EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN
2
Hoogleraar Klinische Psychologie VU POH- GGZ in huisartsenpraktijk 3
E-health Wat bedoel ik daarmee? 4
Uitgangspunt: Een methode die bewezen effectief is (deels) aanbieden via boek (bibliotherapie) Of met hulp van moderne technologie 5 zelfhulp
Voordelen e-health Mensen laptop en smartphone Waar en wanneer je wilt Meer eigen regie Minder stigma Informatie kan opnieuw bekeken worden Meer mensen helpen tegen zelfde kosten 6
Achtergrond Mensen laptop en smartphone Waar en wanneer je wilt Meer eigen regie Minder stigma Informatie kan opnieuw bekeken worden Meer mensen helpen tegen zelfde kosten 7
Niet: reguliere face-to-face behandeling óf e-health Maar: alle gradaties mogelijk 8
Contact met therapeut zelfstandig optie 1 optie 2 optie 3 optie 4 optie 5 9 Faculty of Psychology andeducation
Complete cursus online Zonder begeleiding Met begeleiding: online, telefoon, F2F Cursus: deels online / deels F2F Elementen uit cursus Psycho-educatie Ontspanningsoefeningen GGG schema s Monitoring: hoe gaat het met de client? 10 Faculty of Psychology andeducation
Contact met therapeut zelfstandig optie 1 optie 2 optie 3 optie 4 optie 5 11 Faculty of Psychology andeducation
E-health Willen clienten dit wel? 12
104 patienten met depressie / angst 53% wilde e-health tijdens wachtlijst Vooral: vrouw, jong, laag opgeleid (even ziek / gezond) Knapten sneller op (grote effecten) Na F2F: geen verschil 13 Faculty of Psychology andeducation
80 60 40 drop-out % 20 26% 35% 0 face-to-face e-health (Wells et al, 2013) (van Ballegooijen et al, 2013) 14
E-health Hoe zit het met de therapeutische relatie? 15
Is er een werkrelatie met therapeut? (Andersson et al, 2012) Depressie, GAS, sociale fobie (n=174) Working Alliance Inventory Overeenstemming doelen Overeenstemming taken bonding Hoge scores, vergelijkbaar met die in face- to- face therapie Maar: weinig relatie met effect 16
E-health Is het effectief? 17
18 1968!
19 Faculty of Psychology andeducation
20 Faculty of Psychology andeducation
21 Faculty of Psychology andeducation
22 Faculty of Psychology andeducation
23 Faculty of Psychology andeducation
24 Faculty of Psychology andeducation
EFFECTIVITEIT TEN OPZICHTE VAN WL/CAU jaar auteur stoornis N studies Cohen s d 2009 Cuijpers Angst 23 1.08* 2009 Reger Angst 19 0.76* 2014 Adelman Angst 40 0.92* 2012 Richards Depressie 19 0.56* 2013 So Depressie 14 0.48* 2014 Amberg Angst + depressie 40 0.83* 0.85* 2013 Tait Cannabis verslaving 10 0.16* 2015 Zachariae Insomnia 11 1.09 25 Faculty of Psychology andeducation
Effectiviteit ten opzichte van face-to-face behandeling Meta-analyse Cuijpers et al, 2010 Begeleide zelfhulp voor angst en depressie;; 21 RCTs Meta-analyse Andersson et al, 2014 Begeleide Internet CGT voor alle stoornissen;; 13 RCTs 26
Effectiviteit ten opzichte van face-to-face behandeling Meta-analyse Cuijpers et al, 2010 Begeleide zelfhulp voor angst en depressie;; 21 RCTs Effect d = -0.02 à geen verschil = even effectief Meta-analyse Andersson et al, 2014 Begeleide Internet CGT voor alle stoornissen;; 13 RCTs Effect d = -0.01 à geen verschil = even effectief 27
CONCLUSIE Depressie Angst Slapeloosheid Verslaving Effectief, met begeleiding 28
E-health Hoe zit het met mensen met meer ernstige of chronische problematiek? 29
internet is belangrijk medium voor toegankelijk maken van evidence based interventies. Het moet gericht zijn op een zinvol leven en niet op symptomen of genezing Een web-based self-management interventie is belangrijk voor omgaan met stemming maar ook om problemen op te lossen in dagelijks leven (interpersoonlijk, praktisch) 30
E-health biedt mogelijkheden voor o.a.: Communicatie met lotgenoten Psycho-educatie Monitoring (bijv stemming, slaap) Stellen van persoonlijke doelen & activiteiten Alerts ten behoeve van dag(nacht)ritme etc Trainen van vaardigheden (virtual reality!) 31
32
33
34
35 E-health voor meer ernstige of chronische patienten
E-health Bij elke cliënt? 36
37 1. Wat wil cliënt?
2. Stoornis of probleem: in principe alle 3. Ernst van de klachten? Geen aanwijzing dat alleen milde klachten profijt hebben 4. Andere voorspellers succes: 38
E-health Implementatie 39
Nederland koploper in de wereld Implementatie toch heel beperkt POH-GGZ, GB-GGZ, S-GGZ Vooral: blended care Deel face-to-face, tussendoor online 40
Implementatie Kost tijd, geld en energie! Wanneer weinig tijd, geld en energie wordt besteed à E-health komt bovenop huidige zorg à Behandelingen worden langer en duurder à Patienten knappen niet extra op (Kenter et al, in press) 41
42 Faculty of Psychology andeducation
43 Faculty of Psychology andeducation