JAARVERSLAG 2012 1
Voorwoord Passie en overtuiging 2012 was een goed jaar voor The Hunger Project. Een goed jaar op het gebied van fondsenwerving en publiciteit. Het jaarverslag is de weerslag van dit jaar. Op de volgende bladzijden leest u meer over de groei in fondsenwerving van 32% naar 3,1 miljoen euro, en mediaoptredens bij onder andere Pauw en Witteman en BNR Nieuwsradio. Maar ik wil graag ook aandacht geven aan de groei van onze organisatie. Minder dan tien jaar geleden bestond The Hunger Project alleen uit vrijwilligers. De eerste betaalde krachten deden hun intrede in 2005. Inmiddels bestaat de organisatie uit zes vaste medewerkers, die tot op het bot gemotiveerd zijn. Gedurende het jaar wordt dit team versterkt door stagiaires en enkele vaste trouwe vrijwilligers, waarvan sommigen wekelijks komen. Daarnaast werken we met een betrokken bestuur en een Raad van Advies. Al deze mensen doen hun werk uit overtuiging en liefde voor The Hunger Project. Eind 2012 namen we afscheid van twee echte die hards: Marie-José Thunissen en Tim Stok. Beiden waren gedurende zes jaar bestuurslid en hebben een ongelooflijk grote bijdrage geleverd aan de verdere professionalisering van The Hunger Project. Hun werk zal nog jaren voelbaar blijven. Als teken van waardering zijn zij beiden benoemd tot erebestuursleden. Daardoor zullen zij zowel in geest als in materie voor altijd aan ons verbonden blijven. Je zo lang met passie inzetten voor iets waarin je gelooft is een voorbeeld voor eenieder. De maatschappij van vandaag heeft behoefte aan meer van dat soort mensen. Marie-José en Tim: HULDE! Carel van Bemmelen Voorzitter The Hunger Project Nederland The Hunger Project ondersteunt mensen om op eigen kracht een toekomst op te bouwen zonder honger Een goed jaar In het vorige jaarverslag schreef de toen kersvers aangetreden bestuursvoorzitter, Carel van Bemmelen: Onze gezamenlijke uitdaging voor 2012 is - naast de groei in fondsenwerving en groei in aantal investeerders - het communiceren van onze werkwijze. Die voorgenomen groei van het aantal investeerders is in 2012 helaas niet gelukt. Maar de absolute groei in fondsenwerving en in het communiceren van onze werkwijze is alleszins geslaagd te noemen - met onder andere een nationale campagne van een partnerorganisatie over ons werk en optredens in vakinhoudelijke panels, debatten en bij Moraalridders en Radio 1. In combinatie met een stabiele organisatie met een tevreden team van medewerkers en vrijwilligers, geslaagde publieks evenementen, een positieve impactstudie en de overgang naar een betere budgetcyclus en open over - leg cultuur in de internationale organisatie, is 2012 al met al een goed jaar te noemen voor The Hunger Project. Omdat al deze factoren ertoe leiden dat we steeds beter in staat zijn om steeds meer mensen te ondersteunen om zélf blijvend een einde aan de honger te maken. En daar is het allemaal om begonnen... Evelijne Bruning Directeur The Hunger Project 2 3
Inhoud Voorwoord Hoofdstuk 1: Facts & Figures Hoofdstuk 2: Hoogtepunten 2012 Hoofdstuk 3: Missie, visie en aanpak Hoofdstuk 4: Resultaten - Benin - Malawi - Ghana - Senegal - India - Monitoring en evaluatie Hoofdstuk 5: The Hunger Project Nederland Hoofdstuk 6: Fondsenwerving - Acties voor The Hunger Project Hoofdstuk 7: Communicatie Hoofdstuk 8: Interne organisatie Hoofdstuk 9: Financiën - Verkorte jaarrekening - Staat van baten en lasten over 2012 - Lastenverdeling en toerekening aan de doelstelling Bijlagen - Meerjarenbegroting - Controle - Verantwoordingsverklaring bestuur - Bedrijven, partners en fondsen 2012 3 6 8 12 18 22 26 28 30 31 34 36 42 50 52 60 68 73 74 75 76 77 78 80 84 4 5
1 Introductie Facts & Figures Programmalanden 119 clusters van Afrikaanse dorpen werken zelf aan het einde van hun honger en armoede 148.311 mensen werden in 2012 voorgelicht over hiv/aids en gender-gelijkheid 68.121 mensen (79% vrouwen) deden mee aan het microfinancieringsprogramma in Afrika en spaarden samen ruim 2,1 miljoen dollar Meer dan 83.000 vrouwelijke verkozen dorpsraadsleden in India volgden door de jaren heen het leiderschapsprogramma Afrika: Benin, Burkina Faso, Ethiopië, Ghana, Malawi, Mozambique, Senegal en Oeganda Azië: Bangladesh en India Latijns-Amerika: Mexico en Peru Partnerlanden Landen: Nederland, Australië, Canada, Duitsland, Japan, Nieuw-Zeeland, Zweden, Zwitserland, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten (hoofdkantoor in New York) 6 12 378 392.000 Meer dan 22 mln WERKNEMERS 4.6 FTE - IN NEDERLAND PROGRAMMA- LANDEN WERKNEMERS WERELDWIJD GETRAINDE VRIJWILLIGERS BEREIKTE MENSEN Inkomsten wereldwijd 3.101.326 euro inkomsten in Nederland Besteding inkomsten Nederland 1% programma s 2013 4% interne organisatie 5% bewustwording 6% fondsenwerving Hoofdkantoor New York 14.235.850 euro inkomsten wereldwijd* 84% programma s 2012 * Deze voorlopige cijfers moeten nog worden bevestigd door de Amerikaanse accountant. 6 7
2 Hoogtepunten 2012 Overzicht van een goed jaar Januari April Juli Oktober Het was drukker dan ooit op onze nieuwjaarsborrel in The Hunger Project organiseerde voor de campagne Growing Begin juli organiseerde The Hunger Project met een bijdrage Voor de allereerste keer vierde de wereld, samen met The januari. We poetsten met een grote groep investeerders, Leaders een serie bijeenkomsten voor young professionals van de Nederlandse Postcode Loterij een Afrika-conferentie in Hunger Project, op 11 oktober Internationale Meisjesdag. vrijwilligers en andere betrokkenen de laatste aangekoekte over hongervrij ondernemen. Samen met het netwerk organi- Burkina Faso. Medewerkers van alle Afrikaanse programma - In 2000 stond The Hunger Project Bangladesh aan de resten groeipijn van 2011 weg en dronken op de toekomst: seerde Growing Leaders bijeenkomsten vol food for thought landen wisselden er hun ervaringen en plannen uit, zodat ze basis van de eerste Nationale Meisjesdag. Inmiddels is dit het einde van de honger. bij onder andere Priva, Boer & Croon en de Rabobank hun werk voortaan nog beter kunnen doen. uitgegroeid in een door de Verenigde Naties erkende dag, Februari Sneek-Zuidwest-Friesland. De bijeenkomsten liepen ook de rest van het jaar door. Augustus waarop wereldwijd duizenden mensen en organisaties stilstaan bij meisjesrechten. Van 12 tot 16 februari ging een 16-koppige groep investeerders op reis naar Benin. Onder leiding van Pascal Djohossou Mei Op 28 augustus was Sriparna Ganguly Chaudhuri van The Hunger Project