispakket is ook ruimte voor lokale accenten voor gezondheidsbevordering die door de gemeente zelf worden ingevuld. Daarbij gaat het er niet om òf ze worden uitgevoerd, want dat is wettelijk verplicht. Het gaat om het hóe: voor welke doelgroepen, binnen welke thema s en met welke methodes. Indien een gemeente meer wil afnemen, dan kan dit via de plustaken. Kadernota 2017 Op 22 januari 2016 hebben we de Kadernota 2017 getiteld Gezondheid gaat verder van de GGD Hart voor Brabant ontvangen. Hierin staan de inhoudelijke koers en de financiële randvoorwaarden van de GGD Hart voor Brabant voor het jaar 2017 benoemd. Deze kadernota, die vroeger de voorjaarsnota werd genoemd, vormt de basis voor de ontwerpbegroting 2017. Op 7 april aanstaande neemt het Algemeen Bestuur van de GGD Hart voor Brabant een besluit over deze kadernota. Op grond van artikel 35 lid 3 van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) heeft de raad de mogelijkheid om zijn zienswijze hierop naar voren te brengen. In deze kadernota is gedeeltelijk de nieuwe meerjarenbeleidsvisie verwerkt. Deze visie, getiteld De GGD gaat verder. voor gezondheid is eigenlijk nog een conceptstuk. Momenteel kunnen gemeenten op deze visie nog input leveren en de GGD kaders meegeven waar deze organisatie de komende jaren op moet inzetten. Voor Loon op Zand is dit proces gepland op de raadsinformatieavond van 31 maart aanstaande. Raad \ 2016 \ preadvies GGD: Kadernota 2017 Gezondheid gaat verder 1
2. Wat willen we bereiken In het kader van de Wet publieke gezondheid geeft de GGD onder andere uitvoering aan de jgz en diverse preventieprogramma's. Zowel de jgz als de preventieprogramma's hebben als doel het bevorderen, beschermen en bewaken van de gezondheid van zowel kinderen als volwassenen. Een goede gezondheid draagt bij aan de zelfredzaamheid en participatie van alle inwoners. De GGD bewaakt, beschermt en bevordert de gezondheid van alle burgers, met speciale aandacht voor risicogroepen. Het levert hiermee een bijdrage aan de door ons gewenste maatschappelijke effecten als participatie, zelfredzaamheid en veilig opgroeien. 3. Wat gaan we daarvoor doen Inhoudelijk In de Kadernota 2017 beschrijft de GGD inhoudelijk in het kort haar taken en ambities voor de publieke gezondheid: 1. Preventie: de GGD wil de eigen regie, eigen kracht en de gezondheidsvaardigheden van mensen versterken. Dit doet men onder andere door haar rol in de wijkteams en verder in te zetten op de gezonde schoolaanpak. 2. Monitoren: de GGD is de adviseur van gemeenten en andere partners (zoals zorg- en maatschappelijke instellingen, scholen, sportverenigingen en dergelijke) voor informatie, kennis en advies over gezondheid, jeugd en preventie. Het maakt bijvoorbeeld lokale gezondheidsprogramma s en wijkscans in samenwerking met gemeenten en andere (lokale) partners. 3. Vangnet: samen met andere partners houdt de GGD risicogroepen in beeld, vangen hen zo nodig op en geleiden hen door. Zo heeft de GGD op dit moment een belangrijke rol en taak bij de opvang van vluchtelingen. Geadviseerd wordt dan ook om in te stemmen met de inhoudelijke koers van deze kadernota. Financieel In 2015 hebben diverse gemeenteraden de GGD gevraagd om te komen met een voorstel om de verschillende bijdragen te herrekenen naar een bijdrage met één grondslag, namelijk een bijdrage op basis van het aantal inwoners. Binnen de bekostigingssystematiek die tot nog toe gehanteerd werd, zitten bijdragen die oorspronkelijk gebaseerd zijn geweest op aantallen kinderen (0-4 jaar) en jeugdigen (EKD) in gemeenten. De huidige systematiek zorgt voor een knip in de financiering voor de jeugd bij 4 jaar, terwijl er sinds de