Zicht krijgen op resultaten en effecten van de inzet van buurtsportcoaches

Transcriptie

1 Zicht krijgen op resultaten en effecten van de inzet van buurtsportcoaches Caroline van Lindert Ine Pulles Nationale Kennisdag Sport en Gemeenten 29 januari 2015 Mulier Instituut, Utrecht

2 Agenda Doelstellingen buurtsportcoach Waarom monitoren en evalueren? Prestatie-indicatoren Voorbeelden onderzoek Conclusies onderzoeken Aanbevelingen lokaal onderzoek Discussie

3 Doelstellingen buurtsportcoach (1) Landelijke doelstellingen vanaf 2008: Uitbreiding van het aantal brede scholen met sport- en cultuuraanbod Versterking van ongeveer tien procent van de sportverenigingen met het oog op hun maatschappelijke functie (en samenwerking) Stimuleren van een dagelijks sport- en beweegaanbod op en rond scholen voor alle leerlingen Vertrouwd raken jeugd met kunst- en cultuur en stimuleren actieve kunstbeoefening

4 Doelstellingen buurtsportcoach (2) Aanvullende doelstellingen vanaf 2012 Meer mensen kunnen sporten en bewegen Sportverenigingen worden versterkt Er wordt een verbinding gelegd tussen sport en andere sectoren, zoals onderwijs, welzijn, kinderopvang en bedrijfsleven.

5 Waarom monitoren en evalueren? Volgen: hoe verloopt de uitvoering van beleid? Bijsturen: gaat het goed, wat kan beter, wat moeten we aanpassen? Leren: wat kunnen we leren van de waargenomen processen/resultaten/effecten? Voor huidige uitvoering, toekomstig beleid Verklaren: welke factoren beïnvloeden proces/resultaten/effecten? Verantwoorden: worden de beoogde doelen bereikt? Hebben investeringen geleid tot gewenste resultaten/effecten? tussentijds/einde Borgen/vervolgen: formuleren nieuw beleid

6 Wat is monitoren en evalueren? Monitoren Systematisch meten Continu proces. Bepaalde momenten Volgen/bewaken van verloop en veranderingen in uitvoering Voor intern Wat, waar, wanneer, hoeveel? Evalueren Systematisch en doegericht verzamelen, interpreteren en presenteren van informatie Periodiek. Voor, tussentijds, einde Bepalen van de waarde van proces/resultaat/effect Intern en extern Hoe en waarom? Oorzaak-gevolg Bron: Monitor- en evaluatiewijze Sport- en Beweegbeleid, NISB

7 Meten in de tijd Startsituatie Doelen/ plan 0-meting 1-meting Tussentijds Bijsturen/ volgen/leren Eindsituatie Resultaten/ effecten Verantwoording/ vervolg 2-meting Vervolgmetingen 1 of 2 jaar erna duurzaamheid resultaten/effecten 2008 of startjaar inzet bsc ev Zie ook

8 Prestatie-indicatoren voor onderzoek Middelen Activiteiten Prestatie Effect input proces of throughput output outcome MAPE-model (Bouckaert & Auwers, 1999, Bouckaert, 2005)

9 Vertaling naar doelen buurtsportcoach Middelen/ input Activiteiten/ proces Prestaties/ output Effect/ outcome Aanstellen aantal fte bsc per jaar Co-financiering is geregeld met partijen x, y en z Buurtsportcoaches worden ingezet in wijk x en y, bij organisatie x en y, voor x aantal uren, om Per periode worden x aantal naschoolse sportactiviteiten opgezet op x aantal scholen in wijken x, y Samenwerking wordt gerealiseerd met organisaties.. Per activiteit x aantal deelnemers uit doelgroep x bereiken in periode van.. Aantal sportverenigingen met aanbod voor specifieke doelgroep uitbreiden; meer sterke/vitale sportverenigingen Meer brede scholen met sportaanbod Sport- en beweegdeelname burgers toegenomen met x procent (specifieke doelgroepen) in periode Ledental sportverenigingen is toegenomen met x % Meer burgers zijn lid geworden van sportvereniging (specifieke doelgroep, met x% in periode..)

