Baloise Safety Challenge 28-04-2016 1
Ongevallen in de bouw De bouw draagt nog steeds het negatieve vooroordeel van een gevaarlijke sector te zijn Terecht, de cijfers bevestigen 2
Statistieken FAO Ongevallen in de bouw Fonds van ArbeidsOngevallen Nace 41 = bouwen van gebouwen Nace 42 = weg en waterbouw Nace 43 = gespecialiseerde bouwwerken 3
Statistieken FAO Ongevallen in de bouw 2014, voor gans de bouw (41+42+43) 271.300.000 uren 10.370 ongevallen Waarvan 16 dodelijke! 311.00 verloren dagen Fg = 38,22 Eg = 1,15 Eigenlijk deed geen enkele sector het slechter Bosbouw (03): fg=45,51; maar geen dodelijke ongevallen op 1miljoen uren Vervoer over water (50): fg=38,16; maar één dodelijk ongeval op 1,7milj u. BEHALVE interim (78): fg=41,77 maar lagere Eg (0,86) op 178 miljoen uren 4
Gevolg van een ongeval Elk ongeval kost : Gezondheid of fysieke mogelijkheden Tijdelijk letsel Blijvend letsel Overlijden Imago Tijd Geld 5
Kost van een arbeidsongeval Directe kosten Indirecte kosten : 4 x hoger Directe kosten Kosten die verzekerbaar zijn: medische kosten, hospitalisatie, loon zonder prestatie, uitbetalingen bij blijvend letsel of een dodelijk ongeval Indirecte kosten Ontelbare niet-verzekerbare kosten: stilstaande productie, imagoverlies, onderzoek, storingen, vervangen van personeel, administratie, boetes etc. Bron : Heinrich De gemiddelde directe en indirecte kosten van een arbeidsongeval liggen tussen de 10.000 en 20.000. 6
7 Imago verlies
Menselijk leed Belangrijker dan geld Philip Daelemans 8
Belangrijkste oorzaken Drie belangrijkste oorzaken van dodelijke ongevallen in 2009 (navb): Vallen van personen Uitglijden of struikelen met val Val van voorwerp op slachtoffer 9
Belangrijkste oorzaken Deze grafiek toont Gebrek aan orde en netheid als oorzaak Maar Gebrek aan orde en netheid is evenzeer een indicator van andere problemen (termijn, kwaliteit, ) 10
Buitenlandse werknemers Beschikken niet over cijfermateriaal Gevoel op de werf: Werken minder veilig Waarom? Verschil in cultuur Moeilijke communicatie Niveau van opleiding Verschil in veiligheidsbewustzijn 11
Veiligheidsbewustzijn Alle organisaties maken een zelfde evolutie door: In functie van hun eigen groei en maturiteit En in functie van de Socio-ecomische evolutie Bij het begin van de industriële revolutie waren machines minder veilig dan nu. Wetgeving zorgt er ondertussen voor dat we enkel veilige machines kunnen aankopen. Momenteel evolueert de wetgeving van een middelen wetgeving naar een kader wetgeving. Waar vroeger het ARAB de punten en komma s voorschreef, is er nu de CODEX die voorschrijft een dynamisch risicobeheersingssysteem te implementeren, d.i. een systeem dat op zichzelf groeit en continue verbetert, een echt managementsysteem 12
Veiligheidsbewustzijn Drie fases te onderscheiden binnen deze evolutie: Eerste fase: techniek Fase waarin vooral naar techniek gekeken wordt om de werkomstandigheden beter te maken: Fysieke afscherming van gevaren 13
Veiligheidsbewustzijn Tweede fase: Organisatie Fase waarin vooral naar de organisatie en het systeem gekeken wordt: Procedures, opleidingen en werkinstructies moeten ervoor zorgen dat techniek correct gebruikt wordt 14
Veiligheidsbewustzijn Derde fase: Gedrag Fase waarin Wg de Wn wil motiveren om de beveiligde machines te gebruiken zoals ze tijdens hun opleiding geleerd hebben. 15
