Geachte gemeenteraadsleden, Op 12 januari 2015 ontvingen wij een brief van het Aanjaagteam Langer Zelfstandig Wonen over de gemeentelijke opgave om inwoners langer zelfstandig te kunnen laten wonen. Dit Aanjaagteam is ingesteld door het kabinet. Het aanjaagteam maakt zich zorgen. De veranderingen door en voor het langer zelfstandig wonen hebben een gemeente brede impact. Dit betreft zowel de raad als het college. Ook de brandveiligheids-bevoegdheden van de burgemeester zijn hierbij aan de orde. De gemeente heeft de regierol bij de maatschappelijke opgave en de verantwoordelijkheid om de transitie te begeleiden voor haar burgers. De regierol geldt daarbij uiteraard ook richting maatschappelijke organisaties, zoals zorgaanbieders, corporaties en welzijnsinstellingen. Alleen in samenhang komen gewenste maatschappelijke resultaten in zicht. Niet te onderschatten is daarbij het belang van welzijn. Het gaat om comfort, contact en controle (veiligheid) van mensen die langer zelfstandig wonen, maar tevens kwetsbaar zijn. Taken die voor een deel al bij de gemeente lagen, maar waarvan het belang door de decentralisatie en de trend van het langer thuis wonen aanzienlijk is toegenomen. Het aanjaagteam heeft een aantal vragen betreffende: 1 functieverandering en transformatie van oude verzorgingshuizen 2. informatievoorziening langer zelfstandig wonende burger 3. voldoende geschikte woningen en nieuwe woonvormen In de brief vraagt de voorzitter van het Aanjaagteam, Marnix Norder, of wij de vragen willen bekendmaken en agenderen in zowel het college als de raad. Op die manier kunnen we volgens hem lokaal de beste maatschappelijke afwegingen maken en passende oplossingen bewerkstelligen ten aanzien van langer zelfstandig wonen. Alvorens wij op de afzonderlijke vragen ingaan, willen wij eerst in zijn algemeenheid aangeven dat het college groot belang hecht aan innovatie binnen het sociaal domein en momenteel bezig is, als uitwerking van de door uw raad aangenomen motie Strategische agenda sociaal domein, een transformatieagenda vorm te geven. Uitgangspunt daarbij is te onderzoeken hoe zorgaanbieders kunnen innoveren ten gunste van de cliënt en daarmee samenhangend hoe wij deze ontwikkelingen als gemeente kunnen stimuleren en faciliteren. Uiteraard maken de veranderingen binnen de zorg en het langer zelfstandig kunnen wonen onderdeel uit van deze transformatieagenda, waarover u op korte termijn meer informatie zult ontvangen. Vraag 1 Hoeveel verzorgingshuizen zijn er in uw gemeente? Antwoord: Warmond Marente, Woonzorgcentrum Mariëngaerde/Mariënweide ActiVite, Woonservicecentrum Liduina (afbouw) Marente, Psychogeriatrisch centrum Mariënhaven Sassenheim Marente, locatie Bernardus Tzt dit jaar wordt Sassembourg opgeleverd, is ActiVite. Voorhout Agnestaete, Activite Bolero, Marente Gerto, Marente Daarnaast is er nog de Stichting BNS (Buitenplaats Nieuw Schoonoord), zij noemt zich een woonservicecentrum. Het gaat hier om zelfstandig wonen, van een particuliere stichting, maar het
is mogelijk zorg af te namen van Marente. Gerto ligt er naast. Daarnaast heeft Marente de woonlocatie Park Overbosch, dit betreft ook zelfstandig wonen. Kleinschalig wooninitiatief voor dementerende ouderen Ons Thuis Ondersteunt u als gemeente de transformatieopgave voldoende? In algemene zin willen wij voor de beantwoording van deze vraag verwijzen naar de in de inleiding opgenomen passage met betrekking tot de vormgeving van de transformatieagenda binnen het sociaal domein. In het onderstaande geven we voor de verschillende aspecten rond langer zelfstandig wonen aan op welke wijze we de transformatieopgave ondersteunen. Wij zijn in gesprek met twee zorgaanbieders over de herbestemming van twee zorglocaties in Warmond (Liduina en Mariëngaerde/Mariënhaven). Bestemmingsplan: De gemeente Teylingen ondersteunt zo goed als mogelijk (binnen de wettelijke kaders) initiatieven om inwoners zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen. Brandveiligheid: We borgen de brandveiligheid in de nieuwbouw en in de bestaande bouw. Nieuwbouw wordt gecontroleerd en specifieke controles vinden plaats bij de bestaande bouw bij wijziging van het gebruik. Tevens