ECTS-fiche Opzet van de ECTS-fiche is om een uitgebreid overzicht te krijgen van de invulling en opbouw van de module. Er bestaat slechts één ECTS-fiche voor elke module. 1. Identificatie Opleiding Graduaat Maatschappelijk Werk Module Filosofische en ethische vraagstukken Code Aa4 Lestijden 40 Studiepunten n.v.t. Ingeschatte totale 55 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen vrijstelling Vereiste aanwezigheid 100% 2. Inhoud Allereerst wordt er een voorstelling gegeven van wat filosofie is, en waarin het verschilt van religie en ideologie. Vervolgens worden verschillende soorten religies en ideologieën onderzocht. Daarnaast wordt er ingegaan op de filosofie van de ethiek en op een aantal maatschappelijke ethisch geladen thema s. Ten slotte worden de thema s interculturaliteit en inburgering verkend. 1 De totale studiebelasting hangt af van de kennis, inzet en ervaring van de student. De ingeschatte totale studiebelasting geeft een gemiddelde weer en wordt uitgedrukt in uren van 50 minuten. Het omvat de lesmomenten, de verwerkings- en voorbereidingstijd en de evaluatiemomenten. 1
3. Draagt bij tot volgende competenties AC 1: Denk- en redeneervaardigheid AC 2: Verwerven en verwerken van informatie AC 3: Vermogen tot kritische reflectie AC 7: Het vermogen tot communiceren van informatie, ideeën, problemen en oplossingen, zowel aan specialisten als aan leken AC 8: Een ingesteldheid tot levenslang leren ABC 2: Oplossingsgericht kunnen werken in de zin van het zelfstandig kunnen definiëren en analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van zinvolle oplossingsstrategieën ABC 3: Het besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid, samenhangend met de beroepspraktijk BSC4: De kwaliteit van de eigen taakuitoefening en van samenwerkingsverbanden integraal bewaken en bevorderen BSC6: Ethisch handelen BSC7: Reflecteren op de eigen praktijk en deze van samenwerkingsverbanden BSC10: De maatschappelijk werker toont in het bijzonder aandacht en respect voor culturele diversiteit (in relatie tot afkomst, klasse, gender, etniciteit, religie, ) In het handelen houdt hij/zij rekening met deze factoren en hij/zij speelt in op de culturele eigenheid van diverse groepen. BSC 11: De maatschappelijk werker heeft in het bijzonder oog voor en inzicht in de factoren die allerlei vormen van kansenongelijkheid en maatschappelijke deprivatie in de hand werken of in stand houden. 4. Doelstellingen 1. Een filosofisch denkkader kunnen hanteren als klankbord voor de praktijk van het sociaal werk. 2. Zich via lectuur en discussie zelf een weg kunnen banen in de filosofische basisbegrippen en in het abstracte (cultuur)filosofische denken. 2
3. Kunnen reflecteren op de eigen praktijk vanuit een brede, open kijk en het eigen professioneel handelen ethisch kunnen funderen. 4. Mondig en kritisch kunnen participeren aan discussies over actuele welzijnsthema s. 5. Werkvormen Instructievormen: doceren, vertellen Interactievormen: onderwijsgesprek, klassengesprek, kringgesprek, discussie Opdrachtsvormen: groepswerk, huiswerk, partnerwerk, practicum 6. Leermiddelen Cursusmateriaal Cursus, ELO (elektronische leeromgeving), internet en andere (zelf opgezochte) bronnen Literatuurlijst (verplicht/aanbevolen) o Verplicht: geen o Aanbevolen: Abicht, L. (2004). Filosofie is voor iedereen. Inleiding op 2500 jaar denken. Leuven/Voorburg: Acco. Claes, M.-T. & Gerritsen, M. (2002). Culturele waarden en communicatie in internationaal perspectief. Bussum: Uitgeverij Coutinho. Hofstede, G. (2000). Allemaal andersdenkenden. Omgaan met cultuurverschillen. Amsterdam: Uitgeverij Contact. Huybrechts, A. (2004). Hulpverlening aan ECM (etnisch-culturele minderheden) die in de loop van geschiedenis, collectief of individueel, een sterk wantrouwen t.a.v. hulpverlening en de maatschappij in haar geheel ontwikkeld hebben. Kopies voor Studiedag zorg voor Romakinderen in het onderwijs, 25/10/2004, Antwerps Minderhedencentrum De Acht. 3
Huybrechts, A., Ribbens, R., Ardui, L., Van Nuffelen, L., Casier, K. & Onghenae, E. (2004). Verslag plenum Roma motiveren voor onderwijs / onderwijs motiveren voor Roma. Studiedag zorg voor Romakinderen in het onderwijs, 25/10/2004, Antwerps Minderhedencentrum De Acht. Kreeft, P. (2008). The modern scholar: ethics. [Audiobook]. Recorded Books. Loeffen, T. & Tigchelaar, H. (2013). Retourtje inzicht. Creatief met diversiteit voor sociale professionals. Bussum: Uitgeverij Coutinho. Papineau, D. (2009). Filosofie. Kerkdriel: Librero. Schuringa, L. (2001). Omgaan met diversiteit. Een uitdaging. Soest: Uitgeverij H. Nelissen B.V. Störig, H. J. (1996). Geschiedenis van de filosofie. Aula. Utrecht: Uitgeverij Het Spectrum. Zevenbergen, H. (2004). Veel culturen, één zorg (2e druk). Soest: Uitgeverij Nelissen. 7. Evaluatie De evaluatie in eerste zittijd wordt in het evaluatiecontract beschreven. Ze bestaat uit twee onderdelen: 1. actieve deelname aan het afstandsonderwijs: 50% van de punten; 2. evaluatiegesprek: 50% van de punten. 8. Gecombineerd onderwijs / zelfstudie opdrachten In deze module wordt aan gecombineerd onderwijs gedaan: 25% afstandsonderwijs en 75% contactmomenten. Tijdens de lessen die ingevuld worden door afstandsonderwijs wordt er telkens een leerpad aangemaakt. Dit leerpad moet ten laatste op de dag zelf doorlopen worden. In de planning staat op welke dagen het afstandsonderwijs valt (zie de afkorting WM = werkmoment) en aan welk deel van de cursus tijdens deze dagen gewerkt moet worden. De voorwaarden voor het gecombineerd onderwijs worden in meer detail beschreven in het evaluatiecontract. 4
9. Laatste wijziging 24 juni 2014 5