Veiligheidsbewustzijn Als bedrijfsleider vragen we ons soms af, n.a.v. een ongeval: De machine was voorzien om veilig te gebruiken (=techniek). Het slachtoffer heeft een goede opleiding genoten (=systeem). En toch is er een ongeval gebeurd. Waarom vertoonde het slachtoffer niet het juiste gedrag? 16
Gedrag Gedrag Wordt beïnvloed door eigen emotie Eigen positieve en negatieve ervaringen maken dat Wordt beïnvloed door groep De druk van de groep maakt dat Wordt beïnvloed door omgeving Het wordt algemeen aanvaard om Inwerken op gedrag vraagt ook andere aanpak Geen schoolse opleidingen 17
Gedrag Gedrag veranderen binnen Willemen Groep: Opleidingsdag voor alle arbeiders Veiligheid gerelateerd aan groepswaarden Veiligheid en communicatie Veiligheid en vertrouwen Video opleidingsdag 18
Risk Management Kader creëren om risico s te beheersen Vaststellen van risicomanagementbeleid Bepalen verantwoordelijkheden Integratie in bestaande processen organisatie Middelen Vaststellen van mechanismen voor interne en externe communicatie en rapportage ISO 31000 Proces uitschrijven Risico identificatie Risico analyse Risico evaluatie = Risico beoordeling December 8, 2009
December 8, 2009
Proces Risk Management Willemen Groep 1ste Risicoanalyse door calculatie voor opstart Project Tijdens overdracht van calculatie naar uitvoering gebeurt verdere analyse door projectleiding en riskmanager Uit bespreking risico s -> maatregelen om risico s in te perken Maatregelen dienen getroffen te worden op de werf en gecontroleerd te worden door PL Opvolging + evaluatie maatregelen met projectleiding -> volgens bouwfase Maandelijkse werkgroep met vertegenwoordigers van alle interne diensten -> monitoring risk management Tijdens werf controles door verzekeraar, Directie, preventieadviseur, riskmanager December 8, 2009
Resultaat Risk Management Daling directe schadekosten Daling schadefrequentie Daling indirecte schadekosten (personeelkost, boetes, vertragingen planning, ) Betere voorwaarden verzekeringspolis (Ba + ABR) en goedkopere premie Garantie kwaliteit projecten voor bouwheer -> ISO 31000 December 8, 2009
Resultaat Willemen Groep We kunnen als sector beter doen, door: Betrokkenheid directie Opleiding en Sensibilisering leidinggevenden Toekennen van middelen Opleiding en Sensibilisering van werknemers 23
Wat is een veilige werf? Ordelijke en nette werf Werf waar veilig op hoogte gewerkt wordt Werf waar machines gekeurd zijn en werknemers juiste opleiding hebben gehad Werf waar werknemers juiste gedrag vertonen en onderling goed communiceren 24
Verbod op ladders Evident dat werken op hoogte gevaarlijk is Op een ladder is dat zeker zo Geen bescherming, geen leuning, Nochtans komt dit onveilig gedrag vaak voor Binnen Willemen Groep Paal en perk aan te stellen Gebruik van ladder duidelijk te omschrijven 25
Verbod op ladders Werken op hoogte enkel met: Trapladder Hoogtewerker, schaarlift, Rolstelling, stelling, Toegang tot lager/hoger niveau Trappentoren Mobiele trap Hoe minder ladders op de werf, hoe beter! 26
Verbod op ladders Ladder enkel toegelaten Toegangsmiddel Maximaal 3m hoog Vastgemaakt, en één meter uitstekend 27
