Autisme en ontwikkelingsleeftijden



Vergelijkbare documenten
Dr. Martine F. Delfos PICOWO

Dr. Martine F. Delfos PICOWO

KALENDER VOOR ADVENT EN KERST

1.1 Doel. levertijd. 1 Voorraad Opslag van een hoeveelheid geneesmiddelen. Behalve voor het

Het creëren van een unieke (merk) beleving vormt het uitgangspunt voor mijn ontwerpen. Een krachtig concept dat zowel inhoudelijk overtuigt als

Audio-, visuele- en computerapparatuur Lijfsieraden Bijzondere bezittingen

Samenspel in verandering 20 januari 2012

ASSESSMENT. Assessment. Wat is een assessment? Belang voor deelnemers Belang voor de werkgever Vijf stappen Waarom kiezen voor HRD Group? Interesse?

Buurtvereniging De Hoef. Nieuwsbrief. December 2014

Een uitgave van katholieke basisschool De Kinderarcke. Deze wordt eens in de twee weken verstuurd aan alle ouders.

Kinderboekenweek. Wie heeft de gouden griffel gewonen? : Simon van der geest. Welk boek heeft de gouden griffel gewonen?

t J a g e r t j Beste ouders / verzorgers,

Wet Werk en Zekerheid. Mr. E.J.H. Reitsma Stam Reitsma Advocaten en Chantal van Kempen Van Bergen CS accountants en belastingadviseurs

Nieuwsbrief. Thema s Trefwoord. Kalender. jaargang 10 - nummer oktober 2015

Opleiding HR Business Partner

Derde editie. Tweede Fase. du français garan

Van Contrafeytsel* tot Selfie

Geschiedenis van de stad. atypische. stedelijkheid in. Analyse. Haarlemmermeer

Gelijknamige breuken kun je eenvoudig bij elkaar optellen of van elkaar aftrekken:

Elke Leerling Doet Ertoe

Hierbij de Stijl Nieuwsbrief van september. Elke maand wordt de nieuwsbrief verstuurd Deze verschijnt in de laatste week van de maand.

Hoe bepaal ik zelf mijn eerste indruk ronde 1 : Hoofddorp

Sports Center. 22 juni 2011

Nieuwsbrief Leerlingen. In deze nieuwsbrief. Schooljaar Januari nr. 5

Collectievormingsprofiel Psychologie

LEERJAAR 3 MUZISCHE VORMING

Zondag 13 maart Aanvang: uur Regenboogkerk Epe Ontmoetingsdienst Thema: Wijs mij de weg

Derde editie. onderbouw

Calamiteitenprotocol instellingen zorg voor jeugd, de gemeenten in de provincie Utrecht en de gemeenten Weesp en Wijdemeren

Correctievoorschrift VWO

TOPBUYERS PUBLIEK. I n k o o p p a r t n e r m e t v NUMMER 39 JAARGANG 5

herkennen herkennen fsdfdsfdssfdq

EXAMENOPGAVEN KADER. Ga naar Doe daar de quickscan voor wiskunde Hoe ver ben je al????

En wat gaan we doen? Vakantiewerking. Vakantiewerking. Geetbets. Geetbets l e. ppe n

Eneco EcoStroom en AardGas

H. 9 Het getal e / Logaritmen

Kennismaking met Photoshop

Uitwerkingen H9 van vwo B deel 3 Exponentiële functies en logaritmische functies

vavo 2016/17 (certificate

Machten. Inhoud Machten

Cocreatie als samenwerkingsmodel binnen het onderwijs

Risico-inventarisatie Veiligheid NSO

t J a g e r t j Nieuwsbrief van basisschool St. Hubertus, Jagerslaan 55, 5042 LJ Tilburg Nr maart 2014

CBS Nije-Kroost 18 april

Verdeling van personen volgens rijbewijsbezit

RAADSBESLUIT Wildemors, Chantal SAM-MO Erik Lievers. Tarievenverordening sportaccommodaties 2015

Eneco EcoStroom en AardGas

Vocht- Bouwen problemen bestrijden Bouwen

Future4U. Experimentlessen voor havo en vwo. wat je zo ek t! E xa

Duco verhoogt uw EPA label!

