ELKAAR LATEN SCHITTEREN TANGENT KOERS 2016-2020
Welkom in de wereld van Tangent. 16 basisscholen, 2 AZC scholen en 2 peuterspeelzalen in Tilburg, Berkel-Enschot, Udenhout, Goirle en Gilze-Rijen. In deze brochure leest u waar we de komende jaren met onze scholen naartoe willen en welke uitgangspunten we daarbij hanteren. Om onze waarden en ambities tastbaar te maken, vertellen enkele directeuren hoe zij invulling geven aan de koers van Tangent. Ik daag je uit, wil van je leren. Vier het verschil, word zelfbewust door reflecteren. Ontdek je eigenwaarde, je hebt een groot talent; je toekomst start vandaag hier bij Tangent. We brengen het beste in elkaar naar boven, sluiten aan op wat kan We zijn allemaal anders, maar hebben dezelfde idealen Ieder kind heeft het recht om te schitteren, om de eigen bezieling te vinden Samen met anderen de toekomst mee vorm te geven Kinderen leren vanuit vertrouwen, kennen zichzelf en hebben oog voor de ander Op onze scholen leren kinderen creatief en onafhankelijk denken In persoonlijk en betekenisvol onderwijs dat uitdaagt en versterkt Met ruimte voor ieders talent leggen we de basis voor een gelukkige toekomst Wij starten op onze school met de vraag hoe kinderen gelukkig worden. Daarom beginnen we bij het bieden van veiligheid, bouwen we aan saamhorigheid in de stamgroepen, delen kinderen hun ervaringen in kringgesprekken en leren we van en met elkaar. ONZE MISSIE Op onze scholen en peuterspeelzalen begeleiden we kinderen van 2-12 jaar in hun ontwikkeling naar zelfbewuste jonge mensen, die met elkaar verantwoordelijkheid nemen in een veranderende samenleving. Dat doen we in inspirerende en uitdagende leeromgevingen en met gedreven vakmensen. Dat doen we in samenwerking met partners in de stad en de wijken waar onze scholen gevestigd zijn. ONZE VISIE In 2019 zijn onze scholen professionele leergemeenschappen, waar kinderen en medewerkers, samen met ouders/verzorgers, werken aan hun ontwikkeling. Onze leergemeenschappen zijn inspirerende omgevingen, die weerspiegelen wat er leeft en verandert in de samenleving. We maken het leren betekenisvol door een toekomstbestendig onderwijsaanbod en door voortdurend verbinding te zoeken tussen wie jij bent en wat je kunt en wat we samen tot stand kunnen brengen. We organiseren geregeld gesprekken om scherp te houden waar het bij ons om draait. Ik merk dat dat medewerkers helpt om de juiste keuzes te maken. 2 3
ONZE KERNKWALITEITEN Van en met elkaar leren Als professionals in het onderwijs zijn we een lichtend voorbeeld voor kinderen. Dat zijn we verplicht. We verstaan ons vak en zorgen ervoor dat leerlingen verder kunnen naar het vervolgonderwijs dat het beste bij hen past. Frank Storm en Hans Coninx: Ons team hebben we ingedeeld in kwaliteitsgroepen, een taalwerkgroep, rekenwerkgroep, cultuurwerkgroep, werkgroep sociaal emotionele vaardigheden en een werkgroep wereldoriëntatie. Zij zetten lijnen uit, o.a. voor de methode oriëntatie. Zij zijn de experts die de rest van de collega s inzicht geven in ontwikkelingen en dit laten aansluiten op de schooldoelen. Reflecteren Ons leren krijgt vorm doordat we terugkijken op wat we gedaan hebben, toetsen wat er beter kan en nadenken over nieuwe keuzes. We vragen feedback en zoeken de dialoog met onze kinderen, collega s, ouders en samenwerkingspartners. In leeropbrengsten is de rol van de leerkracht het meest effectief. Dat betekent dat we daar gericht op verder ontwikkelen. Onder andere in professionele leergemeenschappen delen we strategieën en succeservaringen. De leerkracht is bij ons meer dan iemand die kennis overdraagt, het is een rolmodel die met zijn of haar voorbeeldgedrag in belangrijke mate bijdraagt aan het versterken van sociaal emotionele vaardigheden van leerlingen. Uitdagen We nodigen leerlingen en elkaar uit om te ontwikkelen. We zijn innovatief en nieuwsgierig en durven buiten de gebaande paden te treden. We zoeken de grenzen op en zijn ondernemend. Raymond de Haan: Ik vind het belangrijk dat we ons de vraag blijven stellen: Waarom doen we wat we doen? En als we het daar dan over eens zijn, vraag ik volledig commitment van mijn team. Dat betekent onder