India key note speaker op de prestigieuze November en de staf van The Hunger Project Benin opende de groep 28 mei werd door The Hunger Project Verenigd Koninkrijk FoodFirst-bijeenkomst voedselzekerheid op de Floriade in De zesde Run for The Hunger Project kende dit jaar maar het epicentrum en de microkredietbank in Dassa/ Tré. In maart uitgeroepen tot World Hunger Day en gevierd met een Venlo. Naast sprekers als staatssecretaris Ben Knapen en liefst 850 deelnemers. Zeker 120 bedrijventeams uit bezocht een tweede groep investeerders Benin, die het spetterend bene fiet concert in de Royal Albert Hall in Londen. topmannen van DSM en Unilever legde zij uit waarom de Nederland en België deden zondag 4 november mee aan de epicentrum van Guinagourou opende. Beide groepen spraken Met optredens van onder anderen Dionne Warwick, aanpak van The Hunger Project India een cruciale bijdrage bedrijfsrun voor Benin. uitgebreid over het werk en de resultaten in Benin met de gemeenschappen en de staf van The Hunger Project Benin. Maart Caro Emerald, Cliff Richard, Boy George, Katie Melua en het London Gospel Choir. Juni levert aan het einde van de honger. September Op 14 en 15 september organiseerde Millennium Netwerk December Vlak voor het einde van het jaar kreeg The Hunger Project goed nieuws uit Benin. Na een positieve evaluatie van het Op 8 maart werd in verschillende programmalanden en In epicentrum Zakpota lanceerde The Hunger Project Fryslân het jaarlijkse 2015FESTIVAL en de Millenniumloop. programma in Benin besloot de Nederlandse ambassade partnerlanden campagne gevoerd voor Internationale Benin de nationale campagne Moringa Three Day De bezoekers vonden ook dit jaar massaal hun weg naar in Benin dat zij vanaf 2013 het programma mee gaan Vrouwendag. The Hunger Project Ghana organiseerde een Campaign. In drie dagen werden mensen geïnformeerd IJlst om te genieten van zeer diverse activiteiten en om zich financieren. inspirerende bijeenkomst voor meisjes van 22 middelbare over de voedingswaarde van de moringaboom, volgden in te zetten voor de millenniumdoelen. scholen uit drie epicentragebieden in Kwahu West ze trainingen en kookdemonstraties over het gebruik van Municipality. De leerlingen gingen met vrouwelijke leiders moringabladeren en werden 3306 moringabomen geplant. in gesprek over uitdagingen en kansen voor vrouwen en meisjes. 8 9
Tegenvallers Uiteraard bestond 2012 niet enkel uit hoogtepunten. Er waren tegenvallers bij het geplande bezoek van een team Beninese jongeren en negatieve reacties op een Wilde Ganzen-campagne. Zes geselecteerde Beninese jongeren zouden in november naar Nederland komen om mee te doen aan de Run for The Hunger Project. Voor hun verblijf van een week was een programma samengesteld vol activiteiten en deelname van talloze investeerders. Helaas is het uiteindelijk niet gelukt om het team van visa te voorzien. De hoeveelheid papierwerk om de lopers naar Nederland te krijgen was domweg onderschat. Ondanks de goede samenwerking met de Nederlandse ambassade in Cotonou, voldeden de aanvragen uiteindelijk niet aan alle visumeisen vanuit Den Haag. The Hunger Project heeft met het team afgesproken dat ze in 2013 alsnog naar Nederland komen om mee te doen aan de Run for The Hunger Project. In het najaar voerde samenwerkingspartner Wilde Ganzen haar jaarlijkse grootschalige fondsenwervende publiekscampagne, waarbij ze The Hunger Project selecteerde als beneficiënt van de opbrengsten. Een mooie kans, aangezien The Hunger Project zelf nooit in staat zou zijn om op dergelijke schaal bij het grote publiek inkomsten en naamsbekendheid te werven. In kranten, tijdschriften, op radio en televisie riep Wilde Ganzen grote groepen Nederlanders op om bij te dragen aan het werk van The Hunger Project in Benin. Naar aanleiding van een test onder een representatief publiekspanel, koos Wilde Ganzen voor een foto van een Beninees jongetje met een hongerbuik en de slogan Honger in Benin! Wilt u er ook iets aan doen? Een keuze die niet aansluit bij het uitgangspunt van The Hunger Project om juist de kracht van mensen om zélf te handelen, te benadrukken. The Hunger Project werd vervolgens aangesproken op de inconsistentie tussen het eigen verhaal en de beeldkeuze van deze campagne. De campagne leidde onder andere tot een officiële klacht van de Beninese gemeenschap in Nederland en een online discussie door diverse communicatie-experts uit de goededoelensector. The Hunger Project heeft daarbij consistent uitgelegd zelf nooit voor dergelijk beeldgebruik te opteren. Wilde Ganzen heeft geconcludeerd voortaan op een positievere manier campagne te voeren. En The Hunger Project neemt in overeenkomsten met toekomstige samenwerkingspartners een beeldbepaling op. De uiteindelijke opbrengst van de Wilde Ganzen-campagne wordt pas in de loop van 2013 bekend. 10 11
3 Missie, visie en aanpak Investeren in het einde van chronische honger Een wereld zonder chronische honger is heel goed mogelijk Honger is nog steeds een wereldwijd probleem. Terwijl een wereld zonder chronische honger heel goed mogelijk is. The Hunger Project werkt samen met lokale gemeenschappen, bedrijven en politiek aan een duurzaam antwoord. Door te investeren in de ontwikkeling van mensen. Door mensen weerbaar te maken en ze te stimuleren om zelf hun eigen toekomst op te bouwen. The Hunger Project is ervan overtuigd dat alleen de mensen zélf een duurzame beëindiging van de honger kunnen realiseren. We zien hen niet als slachtoffers, maar als krachtige individuen die zeer goed in staat zijn hun eigen honger te beëindigen als zij daar de kans toe krijgen. Voorwaarde is dat ze de benodigde capaciteiten ontwikkelen en kansen herkennen en grijpen. Dáár investeren wij in. Missie Een einde maken aan chronische honger en armoede door vooruitstrevende, duurzame, grassroot strategieën waarin vrouwen centraal staan. En door te pleiten voor de invoering van deze strategieën in landen over de hele wereld. Visie Honger en armoede Er is voldoende voedsel op de wereld om iedereen te voeden. En toch leven wereld wijd ongeveer 870 miljoen mensen - 1 op de 8 mensen - met chronische honger. Zij zijn ondervoed en krijgen dag in dag uit te weinig voedingsstoffen binnen. Hun ondervoeding maakt het lastig om te leren, te werken of een actief leven te leiden. Ondervoeding is vooral schadelijk voor vrouwen en kinderen. Kinderen met chronische honger groeien minder snel dan gezonde kinderen, ontwikkelen zich trager en zijn kwetsbaarder