Stoer, ik kan het heus wel! Zomerprogramma. Zomertour Buitenschoolse opvang Ondersteboven. 20 juli tot en met 28 augustus 2015

De Wageningse Methode 5&6 VWO wiskunde B Uitgebreidere antwoorden Hoofdstuk 5 Exponentiële functies

CREA-ATELIERS. van de gemeentelijke. foursquare.com/jeugdlochristi

Rekenen met procenten

Een kind is meer dan taal

Christmas time 2.0! Lesbrief

greencalc ontwikkelingen

bra nd in IJs s elbro ek

Poort, school voor havo en mavo

Toebehoren voor bekisting Bekistingsafstandhouders

Blok 1 - Vaardigheden

Renoveren en Ventileren

C O M M U N I C A T I E P L A N D O M O T I C A P R O J E C T A M E R P O O R T & R E I N A E R D E

MINISTERIE VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Key performance indicatoren 2014

FEMARTMUSEUM PRESENTEERT IN HET KADER VAN DIVINE SURPRISE!:

Voeding aan boord. met appels en sinaasappels gaat naar de messroom, naast de televisiekast.

Overzicht van deelwijken Lelystad

,,Ik was weduwe in mijn eigen huwelijk

Level up your energy!

...aan de slag dan maar!

Leeftijd: Thema: delen, Sirkelslag Tijdsduur: 20+ min.

Aanvoer van afval en grondstoffen. Op 10 januari zal het eerste afval voor BAVIRO worden aangevoerd. Dit gaat met containervrachtwagens

Buurtparkjes en speelplekken

NIEUWSBULLETIN WOORD VOORAF

Voorwoord. Daarna zitten komende twee maanden net als altijd boordevol megaleuke activiteiten met voor elk wat wils.

Actievoorwaarden: Ontvang Toon van Eneco met gratis installatie, i.c.m. Garantieprijs Eneco Ecostroom en gas 3 jaar

Joepie!!!! Bijna vakantie! nieuwsbrief kinder- en jeugdactiviteiten Rotterdam Noord SSVeest & jubileum SSV Kloosterbuurt

LU U > -- CD D CD D CD D. os s WO O CD D. ^dé^^bu^aodd

aanpak van leiderschap

Schadeformulier Reisverzekering

Inhoudsopgave. Voorwoord... 4 Waar SJSJ voor staat Waar SJSJ voor gaat Van strategie naar actie Missie Onze kernwaarden...

Tevens is op basis van het DO 2e fase een partiёle herziening bestemmingsplan Weusthag opgesteld. Deze is in procedure gebracht.

KIDSFIT vzw voetbalstages & techniektrainingen

Elementare elektronica schakelingen in de motorvoertuigentechniek (1)

Een goede spreker maakt van zijn verhaal, ons verhaal,

De leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer Postbus 250

Onderwerp Zaaknummer Uw kenmerk Datum Damoclesbeleid gemeente Hengelo

Ontwikkelingssamenwerking. In uw testament

af! Zomerprogramma Klaar voor de Zomertour 2016 Buitenschoolse opvang Bink 18 juli tot en met 26 augustus 2016 Bereikbaarheid in de vakantie

aas]6 recreatiepark» Aan het College van B. 8L W. van de gemeente Oosterhout, Postbus 10150, 4900 G B Oost erhout. .JBIIIIIII -osterhout ^» C Ù

Publieksrapportage van het onderzoek

Dokkum, een wereldstad!

