Nationaal Sportvelden Congres 22 november 2012 Innovatief aanbesteden is niet eng Raymond Schuurkes i.s.m. Annette Biesboer en Thidder Fimerius Onderwerpen vandaag Een stukje historie en ontwikkelingen Wat is innovatief aanbesteden/ wat zijn innovatieve contracten? Wat zijn onze ervaringen en lessons learned Praktijkstappen en keuzes voor contract-op-maat
Leidende ontwikkelingen Politiek en beleid: met minder mensen hetzelfde doen, en! anders en meer met de markt doen Maatschappelijke wens : andere bouwprocessen gewenst n.a.v. opgetreden risico s Politieke druk: innovatief aanbesteden en duurzaam inkopen (integriteit) Toename in gebruik van geïntegreerde contractenvormen i.p.v. traditionele vormen Andere rolverdeling van OG (regie) en ON (kennisdrager) Quotes Cobouw 19 mei 2008 Mede op verzoek van de markt en de Rijksoverheid trekken aanbestedende diensten steeds vaker de stoute schoenen aan en plaatsen hun opdrachten op basis van het criterium EMVA. Marktpartijen concurreren dan op inhoud en de aanbieder laat zich verrassen door wat de markt in petto heeft. Innovatief aanbesteden ook in kleine gemeenten. Stadsdeel Westerpark A dam heeft via DBM een ondergrondse parkeergarage incl. meldkamer, inrichting bovengrondse openbare ruimte, en welzijns- en toegangsgebouwen op de markt gezet. Oud-minister Dekker: De overheid moet een stapje terug doen (regels) en de bouw sector wat harder lopen (kwaliteit)
Het dilemma Hoe krijg wat je wilt zonder al te veel risico s en voor een goede prijs? Vooroordelen OG over ON: Alleen uit op geld Slimme onderhandelaars Altijd uit op meerwerk Onderlinge afspraken Minimale kwaliteit ON over OG: Te veel regels Hoge transactiekosten (geen vergoeding aanbiedingen) Selectie alléén op prijs Politiek speelveld
Wat kan er allemaal misgaan? Scepsis Veel opdrachtgevers houden enige scepsis is over de impact van innovatieve contractvormen (zoals D&C): het idee dat er niet kan worden bijgestuurd of gewijzigd in de uitvoeringsfase het uitgangspunt dat D&C alléén geschikt is voor grote of complexe projecten de perceptie dat men te maken krijgt met een grote papierwinkel het geloof dat aannemers continu moeten worden aangestuurd het besef dat bij D&C ook aanpassingen in eigen organisatie nodig zijn
Verschillen op een rij UAV 89 (RAW bestek) UAV-GC (D&C of E&C) 2000/2005 OG overhandigt uitgewerkt bestek en tekeningen aan ON ON voert uit OG (directie) houdt dagelijks toezicht op werkzaamheden OG betaalt na goedkeuring (deel-)product OG werkt geïntegreerd contract uit met functionele eisen en referentie ontwerp ON maakt (detail-)ontwerp en voert uit ON werkt onder kwaliteitsborging OG toetst of kwaliteitsborging ON werkt en betaalt naar aanleiding hiervan Begrippen: aannemer directie &toezicht goedkeuring meer- en minderwerk Begrippen: opdrachtnemer gemachtigde kwaliteitsborging (door ON) contractbeheersing (door OG) acceptatie en wijzigingen Acht kenmerken Innovatief aanbesteden Verantwoordelijkheden en risico s meer bij de ON Risicogestuurd projectmanagement bij OG Contractbeheersing met aantoonplicht ON Functioneel uitvragen = oplossingsvrij Ander gedrag en vaardigheden bij OG en ON OG meer regie en op afstand ON meer pro-actief OG kan ON triggeren op innovatie/creativeit
Stappen 2. Innova??? en keuzes voor contract-op-maat s Aanbestedingsprocedure Project Contractvormen Vijf aandachtspunten bij contract-op-maat 1. Starten met een quick-scan uitbesteding Filosofie : het vroegtijdig het met elkaar eens worden over de hoofdlijnen van het project. Aandachtspunten Projectdoel en projectscope; Wie moeten er betrokken worden; Raakvlakken; Functies, objecten en eisen.
Vijf aandachtspunten bij contract-op-maat 2. Keuze contractvorm Filosofie van een contract: verantwoordelijkheden en risico s neerleggen bij die partij die ze het best kan dragen. Welke contracten zijn mogelijk: RAW bestek E&C contract (t/m DO) D&C contract (t/m VO) DB(F)M contract Vijf aandachtspunten bij contract-op-maat 3. Keuze aanbestedingsprocedure en gunningcriterium Filosofie aanbesteden: laagste prijs is niet persé de beste prijs. Aandachtspunten: 1.Procedure: Openbaar, Niet-Openbaar of anders? 2.Selectiecriteria: stem deze af op de markt. Stel selectiecriteria niet té hoog; 3.Gunningscriteria: EMVI i.p.v. laagste prijs.
Vijf aandachtspunten bij contract-op-maat 4. Systeemgerichte contractbeheersing Filosofie : toetsen op risico s. Risico allocatie Opdrachtnemer Opdrachtgever Risico voor ON Risico voor ON Risico voor OG Risico voor OG zonder (rest)gevolg voor OG met mogelijk (rest)gevolg voor OG waarbij ON invloed heeft op beheersing ON heeft geen invloed op beheersing ON Input contractbeheersing Input contract Vijf aandachtspunten bij contract-op-maat 5. voor de aannemer / de leverancier Filosofie UAV-GC-contract: ON is verantwoordelijk voor kwaliteitsbewaking en is pro-actief in het communiceren hierover. Aandachtspunten / verschillen met UAV/RAW contract: Communiceer pro-actief richting opdrachtgever op basis van risico s voor OG; Denk in een vroegtijdig stadium na over hoe je gaat aantonen dat je ontwerp voldoet aan de gestelde eisen.
TOT SLOT Innovatief aanbesteden is niet eng, maar anders! Zorg voor de juiste kwaliteit en kennis Geef risico s de juiste plek, En creëer daarmee vertrouwen! => Ik bied u aan om voor 3 cases / komende projecten een quick-scan te doen.
INFO: OG/ON verdeling in contracten PD PvE Idee VO DO UO Initiatief Project definitie Programma van eisen Voor ontwerp Definitief ontwerp Uitvoerings ontwerp Uitvoering Oplevering RAW: opdrachtgever opdrachtnemer E&C: opdrachtgever opdrachtnemer D&C: opdrachtgever opdrachtnemer INFO: Procedures voor aanbesteding Openbare Niet openbare (met voorselectie) Onderhands Concurrentiegerichte dialoog Onderhandelingsprocedure met aankondiging Onderhandelingsprocedure zonder aankondiging Raamovereenkomst Prijsvraag