10 Vertaling MAPE naar lokale prestatie-indicatoren (1) Middelen/ input Activiteiten/ proces Prestatie/ resultaten 378 gemeenten 2851 fte in 2014 Cofinanciering 60% lokale partijen Plan van aanpak: fte inzet wijken, doelgroepen, organisaties, per periode Proces: Ervaringen met: Besluitvorming Cofinanciering/ werkgeverschap Samenwerking Succes en faalfactoren Georganiseerde activiteiten Taken voor: sportverenigingen, scholen, wijken, doelgroepen, coördinatie, beleidsondersteuning Meer brede scholen met sportaanbod Meer/ beter sport- en beweegaanbod Vraaggericht, veilig, toegankelijk, goed Meer sterke sportverenigingen Versterken vaardigheden kader Meer lokale verbindingen Meer sport- en beweegaanbod Bereik doelgroepen/ deelnemers Aantal doorverwijzingen Betrokkenheid ouders

11 Vertaling MAPE naar lokale prestatie-indicatoren (2) Effecten / outcome Burgers/ algemeen Verenigingen/ leden Scholen/ leerlingen Wijk/ gemeente inwoners Samenleving Bekendheid aanbod Meer leden Meer sporters/ actieven Meer sporters/ actieven Betere gezondheid Deelname aanbod Waardering mogelijkheden Hogere sport- en beweeg frequentie Hogere sport- en beweeg frequentie Meer cohesie Meer participatie Meer leden Meer leden Minder overgewicht Etc.

12 Meetniveau Input Proces Resultaat/output Effecten -Experiment -Dosis-effectmeting -Vergelijking met/zonder in de tijd -Vergelijking in de tijd (aflopende bewijskracht) Methoden/tools/databronnen Plannen van aanpak, registraties, gesprekken betrokkenen, buurtscan, etc. Interviews, enquêtes betrokkenen Interviews, enquêtes betrokkenen, deelnemers, etc. Registraties, observaties Objectieve registraties en observaties Bevolkingsonderzoek sportbeweegdeelname Verenigingsmonitor Tools en instrumenten (NISB):

13 Voorbeeld onderzoek (1) Lokaal verdiepingsonderzoek buurtsportcoach 2014 (in samenwerking met Kennispraktijk) 4 e meting (2011, 2012, 2013, 2014) 18 gemeenten Enquête: 298 bsc en 358 organisaties Groepsinterviews (35), telefonisch (10) Doel: Inzicht lokale inzet, taken en uitvoeringsproces (factoren) Ervaren resultaten en effecten

14 (1) Wie zijn ze? 76% cf 24% bsc 57% man 43% vrouw Gem. 3 jaar werkzaam Gem. 23 uur per week Vooral hoger opgeleid (hbo+) Gem. 35 jaar jong 36% wil vervolgopleiding 69% werkt op niveau Bron: Pulles et al., 2014 (Verdiepingsonderzoek buurtsportcoaches 2014)

15 (1) Waar werken ze? Sport & onderwijs 42% Sport & buurt 16% Sport & kinderopvang 8% Bron: Pulles et al., 2014 (Verdiepingsonderzoek buurtsportcoaches 2014)

16 (1) Voor welke doelgroepen? (top 10) Bron: Pulles et al., 2014 (Verdiepingsonderzoek buurtsportcoaches 2014)

17 (1) Landelijke doelstellingen Welke landelijke doelstellingen streven buurtsportcoaches na? In hoeverre zien zij resultaat op de doelstellingen die zij nastreven (% beetje/duidelijk)? Nastreven Resultaat % % Meer mensen lid van een sportvereniging/-organisatie Dagelijks sportaanbod op en rond school Meer mensen sporten en bewegen in de buurt Versterken van sportverenigingen Verbindingen tussen sport en andere sectoren Uitbreiding van het aantal brede scholen met een sport- en cultuuraanbod Jeugd tot 18 jaar vertrouwd laten raken met één of meer kunst- en cultuurvormen Stimuleren van actieve kunstbeoefening onder jongeren Bron: Pulles et al., 2014 (Verdiepingsonderzoek buurtsportcoaches 2014)

18 (1) Lokale doelen? Bsc (n=113) % Vergroten van betrokkenheid van ouders 66 Uitbreiding van het sport- en beweegaanbod voor specifieke doelgroepen 64 Verbeteren van de kwaliteit van sport- en beweegaanbod aan specifieke doelgroepen 60 Verbeteren van de sociale competenties van jongeren 58 Vergroten van de vaardigheden kader binnen betrokken organisatie(s)/school 57 Bron: Pulles et al., 2014 (Verdiepingsonderzoek buurtsportcoaches 2014)