Eneco EcoStroom 2 jaar 1 e kwartaal 2014 tot voor particuliere klanten

stofomschrijving toetsing weegfactoren oktober 2015

faculteit godgeleerdheid en godsdienstwetenschap ZIN in politiewerk

Etektrische autofiets

samen een team Evelien van Dort Evelien van Dort

Tweetalig, meer talig

IT fase 2 Automatisering

Transcriptie:

Autism n ontwikklingslftijdn Dr. Martin F. Dlfos PICOWO, Th Nthrlands UAEG, Univrsitis Autism Exprtis Group Em.Lctor Virtul Ontwikkling van d Jugd, TSE/HES Vis. Prof. Intrnational Univrsity Sarajvo, Bosnia-Hrzgovina Vis. Prof. Univrsidad dl Ecuador, Quito, Ecuador NVA Noord - Autismwk 4 april 2015 Dr. Martin F. Dlfos PICOWO www.mdlfos.nl

Vrr van mij t schadn, vult u mij aan als u van mij vrschilt. Antoin d Saint Exupéry Dr. Martin F. Dlfos PICOWO www.mdlfos.nl

Fragmnt uit d documntair: I m not stupid BBC Dr. Martin F. Dlfos PICOWO www.mdlfos.nl

Erst rvoluti: d ontdkking van autism 1943/1944: Kannr/Asprgr Van 1950 tot 1980, invlod van Bttlhim n Lovaas: Autism wordt vroorzaakt door d opvoding, Vooral door d modr, d ijskast modr. Twd rvoluti: autism zit in d gnn n is strk rflijk Sinds 1980: voortgaand gnnondrzok (4, 6, 7, 10, 17, x-chromosoom). Nog stds is bld nit af, basal gnn n xtra gnn? Drd rvoluti: autism is nit n dfct maar n vrtraging Sinds 2006: niuw ondrzok dat laat zin dat ht om n vrtraging gaat n nit n dfct. Sinds 2001: d thori van ht socioschma (Dlfos), d nig thori di gbasrd is op vrtraging n vrsnlling. Dr. Martin F. Dlfos PICOWO www.mdlfos.nl

ASS Autism Spctrum Stoornissn, Stratificati van knnis Oud inzichtn D pionirs: Hans Asprgr n Lo Kannr Erst artikl: Hans Asprgr in 1938 n twd in 1944, in ht Duits vrtaald in 1991 Lo Kannr in ht Engls in 1943 Hans Asprgr in Autistic psychopathy in 1944 Zoals zijn oudrs al haddn duidlijk gmaakt kwam hij (6 jaar) mt opmrkingn di n uitstknd inschatting van n situati wrgavn n n nauwkurig boordling van mnsn. Wij zijn rvan ovrtuigd dat mnsn mt autism hun plaats hbbn in ht organism van d social gmnschap. Hun kwalititn n zwakhdn zijn tw zijdn van n munt; ht n kan nit zondr ht andr. Hans Asprgr 1906-1980 Dr. Martin F. Dlfos PICOWO www.mdlfos.nl

Thori van ht socioschma mt d MAS1P Mntal Ag Spctrum within 1 Prson Vrtraagd n vrsnld ontwikkling tglijk (Dlfos, 2001-2011) Kandidaat biologisch markr voor ASS? Contactin4, gn dat d vrbindingssnlhid rgulrt in d hrsnn (Frnandz.a., 2004; Roohi t al., 2009): vrtraging n prcisi. Tonam van grijz stof bij adolscnts mt autism, spciaal in d linkr hrsnhlft; afnam van grijz stof producti bij adolscntn zondr autism (Hazltt t al., 2006) Vrtraagd ontwikkling op sociaal gbid (Bastiaans t al., 2011) Autism is nit n dfct, maar n vrtraging Misjs mt autism hbbn n strk vrtraagd mnarch, tw jaar latr dan misjs normaal hbbn (Whithous t al., 2011) D hrsnn van kindrn mt autism ontwikkln langzaam, spciaal social intracti n communicati n rptitif gdrag (Hua t al., 2011) Vrouwn mt autism hbbn n hogr lvl tstostron dan vrouwn zondr autism (2014) Er is n vrbtring van d ontwikklingsprofiln van kindrn mt autism mt vrloop van d tijd (Hdvall.a., 2013) Dr. Martin F. Dlfos PICOWO www.mdlfos.nl