wordt gestuurd op bewustwording aansluitend bij landelijke campagnes. De corporaties hanteren actief beleid om open verbrandingstoestellen te vervangen, op wens van de zittende huurder en anders bij mutatie. Tijdens huisbezoeken is er aandacht voor zowel de brandveiligheid van de woning als de inbraakpreventie. Huisvesten nieuwe functies: In de bijlage vindt u de (nieuwe) algemene voorzieningen van Welzijn Teylingen, waarvan alle (kwetsbare) inwoners gebruik kunnen maken. Daarnaast bieden de zorgaanbieders ook voorzieningen aan. Wooncontingenten: Op basis van de provinciale Woningbehoefteraming (WBR2013) is een groei van de woningbehoefte voor 2012-2029 circa 2.100 woningen. Vanaf 2013 is groei van de woningbehoefte beperkt. Hoe vangt u eventuele wegvallende veiligheids- en welzijnsfuncties op? Veiligheidsfuncties: We hebben een Integraal Veiligheidsbeleid voor de periode 2014-2017 opgesteld. Hierin staat de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een veilige omgeving centraal. Dit beleid wordt elk jaar geconcretiseerd in een veiligheidsjaarplan. Welzijnsfuncties: Er zijn tot op heden geen welzijnsfuncties weggevallen. Welzijn Teylingen (onze welzijnsstichting) werkt al nauw samen met de zorgaanbieders bij het wegvallen van functies als gevolg van de transformatieopgave, kunnen zij in overleg met elkaar oplossingen creëren. Bovendien
ontwikkelt Welzijn Teylingen samen met de zorgaanbieders aanvullende algemene voorzieningen, naast de reeds bestaande algemene voorzieningen, waarvan inwoners van Teylingen gebruik kunnen maken. In de bijlage vindt u een lijst van huidige voorzieningen. Vanuit het Zorgpact wordt onderzoek gedaan naar de bestaande en gewenste zorg- en welzijnsdiensten voor ouderen. Indien voor de vraag van de inwoner geen algemene voorziening bestaat of niet geschikt is, kan de inwoner een maatwerkvoorziening vanuit de Wmo aanvragen. Zijn er regionale afspraken? Er is een regionale werkgroep Wonen, Zorg en Welzijn in de Duin- en Bollenstreek. Daarin is ook vertegenwoordiging aanwezig namens Holland Rijnland. Daarnaast is er een regionale werkgroep Toegang, waarin werkafspraken zijn gemaakt zodat de toegang tot de Wmo regionaal hetzelfde is. Vraag 2: Hoe is in uw gemeente de informatie voor de zorgvrager of de mantelzorger voor langer zelfstandig wonen georganiseerd? De gemeente Teylingen heeft een Zorgpact opgesteld in samenspraak met zorgaanbieders, woningcorporaties, welzijnsinstelling en een vertegenwoordiging van de huisartsen. Met het opstellen van het Zorgpact maakt de gemeente met deze partijen afspraken zodat oudere inwoners van Teylingen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Het doel van het Zorgpact is dat betrokken organisaties de samenwerking en afstemming met elkaar regelen. Het Zorgpact bevat een inhoudelijke visie op de zorg en het voorzieningenniveau die in Sassenheim, Voorhout en Warmond worden gewenst. Het Zorgpact is uitgewerkt in vijf projecten: 1. Zichtbaar maken van kwetsbare ouderen 2. Veilig en Comfortabel Wonen 3. Woonunit/mantelzorgunit voor achter het huis 4. Zorg- en Welzijnsdiensten 5. Dementie vriendelijke gemeente Binnenkort verschijnt de digitale Huistest. Opgeleide vrijwillige woonconsulenten kunnen indien gewenst op bezoek gaan bij inwoners thuis om via de digitale Huistest eventuele woonproblemen of mogelijkheden voor comfort en veiligheid op te sporen ten aanzien van comfort, veiligheid, inbraak- en brandpreventie. Er wordt een advies gegeven en de inwoners kunnen doorgeleid worden naar lokale ondernemers. Professionele contactpersonen in de zorg en hulpverlening, die bij de mensen thuis komen worden bewust gemaakt van eventuele woonproblemen en hun rol bij het signaleren en doorverwijzen. Ook kan men via de website van de gemeente en via het Zorgloket terecht voor informatie. Binnenkort verschijnt een regionale krant met informatie over het Sociaal Domein, die huis-aanhuis wordt bezorgd. In mei wordt een regionale informatiemarkt gehouden. Voldoet dat aan de nieuwe verantwoordelijkheid die bij hen ligt? Ja, bovengenoemde communicatieprojecten zijn erop gericht dat men straks zo lang mogelijk zelfstandig thuis kan blijven.
