De preventie van psychosociale risico s op het werk Wet van 28 april 2014

Transcriptie

1 De preventie van psychosociale risico s op het werk Wet van 28 april 2014 Maddy Van Temsche Sociaal inspecteur TWW-OVL Kennisdirectie Psychosociologie maddy.vantemsche@werk.belgie.be

2 Inhoud Wetgeving Psychosociale risico s Collectief niveau Globale risicoanalyse PSY Specifieke risicoanalyse PSY Register van feiten GPOSGW door derden Individueel niveau Verzoek psychosociale interventie Verzoek informele psychosociale interventie Verzoek formele psychosociale interventie PSR Verzoek formele psychosociale interventie GPOSGW VP/PAPS/interne PA Arbeidsgeneesheer 2

3 Wet van 28 februari 2014 Wetgeving tot aanvulling van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk wat de preventie van psychosociale risico s betreft, waaronder inzonderheid geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk Wet van 28 maart 2014 tot wijziging van het gerechtelijk wetboek en de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk wat de gerechtelijke procedures betreft = hoofdstuk Vbis welzijnswet Koninklijk besluit van 10 april 2014 betreffende de preventie van psychosociale risico s op het werk Verschenen in BS op 28 april 2014 Inwerkingtreding 1 september

4 Psychosociale risico s Kans voor één of meerdere werknemers Psychische schade door blootstelling Samen met lichamelijke schade Elementen Arbeidsorganisatie Arbeidsinhoud Arbeidsvoorwaarden Arbeidsomstandigheden Interpersoonlijke relaties op het werk Objectief gevaar Afkomstig uit de 5 A s: organisatie, voorwaarden, verhoudingen, inhoud en omstandigheden, interpersoonlijke relaties Niet subjectieve beleving WN, niet alleen individu gebonden Werkgever heeft impact op elementen Niet privéleven of persoonsgebonden factoren 4

5 Collectief niveau 5

6 Globale RA PSY (art 3 KB) = RA PSY a priori, volledig preventief Identificatie van situaties die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico s Stress/Burn Out Conflicten GPOSGW Evaluatie van de risico s (= 5 A s) Samen met werknemers Met PAPS IDPBW indien aanwezig Met PAPS EDPBW indien complex gegeven 6

7 Globale RA PSY (art 3 KB) Algemeen principe = RA PSY maakt deel uit van de algemene RA, onderdeel DYRBS A & B bedrijven Kunnen RA PSY zelf maken indien situatie niet te complex en voldoende competentie in de onderneming aanwezig C & D bedrijven Samenwerking met EDPB aangewezen Geeft aanleiding tot algemene preventiemaatregelen WG evalueert min 1x/jaar deze maatregelen 7

8 Specifieke RA PSY (art. 6 KB) Er is een probleem vastgesteld Initiatief: Werkgever Lid van de hiërarchische lijn 1/3 werknemersvertegenwoordigers in CPBW Uitgevoerd: Samen met werknemers Samen met PAPS IDPBW indien aanwezig Samen met PAPS EDPBW indien complexe situatie Gegevens worden anoniem meegedeeld aan WG Geeft aanleiding tot collectieve & individuele maatregelen met advies PAPS indien betrokken 8

9 Register voor feiten GPOSGW door derden Bijgehouden door VP of PAPS of door PA IDPBW wanneer geen VP en PAPS extern is Uitwerken RA PSY met derden Toegang: WG, VP en PAPS, PA IDPBW Ter beschikking van TWW Bewaren gedurende 5 jaar 9

10 Individueel niveau 10

11 Verzoek psychosociale interventie Geen afbreuk aan mogelijkheid om beroep te doen op: Werkgever Lid hiërarchische lijn Lid CPBW of vakbondsafgevaardigde Interne procedure voor WN die meent psychische schade te ondervinden door PSR Informele psychosociale interventie Formele psychosociale interventie Psychosociale risico s GPOSGW 11

12 Verzoek informele psychosociale interventie = op informele wijze zoeken naar een oplossing door verzoeker en VP of PAPS Voor alle psychosociale risico s waaronder ook GPOSGW Via VP/PAPS Gesprek, interventie bij HL, verzoening tussen betrokken personen Type interventie wordt opgenomen in document 12

13 Verzoek formele psychosociale interventie PSR Altijd via PAPS, kan de interventie weigeren Geen ontslagbescherming 2 soorten: Overwegend collectief karakter WG beslist over gevolg Kan RA PSY uitvoeren volgens art. 6 Overleg met CPBW of vakbondsafvaardiging PAPS kan bewarende maatregelen adviseren ten aanzien van de verzoeker Als bepaalde voorwaarden aanwezig zijn zal dit soort verzoek behandeld worden door de PAPS volgens de procedure met individueel karakter 13

