SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL VAN Sg. De Rooi Pannen, afdeling VMBO Tilburg concept februari 2014 Ondersteuningsprofiel VMBO Tilburg Pagina 1
Inleiding 3 1 Schoolgegevens 4 1.1 Contactgegevens 4 1.2 Onderwijsvisie 4 1.3 Onderwijsaanbod 5 1.4 Gemiddeld aantal leerlingen per klas 6 1.5 Percentage Handel Verkoop en Horeca Toerisme in de bovenbouw 6 1.6 Toelating 7 2 Basisondersteuning 8 3 Extra op de basisondersteuning 10 4 Leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) 12 4.1 IQ van leerling 12 4.2 Leerachterstand van leerling 12 4.3 Sociaal-emotionele problematiek van leerling 13 4.4 Indicatie criteria leerweg ondersteunend onderwijs 13 4.5 Afspraken scholen met lwoo in de regio 13 Ondersteuningsprofiel VMBO Tilburg Pagina 2
INLEIDING De wetgeving passend onderwijs schrijft voor dat iedere school/vestiging in het samenwerkingsverband (SWV) een ondersteuningsprofiel heeft. Het schoolondersteuningsprofiel is een beschrijving van de voorzieningen voor leerlingen, die extra ondersteuning nodig hebben. Het ondersteuningsprofiel heeft verschillende functies: - Profilering Extra ondersteuning die een school geeft aan leerlingen met extra onderwijs (en zorg) behoeften; - Kwaliteit Een sturingsinstrument op kwaliteit; - Toelating: Een document dat een rol speelt bij de toelating van leerlingen; - Communicatie: Intern binnen de school, maar vooral ook naar anderen toe, zoals ouders, andere scholen en jeugdzorginstellingen. Het ondersteuningsprofiel wordt eenmaal in de vier jaar door het bevoegd gezag van de school vastgesteld. De medezeggenschapsraden hebben adviesrecht m.b.t. de vaststelling of wijziging van het ondersteuningsprofiel. In het ondersteuningsprofiel van Sg. De Rooi Pannen, afdeling VMBO Tilburg staat niet alleen de basisondersteuning, maar ook de extra basisondersteuning beschreven. De basisondersteuning is de ondersteuning die elke school in het SWV biedt. Dit is gebaseerd op de volgende standaarden: 1. Leerlingen ontwikkelen zich in een veilige omgeving; 2. De school werkt met methoden en aanpakken, die afgestemd zijn op de verschillen tussen leerlingen; 3. De school heeft voortdurend zicht op de ontwikkeling van leerlingen; 4. De school realiseert een opbrengst- en handelingsgerichte werkwijze bij het uitvoeren van de onderwijsondersteuning; 5. Voor alle leerlingen met extra onderwijsondersteuning is een onderwijsperspectief opgesteld; 6. De school heeft een goed werkend systeem voor leerlingenondersteuning; 7. De school gaat jaarlijks de effecten van de ondersteuning na en past zo nodig het beleid aan; 8. De school richt zich op het bevorderen van deskundigheid en het realiseren van een professionele cultuur; 9. De school betrekt ouders en/of leerlingen nauw bij de school en de ondersteuning; 10. De school heeft een effectieve ondersteuningsstructuur; 11. De school heeft een goed functionerend ondersteuningsteam (zorgteam); 12. De school draagt leerlingen zorgvuldig (warm) over. Ondersteuningsprofiel VMBO Tilburg Pagina 3