GO FOR ZERO Elk ongeval kan voorkomen worden, als Individu gemotiveerd Groep gemotiveerd Samenleving gemotiveerd Willemen Groep heeft dit reeds bewezen: Franki Construct, 2012, Fg=0 Cosimco, 2015, Fg=0 = 12 maanden zonder ongeval met verlet 28
Toezicht op het Welzijn op het Werk (TWW) François LEBEAU ir FOD Werk, Arbeid en Sociaal Overleg DG Toezicht op het Welzijn op het Werk (TWW)
Inhoud van de presentatie Voorstelling van de dienst TWW Toezicht op de Bouwsector Resultaten van eerdere campagnes
Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg Voorzitter directiecomité Stafdienst personeel en organisatie Diensten van de voorzitter Stafdienst budget en beheerscontrole Stafdienst ICT Collectieve arbeidsbetrekkingen Individuele arbeidsbetrekkingen Toezicht op de sociale wetten Humanisering van de arbeid Toezicht Welzijn op het Werk Werkgelegenheid en arbeidsmarkt Toezicht op het Welzijn op het Werk (TWW)
TWW In 2004, fusie Medische Arbeidsinspectie en Technische Arbeidsinspectie Welzijn op het werk Wet van 4 augustus 1996 met betrekking tot het welzijn van de werknemers tijdens de uitvoering van hun werk + KB Veiligheid op het werk; Bescherming van de gezondheid van de werknemer op het werk; Psychosociale aspecten van het werk; Ergonomie; Hygiëne op het werk; Verfraaiing van de arbeidsplaatsen; Milieumaatregelen van de onderneming, voor wat hun invloed op de punten hierboven betreft.
Sociale inspecteurs TWW Inspectie van de arbeidsomstandigheden Ondernemingen en werven Klachten Initiatieven Doelgerichte campagnes Juridische dossiers: Arbeidsongevallen, Pesten Acties Mondelinge en schriftelijke waarschuwingen Regularisatietermijnen opleggen Organisatorische maatregelen opleggen (Preventiediensten en werfcoördinatie) Tijdelijk of definitief verbod Bevel om werk te staken en arbeidsplaats te ontruimen
TWW Ongeveer 140 inspecteurs op het terrein Geografische verdeling van het gebied 8 regionale directies SEVESO Laboratorium voor industriële toxicologie
TWW Toezicht op de wetgeving ter bescherming van de werknemers Iedereen moet na zijn werkdag in goede gezondheid naar huis kunnen gaan! Preventie-principes gebaseerd op risicoanalyse Systematische aanpak en Dynamisch risicobeheersingssysteem Contactpunten Externe preventiediensten NAVB Beroepsvereniging Bouw Verzekeraars
Concrètement
Toezicht op de Bouwsector Feit: veel ongevallen in de bouwsector Vraagt een permanente opvolging Elke dag op het terrein (reactief) Beperkt aantal medewerkers TWW Beleid TWW Zichtbaarheid vergroten Sectoraanpak Keuze bouw: bliksemacties Focus op de grootste gevaren Nultolerantie voor deze focus Ambitie om invloed uit te oefenen op sector
Bliksemacties Nationale campagne van een dag Niet aangekondigd Alle inspecteurs TWW op werven Bepaalde aspecten systematisch gecontroleerd Repressieve maatregelen
Bliksemacties 2013 3 campagnes Vallen van hoogte Aardverschuiving bij graafwerken Elektrocutie en gevaarlijke machines
Bliksemacties 2015 1 campagne 1 focus: vallen van hoogte Voor de huidige campagne van de NAVB Nulmaatregel
Bliksemacties 2016-2017
Resultaten bliksemacties Helaas vergelijkbare resultaten 60 tot 80 % van de gecontroleerde aspecten niet in orde 50% van de werkfasen stopgezet Basis arbeidssituaties: werf eengezinswoning
Dank u wel voor uw aandacht!