voor ziektes en infecties. Het grootste gedeelte van mensen met chronische honger leeft op het platteland. Getalsmatig leven in Azië de meeste mensen met honger, gevolgd door Sub-Sahara-Afrika. In deze twee gebieden woont 85 procent van de 870 miljoen mensen met chronische honger (Bron: FAO 2012). Chronische honger heeft niet alleen te maken met de beschikbaarheid en verdeling van voedsel. Ook sociale condities zoals familie-inkomen, gezondheid, onderwijs, leefomgeving, mensenrechten en maatschappelijke positie spelen een rol. In rurale gebieden zijn mensen vaak minder geschoold en hebben ze vaak weinig of geen toegang tot een functionerende markt. The Hunger Project richt zich daarom op mensen met chronische honger op het platteland. The Hunger Project werkt samen met lokale gemeenschappen, bedrijven en politiek aan een duurzaam antwoord The Hunger Project streeft naar een wereld waarin elke vrouw, elke man en elk kind een gezond, zelfredzaam en waardig leven leidt. Kernelementen De aanpak van The Hunger Project is gebaseerd op drie kernelementen. Gecombineerd zorgen deze kernelementen dat mensen hun eigen kracht ont- Omdat veel andere factoren een rol spelen in het duurzaam oplossen van de honger, dekken en gebruiken. Ze stimuleren leiderschap en zelfvertrouwen. Zodat mensen kiest The Hunger Project voor een integrale aanpak, waarbij we aan alle acht millen- zelf duurzame vooruitgang boeken bij de beëindiging van hun eigen chronische niumdoelen (ontwikkelingsdoelstellingen geformuleerd door de VN in 1995) werken. honger en armoede. De drie kernelementen van The Hunger Project zijn: 12 13
Mobiliseren van mensen om zelf in actie te komen Op een heel praktische manier Empowerment van vrouwen gericht op de ontwikkeling van Samenwerking met lokale overheden mensen, in het bijzonder vrouwen; Mobiliseren van mensen om zelf in actie te komen dat is kenmerkend voor de werkwijze van The Hunger Project, die mij zeer The Hunger Project traint vrouwen en mannen op het platteland en geeft hun aanspreekt. inzicht in hun eigen capaciteiten en mogelijkheden. Via deze kennis, methoden en middelen kunnen zij zelf actie ondernemen om hun leven te verbeteren. Herman Wijffels, econoom, bankier en Deelnemers aan de programma s van The Hunger Project inspireren elkaar en hoogleraar duurzaamheid werken samen. Door ver antwoordelijkheid te nemen worden ze onafhankelijke regisseurs van hun eigen leven. beroep doen op microkredieten, waarmee ze kunnen investeren in een kansrijke Zo volgen mensen op dorpsniveau Visie, Commitment en Actie (VCA)-workshops toekomst voor het hele gezin. En in India worden de vrouwen ondersteund om waarin zij hun dromen en visie op een betere toekomst vormgeven. Ze maken optimaal gebruik te maken van hun politieke mandaat in dorpsraden en het zelf concrete en haalbare plannen om hun dromen te verwezenlijken. Met onder- bijbehorende overheidsbudget. Zodat zij zelf kunnen bouwen aan een toekomst steuning van The Hunger Project en met zo veel mogelijk lokale bronnen voeren zij zonder honger. deze plannen uit. The Hunger Project helpt vervolgens mee om gemeenschappen op te bouwen waarin iedereen zich kan ontwikkelen. Zo krijgen mensen bijvoor- Samenwerking met lokale overheden beeld toegang tot microkredieten, scholing, gezondheidszorg en een voedselbank. The Hunger Project werkt samen met overheden op districts- en dorpsniveau, omdat deze het dichtst bij de mensen staan. Het is hun taak om voorzieningen in Essentieel zijn de lokale vrijwilligers - vaak slimme jonge vrouwen die enthousiast basisbehoeften zoals gezondheid, voeding, onderwijs en inkomen te organiseren. zijn over de nieuwe mogelijkheden die ze zien. Deze mensen worden getraind om The Hunger Project wil deze taak niet overnemen, maar betrekt de lokale overheid zelf weer trainingen te kunnen geven waarin zij anderen inspireren tot actie. in alle stadia en op alle niveaus van de ontwikkeling van de gemeenschap. Zij stimuleren mensen in hun eigen gemeenschap om acties en veranderingen Zo zorgt The Hunger Project ervoor dat dorps- en districtsraden effectief kunnen Mensen ontdekken en gebruiken hun eigen kracht door te voeren. Wereldwijd werkt The Hunger Project met 392.000 getrainde vrijwilligers die miljoenen anderen mobiliseren om in actie te komen. Empowerment van vrouwen Voedselschaarste en de ongelijkheid tussen man en vrouw in ontwikkelingslanden zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Vrouwen zijn verantwoordelijk voor het vervullen van de basisbehoeften van hun gezin. Helaas krijgen deze harde werkers niet overal een eerlijke kans en worden ze systematisch buitengesloten. Ze hebben niet de noodzakelijke toegang tot geld, onderwijs, grond en zeggen schap. Veel potentieel blijft zo onbenut. Uit studies blijkt dat de gehele gemeenschap de vruchten plukt zodra vrouwen in hun kracht staan en zich ontpoppen als leider. Een krachtige vrouw investeert niet alleen in haar gezin, de hele gemeenschap profiteert ervan. Vrouwelijke leiders zetten voedselzekerheid, onderwijs, gezondheid, corruptie en sociale uitsluiting op de agenda van hun gemeenschappen. The Hunger Project steunt deze vrouwen en maakt vrouwen en mannen bewust van die waarde van vrouwen in het opbouwen van sterke lokale gemeenschappen. Vrouwen krijgen de kans zich te ontwikkelen via alfabetiseringslessen, scholing en leiderschapstrainingen. Zo kunnen vrouwen via de programma s in Afrika een werken en dat vrouwen een stem krijgen in de dorpsraad. Door de lokale overheid erbij te betrekken, kan The Hunger Project duurzame ontwikkeling waarborgen. Programmalanden The Hunger Project is actief in acht landen in Afrika (Benin, Burkina Faso, Ethiopië, Ghana, Malawi, Mozambique, Oeganda en Senegal), in Bangladesh en India, en Mexico en Peru. Strategieën Unieke situaties vragen om een unieke benadering. Een methode die in Azië uitstekend werkt, kan om wat voor politieke, culturele, sociale, economische of geografische reden dan ook weleens helemaal de plank misslaan in Afrika of Latijns-Amerika. Daarom bestaat er bij The Hunger Project niet zoiets als dé oplossing of hét project. Continu wordt op lokaal niveau onderzocht wat er ontbreekt voor het succesvol bestrijden van honger en armoede, en dáár wordt vervolgens aan gewerkt. De visie van The Hunger Project op ontwikkeling is samengevat in een verandertheorie. Deze verandertheorie geeft weer hoe The Hunger Project denkt dat verandering plaatsvindt en hoe kleine acties grote impact kunnen hebben. Door ongelijkheid tussen mannen en vrouwen blijft veel potentieel onbenut 14 15