1 SCHOOLGEGEVENS 1.1 CONTACTGEGEVENS Naam school Scholengemeenschap De Rooi Pannen afdeling VMBO Brinnummer 25LV Adres Dr Ahausstraat 1, 5042 EK Tilburg Telefoonnummer 0135955800 E-mailadres info.vmbo.tilburg@derooipannen.nl Directeur Dhr. E. Snoeren Contactpersoon Dhr. A. Kannekens 1.2 ONDERWIJSVISIE Scholengemeenschap De Rooi Pannen is meer dan een school. Natuurlijk staan we voor kwalitatief hoogwaardig beroepsonderwijs, maar er is meer. Door uitstekende relaties met toonaangevende bedrijven en instellingen, de echte praktijk in huis en beroepseisen als leidraad voor ons handelen zijn we meer dan een school. We bieden een echte praktijkomgeving waar jonge mensen opgeleid worden tot bekwame beroepsbeoefenaren. Daarbij halen we het beste uit iedere leerling. We streven ernaar dat iedere leerling op het voor hem of haar hoogst haalbare niveau gediplomeerd wordt. Het VMBO Tilburg heeft als missie om 1. leerlinggericht onderwijs te bieden, 2. met een goede zorgstructuur, 3. met grote aandacht voor de beroepsgerichte vakken, 4. gericht op een doorlopende leerlijn, 5. met een drempelloze doorstroom naar het MBO. Ondersteuningsprofiel VMBO Tilburg Pagina 4
1.3 ONDERWIJSAANBOD De Rooi Pannen, afdeling VMBO is een school voor Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs voor Handel-Vormgeving en Horeca-Toerisme en biedt alle leerwegen binnen het VMBO aan: - Basisberoepsgerichte leerweg, - Kaderberoepsgerichte leerweg, - Mavo (theoretische-/gemengde leerweg). In elke leerweg wordt leerwegondersteunend onderwijs aangeboden. Er zijn geen aparte klassen voor leerlingen met leerwegondersteunend onderwijs. Schema vmbo Ondersteuningsprofiel VMBO Tilburg Pagina 5
1.4 GEMIDDELD AANTAL LEERLINGEN PER KLAS Klas 2011-2012 2012-2013 2013-2014 Streef gemiddelde VBK1 19 22 21 21 VMK1 26 25 26 24 VB2 18 18 18 20 VK2 27 25 26 24 VM2 31 31 32 28 BA3 18 21 24 20 KA3 28 28 24 24 MA3 24 21 22 28 BA4 22 17 20 20 KA4 25 24 27 24 MA4 27 22 19 28 1.5 PERCENTAGE HANDEL-VORMGEVING EN HORECA-TOERISME IN DE BOVENBOUW klas 2011-2012 2012-2013 2013-2014 Handel- 65% 70% 71% Vormgeving Horeca- Toerisme 35% 30% 29% SG. De Rooi Pannen, afdeling VMBO in Tilburg telt 965 leerlingen (oktober 2013). Ondersteuningsprofiel VMBO Tilburg Pagina 6
1.6 TOELATING Een leerling met een advies van de basisschool voor: - theoretische/gemengde leerweg; - kaderberoepsgerichte leerweg; - basisberoepsgerichte leerweg. is toelaatbaar op onze afdeling. Ook een leerling, die bij dit advies leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) nodig heeft. Echter is het hierbij wel belangrijk of voor de leerling een diploma op VMBO-niveau haalbaar is. Hierbij wordt gekeken naar: - IQ (hoger dan 80); - niet meer dan 2 jaar leerachterstand bij rekenen en/of begrijpend lezen; - geringe motivatieproblemen; - geringe gedragsproblemen; - geringe leerstoornissen; - geen eventuele andere belemmerende zaken. Uitgangspunt blijft hierbij, dat een leerling een (passend) VMBO-diploma moet kunnen behalen. Hiervoor moet de leerling in staat zijn om klassikaal beroepsvoorbereidend onderwijs te volgen. Een leerling wordt in een klas geplaatst, neemt deel aan theorielessen, interne praktijk en projecten volgens een vast rooster en aan alle andere onderwijsactiviteiten in het kader van de opleiding en wordt begeleid door een klassenmentor. Een leerling met een lichte gedragsstoornis, geen eenduidig advies voor speciaal voortgezet onderwijs en die kan deelnemen aan dit onderwijsproces, is toelaatbaar. Ondanks een voldoende basisschooladvies kan bovenstaande er toe leiden, dat een leerling niet toelaatbaar is op onze afdeling. Ondersteuningsprofiel VMBO Tilburg Pagina 7