14 Verzoek formele psychosociale interventie PSR (2) Overwegend individueel karakter PAPS onderzoekt de arbeidssituatie PAPS stelt advies op Beschrijving van het verzoek en context Identificatie van gevaren voor» Verzoeker» Geheel van werknemers Elementen met positieve/negatieve invloed op situatie Voorstellen van collectieve en individuele preventiemaatregelen Voorstellen van collectieve preventiemaatregelen om herhaling in andere situaties te voorkomen 14

15 Verzoek formele psychosociale interventie GPOSGW Altijd via PAPS, kan klacht weigeren Ontslagbescherming PAPS kan bewarende maatregelen adviseren bij ernstige feiten Onderzoek en advies zoals voorheen PAPS verplicht om TWW in te schakelen als: WG bewarende maatregelen niet treft WG geen (geschikte) maatregelen treft na het advies EN Er is ofwel een ernstig en onmiddellijk gevaar voor de werknemer Ofwel is de aangeklaagde werkgever of een lid van het leidinggevend personeel TWW opnieuw inzage in getuigenverklaringen 15

16 VP/PAPS/interne PA 16

17 Aanstelling Vertrouwenspersoon Op initiatief van de werkgever Op vraag van alle werknemersvertegenwoordigers in het CPBW Procedure Zoals vroeger Verwijdering uit de functie : Op initiatief van de werkgever en na akkoord alle werknemersvertegenwoordigers in het CPBW Op vraag van alle werknemersvertegenwoordigers in het CPBW en na akkoord van de werkgever 17

18 Vertrouwenspersoon (2) Ten minste één VP in de onderneming indien PAPS behoort tot EDPBW en werkgever stelt meer dan 20 werknemers te werk Onverenigbaarheden Geen werkgevers- werknemersvertegenwoordiger in ondernemingsraad of CPBW Geen lid van de vakbondsafvaardiging Niet behoren tot het leidinggevend personeel Geen kandidaat voor verkiezingen personeelsafgevaardigden Geen preventieadviseur-arbeidsgeneesheer 18

19 Vertrouwenspersoon (3) Indien geen expliciete aanduiding van vertrouwenspersoon worden opdrachten vervuld door PAPS Preventieadviseur IDPBW behalve indien: Werkgever zelf de functie van preventieadviseur uitoefent = onderneming met minder dan 20 werknemers Betrokkene dit weigert Het CPBW dit weigert = informatieopdracht 19

20 Vertrouwenspersoon (4) Beschikken over vaardigheden en kennis Verplichte opleiding binnen 2 jaar na aanstelling Verbetering van kennis door supervisies (1 x per jaar) Overgangsregeling VP is aangeduid en heeft al opleiding gevolgd Functie kan verder worden uitgeoefend VP is aangeduid en heeft nog geen opleiding gevolgd Binnen 2 j opleiding volgen (te rekenen vanaf 1/09/14) 5 j ervaring als VP kunnen aantonen op 1/09/14 20

21 Vertrouwenspersoon (5) Rechten vertrouwenspersoon Vroegere situatie + Beroep doen op PAPS Verzoek heeft betrekking op werkgever zelf of lid hiërarchische lijn Interventie kan zijn autonomie in gedrang brengen Interventie kan hem nadeel berokkenen 21

22 Preventieadviseur psychosociale aspecten Idem als vroeger, maar uitgebreid tot alle PSR Nieuwe onverenigbaarheid: geen lid zijn vakorganisatie en geen lid zijn van het leidinggevend personeel Leidinggevend personeel betreffen de personen die belast zijn met het dagelijks bestuur van de onderneming of instelling die gemachtigd zijn om de werkgever te vertegenwoordigen en te verbinden, alsmede de personeelsleden, onmiddellijk ondergeschikt aan die personen, wanneer zij eveneens opdrachten van dagelijks bestuur vervullen. 22

23 Interne preventieadviseur Deelname aan analyse van de oorzaken van PSR Kennis nemen van en advies verlenen over de elementen van de 5 A s die aanleiding kunnen geven tot PSR Informatieopdracht indien geen VP Onderzoek EAO: rekening houden met oorzaken van psychosociale aard (gebruik checklist AO en psychosociale factoren) 23

24 Arbeidsgeneesheer 1 x per jaar aan WG en PAPS elementen meedelen als gevolg van gezondheidstoezicht die nuttig zijn voor evaluatie van preventiebeleid Aantasting van de gezondheid WN WN informeren over mogelijkheid van interventie door PAPS of VP Mits akkoord van WN Kan zelf de PAPS informeren Overleg met PAPS over mogelijkheid van ander werk of aanpassing van de werk post indien nodig ingevolge PSR Kan advies van PAPS ontvangen 24

25 Websites Publicaties: Allerlei brochures - Tools en goede praktijken : Knipperlichten PSR 25

26 26