Kleine acties kunnen grote impact hebben De verandertheorie van The Hunger Project werd in 2010 en 2011 ontwikkeld door alle partner- en programmalanden en vormde de basis voor het nieuwe strategische plan 2012-2015. Op www.thehungerproject.nl is de volledige verandertheorie te vinden. In Afrika werkt The Hunger Project in acht landen met een lokale staf aan de epicentrumstrategie. Via deze strategie wordt over een periode van zo n acht jaar in vier fasen gewerkt naar zelfredzaamheid en ondernemerschap van rurale gemeenschappen. Een epicentrum bereikt 10 tot 15 dorpen in een omtrek van 10 kilometer met een totale bevolking van 10.000 tot 15.000 mensen. Deze mensen werken samen om hun levensomstandigheden te verbeteren. Na het volgen van de VCA-workshops bouwt de bevolking zelf aan het epicentrum - een dienstencentrum in het midden van de regio. Hierin zijn een kleuterschool, een medische post, een door vrouwen gerunde bank waar microkredieten worden verstrekt, een trainingsruimte en een voedselbank gevestigd. Rond het gebouw liggen gezamenlijke akkers. verkiesbaar te stellen. De vrouwen richten zich bijvoorbeeld op gezondheid, voeding, onderwijs, water of hogere inkomsten voor het gezin. En zij komen in actie tegen lang genegeerde problemen als huiselijk geweld, alcoholisme en corruptie. Ook in Latijns-Amerika werkt The Hunger Project aan het verbeteren van de emancipatie van met name vrouwen van de inheemse bevolkingsgroepen. Door het steunen en krachtiger maken van vrouwen worden ook daar hele gemeenschappen veerkrachtiger. Vrouwen opleiden tot effectieve leiders van hun gemeenschap Bij de inspanning van de bevolking om de leefsituatie te verbeteren is gelijkheid tussen mannen en vrouwen essentieel. De bevolking wordt gestimuleerd om leiderschap te nemen om concrete plannen uit te voeren en krijgt ondersteuning in de vorm van microkredieten, alfabetiseringslessen en trainingen gericht op landbouwtechnieken en ondernemerschap. Er wordt nauw samengewerkt met lokale overheden, waarmee The Hunger Project afspraken maakt over passende infrastructuur, gezondheidszorg en onderwijsfaciliteiten. Een hecht partnerschap met de lokale overheid draagt, samen met inkomsten-genererende projecten, bij aan een onafhankelijk functionerend epicentrum. Het epicentrum is zelfstandig en zelfvoorzienend wanneer de gemeenschap het dienstencentrum met al haar functies zelfstandig kan beheren. En wanneer zij in staat is om de eigen behoeften te formuleren en deze om te zetten in eigen actie en succesvolle onderhandeling voor diensten van de overheid of andere organisaties. In Azië werkt The Hunger Project in Bangladesh en India met een lokale staf aan vrouwelijk leiderschap. Door wijzigingen in wetten in India hebben vrouwen recht op een deel van de zetels in de lokale politiek. The Hunger Project heeft haar programma s hierop afgestemd en leidt vrouwen op tot effectieve leiders van hun gemeenschap. Hierdoor zijn ze beter in staat hun rechten op te eisen en een toekomst op te bouwen zonder honger, armoede en ongerechtigheid. De vrouwen worden gedurende hun zittingsperiode van vijf jaar ondersteund en gecoacht bij hun werkzaamheden. Dat gebeurt vooral in de vorm van workshops en bijeenkomsten. Ook stimuleert The Hunger Project vrouwen bij het vormen van federaties, omdat ze samen meer kunnen bereiken. Door samenwerking leren vrouwen allianties te vormen en zo druk uit te oefenen op de overheid. In de laatste jaren van hun mandaat leren de vrouwen om succesvol de media in te zetten en zetten zij campagnes op om andere vrouwen te mobiliseren om zich 16 17
4 Resultaten Epicentrumstrategie en vrouwelijk leiderschap 80.525 mensen deden mee aan een workshop over gelijkheid tussen mannen en vrouwen In 2012 besteedde The Hunger Project Nederland het grootste deel van het budget aan de programma s van The Hunger Project in Benin, Malawi, Ghana, Senegal en India. Voor deze landen zijn ook de meeste geoormerkte fondsen geworven. In dit hoofdstuk worden daarom de behaalde resultaten in juist deze landen toegelicht. Resultaten uit de overige programmalanden zijn desgewenst te vinden op www.thehungerproject.nl en www.thp.org. Afrika - de epicentrumstrategie Fase Jaar Op weg naar zelfvoorziening I II III IV 1 2 3 4 5 6 7 8 1: Mobilisatie VCA-workshops Animators Projecten van de gemeenschap Leiderschap Microfinanciering 2: Constructie Bijdrage van land, materialen, arbeid Epicentrumgebouw Modelboerderij In de acht Afrikaanse programmalanden werkt The Hunger Project met de epicentrum strategie. In totaal werkte The Hunger Project in 2012 in 119 epicentra, vergeleken met 117 epicentra in 2011. 3: Programma implementatie Voedselzekerheid Gezondheidszorg Educatie Sanitatie Alfabetisering 4: Transitie naar zelfvoorziening Erkenning van de bank Epicentrum genereert inkomsten Leiderschap van epicentrum comité voor duurzame ontwikkeling In de epicentra zijn in 2012 2377 VCA-workshops gegeven. Hieraan namen 90.049 vrouwen en 67.072 mannen deel. Vrouwen worden gestimuleerd om leiderschapstrainingen te volgen en een plek in te nemen in het comité van het epicentrum. In 2012 namen 3083 vrouwen in deze comités plaats tegenover 3446 mannen. 80.525 mensen, waarvan 37% mannen en 63% vrouwen, deden mee aan een workshop over gelijkheid tussen mannen en vrouwen. In 2012 werden 1355 voedselzekerheid-workshops gegeven aan 29.009 vrouwen en 31.927 mannen. In 154 workshops werden 2183 mensen opgeleid tot landbouwtrainer. Via de voedselbanken in de epicentra kunnen dorpsbewoners in tijden van schaarste tegen redelijke prijzen aan voedsel komen. In 2012 werd via de voedselbanken 578.071 kilo voedsel verspreid. In de alfabetiseringslessen leerden 5479 vrouwen en 2705 mannen lezen, schrijven en rekenen. 557 mensen werden getraind om zelf alfabetiseringslessen te geven. Van de kleuteropvang, waarbij een maaltijd wordt verzorgd, maakten 2143 meisjes en 1916 jongens gebruik in 2012. 285.766 mensen bezochten de gezondheidscentra in 2012. In deze centra hebben 25.033 vrouwen gebruikgemaakt van controle voor, tijdens en na de zwangerschap. Van 150.619 kinderen is de gezondheid en het gewicht in hun eerste levensjaren gevolgd en 104.245 kinderen werden ingeënt. 148.311 mensen werden voorgelicht over hiv/aids en 7010 lokale trainers werden opgeleid om deze hiv/aids-voorlichting zelf te gaan geven. Via de voedselbanken kunnen dorpsbewoners in tijden van schaarste tegen redelijke prijzen aan voedsel komen 18 19