Zijn eventuele procedures simpel en snel? Als overheid streven we ernaar het voor inwoners zo gemakkelijk mogelijk te maken. Waar dit kan, zetten we in op deregulering en eenvoudige procedures. Een goed voorbeeld betreft de slag die we maken rond vergunningverlening. Voor wat betreft de eerder genoemde Huistest is het mogelijk een aanvraag hiervoor langs verschillende wegen in te dienen. Een zelfstandige uitvoering ervan is digitaal mogelijk. Een aanvraag voor een Wmo maatwerkvoorziening kan gedaan worden bij het Zorgloket of door het opsturen van een meldingsformulier. Ook hier trachten de coördinatoren van het loket de procedures zo simpel mogelijk te houden. Is doorverwijzing (via internet) naar de relevante organisaties voor zorg en welzijn goed (begrijpelijk, simpel) geregeld? Inwoners kunnen via het Zorgloket en via Het Gesprek doorverwezen worden naar relevante organisaties voor zorg en welzijn. In 2015 wordt onderzoek gedaan naar de wens en de mogelijkheden voor sociale wijkteams om doorverwijzing zo dicht mogelijk bij de inwoner te brengen. Vraag 3: zijn er in de toekomst voldoende geschikte woningen in uw gemeente? In de nieuwe Woonvisie voor Teylingen wordt rekening gehouden met de maatschappelijke ontwikkelingen en de woonconsequenties voor kwetsbare groepen. Deze consequenties werken door in de nieuwbouw- en renovatieprojecten. Daarnaast worden afspraken gemaakt met de woningcorporaties hierover. Ook wordt in de Woonvisie verwezen naar bestaande regionale afspraken. Via nieuwbouw breiden we het aandeel nultreden woningen uit naar appartementen, patiowoningen of gezinswoningen die aanpasbaar zijn. We reserveren gunstig gelegen nieuwbouwlocaties voor de bouw van volledig rolstoelgeschikte woningen. We maken meerjarenafspraken met de corporaties over het opplussen (woningen verbeteren en aanpassen op een manier dat zij geschikt worden om daarin langdurig te blijven wonen, ook op hoge leeftijd) van huurwoningen en woonomgeving. Via het project Veilig en Comfortabel wonen willen de Zorgpact partners vitale en actieve oudere inwoners bewustmaken van de noodzaak om de eigen woning comfortabel en veilig te maken. Heeft u met bestaande partijen goede afspraken gemaakt voor alle verschillende doelgroepen? Wij willen komen tot een aanbod aan combinaties van wonen en zorg voor diverse doelgroepen (kwetsbare ouderen, GGZ groepen, maatschappelijke opvang) waarbij iedereen goed kan blijven wonen in de eigen kern. In Warmond faciliteren we de realisatie van een kleinschalige beschermde woonvorm met een aanbod aan zorgdiensten waar ook omwonenden gebruik van kunnen maken. We stimuleren particuliere initiatieven voor de realisatie van woonzorgvoorzieningen en diensten. We informeren bewoners over de mogelijkheid voor het uitbreiden van woningen aan de tuinzijde ten behoeve van mantelzorg. We gaan flexibel om met verzoeken. We onderzoeken de mogelijkheid om mantelzorg in de buurt te faciliteren, bijvoorbeeld door mantelzorgers voorrang te geven binnen het woonruimte-verdelingssysteem.
Met de centrumgemeente Leiden zijn in regionaal verband afspraken gemaakt over het bieden van een tijdelijk verblijf aan mensen zonder dak boven hun hoofd, gekoppeld aan zorg en begeleiding en/of het verhelpen van een crisis. Het betreft mensen die al dan niet gedwongen de thuissituatie hebben verlaten en niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving. Zijn er aanspreekpunten voor (kleinschalige) nieuwe initiatieven om voet aan de grond te krijgen? Een deel van de groep kwetsbare ouderen (maar ook andere kwetsbare doelgroepen) die voorheen nog intramuraal konden wonen, wordt nu gedwongen zelfstandig te blijven wonen (ZZP3 en ZZP4). Voor deze groep faciliteert de gemeente kleinschalige woon/zorg initiatieven en stelt zich flexibel op ten aanzien van particuliere initiatieven. Een voorbeeld hiervan is Ons Thuis, een kleinschalig particulier woonzorghuis in Voorhout voor ouderen met dementie. Er is geen specifiek aanspreekpunt. De gemeente staat open voor elk nieuw initiatief. Arno van Kempen Wethouder Welzijn en Zorg
Algemene Voorzieningen Welzijn Teylingen: - Computerpleinen - Computercursussen - Meer bewegen voor ouderen/meer bewegen in het water - Lees café in de bibliotheek voor medioren en senioren - Inloophuis, huiskamer voor iedereen - Rouw- en verlies café - Persoonsalarmering - Telefooncirkel voor gezelligheid en veiligheid - Hulp bij thuisadministratie, financiële ondersteuning, hulp bij schulden - Service aan huis voor kleine klusjes in en om het huis - Kledingreparatie - Boodschappenhulp - Begeleiding naar ziekenhuis - Instellen van tv kanalen - Uitleg ingewikkelde apparaten - Vervoer en begeleiding via Welzijn Teylingen naar en van het ziekenhuis - Aanmelden als mantelzorger voor nieuws over mantelzorg - Mantelzorgondersteuning (jong en volwassenen) - Respijtzorg - Mantelzorghuiskamer - Buurtkamer - Repaircafe - Vrijwilligers ondersteuning - Vrijwilligers vacaturebank - Rolstoelpool/scootmobielpool - Individuele ondersteuning - Opbouw sociaal netwerk