integratie van de jeugdgezondheidszorg in 2012 op inhoud sprake is van doorlopende lijnen. Uitgangspunten van de herziening van de grondslag zijn: - voorkeur voor één grondslag ter bevordering van integraal beleid; - eenduidig, transparant, objectief en toekomstbestendig; - solidariteit. De herrekening naar één grondslag zorgt echter voor herverdeeleffecten bij individuele gemeenten: de ene gemeente gaat meer betalen, de andere minder. Daarnaast is bij de fusie van de drie GGD en in 2001 geconstateerd dat twee van de drie GGD-organisaties op enkele punten in een minder gunstige situatie verkeerden. Dit leidde er toe dat er voor twee regio's een autonome bijdrage bovenop de inwonersbijdrage kwam: De Meijerij voor extra huisvestingskosten en Brabant-Noordoost voor huisvestings- en automatiseringskosten en vanwege reiskosten in een groter, landelijk gebied. Het Algemeen Bestuur van de GGD heeft nu de opdracht gegeven om vanuit het oogpunt van één pakket, één prijs en solidariteit binnen de Gemeenschappelijke Regeling, het afschaffen van deze autonome kosten ook mee te nemen bij de herziening van de grondslagen. Raad \ 2016 \ preadvies GGD: Kadernota 2017 Gezondheid gaat verder 2
In deze kadernota wordt voorgesteld om die autonome bijdrage geleidelijk af te bouwen. Voor Brabant-Noordoost vervalt de autonome bijdrage van 0,11 per inwoner helemaal en voor de Meierij wordt die verlaagd. Het wegvallen van deze bijdragen wordt gefinancierd uit een al ingeboekte bezuiniging voor 2017 van 111.000,00 (op het Klantencontactcentrum en huisvesting consultatiebureaus). De portefeuillehouders van de regio Midden-Brabant vinden in meerderheid dat dit nog een brug te ver is. Men is het erover eens dat het voorstel om naar één grondslag over te stappen voor de gemeentelijke bijdrage een inhoudelijke component heeft. Maar het geleidelijk afschaffen van de autonome bijdrage is vooral een financiële discussie en een openstaand vraagstuk van de fusie uit 2001. Die discussie moet dan ook apart worden gevoerd. Geadviseerd wordt dit als zienswijze mee te geven in het Algemeen Bestuur van de GGD. In de bijlage is het GGD-voorstel Eén grondslag voor de gemeentelijke bijdrage aan de GGD bijgevoegd. Het voorstel beschrijft de herziening van de grondslag en de geleidelijke afbouw van autonome kosten van andere GGD-regio s. De financiële uitkomsten van dit voorstel zijn verwerkt in de Kadernota 2017. De gemeenten in Midden-Brabant hebben, met uitzondering van Heusden, aangegeven akkoord te kunnen gaan met scenario 1.1, maar dit moet dan wel inhoudelijk beter belicht worden. Dit voorstel wordt op 7 april aanstaande besproken in het Algemeen Bestuur van de GGD. 4. Wat gaat het kosten De herziening van de grondslagen voor de gemeentelijke bijdrage GGD heeft voor de gemeente Loon op Zand geen nadelige consequenties. Echter, Loon op Zand heeft aangegeven om solidair te zijn als het gaat om de inhoud en dat deze ook goed onderbouwd wordt. De discussie rondom de autonome kosten en de (geleidelijke) afbouw daarvan, is een louter financieel vraagstuk wat voortkomt uit de fusie van 2001. Dekking De gemeentelijke bijdrage aan de GGD had tot nog toe verschillende grondslagen: een bijdrage per inwoner voor het basispakket (inclusief de jgz 4-19 jaar); een vast bedrag voor de jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar, het elektronisch kinddossier (EKD) en het pubercontactmoment. Door over te gaan naar één grondslag zullen de vaste bijdragen worden opgenomen in de inwonerbijdrage. Prognose inwonerbijdrage, nominale ontwikkelingen en autonome kosten 2016 De inwonerbijdrage voor Midden-Brabant bedraagt dit jaar 13,30, wat voor Loon op Zand neerkomt op een bijdrage van 306.964,00 voor het basispakket. Daar bovenop komen de vaste bijdragen voor: 1. jeugdgezondheidszorg 0-4 jarigen: 306.564,00; 2. elektronisch kinddossier: 27.495,00; 3. pubercontactmoment: 19.576,00. De totale gemeentelijke bijdrage voor Loon op Zand met betrekking tot het GGD basispakket bedraagt in 2016 660.599,00. 