In 2012 werden 92 nieuwe waterbronnen aangeboord en werden 728 latrines Grootste uitdaging: zelfvoorziening van de epicentra: The Hunger Project aangelegd voor huishoudens. Om gronderosie tegen te gaan werden 60.348 ging ervan uit dat over een periode van vijf jaar naar zelfredzaamheid van de bomen geplant. rurale gemeenschap werd gewerkt. Deze termijn van vijf jaar bleek onrealistisch. Een meer realistische termijn is acht jaar, waarin The Hunger Project het tempo In 2012 werden 27.166 mensen getraind op het gebied van microfinanciering. van de gemeenschap volgt. In de ene gemeenschap gaat het sneller, in de Ook volgden 9663 mensen inkomsten-genererende workshops, zodat zij zelfstandig andere duurt het misschien langer. Ook het inzicht in de betekenis van een inkomen kunnen verwerven. 68.121 mensen, waaronder 79% vrouwen, zelfvoorzienend is veranderd. Voorheen volstond financiële zelfstandigheid en deden mee aan het microfinancieringsprogramma. Daarbij werden 33.090 nieuwe de erkenning van de rurale bank als bewijs van zelfvoorziening. Nu hanteert leningen verschaft en spaarden 67.697 mensen samen 2.116.729 dollar. The Hunger Project een breed scala aan voorwaarden: ruim 50 indicatoren op Herziening epicentrumstrategie diverse onderdelen moeten behaald zijn voordat een epicentrum als blijvend zelfvoorzienend wordt beschouwd. In 2012 stond The Hunger Project uitgebreid stil bij de epicentrumstrategie. Ontbrekende onderdelen: in het oorspronkelijke programma ontbrak in de De bestaande programma s werden grondig onder de loep genomen. bouw van het epicentrumgebouw en in de activiteiten een aantal onderdelen. Aannames en veronderstellingen werden getest door externe evaluaties en de Zo zou de opzet van het epicentrumgebouw flexibel moeten zijn, zodat deze ervaring en inbreng van de deskundige programmastaf. Dit was een leerzaam kan worden aangepast aan de behoeften van de gemeenschap. Waardoor maar ook confronterend proces. Een aantal van de aannames werd bevestigd, bijvoorbeeld ruimte is voor een los gebouw of sub-vestigingen voor de In 2012 stond The Hunger Project uitgebreid stil bij de epicentrumstrategie maar andere aannames bleken onjuist te zijn en moesten worden herzien. The Hunger Project trok de volgende conclusies over de epicentrumstrategie: De epicentrumstrategie werkt: in de epicentragebieden veranderen houding en gedrag van mensen. De gemeenschap zit daadwerkelijk aan het stuur van hun ontwikkeling. Het bewijs van de resultaten is voorlopig vooral anekdotisch, al wordt momenteel gewerkt aan kwantitatieve studies die het resultaat verder onderbouwen. In de laatste paragraaf van dit hoofdstuk gaan we verder in op de monitoring en evaluatie. micro kredietbank, huisvesting voor de verpleegkundigen, een gastenverblijf voor deelnemers aan trainingen en familie van patiënten of een gebouw voor voedselverwerking. In de activiteiten blijkt meer aandacht nodig voor de ontwikkeling van de lokale economie en de ondersteuning van sociale projecten uit de gemeenschap. Om de programma s te begeleiden is meer gekwalificeerde staf nodig. Hogere kosten: de langere duur van het programma en de noodzaak voor nieuwe of intensievere onderdelen leggen de beperkingen van het oorspronkelijke epicentrumbudget bloot. De begroting van 500.000 dollar voor vijf jaar per epicentrum bleek ontoereikend te zijn. Boven op de benodigde extra inves teringen in programma s, bood de oorspronkelijke begroting geen ruimte voor verborgen kosten zoals inflatie, kosten van de nationale staf en kosten voor ondersteuning, management en evaluatie vanuit The Hunger Project Global en partnerlanden. Op basis van uitgebreide herberekeningen zijn de kosten voor acht jaar nu geraamd op 960.000-1.200.000 euro per epicentrum, afhankelijk van de startsituatie. Daarmee is de epicentrumstrategie nog steeds een zeer kosteneffectieve aanpak met kosten tussen de 8-12 euro per persoon per jaar. Te weinig investeren remt vooruitgang: veel van de 119 epicentra hebben de afgelopen jaren onvoldoende vooruitgang geboekt, doordat er te weinig is geïnvesteerd door structureel te lage budgetten, tussen 2005 en 2012. Dit komt deels door de economische crisis en daardoor teruglopende fondsenwerving in de Verenigde Staten. Daarnaast heeft The Hunger Project met de vele epicentra te weinig focus kunnen aanbrengen en de investeringen te dun moeten uitspreiden. Daarom kiest The Hunger Project er voortaan voor om meer te investeren in het zelfvoorzienend maken van bestaande epicentra, in plaats van nieuwe epicentra op te starten. Meer investeren in bestaande epicentra, in plaats van nieuwe epicentra opstarten 20 21
Benin Benin neemt een speciale plek in voor The Hunger Project Nederland. Het volledige programma wordt gefinancierd door The Hunger Project Nederland. De ambitie is om in 2018 ten minste 10% van de plattelandsbevolking in Benin duurzaam hongervrij te maken. De doelstelling van 10% komt voort uit de marketingtheorie van Malcolm Gladwells tipping point, waarin wordt gesteld dat verandering bereikt wordt door die eerst bij een kleine kritische massa te realiseren, waarna de rest vanzelf en op hun eigen tempo volgt. Pascal Djohossou, directeur The Hunger Project Benin Mensen die je om geld vragen, tonen twee dingen die we niet willen, namelijk armoede en afhankelijkheid van hulp. Mensen moeten niet om geld vragen, maar het heft in eigen handen nemen, dat is de basis van de strategie van The Hunger Project. Als wij voor het eerst in een dorp komen en we vragen wat de mensen willen, is het eerste antwoord altijd geld. Maar als we dan doorvragen wat ze ermee willen doen, dan weten ze dat niet. Ze weten ook niet hoeveel geld ze nodig hebben. Ze hebben, kortom, geen concrete ideeën, geen visie. In absolute aantallen bereikten we in 2012 op alle gebieden meer mensen dan in 2011 Zowel in Benin als in Nederland is in 2012 hard gewerkt aan de ambities. Samen met de Katakle investeerdersgroep en ondernemende fondsen zoals de Nationale Postcode Loterij kon The Hunger Project in 2012 een bedrag van 1,3 miljoen euro aan het programma in Benin bijdragen. Resultaten In 2012 was The Hunger Project Benin actief in zestien epicentra. In elf daarvan zijn de programma s in volle gang, aan drie epicentrumgebouwen werd gebouwd (Guinagourou, Gbegourou en Klouekanmé) en twee gemeenschappen werden gemobiliseerd (Gohomey en Savalou). In alle