Afvalscheiding Afvalprofiel peiljaar 2010 Gemeente Oktober 2011 Opgesteld door: CyclusManagement Definitief
Inleiding Dit is het afvalprofiel van gemeente. Het betreft een op maat gesneden rapportage waarin de afvalprestaties van worden vergeleken met het benchmarkgemiddelde van vergelijkbare gemeenten (gemeenten met stedelijkheidsklasse 2). Een volledige prestatievergelijking is opgenomen in de kringrapportage. Hoe scoort op de afvaldriehoek? De afvalprestaties worden bezien en beoordeeld vanuit vier invalshoeken, ook wel prestatiegebieden genoemd: milieu (afvalscheiding), kosten, dienstverlening en regie. Hieronder kunt u in één oogopslag nagaan hoe uw gemeente scoort op de vier prestatiegebieden, en hoe deze scores zich verhouden tot de benchmark. Prestatiegebied Milieu (% bronscheiding) 66% 50% Kosten ( per aansluiting) 172 188 Dienstverlening (score) 289 284 Regie (score) 17 16 beter dan de benchmark gelijk aan de benchmark (binnen 5% van het gemiddelde) slechter dan de benchmark Leeswijzer Op de bladzijden hierna worden de prestatiegebieden verder uitgediept. Per prestatiegebied worden de onderliggende subprestatie-indicatoren gepresenteerd, en aangegeven hoe de gemeente het doet ten opzichte van de benchmark. Op de laatste pagina worden de prestaties tegen elkaar afgewogen en wordt er een analyse op hoofdlijnen geformuleerd. Afvalscheiding Pagina 2
Milieuprestaties Hoofdprestaties 0,8 0,6 0,4 0,2 0 totaal HHA GHA 300 250 200 150 100 50 - Hoeveelheid restafval Restafval totaal Restafval HHA Restafval GHA spercentage totaal 66% 50% spercentage HHA 64% 45% spercentage GHA 71% 70% Hoeveelheid restafval tot (kg/inw) 156 249 - fijn restafval 124 216 - grof restafval en verb. restafval 32 33 CO2-reductie totaal (in kton) 24,9 Milieuprestaties per deelstroom Inzamelgegevens (in kg/inw) Scheidingspercentages Restafval 124,0 216,1 Gft 89,2 77,0 67% 53% Papier 77,7 63,8 88% 68% Glas 33,0 22,3 90% 69% Textiel 1,3 4,6 24% 37% Kunststof verpakkingsafval 12,5 5,2 43% 12% Blik 1,4 0,2 29% 4% Drankenkartons 5,7 0,7 73% 12% Luiers/incontinentiemateriaal 0,0 0,1 0% 1% Grof huishoudelijk restafval 31,9 29,1 Verbouwings restafval 0,0 3,4 Electr(on)ische apparatuur 5,2 4,4 Overige metalen 2,9 5,4 Grof tuinafval 17,8 11,4 Bruikbare goederen 4,8 1,6 Puin 21,4 19,7 Hout 18,3 22,8 Asbest 0,4 0,4 KCA 1,0 1,2 Grond 6,3 7,6 Vlakglas 0,0 0,2 Bladafval 0,0 0,0 Overig gescheiden grof afval 0,0 2,8 Het scheidingspercentage is de gescheiden ingezamelde hoeveelheid gedeeld door de som van de gescheiden hoeveelheid en de hoeveelheid van die specifieke component die nog in het restafval aanwezig is. Hiervoor is inzicht nodig in de samenstelling van het restafval. Dit inzicht kan worden verkregen door de uitvoering van een sorteeranalyse. Indien geen sorteeranalyses zijn verricht zijn de scheidingspercentages niet vast te stellen. Afvalscheiding Pagina 3
Milieuprestaties 2006 t/m 2010 Hoeveelheid restafval 1 300 0,8 250 0,6 0,4 0,2 0 2006 2007 2008 2009 2010 200 150 100 50-2006 2007 2008 2009 2010 Inzamelgegevens (in kg/inw) 2006 2007 2008 2009 2010 Trend Restafval 131 134 138 130 124 Gft 93 93 93 95 89 Papier 80 85 84 79 77,7 Glas 31,4 32,4 33,4 33,6 33,0 Textiel 1,6 1,4 1,5 1,3 1,3 Kunststof verpakkingsafval 9,6 7,7 7,4 9,0 12,5 Blik 1,6 2,0 2,1 1,4 1,4 Drankenkartons 2,3 4,3 5,0 5,6 5,7 Luiers/incontinentiemateriaal 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Grof huishoudelijk afval restafval 37 36 34 32 32 Grof huishoudelijk afval gescheiden 91 92 88 83 78 De richting van de trend - aangegeven door de pijl - wordt bepaald door het jaar 2010 te vergelijken met het gemiddelde van de jaren 2006 t/m 2009. Afvalscheiding Pagina 4
