programma Donderdag 13 februari 2014 08:30 Onthaal 09:30 Opening van de 12 de editie van de tweedaagse (coördinerende) directeurs basisonderwijs 09:40 Even halt houden in een bezinnend moment 09:50 Fil rouge 10:00 Openingsreferaat 11:45 Fil rouge 11:50 Aperitief 12:15 Broodjeslunch 13:15 Werksessie : beurt I 15:00 Onderbreking 15:30 Werksessie : beurt II 17:15 Onderbreking 17:30 Verplaatsing naar de kerk 18:00 Eucharistieviering 19:00 Verplaatsing naar Duinse Polders 19:30 Receptie 20:30 Feestmaal - 02:00 Vrijdag 14 februari 2014 08:00-09:00 Ontbijt Kamer ontruimen Sleutel inleveren aan de Onthaalbalie 09:30 Werksessie III 11:15 Verlooptijd en Fil rouge 11:30 Even halt houden in een bezinnend moment 11:40 Slotwoord 12:10 Afsluiting van de tweedaagse 2014 12:20 Groepsfoto 12:40 Aperitief 13:00 Lunch Tot ziens 1
inspireren groeien verbinden Max Bill Eindeloze kronkel (1935) Inspireren, groeien, verbinden is het thema van onze 12 de tweedaagse directeurs. Achter deze woorden schuilen de begrippen visie... leren... coachen... die mede de rode draad zullen vormen van deze twee dagen. Visie inspireert Wellicht ziet elke school het als haar missie om alle kinderen gelijke kansen te geven zodat ieder van hen in zijn leren kan groeien. Die missie wordt uitgedrukt in het opvoedingsproject, pedagogisch project of de visie van de school. Dat schooleigen opvoedingsproject kan het inspiratiemiddel bij uitstek zijn om op een kwaliteitsvolle wijze richting te geven aan het (w)onderwijzen van de school. Zeker als het ook zichtbaar en tastbaar wordt gemaakt. Groeien in leren Achter groeien of ontwikkelen schuilt leren. Leren en ontwikkelen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Leren houdt in: leren leren - leren leven; leren binnen en buiten de school; leren uit je fouten; leren van en aan elkaar; levenslang leren. Leren doet mensen groeien. Leren én ontwikkelen zijn de kernopdracht van de school. Dit op niveau van de leerling, maar ook op niveau van de leerkracht en van de school. Leren door op elkaar in te spelen verbindt mensen. Verbinden via coachen Echte leraren professionaliseren zich, laten zich begeleiden, oefenen, trainen en doen aan zelfevaluatie omdat ze steeds op zoek zijn naar verbetering van hun onderwijs. Ze zijn niet beschaamd om naar hun resultaten te kijken en om deze met collega s te bespreken om te zien hoe ze het verschil kunnen maken. Ze laten zich coachen en zien dit als leer middel om de kwaliteit van hun eigen leren en dat van hun leerlingen te verhogen. Deze leraren verbinden zich en zorgen samen voor passie voor het onderwijs, iets wat voor elke school niet weg te denken is. 2
Inspirerende visie, groeiend leren, verbindend coachen vormen samen een eindeloze kronkel. De prachtige sculptuur Eindeloze kronkel (1935) van Max Bill, die in het Middelheimmuseum te bewonderen is, symboliseert deze gedachte op een meesterlijke wijze. Het beeld drukt het principe van de oneindigheid uit die in zichzelf gesloten is; het symbool van de ruimte waarin men steeds verder kan gaan en toch steeds terugkeert, zodanig dat wat binnen was buiten wordt en omgekeerd. Net wat inspirerende visie, groeiend leren en verbindend coachen ook proberen te doen. Op deze 12 de tweedaagse is het onze bedoeling om bij inspirerende visie, groeiend leren en verbindend coachen te blijven stilstaan. We kunnen hiervoor beroep doen op de kennis en de inzichten van: - Rik Vanderhauwaert en Stefaan Misschaert. Zij zullen in het openingsreferaat onze drie sleutelbegrippen inspirerende visie, groeiend leren en verbindend coachen opentrekken. - Bernard Lernout. Hij zal op het belang van een inspirerende visie focussen. - Johan L. Vanderhoeven. Hij wil op groeiend leren ingaan. - Marc Mathyssen. Hij zal blijven stilstaan bij verbindend coachen. - Filip Debruyne. Onze vicaris is bereid om, op zijn geëigende bemoedigende manier, de tweedaagse af te sluiten. In naam van het steunpunt tweedaagse directeurs, wens ik iedereen bijzonder leerrijke momenten. Didier Finet, Hoofdbegeleider Basisonderwijs - Brugge 3