projectgebieden werkten we aan programma s die de epicentra zelfvoorzienend moeten maken: voedselzekerheid, gezondheidszorg, onderwijs, water en sanitatie en inkomen. In absolute aantallen bereikten we in 2012 op vrijwel alle gebieden meer mensen dan in 2011. Dit komt overeen met de verwachting, aangezien het programma nog steeds naar nieuwe epicentra wordt uitgebreid. In 2012 is aan drie nieuwe epicentra gebouwd, waardoor een aantal doelstellingen voor 2013 opnieuw hoger zullen liggen. De voedselbanken liepen het hele jaar redelijk in de pas met de verwachtingen. De doelstellingen voor gezondheidszorg werden echter ruimschoots overtroffen: 9231 kinderen werden gevaccineerd, aanzienlijk meer dan de beoogde 4400 kinderen. Ook het aantal deelnemers aan gezondheidsvoorlichting (onder andere hiv/aids) was met ruim 15.800 erg hoog. Met bijna 1500 kinderen die gebruik maakten van de kleuterscholen en 6400 mensen die meededen aan een alfabetiseringscursus liepen ook de onderwijsactiviteiten behoorlijk goed. Bijzondere ontwikkelingen Naast de reguliere programma s startte The Hunger Project in 2012 met een aantal nieuwe initiatieven. Zo werd de driedaagse moringacampagne (Three Moringa Tree Days) georganiseerd. Moringa wordt ook wel de wonderboom genoemd vanwege de hoge voedingswaarde en talloze manieren waarop hij kan worden gebruikt. In drie dagen werden mensen in alle epicentra en de omringende dorpen geïnformeerd over de voedingswaarde van de moringaboom, volgden ze trainingen en kookdemonstraties over het gebruik van moringabladeren in maaltijden en werden moringabomen geplant. In 2013 vindt de campagne opnieuw en op nog grotere schaal plaats. Er werd geëxperimenteerd met een zogenaamd warrantage-systeem. In plaats van hun oogst in één keer te verkopen, kunnen boeren via dit systeem - dat al sinds de 19e eeuw bij Europese boeren in zwang is - een deel van hun oogst afstaan en als onderpand in de voedselbanken laten opslaan. Vervolgens kunnen zij een krediet opnemen bij de microkredietbank. Met behulp van de lening kunnen de boeren essentiële middelen aanschaffen voor het nieuwe zaaiseizoen. De oogst wordt in de tussentijd beter opgeslagen - met minder verlies door ongedierte - tot het moment dat er meer schaarste ontstaat en de prijzen gunstiger zijn. Ondanks enkele kinderziektes is het systeem hoopgevend voor opbrengsten in de toekomst. De oogst wordt in de tussentijd beter opgeslagen, totdat de prijzen gunstiger zijn 22 23
Nieuw is het ondernemersprogramma. Dit programma stimuleert het ondernemings klimaat en de private sector in de epicentra en is gericht op startende ondernemers en bedrijven die werk creëren, producten van boeren afnemen of verwerken, of diensten aanbieden. Het programma heeft speciale aandacht voor vrouwelijke en jonge ondernemers. Binnen het programma zijn belangrijke verbindingen gelegd tussen boeren in de epicentra en externe bedrijven, waardoor aansluiting wordt gevonden bij grotere markten (nationaal en internationaal). Zo kunnen de inkomsten voor de boeren stijgen. Bijna 60 ondernemers werden begeleid in het ontwikkelen van bedrijfsplannen en het vinden van toegang tot financieringsstromen. Plannen Eind 2012 maakte de Nederlandse ambassade in Cotonou bekend dat zij vanaf 2013 voor vier jaar met een half miljoen euro per jaar mee-investeert in de programma s van The Hunger Project Benin. Speciale aandacht voor vrouwelijke en jonge ondernemers Door de stijging van de inkomsten kan The Hunger Project het programma in Benin verder uitbreiden, versterken en meer mensen nóg beter ondersteunen. De uitgaven van The Hunger Project Benin zullen naar verwachting in 2013 stijgen naar ongeveer 1,9 miljoen euro. In 2012 werd een begin gemaakt met de uitvoering van het businessplan 2011-2018. In 2013 gaat The Hunger Project verder met het versterken van het bedrijfsleven rond epicentra. Bovendien helpt de investeerdersgroep Katakle mee met het versterken van de cashewnotenketen door samenwerking met de Nederlandse Trade & Development Group (TDG) en Beninese boeren in zes epicentra. Nederlandse investeerders financieren een deel van de cashewnotenoogst voor, waardoor 5000 boeren in totaal tot 1000 ton cashewnoten kunnen verkopen, ter waarde van ongeveer 250.000 euro. Een deel van de verwerking daarvan zal in Benin plaatsvinden voordat de cashewnoten naar Europa en Azië worden geëxporteerd. Katakle onderzoekt met TDG en lokale boeren hoe de lokale verwerking van rauwe cashewnoten in de toekomst verder kan worden opgevoerd, zodat meer toegevoegde waarde van de cashewnoten in Benin blijft. Aangezien verwerkte cashewnoten meer opbrengen dan rauwe, ongepelde noten, kan dit de positie van de lokale boeren versterken. Van werknemer naar werkgever Emilienne Montchohodi uit Assalin was in dienst van een lokale boer en werkte in loondienst op diens land. Daarnaast bewerkte ze een eigen stukje land en had zij een kleine pindakoekjeshandel. Ik verdiende net genoeg om mijn gezin te kunnen voeden. Alle winst die ik maakte, besteedde ik meteen aan mijn gezin en de afbetaling van mijn lening. Sparen was niet mogelijk, ik dacht daar niet eens aan. Toen The Hunger Project in 2003 startte met de activiteiten in haar regio, zag Emilienne daar meteen de voordelen van in. Samen met zestien andere vrouwen in mijn dorp lenen we jaarlijks ongeveer 2100 euro en dat verdelen we onderling. In VCA-workshops leerde ik hoe je een businessplan opstelt en wat het belang van sparen is. Sindsdien is er veel veranderd voor Emilienne. In haar pindakoekjeshandel zijn vrouwen aan het werk met het grillen van de pinda s, bewerken van het pindadeeg en het frituren van de pindakoekjes. Ik heb nu drie mensen in dienst en die kan ik een salaris betalen. 24 25