Kostenprestaties Hoofdprestaties Afvalbeheerkosten 200 150 100 50 - Totale kosten Inzamelkosten Verwerkingskosten Indirecte kosten Kosten per aansluiting Totale afvalbeheerkosten per aansl. 172 188 - waarvan inzamelkosten 108 96 - waarvan verwerkingskosten 29 63 - waarvan indirecte kosten 35 29 Inzamelkosten per deelstroom Kosten per aansluiting Kosten per ton Restafval en gft 68,5 47,5 163 76 Papier 11,1 8,4 73 60 Glas 3,0 1,8 47 36 Kunststof verpakkingsafval - 6,2-1,4-250 - 87 Overige deelstromen HHA 3,8 1,3 Grof afval halen 0,0 5,7 0 285 Grof afval brengen (milieustraat) 20,8 20,7 98 96 Opbrengsten particulieren (milieustraat) 0,0-0,7 Inzamelmiddelen 7,0 13,0 Verwerkingskosten per deelstroom Kosten per aansluiting Kosten per ton Restafval 28,2 56,9 115 120 Gft 8,2 9,4 46 57 Papier - 13,2-10,4-86 - 76 Glas - 0,1-0,5-2 - 10 Kunststof verpakkingsafval 0,0 0,0 0 3 Overige deelstromen HHA 1,1-0,6 Grof huishoudelijk afval 4,8 8,2 22 36 Afvalscheiding Pagina 5
Prestaties dienstverlening Hoofdprestaties Totaalscore dienstverlening 289 284 - haalgelegenheid 130 128 - brenggelegenheid 146 144 - motivatiebeïnvloeding 7 6,6 - capaciteitsbeïnvloeding 5 5,6 De dienstverleningsscore geeft een indicatie van de omvang van het servicepakket dat de gemeente aanbiedt aan haar burgers. Er wordt onderscheid gemaakt naar vier dienstverleningsaspecten: haalgelegenheid, brenggelegenheid, motivatie en capaciteit. De scores zijn bepaald op basis van vragen-score lijsten die door de gemeenten zelf zijn ingevuld. Haalgelegenheid per deelstroom Dekkingsgraad Ophaalfrequentie (aantal keer per jaar) Score Restafval zakken 98% 10% 26 46,2 25,5 Restafval minicontainers 0% 55% 0 27,7 0,0 Restafval duobakken 0% 9% 0 52,0 0,0 Gft zakken 0% 0% 0 0,0 0,0 Gft minicontainers 100% 63% 26 28,1 26,0 Gft duobakken 0% 9% 0 52,0 0,0 Papier los 100% 55% 12 17,5 12,0 Papier kratje 0% 0% 0 0,0 0,0 Papier (blauwe) minicontainers 0% 29% 0 14,4 0,0 Glas 0% 6% 0 26,0 0,0 Textiel 100% 71% 4 8,0 4,0 Kunststof verpakkingsafval 0% 32% 0 14,9 0,0 Blik 0% 6% 0 26,0 0,0 Drankenkartons 0% 0% 0 0,0 0,0 Luiers/incontinentiemateriaal 0% 0% 0 0,0 0,0 Grof huishoudelijk restafval 100% 100% A 12,8 12,0 Grof tuinafval 100% 87% A 9,9 12,0 Elektr(on)ische apparatuur /metalen 100% 72% A 11,0 12,0 Verbouwingsafval 100% 23% A 2,5 12,0 Bruikbare goederen 100% 66% A 7,8 12,0 KCA 100% 63% 2 6,8 2,0 Kerstbomen 100% 71% 1 3,8 1,0 Totaalscore haalgelegenheid 130,5 De score geeft een indicatie van de intensiteit waarmee huishoudelijk afval wordt ingezameld. De score wordt berekend door de inzamelfrequentie (aantal haalrondes per jaar) te vermenigvuldigen met de dekkingsgraad. Indien op afroep wordt ingezameld wordt een vaste score van 12 punten toegekend. Afvalscheiding Pagina 6
Brenggelegenheid per deelstroom Dekkingsgraad Dichtheid (aantal hh per voorziening) Score Restafval 2% 26% 41 32 0,7 Gft 0% 8% 0 68 0,0 Papier 100% 63% 1037 3044 9,6 Glas 100% 85% 1037 707 9,6 Textiel 100% 85% 20045 3573 0,5 Kunststof verpakkingsafval 100% 68% 1037 850 9,6 Blik 100% 17% 1037 35367 9,6 Drankenkartons 100% 17% 1037 1518 9,6 Luiers/incontinentiemateriaal 0% 20% 0 4253 0,0 Blad(korven) 100% 24% 847 922 11,8 Tuinafval wijkdepots 0% 0% 0 0 0,0 Aantal huishoudens per milieustraat 20.045 28.733 49,9 Hoeveel afvalstromen worden geaccepteerd op de milieustraat? 19 22 19,0 Hoeveel uur is de milieustraat open op doordeweekse dagen? 