2017 De prognose van de totale gemeentelijke bijdrage Loon op Zand voor het GGD basispakket in 2017 is 659.181,00. Dit bedrag is als volgt opgebouwd: 1. basispakket uniform deel: 637.599,00 (dit is dus inclusief jeugdgezondheidszorg, EKD en pubercontactmoment); 2. basispakket lokale accenten (gezondheidsbevordering): 21.582,00. Raad \ 2016 \ preadvies GGD: Kadernota 2017 Gezondheid gaat verder 3
Zoals gezegd, betreft het hier een prognose. Deze is op de eerste plaats afhankelijk van de uitkomst van de discussie wat betreft het voorstel om te komen tot één grondslag voor de gemeentelijke bijdrage en de daarbij behorende keuze voor een bepaald scenario. Daarnaast kunnen de bijdragen nog gecorrigeerd worden vanwege: indexatie: deze wordt in april geactualiseerd en wordt verwerkt in de begroting 2017; het aantal inwoners: de werkelijke gemeentelijke bijdrage wordt berekend op basis van het aantal inwoners op 1 januari 2016 volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Deze zijn echter nog niet beschikbaar. Omdat de nu bekende prognose voor 2017 niet veel afwijkt ten opzichte van de GGD-bijdrage voor 2016 wordt geadviseerd om hiermee in te stemmen. In de meerjarenbegroting zijn hiervoor voldoende middelen beschikbaar. 5. Communicatie De GGD Hart voor Brabant informeren over het standpunt van de gemeenteraad. 6. Voorgesteld wordt 1. kennis te nemen van de Kadernota 2017 getiteld Gezondheid gaat verder van de GGD Hart voor Brabant; 2. in te stemmen met de inhoudelijke koers van de hierboven genoemde kadernota met daarbij het verzoek om meer uitwerking te geven aan de argumenten voor de herziening van de grondslagen voor de gemeentelijke bijdragen; 3. in te stemmen met de prognose voor de gemeentelijke bijdrage aan de GGD Hart voor Brabant voor 2017; 4. niet in te stemmen met de geleidelijke afbouw van de autonome kosten voor de regio s Meijerij en Brabant-Noordoost en hierover een zienswijze in te dienen; 5. het college te mandateren om de begroting 2017 van de GGD Hart voor Brabant vast te stellen. 7. Bijlagen 1. aanbiedingsbrief Kadernota 2017 GGD Hart voor Brabant; 2. Kadernota 2017 Gezondheid gaat verder ; 3. conceptvoorstel Eén grondslag voor de gemeentelijke bijdrage aan de GGD. Raad \ 2016 \ preadvies GGD: Kadernota 2017 Gezondheid gaat verder 4
Besluit De raad van de gemeente Loon op Zand; gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 16 februari 2016, nummer 2016/08; b e s l u i t : 1. kennis te nemen van de Kadernota 2017 getiteld Gezondheid gaat verder van de GGD Hart voor Brabant. 2. in te stemmen met de inhoudelijke koers van de hierboven genoemde kadernota met daarbij het verzoek om meer uitwerking te geven aan de argumenten voor de herziening van de grondslagen voor de gemeentelijke bijdragen; 3. in te stemmen met de prognose voor de gemeentelijke bijdrage aan de GGD Hart voor Brabant voor 2017; 4. niet in te stemmen met de geleidelijke afbouw van de autonome kosten voor de regio s Meijerij en Brabant-Noordoost en hierover een zienswijze in te dienen; 5. het college te mandateren om de begroting 2017 van de GGD Hart voor Brabant vast te stellen. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Loon op Zand van 10 maart 2016. De raad voornoemd, voorzitter, griffier, Raad \ 2016 \ preadvies GGD: Kadernota 2017 Gezondheid gaat verder 5