Thori van ht socioschma mt d MAS1P Mntal Ag Spctrum within 1 Prson Vrtraagd n vrsnld ontwikkling tglijk (Dlfos, 2001-2011) Kandidaat biologisch markr voor ASS? Contactin4, gn dat d vrbindingssnlhid rgulrt in d hrsnn (Frnandz.a., 2004; Roohi t al., 2009): vrtraging n prcisi. Tonam van grijz stof bij adolscnts mt autism, spciaal in d linkr hrsnhlft; afnam van grijz stof producti bij adolscntn zondr autism (Hazltt t al., 2006) Vrtraagd ontwikkling op sociaal gbid (Bastiaans t al., 2011) Autism is nit n dfct, maar n vrtraging Misjs mt autism hbbn n strk vrtraagd mnarch, tw jaar latr dan misjs normaal hbbn (Whithous t al., 2011) D hrsnn van kindrn mt autism ontwikkln langzaam, spciaal social intracti n communicati n rptitif gdrag (Hua t al., 2011) Dr. Martin F. Dlfos PICOWO www.mdlfos.nl

ψ Als j autism bgrijpt, bgrijp j alls Waarom is autism zo moilijk, zo onbgrijplijk, zo lastig t bglidn n tglijk zo wondrschoon? Vrtraagd én vrsnld ontwikkling tglijk. Valln buitn onz rvaringsstatistikn Ontwikklingslftijdn: MAS1P, Mntal Ag Spctrum within 1 Prson Nog d puurhid van ht jong kind Modl van ht socioschma mt MAS1P (Dlfos) Dr. Martin F. Dlfos PICOWO www.mdlfos.nl

ψ ψ ψ ψ Erst dri jaar Social vaardighidstraining op n 24-uur basis Kindrn mt autism zijn gïntrssrd in voorwrpn n ho dingn wrkn Oudrs hbbn d niging om t stoppn mt opvodn ovr social intracti als hun kind r gn aandacht aan bstdt Daarna ψ ψ ψ Wannr kindrn mt autism klaar zijn opvoding in social intracti, gft mn z dat mstal nit mr. Rijping gaat door, niuw moglijkhdn ontstaan. Soms krijgn z rgns n kadr ovr, dan wr nit. Zo onstaan gatn in d ontwikkling. Dr. Martin F. Dlfos PICOWO www.mdlfos.nl

ψ Vrtraagd ontwikkling op mt nam sociaal gbid Nm gdrag dat hardnkkig is n wrstand tgn vrandring vrtoont n pas daarop d rgl to: Dit is hl normaal gdrag op d lftijd van Dr. Martin F. Dlfos PICOWO www.mdlfos.nl

ψ Taal in gluid Oudrs: hoop n vrwachting Kindrn: schaamt n blasting oudrs Dr. Martin F. Dlfos PICOWO www.mdlfos.nl

ψ Autism n taalontwikkling Erst cognitif dan sociaal Taal is qua dol sociaal Voorbldn Edinho Jongtj van oké Richard Dr. Martin F. Dlfos PICOWO www.mdlfos.nl

ψ Chck 1 2 3 4 5 6 7 Zijn r ovrgvolig zintuign di nog nit uitgrijpt zijn? Is d communicati afgmtn, winig, bdachtzaam, vrlgn? Ho oud zijn z gaan sprkn? Bgrijpn z d opdracht? Stlln z vragn? Is r apart, kindrlijk gdrag? Pas d rgl to Wordn z gpst? Dr. Martin F. Dlfos PICOWO www.mdlfos.nl

Ht is als n brg oplopn mt zwar schonn. Ht is zwaar, ht gaat langzaam, maar r is áltijd vooruitgang moglijk. Er is altijd hoop. Marc Flischr Dr. Martin F. Dlfos PICOWO www.mdlfos.nl