40 37 8,0 Hoeveel uur is de milieustraat open op zaterdag? 8 7 8,0 Totaalscore brenggelegenheid 146,1 De score geeft een indicatie van de intensiteit van de brengvoorzieningen die de gemeente beschikbaar stelt voor het zelf wegbrengen van huishoudelijk afval. De score wordt berekend door de dichtheid van de brengpunten (in aantal brengpunten per 10.000 huishoudens). Voor grof huishoudelijk afval (de milieustraat) is een aangepaste scoreberekening, waarbij openingstijden, aantal deelstromen, etc. scorebepalend zijn. Motivatie Het scheiden van huishoudelijk afval wordt financieel gestimuleerd (door diftar of beloningacties) Gft-scheiding wordt financieel gestimuleerd (door diftar) Gescheiden brengen van grof huishoudelijk afval naar de milieustraat is goedkoper dan laten ophalen Er zijn afgelopen jaar motivatiecampagnes voor gft-scheiding gehouden Er zijn afgelopen jaar motivatiecampagnes voor kunststofafval gehouden Er zijn afgelopen jaar motivatiecampagnes voor papier en glasscheiding gehouden Er zijn afgelopen jaar motivatiecampagnes voor de milieustraat uitgevoerd Er wordt structureel gehandhaafd op correct gescheiden aanbiedgedrag Inzamelmiddelen voor gft worden vanuit gemeentewege regelmatig gereinigd (inwendig gewassen) Burgers worden regelmatig ingelicht omtrent het voorkomen van stankoverlast bij gft-scheiding Verzamelcontainers voor restafval worden periodiek gereinigd (inwendig gewassen) Resultaten gescheiden inzameling worden regelmatig teruggekoppeld naar burgers Capaciteit Ieder huishouden krijgt jaarlijks een afvalkalender in de bus Er vindt actuele informatievoorziening plaats via internet Er vindt actuele informatievoorziening plaats via krant of nieuwsbrief Burgers hebben de mogelijkheid om grofafval via internet aan te melden Er worden jaarlijks voorlichtingsacties en/of -afvalcampagnes gehouden Er is een telefonisch meldpunt voor afvalvragen en -klachten Bij motivatie en capaciteit wordt nagegaan in welke mate de gemeente burgers stimuleert om afval gescheiden aan te bieden (motivatie) en in welke mate de burgers worden voorgelicht en geïnformeerd over afvalscheiding (capaciteit). Afvalscheiding Pagina 7
Regieprestaties Hoofdprestaties Totaalscore regie 17 16 Te onderscheiden naar: - beleidsregie 6 7 - burgerregie 5 3 - informatiesturing 6 6 Opdrachtgeversregie 6 5 Score geeft een indicatie van de mate waarin regie wordt gevoerd of sturing wordt gegeven aan het afvalbeheer. Er worden 4 regie-aspecten onderscheiden: beleidsregie (beleidsvoering), burgerregie (burgergerichtheid), informatiesturing (bijsturing op basis van managementinformatie) en opdrachtgeversregie (aansturing van de uitvoering). De score voor opdrachtgeversregie telt niet mee in de totaalscore. Beleidsregie Er heeft de afgelopen 5 jaar een uitvoerige beleidsevaluatie plaatsgevonden Er is een actueel afvalbeleidsplan voor huishoudelijk afval vastgesteld Kaders en ambities t.a.v. huishoudelijk afval zijn door de Raad vastgesteld Er worden regelmatig (eens per 2 jaar) afvalsorteeranalyses voor fijn restafval uitgevoerd Er worden regelmatig afvalsorteeranayses voor grof restafval uitgevoerd Er wordt periodiek (eens per 5 jaar) een bewonersonderzoek (enquête., tevredenheidspeiling) uitgevoerd Er is acceptatie- en tarievenbeleid vastgelegd voor grof huishoudelijk afval Gemeente voert actief handhavingsbeleid t.a.v. het correct gescheiden aanbieden van huishoudelijk afval Burgerregie Gemeente onderhoudt actief contact met bewonersorganisaties Gemeente maakt gebruik van buurtpanels Op basis van bewonersconsultatie wordt de