19 (1) Wat doen ze? Top 4 algemene taken: Coördineren, Verbinden, Organiseren, Uitvoeren Specifieke taken: Enthousiasmeren doelgroepen tot deelname Verbeteren bestaande en aanbieden nieuwe activiteiten Inventariseren behoeften (vooral zorg) Signaleren problemen (vooral zorg) Bron: Pulles et al., 2014 (Verdiepingsonderzoek buurtsportcoaches 2014)

20 (1) Wat doen ze? 67% wekelijks of dagelijks betrokken bij naschools sportaanbod 25% dagelijks/wekelijks schoolsportvereniging Merendeel activiteiten incidenteel karakter (sportdagen) 25% geeft gymles, is tevens vakleerkracht 14% geeft gymles, is geen vakleerkracht Buurtsportcoach sport betrokken bij gemiddeld 9 clubs Buurtsportcoach onderwijs betrokken bij gemiddeld 10 po scholen en 4 vo scholen Bron: Pulles et al., 2014 (Verdiepingsonderzoek buurtsportcoaches 2014)

21 (1) Waardering aspecten werk (% eens) Buurtsportcoaches (n=298) Betrokken organisaties (n=333) Tevreden met taken die ik/bsc uitvoert Helder welke taken ik/bsc moet doen Aantal uren inzet is toereikend voor taken Ik ben tevreden over mogelijkheid uitwisselen werk ervaringen 75 Bron: Pulles et al., 2014 (Verdiepingsonderzoek buurtsportcoaches 2014)

22 (1) Ervaringen met samenwerking Redelijk veel samenwerking tussen organisaties (vooral sport, onderwijs, kinderopvang) Wat minder met organisaties uit nieuwe sectoren Buurtsportcoach heeft in meer of mindere mate rol bij tot stand brengen van deze samenwerkingsverbanden Bron: Pulles et al., 2014 (Verdiepingsonderzoek buurtsportcoaches 2014)

23 (1) Ervaringen met samenwerking (% ja) De organisaties: voeren gezamenlijk op incidentele basis activiteiten uit voeren gezamenlijk een jaarlijks terugkerende activiteit uit voeren gezamenlijk op structurele basis activiteiten uit Buurtsportcoaches (n= 298) Betrokken organisaties (n=333) participeren in projectgroep samenwerkingsovereenkomst getekend werkgeverschap gezamenlijk geregeld Bron: Pulles et al., 2014 (Verdiepingsonderzoek buurtsportcoaches 2014)

24 (1) Ervaringen met samenwerking Ruim 80% bsc en organisaties is tevreden over onderlinge samenwerking Vooral met sport en po scholen is het fijn samenwerken Bron: Pulles et al., 2014 (Verdiepingsonderzoek buurtsportcoaches 2014)

25 (1) Randvoorwaarden succes (selectie) Goede communicatie doelgroep en instellingen Buurtsportcoach (n=298) Betrokken Organisaties (n=333) % Cijfer % Cijfer 54 7,3 56 7,5 Goede afstemming verwachtingen Voldoende tijd uitvoeren taken 41 6,7 35 7,3 Heldere doelstellingen en/of visie inzet ,4 Duidelijke taakomschrijving functie 26 7,1 38 7,5 Grote betrokkenheid ouders 19 6,3 10 6,8 Goede communicatie met bsc ,8 Voldoende opleiding/competenties bsc ,2 Bron: Pulles et al., 2014 (Verdiepingsonderzoek buurtsportcoaches 2014)

26 (1) Ervaren resultaten: toename aanbod en kwaliteit Scholen en sportorganisaties ervaren door inzet buurtsportcoach toename in sportaanbod voor leerlingen tijdens en na schooltijd en op de sportvereniging Organisaties ervaren door inzet buurtsportcoach toename in kwaliteit van het aanbod

27 (1) Ervaren effecten: % ledenwinst Buurtsportcoaches Sportorganisaties Jeugd Allochtonen Wijkbewoners Inactieven Overgewicht Lage SES Handicap/chronische aandoening Volwassenen Ouderen Anders Bron: Pulles et al., 2014 (Verdiepingsonderzoek buurtsportcoaches 2014)