Malawi Ook The Hunger Project Malawi werkte onder leiding van directeur Rowlands Kaotcha aan de epicentrumstrategie. The Hunger Project Malawi is in 2012 actief in acht epicentra. Resultaten In 2012 hielp The Hunger Project Malawi 48.462 mensen om te dromen over hun toekomst en plannen te maken om deze dromen te verwezenlijken. Dit gebeurde in 396 VCA-workshops. Op het gebied van voedselzekerheid werden 6618 mensen getraind in verbeterde landbouwmethoden en 730 mensen opgeleid tot landbouwtrainers. The Hunger Project Malawi verspreidde via het landbouwkredietprogramma 89.075 kilo kunstmest en 10.095 kilo maïszaad en er werd 237.311 kilo maïs toegevoegd aan de voedselbank. Door aanhoudende droogte was de behaalde opbrengst van de meeste boeren in 2012 slechts 20-40% van de verwachte opbrengst. Hierdoor zijn de landbouwkredieten in 2012 lang niet allemaal terugbetaald. De boeren krijgen een jaar uitstel van betaling. The Hunger Project verwacht door een betere oogst in 2013 deze tegenvaller goed te kunnen maken. The Hunger Project was erg actief op het gebied van hiv/aids. In de dorpen waar The Hunger Project werkt hebben mensen mobiele toegang tot advies en testen. In epicentra die samenwerken met de overheid bestaat de mogelijkheid tot behandeling. Ook heeft Malawi een speciaal microfinancieringsprogramma voor hiv-geïnfecteerden. Zij krijgen bij andere financiers nul op het rekest en kunnen geen leningen afsluiten uit angst dat deze door vroegtijdig overlijden niet terugbetaald worden. Door dit programma heeft iedereen dezelfde toegang tot hulpbronnen om een onafhankelijk leven te lijden, seropositief of niet. In 2012 werd Kachindamoto-epicentrum, gefinancierd door de familiestichting Ribbink van den Hoek, volledig in gebruik genomen. In dit epicentrum zijn alle programma s van start gegaan en komen deze steeds verder tot bloei. In Majete werd met de financiële steun van de African Villages Foundation gestart met de bouw van een nieuw epicentrum. Dit centrum zal in 2013 worden afgebouwd en geïnaugureerd. Bijzondere ontwikkelingen Na het overlijden van president Bingo wa Mutharika in april 2012 is het behoorlijk spannend geweest in Malawi. Vice-president en politiek tegenstander Joyce Banda werd tot opvolger benoemd. Sindsdien is zij voortvarend aan het werk om de puinhoop die Mutharika achterliet op te ruimen. Hoewel The Hunger Project Malawi zich politiek afzijdig houdt, zijn we blij met de nieuwe ontwikkelingen die het land economisch en politiek stabieler maken. Joyce Banda is een goede bekende van The Hunger Project Malawi. In het verleden opende ze onder andere een epicentrum. Tijdens een bezoek van Idrissa Dicko, directeur Afrika-programma s, en Rowlands Kaotcha, directeur The Hunger Project Malawi, gaf zij aan het werk van The Hunger Project enorm te waarderen. Opening van een nieuwe kraamkliniek Mpingo Het epicentrum Mpingo heeft speciale aandacht voor kraamzorg. Helaas waren er onvoldoende medische voorzieningen en professioneel en getraind personeel aanwezig om écht goed te kunnen draaien. The Hunger Project Malawi heeft lang en hard gewerkt deze tekorten op te lossen. Door nieuwe partnerschappen met bedrijven zoals Telecom Networks Malawi en overheidsinstellingen zoals Blantyre District Health Office, kon het epicentrum aan voldoende geschikt personeel en benodigdheden komen om Mpingo tot een succes te brengen. De kraamkliniek werd feestelijk heropend. Het gezondheidscentrum heeft nu vier moderne bevallingskamers en een prenatale en postnatale afdeling met ieder tien bedden. Een dag na de opening van de nieuwe kraamkliniek in Mpingo was de eerste succesvolle bevalling een feit. Mercy (25 jaar) uit Tambala beviel van een gezonde zoon, Enock. Van haar eerste twee dochters beviel ze thuis, omdat de gezondheidskliniek 7 km lopen was. Aan een thuisbevalling zijn meer risico s verbonden, waar door kind en moeder grotere kans hebben te overlijden. De nieuwe kliniek, op slechts een halve kilometer afstand, was voor Mercy een uitkomst. Het is schoon en alle hulp die zwangere vrouwen nodig hebben is in de kliniek aanwezig. Iedereen dezelfde toegang tot hulpbronnen, seropositief of niet 26 27
Ghana Sinds 2006 werkt The Hunger Project Ghana aan het Scale-up initiative, waarbij op grote schaal de epicentrumstrategie wordt toegepast. Op deze manier wil The Hunger Project de effectiviteit van de epicentrumstrategie aantonen, zodat het model door anderen kan worden overgenomen. In juli 2012 startte een pilotproject voor resultaatmeting. Meer hierover is te lezen in de paragraaf over monitoring en evaluatie. Inmiddels zijn in Ghana 49 epicentra opgestart, zijn in 2012 meer dan 51.373 mensen behandeld in klinieken en hebben 2911 mensen bijna 98.817 dollar gespaard. Meer dan 43.423 boeren in Ghana zijn door de The Hunger Projectprogramma s getraind in duurzame landbouwtechnieken. The Hunger Project Nederland ondersteunt Ghana met financiering via Millenniumnetwerk Fryslân. In juli faciliteerde The Hunger Project Ghana een workshop voor Ghanese journalisten over de participatie van vrouwen in de lokale en nationale politiek. The Hunger Project pleitte voor een gezamenlijke aanpak van de ondervertegenwoordiging van vrouwen in de politiek: met 19 van de 230 parlementsleden is in Ghana minder dan 10% vrouw. De workshop was onderdeel van het We Know Politics -project, waarmee The Hunger Project Ghana vrouwen bewust maakt van hun politieke rechten. The Hunger Project Ghana begeleidt en traint vrouwen in bestuurlijke posities binnen de lokale overheid, zodat zij effectiever kunnen zijn en de rechten van vrouwen en kwetsbare groepen kunnen verdedigen. Daarnaast wil het project journalisten bewust maken van gendervraagstukken, de rol van genderongelijkheid in de politiek en de macht van de media om dit thema onder de aandacht te brengen. The Hunger Project Ghana maakt vrouwen bewust van hun politieke rechten Tijdens Internationale Vrouwendag in maart organiseerde The Hunger Project Ghana een inspirerende bijeenkomst voor ongeveer 300 schoolmeisjes uit drie epicentragebieden in Kwahu West Municipality. De meisjes gingen in gesprek met vrouwelijk leiders, zoals het hoofd van het district en een dokter. De meisjes konden vrijuit vertellen over hun ambities en over de uitdagingen in hun dagelijks leven, zoals gedwongen huwelijken op jonge leeftijd, gebrek aan eten en discriminatie van meisjes. Ze werden gestimuleerd om met de groep na te denken hoe ze deze problemen de baas konden worden. Empowerment van vrouwen Het Women Empowerment Program stimuleert via trainingen en workshops de empowerment van vrouwen. De animators krijgen een intensieve opleiding over thema s als gendergelijkheid, huiselijk geweld, vrouwelijk leiderschap en tienerzwangerschappen. Agyarki of Babytse van Darmang epicentrum zegt hierover: De activiteiten van de animators hebben mij echt gemotiveerd om hard te werken voor mijn eigen bezit, onafhankelijk van wat mijn man bezit. Deze stap heeft mijn financiële positie enorm verbeterd. Het gaat nu zelfs zo goed dat ik niet alleen in Aseido mijn spullen verhandel, maar ook in Accra. Meer dan 43.423 boeren in Ghana zijn getraind in duurzame landbouwtechnieken 28 29