afvalinzameling geoptimaliseerd Er is een klachtenprotocol aanwezig Afvalklachten worden geregistreerd en regelmatig op soort geanalyseerd Kwaliteitseisen afvalinzameling zijn bekend bij burgers Informatiesturing Inzamelgegevens worden per deelstroom en inzamelwijze geregistreerd Er vindt registratie van aanbiedgedrag plaats Er vindt registratie van bezoekers milieustraat plaats (aantal per dag) Prestatie-indicatoren maken deel uit van Planning & Control cyclus Er vindt uren- en kostenregistratie per inzamelactiviteit plaats Er bestaat goed inzicht in de doelmatigheid van de verschillende inzamelactiviteiten Gemeente voert actief contractmanagement met verwerkers en leveranciers Opdrachtgeversregie Tussen opdrachtgever en uitvoerende dient/afdeling is een contract (DVO, SLA) afgesloten Rollen en verantwoordelijkheden tussen opdrachtgever en uitvoerder zijn helder beschreven en afgebakend Er zijn controleerbare kwaliteitseisen afgesproken (bijv. mbt verzamelcontainers) Kwaliteitseisen worden regelmatig gecontroleerd dmv kwaliteitsrondes De inzamelende dienst stelt periodiek een rapportage op met de geleverde diensten en hoeveelheden afval Kosten worden verrekend op resultaatbasis Afvalscheiding Pagina 8
Analyse op hoofdlijnen Analyse Algemeen oordeel zet de positieve trend van de afgelopen jaren voort. De milieuprestaties (afvalscheiding) nemen toe, de afvalbeheerkosten nemen mede daardoor af. manifesteert zich al jaren als koploper in de benchmark, waarbij het diftarsysteem een belangrijke rol speelt. Ook de dienstverlening is uitstekend. Hetzelfde geldt voor de afvalregie. Milieuprestaties In het afgelopen jaar is het bronscheidingspercentage verder toegenomen van 65 naar 66%. De hoeveelheid restafval is ten opzichte van 2009 afgenomen met 4% tot 156 kilo per inwoner. Vergeleken met de benchmark doet het uitstekend, en manifesteert de gemeente zich al jaren als koploper. Succesfactor is de dure zak die heeft ingevoerd. Hierdoor wordt afvalscheiding financieel gestimuleerd. Dit geldt ook voor de scheiding van kunststof verpakkingsafval. Daar waar in 2009 nog gemiddeld 9 kilo per inwoner werd ingezameld, is dat nu 12,5 kilo: een toename van bijna 40%. De scheiding van grof huishoudelijk afval is prima: 71% van het grof huishoudelijk afval wordt gescheiden ingezameld ten behoeve van hergebruik en nuttige toepassing. Het benchmarkgemiddelde ligt op 70%. Kostenprestaties De totale afvalbeheerkosten van zijn verder afgenomen van 177,- naar 172,- per aansluiting. Dit kan voornamelijk worden toegeschreven aan het gunstige verloop van de kunststofinzameling (en de vergoedingen die daarvoor worden ontvangen). Ten opzichte van de benchmark onderscheidt zich op lage verwerkingskosten. Door de dure restafvalzak heeft de gemeente relatief weinig te verwerken restafval, waardoor de verwerkingskosten per aansluiting laag kunnen worden gehouden. Prestaties dienstverlening De haal- en brengfaciliteiten die zijn burgers biedt voor huishoudelijk afval zijn zeer goed. Met name de haalvoorzieningen voor grof huishoudelijk afval. Praktisch elke deelstroom - grof restafval, verbouwingsafval, bruikbaar huisraad en grof tuinafval - wordt in een aparte route gescheiden opgehaald. Voor de meeste fracties moet wel betaald worden. Daarnaast zijn er brengvoorzieningen voor praktisch elke denkbare droge component, waaronder voor blik, drankenkartons, kunststoffen, etc. Prestaties regie voert goede regie op het productveld huishoudelijk afval. Op enkele punten zijn nog verbeteringen mogelijk. Afvalscheiding Pagina 9