28 Voorbeeld onderzoek (2) Effectmeting buurtsportcoaches 2014 (in samenwerking met Kennispraktijk) Dosis-effectmeting Dosis: inzet buurtsportcoaches (per jaar, gebied, taak) Effect: sportdeelname, ledental sportverenigingen 14 gemeenten Secundaire data Databronnen: Gemeentelijke gegevens inzet buurtsportcoaches Aantal georganiseerde sporters per wijk (KISS-database) Ledentalcijfers van sportverenigingen Bevolkingsonderzoek sportdeelname in gemeenten

29 (2) Verzamelen data Tijdrovend Registratie inzet buurtsportcoach voor verbetering vatbaar Inzet buurtsportcoach niet altijd aan specifieke locatie te koppelen Lokaal bevolkingsonderzoek niet altijd, aanwezig, of maar 1 meetjaar, kwaliteit data belangrijk Ledentalcijfers sportverenigingen niet systematisch bijgehouden (mis)match doelgroep buurtsportcoach en doelgroep lokaal onderzoek

30 (2) Gevonden effecten Helaas nog niet openbaar Meer uren inzet in een wijk (een grotere dosis) leidt naar verwachting tot: een grotere stijging (of minder grote terugval) in sportdeelname, bij vergelijking 2 of meer metingen in de tijd Veranderingen in de tijd Verschillen tussen wijken

31 Conclusies onderzoeken (1) Middelen/ input Activiteiten/ Proces Registratie taken/uren/locaties belangrijk Verbetering mogelijk Doelen vooraf SMART formuleren en communiceren Onderwijs en Sport nog steeds belangrijkste sectoren Verbreding nieuwe sectoren, doelgroepen en taken,..maar vergt tijd en lokale aandacht Verschillende soorten buurtsportcoaches Veel tevredenheid over inzet buurtsportcoaches en over samenwerking Intensiteit samenwerking organisaties verschilt

32 Conclusies onderzoeken (2) Prestaties/ output Effect/ outcome Aantal brede scholen toegenomen (Regioplan, 2014) Ervaren toename aanbod en kwaliteit sportactiviteiten door inzet buurtsportcoach Maatschappelijke functie sportverenigingen toegenomen..verenigingen met een buurtcoach scoren hierop hoger (Verenigingspanel Mulier Instituut) Buurtsportcoach speelt rol bij verbindingen Tevredenheid bereik doelgroepen Buurtsportcoaches en organisaties ervaren ledenwinst Groot deel burgers bekend met aanbod in de buurt, klein deel neemt actief deel (NSO 2014) Resultaten dosis-effectmetingen nog niet openbaar

33 Aanbevelingen lokaal onderzoek (1) Voor resultaat -en effectmetingen zijn nulmeting en vervolgmetingen gewenst Voor goede metingen moeten doelstellingen SMART gedefinieerd zijn Dosis-effectmetingen zijn mogelijk, maar stellen hoge eisen aan formulering doelstellingen en beschikbare data

34 Aanbevelingen lokaal onderzoek (2) Staar niet blind op effecten, maar focus ook op resultaten Neem eigen lokale doelen als uitgangspunt Vooraf en tussentijds inzet en werkzaamheden buurtsportcoach goed registeren Laat bsc zelf bijdragen aan zichtbaarheid werk, gebruik tools Maak gebruik van verschillende databronnen Wissel ervaringen uit met andere gemeenten Maak onderscheid tussen groepen buurtsportcoaches

35 Buurtsportcoach als interventie? Inzet bsc zoals landelijk bedoeld Doelen Ministerie/ landelijke projectgroep Inzet bsc zoals lokaal bedoeld/ geadopteerd Doelen lokale inzet gemeenten en lokale partners, aansturing Op ieder niveau spelen factoren een rol bij al dan niet bereiken doelen bij de einddoelgroep Inzet bsc zoals geïmplementeerd Doelen/taken/kenmerken individuele buurtsportcoach Inzet bsc zoals gerealiseerd Problematiek bereik uiteindelijke doelgroepen

36 Discussie Sluiten landelijke doelstellingen aan op lokale doelstellingen? Wie registreert inzet buurtsportcoaches in de tijd? Welke tools gebruik je daarvoor? Wie voert lokale metingen uit om inzet buurtsportcoach te monitoren/ evalueren? Wat zijn ervaringen? Wat gaat goed / minder goed? Wat zou je andere gemeenten aanraden?

37 Hartelijk dank voor uw aandacht! mulier instituut Herculesplein AA Utrecht t (030) i Caroline van Lindert: c.vanlindert@mulierinstituut.nl Ine Pulles: i.pulles@mulierinstituut.nl