2 BASISONDERSTEUNING Basisondersteuning Mentor Dyslexie Dyscalculie Trainingen Huiswerkklas Vakbegeleiding Rekenen Taal Intern Zorgoverleg Korte omschrijving De mentor is de spil. De mentor is contactpersoon voor een leerling en thuis. De mentor geeft mentorlessen, leert leerlingen studeren, plannen, huiswerk maken en goed met elkaar omgaan. De school beschikt over een dyslexieprotocol. Voor een leerling met een officiële dyslexieverklaring wordt aan het begin van het schooljaar een groene kaart gemaakt. Daarop worden de dyslexiefaciliteiten vastgelegd. De leerling kan in alle omstandigheden door het tonen van deze kaart kenbaar maken dat hij/zij van bepaalde dyslexiefaciliteiten op dat moment gebruik wil maken. Bovendien is er de mogelijkheid van audiotoetsen bij grote leestoetsen in de proefwerkweek. De school beschikt over een dyscalculieprotocol. Voor een leerlingen met dyscalculie wordt aan het begin van het schooljaar een blauwe kaart gemaakt. Daarop worden de dyscalculie faciliteiten vastgelegd. De leerling kan in alle omstandigheden door het tonen van deze kaart kenbaar maken dat hij/zij van bepaalde faciliteiten op dat moment gebruik wil maken. Indien nodig kan een leerling een training krijgen: sociale vaardigheidstraining, examenvreestraining of een faalangstreductietraining. Deze trainingen worden verzorgd door interne en externe deskundigen Onder begeleiding van een docent bezig zijn met huiswerk organiseren en maken/leren. De huiswerkklas is vrijwillig, maar kan geadviseerd worden door docenten. Voor een leerling, die extra uitleg nodig heeft voor een vak. Dit is één keer per week en is mogelijk voor: Nederlands, Duits, Engels, wiskunde, economie en biologie. Alle leerlingen tot en met klas 3 krijgen één uur rekenen om het niveau van rekenen te verbeteren en de leerlingen voor te bereiden op de (verplichte) rekentoets. Binnen het vak Nederlands wordt 1 lesuur in leerjaar 1 en 2 besteed aan Nieuwsbegrip om de leesvaardigheid en woordenschat te vergroten. In het intern zorgoverleg (IZ) zijn vast vertegenwoordigd: - adjunct-directeur (voorzitter); - zorgcoördinator; - vertrouwenspersoon; - orthopedagoog; - schoolmaatschappelijk werkster. Het intern zorgoverleg is eenmaal per twee weken. Een vakdocent, mentor of zorgcoördinator kan d.m.v het formulier aanmelding leerlingenzorg (zie bijlage) een leerling inbrengen in het IZ. De voorzitter ontvangt het zorgmeldingsformulier en brengt de leerling in bij het IZ. Een leerling komt in aanmerking voor bespreking in het IZ bij problemen waarbij meer zorg noodzakelijk is, dan door de mentor en/of zorgcoördinator kan worden geboden. Het IZ bespreekt de problemen en stelt een oplossing voor. Zodra dit traject in gang wordt gezet, worden de ouders op de hoogte gebracht. Ondersteuningsprofiel VMBO Tilburg Pagina 8
Zorg Advies Team Het Zorg Advies Team (ZAT) in het voortgezet onderwijs is een team op een school voor voortgezet onderwijs waar vertegenwoordigers van de school en vertegenwoordigers van externe instanties in een gezamenlijk overleg zorgleerlingen bespreken. Eén keer per acht weken komt het ZAT bij elkaar. In het ZAT zijn vertegenwoordigd: - GGD; - GGZ; - leerplicht; - zorgcoördinator; - schoolmaatschappelijk werker; - orthopedagoog; - adjunct-directeur (voorzitter). In het ZAT wordt (met toestemming van ouder(s)/ verzorger(s)) een leerling besproken waar de school zich zorgen over maakt en waarbij het interne zorgteam (IZ) heeft geconstateerd dat tot dusverre alle eerstelijnszorg en tweedelijnszorg geen gewenst resultaat hebben gehad en er handelingsverlegenheid is aangetoond. De externe instanties denken vanuit hun expertise mee over mogelijke aanpak of oplossingen. Alleen het IZ kan leerlingen aanmelden voor het ZAT. Ondersteuningsprofiel VMBO Tilburg Pagina 9