praktische wenken Onthaal Iedereen wordt donderdagmorgen op tijd in Duinse Polders Blankenberge verwacht. Bij het onthaal hoort een kop thee of koffie en de gelegenheid om de kamer in te nemen. De 12 de editie van de tweedaagse gaat stipt van start. Openingsreferaat Een visie op leren en ontwikkelen vanuit observeren, reflecteren, coachen en feedback geven. Het openingsreferaat wordt plenair gehouden in de congreszaal. Werksessies In de loop van deze tweedaagse worden drie werksessies van telkens 1u.45 gehouden. Die gaan door in de feestzalen. Alle deelnemers kunnen vrij kiezen in welke volgorde ze deelnemen aan alle werksessies van de tweedaagse. Het is dus niet nodig om vooraf een verlanglijstje samen te stellen Vieren We verwachten iedereen in de decanale kerk Sint-Rochus om elkaar te inspireren, samen te groeien en met elkaar te verbinden. En later op de avond zetten we dit verder aan de feestdis. Slotwoord en afsluiting De tweedaagse wordt met woorden afgerond in de congreszaal en aan tafel met een middaglunch in het restaurant. 4
sessie beschrijving OPENINGSREFERAAT Een visie op leren en ontwikkelen vanuit reflecteren, coachen en feedback Moderatoren Stefaan Misschaert en Rik Vanderhauwaert Stefaan Misschaert is directeur van de diocesane pedagogische begeleidingsdienst bisdom Brugge. Rik Vanderhauwaert is directeur van de Dienst Nascholing en Internationalisering van het VSKO. Invalshoek Inspireren, groeien, verbinden hertaald als visie, (delend) leren en coachen. In samenwerking met DNI leerde DPB Brugge in april 2013 het verhaal van een Britse school in de buurt van Gloucester (Dene Magna) kennen. In dit referaat maken we kennis met hun gedachtegoed omtrent leren en hun permanente kwaliteitsontwikkeling; het biedt de deelnemers een brede waaier aan inspiratie om vanuit een gedeelde visie te focussen op de kerntaak van elke school: komen tot leren. Hun gelijkgerichte kijk op leren en de voortdurende zorg om feedback, coaching en ontwikkeling van het schoolteam, verdienen onze aandacht. We krijgen een inkijk hoe ze als professionele leergemeenschap via een systeem van interne professionalisering erin slaagt om het beste uit haar leerlingen, medewerkers en leraren te halen. Dit exemplarisch schoolvoorbeeld houdt zeker werkingsprincipes in die met een vertaalslag kunnen worden toegepast in onze eigen contexten. 5
SESSIE Da Vinci gedecodeerd. Een kompas voor visievorming Moderator Bernard Lernout burgerlijk ingenieur computerwetenschappen. Hij heeft een loopbaan bij Barco, Colruyt en diverse ICT bedrijven achter de rug. Sedert 1992 werkt hij zelfstandig, in tijdelijke opdracht van Amerikaanse Silicon Valley startbedrijven die in Europa een marktbenadering zoeken. Hij bleef echter gefascineerd door het leervermogen en de creativiteit van het menselijk brein. Sedert 2000 is hij fulltime leerexpert met focus op mindmapping, snellezen, efficiënter breingebruik. Hij werkt als trainer/coach in de zakenwereld, het onderwijs en het brede publiek. Hij is (co-)auteur van o.m. Leuker Leren, Leukere lessen, Business Mindmapping, SOS Taal, Edushock, Het Leonardokompas. In 2003 opende hij een gerenoveerde boerderij Het Leerhof, bedoeld als permanent expertisecentrum voor alle aspecten van Levenslang en Levensbreed Leren. Invalshoek Vijfhonderd jaar