andere durven te investeren in je eigen ontwikkeling. Het moet een natuurlijke houding zijn om je te willen ontwikkelen. ONZE KERNWAARDEN Om onze kernopdracht te vervullen, maken we waardengedreven keuzes. Die keuzes zijn tastbaar in de manier waarop we onze organisatie inrichten en hoe we ons verhouden tot leerlingen, personeel en partners. Eigenaarschap We spreken elkaar aan op wat we hebben afgesproken We geven vertrouwen geven en ruimte voor ontwikkeling We geloven dat we door zelfsturing verder komen Wij bieden ruimte om eigen afwegingen te maken, stimuleren dat kinderen en professionals eigen verantwoordelijkheid nemen voor hun ontwikkeling. Leerkrachten hebben bij ons de mogelijkheid om specialist te worden op een gebied, bijvoorbeeld in taal, gedrag of hoogbegaafdheid. Zij hebben een belangrijke rol in de ontwikkeling van leerlijnen en het betrekken van hun collega s hierbij. Ook onderzoeken we hoe we samen met kinderen leergesprekken kunnen voeren en hoe we hen mede-regisseur van hun ontwikkeling kunnen maken. In de Plusklas stellen leerlingen zichzelf elk jaar nieuwe doelen, die ze evalueren en bijstellen. Datzelfde doen onze leerkrachten. Wat we steeds meer benadrukken, is tijd voor reflectie. Wat ging goed, wat kon er beter? Voor jezelf en voor de kinderen? Hoe kom je tot resultaat, was het makkelijk of moeilijk, hoe zou je t een volgende keer doen, welke feedback zou je elkaar willen geven? Ik bied leerkrachten bewust eigen ruimte, een eigen speelveld waar ze eigenaar van zijn en waarvoor ze verantwoording dragen. Volgens die houding kijken we ook naar de zorgstructuur. Wat heeft dit kind nodig, wat kan ik zelf en bij wie ga ik extra ondersteuning halen? De parallel met de ontwikkeling van leerlingen is overduidelijk. Helpen is niet iets oplossen voor een ander, maar de ander zelf laten nadenken. Verbinding We stemmen op elkaar af en tonen oprechte interesse We gaan op zoek naar wat ons samen sterker maakt We bouwen met elkaar en met partners aan een kansrijke toekomst voor kinderen In alles wat we doen, zoeken we de verbinding met respect voor eigenheid. Zo bouwen we samen aan het fundament voor de toekomst van onze leerlingen. 4 5
Frank Storm en Hans Coninx: Van en met elkaar leren is van elkaars talenten gebruik maken. Mooi voorbeeld hiervan was ons scholenproject Het winkelcentrum. Collega s hadden allemaal winkels gecreëerd in de school: een dierenwinkel, bank, reisbureau, sportwinkel, etc. Niet alleen de leerkrachten, ook de kinderen konden zo hun talenten laten zien. Er was betrokkenheid en trots, en je voelde een enorme verbondenheid, bevlogenheid en inzet. Elk jaar staan we voor het maken van de groepsindelingen. Dat doen we heel zorgvuldig in samenspraak met leerlingen, ouders en leerkrachten, waarbij we actief de verbinding zoeken en waarbij communicatie het sleutelwoord is. Uitgangspunt is het respect voor ieders verantwoordelijkheid. De ouders hebben verstand van hun kind, wij hebben verstand van onderwijs. Enkele leerlingen van ons spelen in het wijkorkest met eigen instrumenten, zoals een trombone. Ze werken met hulp van Factorium toe naar een optreden in MFA Symphonie, waar alle leerlingen en hun ouders bij elkaar zitten. Het gaat niet alleen om de prestatie, maar ook om het proces dat de kinderen gedurende de repetities doorlopen. Kinderen van allerlei achtergronden werken samen, ontdekken verschillen en overeenkomsten, inspireren elkaar, leren communiceren, maar leren ook door te zetten als het moeilijk wordt. Ze leren wat het is om jezelf aan te sturen, zelfverantwoordelijk te zijn en voortdurend beter te worden. In het wijkorkest kan iedereen zijn of haar talent kwijt. Muziek verbindt en verbroedert, of je Somalisch, Marokkaans of Syrisch bent. Bovendien leer je een vaardigheid voor de toekomst, die niemand je meer afpakt. Inspiratie We inspireren elkaar om grenzen te verleggen We zien mogelijkheden en maken die waar We brengen elke dag nieuwe ervaringen tot stand voor het geluk van onze leerlingen en onszelf We zijn een lichtend voorbeeld, omdat we laten zien waarom we iets doen, hoe we iets doen en wat we doen. Wij doen mee met het project Cultuur