3 EXTRA OP DE BASISONDERSTEUNING De gelden van leerwegondersteunend onderwijs worden voor ingezet in de extra ondersteuning Coaching Dyslexiecoach Time out Coördinator lwoo Extra onderwijsassistent Extra zorgcoördinatoren Leerling met arrangement Coaching is er voor een leerling, die extra begeleiding nodig heeft op het gebied van gedrag, motivatie en plannen van huiswerk. De coach heeft wekelijks een gesprek met de leerling. Na maximaal 8 gesprekken wordt de coaching afgerond. Ook is er coaching mogelijk voor doubleurs en instromers. De dyslexiecoach bewaakt het dyslexiebeleidsplan, regelt de faciliteiten voor dyslexie (groene kaart) en heeft één keer per jaar een coachingsgesprek met de dyslectische leerlingen. De dyslexiecoach regelt en begeleidt de ondersteunde dyslexie software voor dyslectische leerlingen. In beide gebouwen is een time-out voorziening (meldpunt) gerealiseerd, waar maximaal 12 leerlingen kunnen worden ondergebracht. Het voornaamste doel van het meldpunt is bescherming van het leerklimaat in een klas door: - eerste opvang buiten lesverband voor leerlingen; - een leerling tijdelijk opvangen, die: - voor 1 of enkele lesuren de lessen niet meer mag volgen; - bepaalde lessen niet mag volgen; - maximaal vijf dagen is geschorst; - in afwachting van verwijzing naar een andere onderwijsinstelling een alternatief lesprogramma volgt. De coördinator leerwegondersteunend onderwijs heeft een intakegesprek met een leerling die in aanmerking komt voor lwoo. Tijdens dit gesprek wordt de eerste opzet van het ontwikkelingsperspectief voor de leerling gemaakt. De coördinator lwoo regelt en controleert het ontwikkelingsperspectief. Om een leerling bij de beroepsgerichte vakken goed te begeleiden, wordt bij deze lessen de docent ondersteund door een onderwijsassistent. Zes zorgcoördinatoren zorgen samen met de mentoren er voor dat alle leerlingen die zorg nodig hebben in beeld komen en passende zorg krijgen. Een leerling met een arrangement wordt begeleid door een interne coach. De coach heeft wekelijks een gesprek met de leerling, informeert de lesgevende over het leerprobleem en schrijft een ontwikkelingsperspectief. Ondersteuningsprofiel VMBO Tilburg Pagina 10
Volgtoetsen In leerjaar 1 en 2 wordt om de vorderingen van leerling vast te stellen in totaal drie keer getoetst op het gebied van rekenen, taal en Engels. Deze toetsen geven ook een leerwegadvies. In de tweede klas wordt de SAQI (School Attitude Questionaire Internet, voorheen Schoolvragenlijst) afgenomen. De School Attitude Questionnaire Internet (SAQI) is een vragenlijst, die informatie geeft over hoe een leerling de school ervaart. De SAQI meet: - de MOTIVATIE voor schoolvakken - de TEVREDENHEID met school - het ZELFVERTROUWEN. Ondersteuningsprofiel VMBO Tilburg Pagina 11
4 LEERWEGONDERSTEUNEND ONDERWIJS (LWOO) Om vast te stellen of een leerling in aanmerking komt voor lwoo (indicatiestelling) zijn de volgende drie kenmerken belangrijk: - het IQ van de leerling; - de leerachterstand van de leerling; - sociaal-emotionele problematiek van de leerling. 