Safety Challenge Baloise Arbeidsongevallen
Inleiding 48
IJsbergtheorie Bijna-ongevallen moeten we beschouwen als waarschuwingen. Het is dus belangrijk dat deze (schriftelijk) gemeld worden => meldingsformulier Bv. steen valt van stelling vlak naast hoofd werknemer. 49
Wat te doen als werkgever en waarom? Arbeidsongevallenverzekering afsluiten Wettelijk verplicht Vergoedt ongevallen personeel tijdens werk en woon-werk Eigen interne preventiedienst oprichten (IDPBW) Verplicht voor elke werkgever! O.a. onderzoek n.a.v. arbeidsongevallen en incidenten op werkvloer Aansluiten bij externe preventiedienst (EDPBW) Verplicht indien geen eigen medische dienst Verplicht voor elke WG van C- en D-bedrijf waar de IDPBW geen preventieadviseur niveau I of II is Overnemen onderzoek arbeidsongevallen met 4 of meer dagen ongeschiktheid of ernstig 50
Een arbeidsongeval: wat nu? voorbeeld 51
Een arbeidsongeval: wat nu? Is het een arbeidsongeval? Aangifte bij arbeidsongevallenverzekeraar of via website Belgische Sociale Zekerheid Binnen de 8 kalenderdagen Ongeschiktheid < 4d vereenvoudigde aangifte via de website van de sociale zekerheid. 52
Een arbeidsongeval: wat nu? Onderzoek arbeidsongeval Doel: preventiemaatregelen nemen om soortgelijke ongevallen te vermijden < 4d ongeschiktheid onderzoek door IDPBW > 4d ongeschiktheid: Arbeidsongevallensteekkaart naar EDPBW Onderzoek door IDPBW of EDPBW (indien geen niv. I of II) Ernstig? Bij aangifte melding of via melding EDPBW (na analyse aangifte/ongevallensteekkaart) Dodelijk ongeval of blijvend letsel : zeer ernstig onmiddellijk arbeidsinspectie op hoogte brengen 53
Een ernstig arbeidsongeval: wat nu? Onmiddellijk onderzoek van ernstig arbeidsongeval Vaststellen oorzaken Voorstellen preventiemaatregelen om herhaling te voorkomen Door wie? Bevoegde preventiedienst ( = niv. I of II) van IDPBW of EDPBW Door EDPBW in C- en D-bedrijven zonder niv. I of II Verslag ofwel omstandig verslag, ofwel voorlopig verslag Binnen 10 kalenderdagen aan Arbeidsinspectie 54
Een ernstig arbeidsongeval: wat nu? voorbeeld preventiemaatregelen om soortgelijke ongevallen te vermijden!! 55
Overzicht Arbeidsongeval Aangifte verplicht Onderzoek verplicht Steekkaart verplicht Op de weg van en naar het werk Ja Door de werkgever Aan de arbeidsongevallenverzekeraar en aan de Sociale Zekerheid (desgevallend via de AO-verzekeraar) Binnen de 8 kalenderdagen Neen Neen Op de arbeidsplaats Ja Ja (de arbeidsplaats kan ook op de weg zijn) Door de werkgever Aan de arbeidsongevallenverzekeraar en aan de Sociale Zekerheid (desgevallend via de AO-verzekeraar) Binnen de 8 kalenderdagen Ook MELDING onmiddellijk aan de dienst PBW t.b.v. onderzoek! Door interne dienst PBW Door externe dienst PBW indien: - minstens 4 dagen arbeidsongeschiktheid en - geen IPA niveau I of II Ja, vanaf 4 dagen arbeidsongeschiktheid Op te maken door de bevoegde dienst PBW. Aangifteformulier mag gebruikt worden Bij ernstig arbeidsongeval: Ook MELDING onmiddellijk aan: - de interne dienst PBW, -de externe dienst PBW indien geen IPA niveau I of II, - TWW indien dood of blijvend letsel (zie voorwaarden). Bij ernstig arbeidsongeval: Door interne dienst PBW Door externe dienst PBW indien geen IPA niveau I of II Resultaten van het onderzoek op te nemen in het omstandig verslag (uitzonderlijk in een voorlopig verslag) Verslag door de werkgever ondertekend op te sturen en door TWW te ontvangen binnen de 10 kalenderdagen na het 56 arbeidsongeval Te sturen naar de afdeling medisch toezicht (van zijn externe dienst) t.b.v. opname in het gezondheidsdossier van de werknemer Minstens 10 jaar te bewaren door de werkgever