Eigen woning in Nederlandse pensioensysteem Goed idee, of niet? Janneke Toussaint, Onderzoeksinstituut OTB Delft University of Technology Challenge the future
Achtergrond Vergrijzing, globalisering, financiële crisis Druk op pensioen systemen Groei eigenwoningbezit Stijgende huizenprijzen Huishoudens rijk door vermogen in woning Kan vermogen eigen woning druk op pensioen systemen verlichten? 2 xx
De eigen woning als pensioen Voor individuele huishoudens: kopen van woning = herverdelen inkomen over de levenscyclus Tijdens werkende leven:. Sparen 2. Kopen en hypotheek nemen. Hypotheek afbetalen Tijdens pensioen: 4. Lage woonlasten 5. Vermogen in woning xx
Financiële innovatie Omgekeerde of opeethypotheek: Ouderen kunnen overwaarde opnemen Geen directe aflossing Rente bijgeschreven bij de hypotheeklening Schuld loopt gedurende de looptijd op Aflossing als men de woning verlaat of bij overlijden Europese Commissie: The internal market could also be helpful in extending access to additional sources of retirement income beyond pensions, such as reverse mortgages. 4 xx
Hoe willen mensen vermogen in de woning gebruiken? Kwalitatief onderzoek 8 landen: 240 interviews met eigenaar-bewoners & rapporten over institutionele context Hoeveel vermogen in woning? Kwantitatief onderzoek Alle lidstaten: databases SILC en Share 5 xx
Hoe zit de eigen woning in strategie voor oude dag? Lage woonlasten & appel voor de dorst Eventuele consumptie hangt af van: Kinderen/ geen kinderen De hoeveelheid vermogen in de woning Context Mobiliteit op de woningmarkt (huursector) Met kinderen: ) Financiele vooruitzichten van kinderen 2) Kinderen zorgen voor ouders op oude dag Vertrouwen in pensioenfondsen Vertrouwen in financiële instellingen 6 xx
Werkenden vs. gepensioneerden Eurobarometer (2008) Family life and the needs of an ageing population 00 00 80 80 60 60 40 40 20 20 0 Verenigd Koninkrijk Finland Nederland Duitsland Belgie Slovenie Portugal Hongarije 0 Verenigd Koninkrijk Finland Nederland Duitsland Belgie Slovenie Portugal Hongarije Voor pensionering - van plan om te verhuizen op oude dag Voor pensionering - overw eegt omgekeerde hypotheek Gepensioneerd - van plan te verhuizen, of heeft dit al gedaan Gepensioneerd - van plan om omgekeerde hypotheek te gebruiken of heeft dit al gedaan 7 xx
Housing asset-based welfare Overheden stimuleren eigenwoningbezit met subsidies en belastingvoordelen Meestal geen link tussen woningmarkt- en pensioenbeleid Wel: Verenigd Koninkrijk: Consumeer vermogen in woning Omgekeerde hypotheek als laag pensioeninkomen Residentiële zorg op oude dag vermogen in woning aanwenden Ook: Australië: Lage woonlasten Ouderen inkomens-arm: maar 80% hypotheek afbetaald 8 xx
Eigen woning in Nederlandse pensioensysteem? Hypotheek op oude dag 00% 80% 60% 40% huurder eigenaar-bewoner met hypotheek eigenaar-bewoner zonder hypotheek 20% 0% Hongarije Slovenie Portugal Belgie Finland Verenigd Konnkrijk Nederland 9 xx
Eigen woning in Nederlandse pensioensysteem? Verdeling eigenwoningbezit inkomenskwartielen 00 90 80 70 60 50 40 2 4 4 2 2 4 4 4 2 2 2 4 2 4 2 4 0 20 0 0 Hongarije Slovenie Portugal Verenigd Koninkrijk Belgie Finland Duitsland Nederland 0 xx
Eigen woning in Nederlandse pensioensysteem: Lans Bovenberg dinsdag 28 september in de NRC: Een afbetaald huis is pensioen in natura Ook bewoners van een corporatiewoning kunnen tijdens het werkende leven geleidelijk een deel van het eigendomsrecht van hun woning kopen [ ]. Als de woning meer als pensioensvoorziening wordt benut kunnen aanvullende pensioenen worden versoberd. Goed idee, of niet? xx