met Kwaliteit. Dat is een mooie kapstok voor toekomstgericht onderwijs. We koppelen muziek bijvoorbeeld aan taalroutines, waardoor we woordenschat van leerlingen verrijken en tegelijk andere vaardigheden aanraken. Kinderen maken een spraakwater rap, waarbij ze iets leren over water, maar ook over de techniek waarmee je muziek opneemt. Wij willen kinderen zoveel mogelijk laten ervaren. De mindset moet zijn dat je als leerkracht de methode durft los te laten en kinderen brede leerervaringen laat opdoen. Om kinderen te laten ervaren waar voedsel vandaan komt, gaan we met kinderen naar een pluktuin in de wijk. We zien de kansen die er overal zijn om leerlingen te laten leren. Wat heeft dit kind nodig? Hoe maken we het passend? We kijken naar wat het kind al kan en wat er nodig is. Als het over inspiratie gaat, denken mensen vaak dat je dat van ver moet halen. Maar we hebben zoveel gekwalificeerde mensen in huis, dat ik liever eerst de talenten in het team benut. Onze ervaring is dat je ontzettend veel positieve energie vrijmaakt als je de eigen passie aanboort en van waarde kunt zijn voor je collega s. Zo hebben we bijvoorbeeld een leerkracht met een Master Leren en Innoveren. Die is nu voorzitter van de werkgroep die onderzoekt hoe we leerlingen meer regie kunnen geven over hun ontwikkeling en hoe ze eigen leerdoelen kunnen formuleren. De wereld ontdek je het best als je eerst in jezelf op reis bent gegaan. 6 7
ONZE AMBITIES 1. Tangent scholen bieden toekomstgericht onderwijs We maken het onderwijs betekenisvol. We werken volgens de principes van essentieel Leren en versterken het leren van en met elkaar We stimuleren eigenaarschap van leerlingen en laten ons inspireren door vernieuwende inzichten. Wat ons betreft, gaat het om een integrale kijk op ontwikkeling. Dat wil zeggen dat we niet alleen focussen op rekenen en taal, maar het hele kind zien. Je kunt cultuurontwikkeling heel goed combineren met basisvaardigheden. Tijdens museumbezoeken, een excursie naar kamp Vugth komen op een natuurlijke manier verschillende vaardigheden aan bod. Datzelfde geldt voor een bezoek aan een boerderij of kwekerij. Wij willen kinderen zoveel mogelijk laten ervaren. Frank Storm en Hans Coninx: Toekomstgericht onderwijs of betekenisvol leren vindt vooral plaats in de vorm van culturele uitstapjes. Daarnaast zal het werken met leerarrangementen in toenemende mate een aandachtsgebied worden. We hebben nu een klas ingericht waar kinderen technisch lezen op hun eigen niveau en bij begrijpend lezen gaan we steeds meer zelf teksten zoeken. Doordat we kinderen ook me-time bieden (dat is vrij invulbare tijd, waarin kinderen hun eigen talenten inzetten), maken we ze bewust van hun leerdoelen en vragen we hen te reflecteren op hun vorderingen. Wat wil ik leren? Hoe laat ik zien wat ik geleerd heb? We spelen thematisch in op het ontwikkelingsniveau en de behoeften van het kind. Toekomstgericht leren is voor mij sterk gekoppeld aan de principes van essentieel leren. Die principes beschouw ik als grondhouding van waaruit je naar opvoeding en ontwikkeling kijkt. Hoe bewuster je daarvan bent, des te meer je het onderwijs versterkt. Het is als het ware de voedingsbodem van waaruit je groei mogelijk maakt. Hoewel we de essenties nog niet expliciet benoemen, zijn ze al wel merkbaar. Bijvoorbeeld in onze wereldoriëntatie, waarbij we volgens het principe less is more voor diepgang kiezen. In plaats van bij geschiedenis alle tijdvakken oppervlakkig te behandelen, staan we grondiger stil bij een paar tijdvakken. Dat levert uiteindelijk meer leeropbrengst op. 2. Tangent scholen spelen een actieve rol in de directe omgeving Samen maken we het onderwijs beter. We staan in verbinding met elkaar. We stimuleren betrokkenheid van ouders bij de ontwikkeling van kinderen, nemen deel in netwerken in en buiten de school en stemmen af met samenwerkingspartners. We hebben een Actieplan ouderparticipatie. We vertellen wat we bieden, maar ook wat we van ouders verwachten. Ouders en school trekken samen op in het begeleiden van kinderen. Er was laatst een moeder die nauwelijks de taal sprak naar de ouderkamer gekomen. Zij heeft haar