Hoe gaan gemeenten en sportverenigingen de crisis te lijf?

Transcriptie

1 Hoe gaan gemeenten en sportverenigingen de crisis te lijf? Facts& figures voor een gefundeerde toekomstvisie Provinciale Sportontmoeting Utrecht 9 oktober 2013, Huis voor de Sport Nieuwegein Remco Hoekman, senior onderzoeker Mulier Instituut, Utrecht Oktober, 2013

2 Spoorboekje Sport in collegeprogramma s Ontwikkeling in sportdeelname Gevolgen van de recessie voor de sportsector Toekomstbeeld collegeprogramma s Vragen/discussie

3 Collegeprogramma s Sport belangrijke bijzaak 89% sport genoemd 63% aparte sportparagraaf Sportaccommodaties meest genoemd (77%): Multifunctioneel gebruik/ hogere bezetting Beleidsvoornemen tot privatiseren Aanpakken historisch gegroeid tariefstelsel Verhogen zelfwerkzaamheid Minder middelen en meer samenwerking Inzet op instrumentele waarde en verbinden sectoren Bron: Hoekman & Gijsbers(2010). Sport in collegeprogamma s: belangrijke bijzaak.

4 Belang accommodaties onderkend 100% Meerderheid burgers (ook niet-sporters) vindt dat overheid moet zorgdragen voor sportaccommodaties 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% bereikbare accommodaties Bron: NSO 2012, Mulier Instituut betaalbare accommodaties kwalitatief goede accommodaties zeer onbelangrijk onbelangrijk neutraal belangrijk zeer belangrijk

5 Sportdeelname in Nederland stabiel 100 Sportdeelname in % (bevolking 6-79 jaar) Minimaal 12 keer per jaar (RSO-norm) Wekelijkse sportdeelname (40 keer of meer per jaar) Bron: OBiN

6 Sportdeelname naar geslacht, leeftijd, opleiding en inkomen Sportdeelname obv RSO-norm (in %) Bron: OBiN 2012

7 Sportdeelnamein Nederland

8 Lidmaatschap naar leeftijd 100 Percentage van de bevolkingdatlid is van een sportvereniging(2012) jaar Bron: OBiN 2012

9 Accommodatiegebruik naar leeftijd sporthallen/sportzalen gymzaal overdekt zwembad sportvelden openbare weg fitness jaar jaar jaar jaar jaar jaar 6-79 jaar Bron: OBiN

10 Gevolgenrecessievoorde sport 68% van gemeentenheeftbezuinigdop sport in huidige collegeperiode( ) Vooral middels verlagen subsidies en verhogen tarieven 70% van gemeenten verwacht in komende collegeperiode te gaan bezuinigen op sport Bezuinigingen accommodatie-gerelateerd Tarieven/subsidies Beheersvormen Besparen op onderhoud, renovatie of nieuwbouw Bron: Hoekman (2013). Recessiepeiling gemeenten 2013

11 Bereikbaarheid sportaccommodaties Verenigingsleden Bevolking Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet/geen antwoord 0% 20% 40% 60% 80% 100% Bron: NSO 2012, Mulier Instituut

12 Kwaliteit van accommodaties Verenigingsleden Bevolking Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet/geen antwoord 0% 20% 40% 60% 80% 100% Bron: NSO 2012, Mulier Instituut

13 Tevredenheid aanwezigheid sportaccommodaties 22% mist sportmogelijkheden in de buurt (meer bij sporters dan bij niet-sporters!) 8% geeft aan graag verandering te zien Vooral zwembaden, fitness en aanbod voor specifieke doelgroepen Zeer beperkte groep geeft aan (meer) te gaan sporten bij meer accommodaties 30% Mist u sportmogelijkheden dichtbij, in de buurt? (groep 'niet gesport') 8% 4% 58% Nee, geen behoefte aan Nee, gewenste mogelijkheden zijn in buurt ja, mis mogelijkheden, hoeft niet te veranderen ja, mis daadwerkelijk mogelijkheden Bron: SportersMonitor 2011, bewerking en analyse Mulier Instituut