4.1 IQ VAN EEN LEERLING De intelligentie van een leerling wordt gemeten door middel van de NIO-toets. De NIO-toets staat voor Nederlandse Intelligentietest voor Onderwijsniveau. Deze toets wordt afgenomen door een psycholoog. Het verschil tussen de NIO-toets en de Cito-eindtoets is dat de Cito meet wat een kind heeft geleerd in 8 jaar onderwijs (de feitelijke schoolprestaties) en de NIO-toets bepaalt wat kinderen in huis hebben (de mogelijke schoolprestaties). Het gaat hierbij om de cognitieve aspecten van de leerling, zoals kennis, inzicht, lezen, schrijven, rekenen. Dit wordt uitgedrukt in IQ: - Er wordt onderscheid gemaakt tussen: - Verbale intelligentie Dit geeft aan hoe iemand in staat is een taal te begrijpen, te gebruiken en te kennen. - Performale intelligentie Dit geeft aan hoe iemand in de praktijk om kan gaan met de kennis die men heeft. Motorische vaardigheid speelt hierbij een rol, maar bijvoorbeeld ook ruimtelijk inzicht. - Het gemiddelde IQ is 100. - Hoe hoger het IQ is op basis van een test, des te intelligenter is de leerling. - Het IQ zegt iets over de leerweg die een leerling aan kan. De bandbreedtes voor het IQ zijn: - 60 t/m 80 in het geval van indicatie praktijkonderwijs; - 75 t/m 90 in het geval van indicatie leerwegondersteunend onderwijs; - 91 t/m 120 in het geval van toelaatbaarheid voor leerwegondersteunend onderwijs op basis van sociaal-emotionele problematiek. 4.2 LEERACHTERSTAND VAN EEN LEERLING Het gaat hier om de leerprestaties van de leerling op de volgende vier domeinen: - technisch lezen - begrijpend lezen - spellen - inzichtelijk rekenen. De leerling moet voor een positieve indicatie (komt dan in aanmerking voor lwoo) een bepaalde achterstand hebben op tenminste twee van de vier domeinen. Minimaal één van deze domeinen moet inzichtelijk rekenen of begrijpend lezen zijn. Deze achterstanden worden gemeten door bijvoorbeeld het drempelonderzoek of het Citoleerlingvolgsysteem. Ondersteuningsprofiel VMBO Tilburg Pagina 12
4.3 SOCIAAL-EMOTIONELE PROBLEMATIEK VAN EEN LEERLING De term sociaal-emotionele problematiek kan veel betreffen. In het kader van de indicatiestelling gaat het enkel om sociaal-emotionele problematiek die de leerling belemmert in zijn of haar deelname aan het leerproces. Het gaat daarbij om: - faalangst (angst om het verkeerd te doen) - prestatiemotivatie (de wil om het goed te doen) - emotionele instabiliteit' (snel uit evenwicht, weinig weerstand) Of hiervan sprake is, en vooral het vaststellen van de mate waarin, wordt gedaan door screenings- of diagnostische instrumenten zoals de SVL, SAQI, PMT-K en NPV-J. 4.4 INDICATIE CRITERIA LEERWEGONDERSTEUNEND ONDERWIJS De RVC geeft een positieve beschikking voor leerwegondersteunend onderwijs indien de leerling: - een IQ heeft binnen de bandbreedte 75 tot en met 90; - een leerachterstand (LA) van anderhalf tot drie jaar op twee van de vier domeinen - minimaal één van deze twee domeinen inzichtelijk rekenen of begrijpend lezen. of als de leerling: - een IQ heeft binnen de bandbreedte 91 tot en met 120; - een leerachterstand (LA) heeft van anderhalf tot drie jaar op twee van de vier domeinen; - minimaal één van deze twee domeinen inzichtelijk rekenen of begrijpend lezen. - een sociaal-emotionele problematiek heeft. Criteria Praktijkonderwijs Leerwegondersteunend onderwijs Leerachterstand Meer dan 3 jaar (dle < 30) op 2 domeinen Tussen anderhalf en 3 jaar Tussen anderhalf en 3 jaar (dle 30-45) op 2 (dle 30-45) op 2 domeinen; domeinen; waarvan min. 1 domein waarvan min. 1 domein rekenen of begrijpen lezen rekenen of begrijpend lezen IQ (capaciteiten) Minimaal 55 - maximaal 80 Minimaal 75 - maximaal 90 Minimaal 90 - maximaal 120 Sociaal Emotionele problematiek Faalangst en/of prestatie/motivatieprobleem en/of emotionele instabiliteit 4.5 AFSPRAKEN SCHOLEN MET LWOO IN DE REGIO In afwachting. Ondersteuningsprofiel VMBO Tilburg Pagina 13