Senegal Met financiering van de Eureko Achmea Foundation ondersteunt The Hunger Project Nederland sinds 2012 drie epicentra in St. Louis regio, in het noorden van Senegal. In 2012 volgden daar 6235 mensen een VCA-workshop. 236 boeren en boerinnen deden mee aan een van de zestien landbouwtrainingen om hun productiemethoden te verbeteren. 463 mensen deden mee aan alfabetiseringscursussen en 927 mensen ontvingen een microkrediet. India Sinds 2000 ondersteunt The Hunger Project India de democratisch gekozen vrouwelijke leiders in dorpsraden. Volgens de Indiase wet moet 30% van de dorpsraadsleden vrouw zijn. En in sommige staten is dit zelfs 50%. Deze vrouwen worden voor vijf jaar gekozen en worden gedurende deze periode intensief getraind en begeleid door The Hunger Project India. Het leiderschapsprogramma zorgt ervoor dat ze de kennis, vaardigheden en vooral het zelfvertrouwen krijgen om hun invloed ook echt te gebruiken. Zonder een politieke kant te kiezen geeft het programma vrouwen een stem. In totaal zijn sinds het jaar 2000 meer dan 83.000 vrouwen ondersteund. In 2012 werden in totaal 4288 gekozen vrouwelijke raadsleden getraind. The Hunger Project Nederland financiert de vrouwelijk-leiderschapsprogramma s van The Hunger Project India in de staten Madhya Pradesh, Tamil Nadu en Karnataka met steun van Ribbink van den Hoek Familiestichting, Cordaid, Wilde Ganzen, Stichting WereldCoach, het Women Ending Poverty-fonds en particuliere investeerders. Voorzitter van het epicentrumcomité De 45-jarige Mariame Harouna Ba uit Senegal kwam in 2002 voor het eerst in aanraking met The Hunger Project. Niet lang daarna werd ze gekozen tot voorzitter van het microkredietcomité in het epicentrum van Namarel. Door het volgen van workshops weet Mariame hoe ze ideeën kan omzetten in concrete plannen. En durft ze als vrouw leiderschap te tonen en betere kansen voor zichzelf te creëren. Mariame werd uiteindelijk gekozen tot voorzitter van het epicentrumcomité. Als voorzitter mobiliseerde ze mannen en vrouwen, ambtenaren en lokale overheden om meer meisjes op school te krijgen. Ook zorgde ze dat er een lerares kwam die werd betaald door de lokale overheid. Voor de toekomst wil Mariama dat de plaatselijke bank en het epicentrum officieel worden erkend door de overheid een uitdaging die ze vol vertrouwen tegemoet gaat. Bijzondere ontwikkelingen Seksueel geweld tegen vrouwen in India is in 2012 uitgebreid belicht in de media. The Hunger Project India maakte van dit momentum gebruik door verschillende campagnes te organiseren over de fundamentele ongelijkheid tussen mannen en vrouwen, die aan dit geweld ten grondslag ligt. Zo organiseerde The Hunger Project de ring the bell-campagne. Wanneer vrouwen horen dat een andere vrouw mishandeld wordt, bellen zij aan bij het huis. Hierdoor wordt het geweld verstoord, wat de vrouw een kans geeft om te ontsnappen. Waarna zij een beroep kan doen op de Domestic Violance Act. Volgens deze verordening kan een man die zijn vrouw mishandelt worden gearresteerd. En als het nodig is, worden medeplichtige familieleden zoals broers, ook gearresteerd. Dankzij de verordening moet de politie de aangifte van een vrouw serieus nemen. In de staat Karnataka functioneert Sugrama, de eerste federatie op staatsniveau die de belangen en rechten behartigt van vrouwelijke dorpsraadsleden. Door aanhoudende acties en lobby van Sugrama werd in september 2012 de zittings periode van de dorpsraadsvoorzitters in Karnataka verlengd van dertig maanden tot zestig maanden, net zoals in de andere staten. Dit geeft de vrouwelijke voorzitters meer tijd en kans om hun doelen te verwezenlijken. Sugrama pleit ook voor een ophoging van het quotum van 33% naar 50% vrouwelijke dorpsraadsleden en voor een vergoeding voor het raadslidmaatschap. 30 31
Vrouwelijke dorpsraadsleden krijgen geen toestemming van hun man om aan de bijeenkomsten deel te nemen In maart werd Rita Sarin, directeur The Hunger Project India, aangewezen als lid van de high level committee on the status of women. Dit comité onderzoekt de veranderde status van vrouwen in India sinds 1989. Op basis van de uitkomst van dit onderzoek zal het comité aanbevelingen doen aan de Indiase overheid voor passende beleidsinterventies. Uitdagingen Een van de grootste uitdagingen is datgene wat het programma juist tegen wil gaan: de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Zo gebeurt het geregeld dat de vrouwelijke dorpsraadsleden geen toestemming krijgen van hun man om aan de bijeenkomsten deel te nemen. En omdat de vrouwen voor zichzelf leren opkomen, is het niet uitzonderlijk dat zij in aanvaring komen met hun mannelijke collega s. Dergelijke spanningen zijn echter onoverkomelijk - en sterker nog: zelfs gewenst - in een context waarin The Hunger Project probeert de machtsdynamiek te beïnvloeden. The Hunger Project India investeert veel aandacht in haar partners, door regelmatige bezoeken en deelname aan Training of Trainers. Hierdoor krijgt zij een goed beeld van de kwaliteit van haar uitvoerende partnerorganisaties. In Tamil Nadu heeft The Hunger Project vanwege een ondoorzichtige bedrijfsvoering afscheid moeten nemen van een van haar lokale implementerende partners. The Hunger Project moet in 2013 nog beter haar best doen om voldoende financiële middelen voor India te werven Plannen The Hunger Project India zal in 2013 waarschijnlijk geen financiële bijdrage meer ontvangen van UN Women, omdat die organisatie gedwongen is te bezuinigen. The Hunger Project is verreweg de grootste partner van UN Women in India. Ondanks het feit dat UN Women het werk van The Hunger Project India cruciaal vindt, kiest zij voor een rigoureuze bezuiniging bij één partner, in plaats van meerdere bezuinigingen bij 20-50 andere partners. Samen staan we sterk. Een individu kun je kapotmaken, maar een blok niet. We moeten onze sociale omgeving leefbaarder en ontvankelijker maken voor vrouwen en meisjes. Daarom hebben we samen deze federatie gevormd. Onze stem wordt sterker! Ook werd het financieringsvoorstel van The Hunger Project Nederland voor het vrouwelijk-leiderschapsprogramma, ingediend bij de Nationale Postcode Loterij, niet gehonoreerd. Daarom zal The Hunger Project Nederland, samen met The Hunger Project India en andere The Hunger Project-kantoren, in 2013 nog beter haar best moeten doen om voldoende financiële middelen voor het Indiaprogramma te werven. Rajwanti Singh Dorpsraadslid en voorzitter van de vrouwenfederatie van Madhya Pradesh 32 33