best gedaan om Nederlands te leren en is nu verbindende factor in de groep. Ze heeft het vertrouwen in de school overgebracht op de andere ouders. Raymond de Haan: It takes a village to raise a child gaat over in elkaar grijpende verantwoordelijkheden. Ons voorbeeldgedrag, de rol van ouders en het betrekken van de wijk. Die driehoek is essentieel. Het gaat naast onderwijs, ook om sociaal-culturele aspecten. We halen het dorp de school binnen met alles wat er aan actualiteit speelt. Dat wil zeggen dat ook de AZC leerlingen van Prinsenbosch op bezoek gaan bij de andere vestiging van De Wildschut in Gilze. Die cultuuruitwisseling is een wederzijdse verrijking. 8 9
We stellen ons de vraag hoe we kunnen bijdragen om de samenhang in de wijk te versterken. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat ouders elkaar ontmoeten? Naar onze mening doen we dat het beste door zelf het goede voorbeeld te geven en hulp aan te bieden. Initiatieven die we nemen om in gesprek te gaan, worden niet altijd meteen enthousiast ontvangen, omdat veel culturen gesloten zijn en ouders op afstand van de school staan. Dat heeft ons ertoe gebracht om in de wijk allerlei zaken te gaan organiseren. Zo is er een bakfiets met speelgoed voor kinderen die door de wijk trekt en organiseren we sporttoernooien en evenementen. 3. Tangent medewerkers zijn duurzaam inzetbaar We nemen de verantwoordelijkheid om ons te blijven ontwikkelen en borgen onze vakbekwaamheid. In onze professionele leergemeenschappen wisselen we kennis en ervaringen uit, waarmee we het onderwijs versterken. Wij willen onze collega s in hun kracht zetten, daar begint het bij. Degene die voor de groep staat, heeft een belangrijke voorbeeldrol. Dat gaat om veiligheid en geborgenheid, maar ook om jezelf kunnen zijn. Dat is ook de cultuur binnen ons jonge team. We gaan met elkaar in gesprek over wat we van elkaar verwachten en zo bouwen we vanuit gezamenlijke waarden aan de volgende fase. Liefde voor het kind is basis, maar het gaat om professionaliteit. Daarom creëren we ruimte voor ontwikkeling en zorgen we ervoor dat leerkrachten onbevangen nieuwe uitdagingen tegemoet kunnen gaan. We laten ons inspireren op het gebied van 21e eeuwse vaardigheden en essentieel leren, bijvoorbeeld hoe je begrijpend lezen anders kunt invullen. We laten ons voeden door experts en inspireren door de omgeving. De volledige versie van het koersplan 2016-2020 vindt u op www.tangent.nl ONS KOMPAS We laten ons inspireren door de principes van essentieel leren en 21 e eeuwse vaardigheden. We hanteren 10 wezenlijke uitgangspunten, die als grondhouding dienen voor alles wat we doen. Leren en lesgeven is intellectueel uitdagend. Minder is meer, diepgang gaat boven oppervlakkigheid. De kerndoelen zijn voor alle leerlingen, de weg ernaar toe verschilt zoals leerlingen verschillen. Leren en lesgeven is persoonlijk, leraren en leerlingen tonen eigenaarschap. De leerling leert, doet, denkt, maakt en de leraar stimuleert en ondersteunt. Alles wordt ingezet voor leren en lesgeven, ook het beschikbare geld. Laten zien wat je kent en kunt, en wie je bent. Iedereen is verbonden met de hele school en is er verantwoordelijk voor. Leren en werken op basis van respect en vertrouwen, met hoge verwachtingen wederzijds. We waarderen verscheidenheid; een school is een democratische gemeenschap en draagt bij aan die democratie. In het verlengde van essentieel leren, besteden we aandacht aan zogenoemde 21 e eeuwse vaardigheden. Dat wil zeggen dat we leerlingen voorbereiden om waardevol bij te dragen in een veranderende samenleving. We versterken de ontwikkeling van onze leerlingen op een breed gebied, onder andere qua houding en bewustzijn, creativiteit, communiceren, samenwerken, kritisch denken en verantwoordelijkheid nemen. In onderstaand schema vindt u het meest actuele overzicht van de 21 e eeuwse vaardigheden. Wilt u meer hierover weten, dan verwijzen we u naar www.curriculumvandetoekomst.slo.nl/ 21e-eeuwse-vaardigheden 10 11 * Sausmakers i.o.v. Stichting Katholiek Basisonderwijs Oss *
Bestuursbureau Tangent J. Asselbergsweg 80 5026 RR Tilburg 013 522 92 50 info@tangent.nl www.tangent.nl