Recessiepeiling sport 2013 Dag van het Sportonderzoek 2013 Jerzy Straatmeijer Remco Hoekman Mulier Instituut, Utrecht September 2013
Programma Inleiding Methode Resultaten Conclusies en blik op de toekomst Vragen/discussie
Inleiding Nederland sinds 2008 in economische crisis Beperkte gevolgen sportsector volgens eerder onderzoek Recessie nog steeds niet uit beeld in 2013 Hoe staat de sportsector er anno 2013 voor? Behoudt de sport haar veerkracht na meerdere jaren van economisch zware tijden?
Gevolgen sport 2008-2010 Gemeenten maken zich hard voor sport Sportverenigingen tonen veerkracht Mensen blijven geld uitgeven (huishoudens geven gemiddeld 1.000 uit aan sport in 2010) Zelfde sportbudget, verschuivingen in uitgaven Mensen blijven sporten
Sportdeelname: 2008-2012 70% 65% 60% Minimaal 12 keer per jaar Wekelijkse sportdeelname (40 keer of meer per jaar) 55% 50% 2008 2009 2010 2011 2012
Economie in 2013 Anno 2013: Recessie nog steeds niet uit beeld: Werkloosheid ruim 8% (niveau sinds crisis jaren 80 niet bereikt) Inflatie ruim 3% (sinds 2008 niet meer zo hoog) Koopkracht en consumptie al jaren dalend 70% van de Nederlanders bezuinigt in 2013 (Nibud, 2013)
4% 3% 2% 1% 0% -1% -2% -3% -4% -5% Ontwikkeling economie 2008-2013 2008-2009: Van kredietcrisis naar recessie 2010-2012: Van licht herstel naar Euro crisis Ontwikkeling Nederlands BBP 2008-2013 (CBS, 2013) -6% 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Methode Recessiepeiling Sport 2013 3 invalshoeken: Gemeenten Sportaanbieders (sportverenigingen, fitnessbranche en zwemaccommodaties) Burgers (resultaten nog niet openbaar)
Gemeentelijke sportbudgetten 68% van de gemeenten heeft bezuinigd op sport Gemeenten hebben vooral bezuinigd op subsidies aan verenigingen (40%) en door tariefsverhogingen voor sportaccommodaties (32%) Schoolzwemmen veel genoemde bezuinigingspost Andere beheersvormen sportaccommodaties: publiek versus privaat
Gemeentelijke sportbudgetten 70% verwacht of weet zeker ook in de komende collegeperiode (2014-2018) op sport te bezuinigen Sport wordt niet harder getroffen dan andere sectoren, maar juist in grotere mate dan andere sectoren ontzien Bezuinigingsplannen voor: tariefsverhogingen, subsidies, nieuwbouw sportaccommodaties, onderhoud en renovatie bestaande accommodaties 90% van de gemeenten verwacht dat sporten in de komende vijf jaar duurder gaat worden voor de burger Extra investeringen in minimaregelingen, zoals het Jeugdsportfonds (10%)
Sportaanbieders: verenigingen Financiële situatie van sportverenigingen al enkele jaren stabiel, ondanks de crisis 65% sportverenigingen financieel gezond Knelpunten: stijgende kosten en huurprijzen, sluitend houden/krijgen van de begroting, problemen met werven en behouden van sponsors Afname gemeentelijke bijdrage bij 63% van de verenigingen, afname sponsorinkomsten (50%) Gemiddelde stijging in ledental rond de 5 leden per vereniging in 2012
Sportaanbieders: fitnessbranche 157 opheffingen van fitnesscentra tegenover 44 nieuwe inschrijvingen in 2011 Aandeel verliesgevende fitnessbedrijven is toegenomen van 29 procent in 2002 naar 49 procent in 2009 (Bron: Rabobank) Fitnessbranche blijft groot: 6.000 fte s, na het onderwijs en de overheid, qua omvang de derde werkgever op de arbeidsmarkt voor sport en bewegen 3,2 miljoen fitnessbeoefenaars, waarvan 2 miljoen leden van een fitnesscentrum Bijdrage recessie: budgetfitness en Bootcamp?
Sportaanbieders: zwembaden Aantal zwembaden stabiel: rond de 1.500 12% van de Nederlandse zwembaden met sluiting bedreigd Gemeentelijke bezuinigingen belangrijkste reden dreiging Privatisering van zwembaden voor veel gemeenten actueel Particuliere zwembaden: 1988 (36%), 2009 (68%) Particulieren ontvangen (vooralsnog) in veel gevallen wel gemeentelijke exploitatiebijdragen Bezuinigingsbeleid juiste koers? Veel verdrinkingen in 2013 in NL
Conclusies Forse bezuinigingen bij gemeenten, voorzieningen onder druk Gemeente naast de sporter zelf de belangrijkste financier van de sportsector Sportvereniging als stabiel fundament van de sportsector Contributieverhogingen gering in Amsterdam: 2009: 237, 2013: 241 Verwachting: Sporten wordt duurder Hobby s, waar sport toe gerekend mag worden, staat onderaan de lijst van populaire bezuinigingsposten
Vragen en discussie Beperkte gevolgen voor de sportdeelname? Blijft sport betaalbaar? Bezuinigingsbeleid juiste koers??
Hartelijk dank voor uw aandacht! mulier instituut Herculesplein 269 3584 AA Utrecht t (030) 721 02 20 i www.mulierinstituut.nl Jerzy Straatmeijer, onderzoeker j.straatmeijer@mulierinstituut.nl