geleden kende de Renaissancewereld een fenomenaal genie: Leonardo da Vinci. Wetenschap en Kunst kregen van da Vinci een onophoudelijke stroom van impulsen. Hoe kan de hedendaagse mens daar nog steeds van leren? Motivatie Leven is leren, en leren is het leven... Onderwijs, en bij uitstek het basisonderwijs, verdient een klare kijk op de toekomst. De uitdaging is om meer plezier en effect in het leren te scheppen. Da Vinci Gedecodeerd onthult 7 talenten uit het genie van da Vinci. Deze kunnen merkwaardig genoeg spontaan bij ieder klein kind anno 2014 gespot worden: een boeiende uitdaging om ze aan de basis aan te wakkeren! Basis De workshop is gebaseerd op Het Leonardo Kompas, het boek van workshop-inspirator Bernard Lernout. Hij bouwt daarin verder op het werk van Michael Gelb (USA): How to think like Leonardo da Vinci (New York). Gelb is stichter en bezieler van het High Performance Learning Institute in New York, dat in de zakenwereld en de academica toonaangevend is voor innovatie en creativiteit. 6
Inhoud Met Het Leonardo Kompas gaan we terug naar de bron van het creatieve genie van da Vinci. Met de zeven talenten van Leonardo bouwen we een Kompas met vier richtingen: - Zuid staat voor de Ziel van inspiratie, - Noord staat voor het Nu van praktisch handelen, - West staat voor het Waarderen van wat goed werkt, - Oost staat voor het beter Omgaan met elkaar. De werksessie biedt fundamenten voor de praktijk, en is een boeiende mix van 80 % inspiratie en 20 % interactie. SESSIE Wat werkt in de klas. Handvatten om leerkrachten te ondersteunen. Moderator Marc Mathyssen Invalshoek pedagogisch begeleider basisonderwijs bisdom Antwerpen en gastdocent aan diverse voortgezette opleidingen voor leerkrachten. Hij is (co-)auteur van de Genietbare school en Een school op mensenmaat. In het professionaliseren van leerkrachten hebben directeurs een ondersteunende rol en dienen ze hen gepast bij te staan. Kinderen goed helpen bij het leren is een stiel apart. Dit vraagt van de leerkracht een open geest, een warm hart en ook een aantal basisvaardigheden die het dagelijks lesgeven en opvoeden effectiever, makkelijker en leuker kunnen maken. In deze sessie krijg je een aantal handvatten om de essentie van goed onderwijs te ondersteunen: een kwaliteitsvolle interactie tussen leerkracht en leerling. 7
SESSIE 1913 Carnaval in Wenen. Over verwondering, nieuwsgierigheid en leren. Moderator Johan L. Vanderhoeven thans studiegebieddirecteur onderwijs van de campussen Brugge, Tielt en Torhout van Katholieke Hogeschool VIVES. Hij studeerde onderwijskunde en theologie en was daarna onderzoeker aan de KU Leuven, docent aan HIVO Antwerpen, Brussel, Hasselt en lerarenopleider aan KHLimburg, departementshoofd en onderwijsdirecteur KHBO. Verder is hij ook academic visitor van de Oxford University. Invalshoek 8
SLOTWOORD Opgave: mislukking of uitdaging? Moderator Filip Debruyne bisschoppelijk vicaris voor onderwijs van het bisdom Brugge. Invalshoek 9
inschrijven Inschrijven kan enkel via de website www.kobrugge.be/basis. De inschrijfprocedure staat open van maandag 6 januari tot en met zaterdag 18 januari 2014. Elke (coördinerende) directeur schrijft individueel in. Alle velden op de inschrijvingspagina dienen aangevuld, anders gaat de inschrijving niet door. U ontvangt automatisch een bevestiging. De inschrijvingslink wordt op zaterdagmiddag 18 januari afgesloten. Daarna is het niet meer mogelijk om in te schrijven. De betaling van 220 per persoon gebeurt pas na ontvangst van de factuur. Wie tijdens de eucharistieviering wil meezingen in het gelegenheidskoor kan het aanduiden op de inschrijvingsbladzijde. De koorleden ontvangen een partituur. 10