14 Herbezinning Verdwijnen schoolzwemmen 31% van gemeentenheeftbezuinigdop schoolzwemmenof is van plan dittegaandoen Rechtvaardig tarievensysteem Historisch gegroeide verschillen rechttrekken Vereniging mede-financier bij vervanging toplaag Gemeenten hebben in helft van de gevallen geld gereserveerd Beleidsvoornemen om te privatiseren Vooral bij kleinere gemeenten Belang van gedifferentieerde aanpak Bron: Hoekman (2013). Recessiepeiling gemeenten 2013

15 MAAR. Sport relatief ontzien bij bezuinigingen Weliswaar groter deel van rekening bij de gebruiker Tariefsverhogingen hoger dekkingspercentage 90% verwacht dat sporten duurder wordt voor de burger Beperkte consequenties voor opbrengst beleid 30% gemeenten verwacht dat beleid minder oplevert in de komende collegeperiode weinig invloed van prijsstijging verondersteld sportverenigingen als effectieve beleidspartner Bron: Hoekman (2013). Recessiepeiling gemeenten 2013

16 Sportverenigingen fundament sportsector Financiële situatie sportverenigingen stabiel Tweederde financieel gezond Minder sponsorinkomsten en gemeentelijke bijdragen Minder subsidies van gemeenten en meer doen om in aanmerking te komen voor subsidies Meer verantwoordelijkheden Beheer en exploitatie accommodatie Rol in beleidsprojecten Samenwerking in de wijk/buurt/gemeenschap Contributieverhogingen lijken onvermijdelijk

17 Betaalbaarheid van de sport: Prijselasticiteit Complexe materie met veel afhankelijkheden Consumentengedrag Wat speelt rol bij besluiten nav prijsverhoging: Uitstapdrempel (binding) Perceptie van kwaliteit (of aanpassing van kwaliteit) Economische situatie (inkomen / andere activiteiten) Referentieprijs (evenwichtige passende prijs) Belang van transparantie Inzicht in werkelijke kosten (bijdrage gemeente)

18 Redenomtestoppenmet sport Prijs beperkte rol (minst genoemd): Prijs wel vaker genoemd bij 2 e sport (5%) dan bij 1 e sport (3%) Kosten speelt grotere rol bij fitheidssporten (Fitness, aerobics, gymnastiek) Niet leuk meer/te druk/wil wat anders meest genoemd: Belang van (intrinsieke) motivatie Belangrijk rol Jeugdsportfonds en armoedegelden Tegemoetkoming in kosten voor lage inkomensgroepen Succesvolle werking van vangnetten

19 Betaalbaarheid sportaccommodaties verenigingsleden niet gesport' Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet/geen antwoord bevolking 0% 20% 40% 60% 80% 100% Bron: NSO 2012, Mulier Instituut

20 Maar: Wanneer is de kritische grens bereikt? Daling van de koopkracht Rekening bij de sportvereniging/sporter sporten duurder Meer verantwoordelijkheden voor verenigingen Dreiging van uitval waardevolle doelgroepen? Is 75% sportdeelname nog een reëel doel? Privatisering: succesverhaal of valkuil? Belang van dialoog en lokaal maatwerk

21 Collegeprogramma s ? Sportaccommodaties nog steeds centraal Beleidsvoornemen tot privatiseren Dekkingspercentages tariefstelsel Inzet op buurten en wijken Participatiemaatschappij/burgerparticipatie vraaggericht werken Buurtsportcoach Maatschappelijke vitale sportvereniging Meer verantwoordelijkheden/taken voor vereniging Efficiënter werken / samenwerking / decentraliseren Initiatieven aanjagen en integrale aanpak

22 Hartelijk dank voor uw aandacht! mulier instituut Herculesplein AA Utrecht t (030) i Remco Hoekman r.hoekman@mulierinstituut.nl Voor meer informatie zie