Het Productieve Verpleegteam Meer tijd voor de patiënt CC Zorgadviseurs officieel licentiehouder van The Productive Ward
20-30% meer tijd voor patiëntenzorg hogere werknemerstevredenheid minder ziekteverzuim hogere patient veiligheid 25% minder fouten Wat is Het Productieve Verpleegteam? Het verbeterprogramma The Productive Ward uit Engeland in Nederland bekend als Het Productieve Verpleegteam stimuleert medewerkers en wijst hun de weg om het eigen werk te herstructureren, zodat de werkomgeving efficiënter ingericht wordt en de zorg voor de patiënt verbetert. In Engeland heeft het verbeterprogramma van het NHS Institute for Innovation and Improvement zijn nut ruimschoots bewezen. Deelnemende zorginstellingen hebben doorslaggevende successen geboekt. De effectiviteit en efficiëncy van verpleegafdelingen is verbeterd, waardoor er tot twee keer zoveel tijd is voor de patiënt. CC Zorgadviseurs introduceert dit innovatieve verbeterprogramma exclusief in Nederland. The Productive Ward is het eerste programma in de Productive Series, een methode die is gebaseerd op de toepassing van concepten uit het bedrijfsleven. Andere programma s zijn onder meer Productive Operating Theatre, Productive Mental Health Ward, Productive Community Hospital en Productive Leader. Iedere dag voelt als een zondag. Natuurlijk hebben we het nog steeds druk, maar doordat alles nu zo goed georganiseerd is verspillen we geen tijd hoofdverpleegkundige Royal Liverpool University Hospital Bron: NHS Institute for Innovation and Improvement 2
8-10% reductie van de ligduur meer tevreden patiënten minder klachten oplossend vermogen medewerkers stijgt Bron: NHS Institute for Innovation and Improvement Waar bestaat het uit? Het Productieve Verpleegteam bestaat uit elf modules die in duidelijke en praktijkgerichte taal zijn geschreven. Stuk voor stuk zijn ze een mengeling van hulpmiddelen en technieken die kunnen worden toegepast op tal van klinische gebieden. Naast de modules die overzichtelijk zijn gerubriceerd in een handige toolbox zijn er een toolkit en drie handleidingen voor respectievelijk het afdelingshoofd, de projectleider en de raad van bestuur. Verpleegkundigen leren zelf de verbetermogelijkheden te inventariseren en te realiseren. Zij zijn de eigenaar van het project, maar ze kunnen het niet alleen. Vanzelfsprekend heeft een traject alleen zin als een raad van bestuur zijn medewerking verleent. Dit betekent dat het programma tot de top vijf strategische beleidsprioriteiten moet behoren. Ik heb hier eerder gelegen, maar nu is alles zo n stuk beter. Ze hadden veel meer tijd voor me en ik voelde me meer op mijn gemak. Ze hebben een sfeer gecreëerd waarin het mogelijk is om op een prettige manier te herstellen patiënt over een verpleegafdeling in het Royal Liverpool University Hospital 3
Hoe werkt het? Figuur 1: Bestede tijd voor Productive Ward bron: NHS Directe zorg 25% 25% Beweging CC Zorgadviseurs start de uitvoering van Het Productieve Verpleegteam voor een duur van twee jaar. Het ziekenhuis stelt zelf een projectgroep samen waarin in ieder geval een hoofd van de verpleegafdeling, een projectleider en een directielid zitten. Deze groep krijgt een tweedaagse training, zo mogelijk, in Engeland waarin de methoden, rollen, taken en verantwoordelijkheden duidelijk worden. Aan de hand van een speciaal ontwikkelde digitale vragenlijst bepaalt de projectgroep met welke pilot afdelingen wordt gestart. De gekozen verpleegafdelingen stellen vervolgens Overig 7% 16% Overleg 27% Administratie allebei een implementatieteam samen. Het programma begint met een zogenaamde nulmeting. Verpleegkundigen brengen hun dagelijkse werkzaamheden in kaart. Hieruit zal blijken hoeveel tijd ze op een dag kwijt zijn aan bijvoorbeeld lopen, overleggen en de administratie doen en merken dan hoe weinig tijd er overblijft voor directe patiëntenzorg. Nu kan het veranderproces beginnen. Dit wordt gedaan aan de hand Figuur 2: Bestede tijd na Productive Ward bron: NHS 11% Beweging Administratie van elf praktische modules, die het team stap voor stap door het verbeterproces leiden. Een module - die ongeveer zes weken duurt - bestaat onder andere uit een handleiding, Directe zorg 46% 13% website en benchmarks. De ervaring in Engeland leert dat de modules de verpleegkundigen in staat stellen de verbeteringen met beperkte ondersteuning zelf te realiseren. Uit onderzoek komt verder naar voren dat het merendeel van de afdelingen na de eerste twee modules zonder extra personele inzet op de werkvloer de overige 21% modules kan implementeren. Hiermee is het programma onderscheidend. Verpleegkundigen zijn zelf de baas over het proces. Bovendien heeft het programma een duurzaam effect. 9% Overig Overleg 4
Wat is de rol van CC Zorgadviseurs? De projectgroep en implementatieteams worden gedurende twee jaar ondersteund door adviseurs van CC Zorgadviseurs. Iedere twee weken is er een halve dag een adviseur aanwezig in het ziekenhuis. De begeleiding richt zich voornamelijk op de - creatie van een stimulerende werkomgeving en houdt zich terloops bezig met de inhoud. De adviseur heeft slechts een ondersteunende rol. Het is belangrijk dat de teams zelf ervaring opdoen met het proces, want alleen dan neemt de zelfredzaamheid van de verpleegafdelingen voor latere projecten toe. Veranderen moet routine worden! Hygiëne Patiëntobservaties en controles Het Productieve Verpleegteam Opnameen ontslagplanning Richtlijnen verpleegkundigen Overdracht Eten en Drinken Afdelingsronde Medicatie Toolkit The Productive Ward heeft in Engeland laten zien dat het werkt. Uiteraard houdt CC Zorgadviseurs de ontwikkelingen daar nauwlettend in de gaten. Ook in Nederland worden bij alle deelnemende ziekenhuizen van meet af aan enkele key-indicatoren gemeten. De resultaten moeten aantonen of de baten de kosten rechtvaardigen, waarop het besluit tot verdere uitrol in het ziekenhuis en daarbuiten wordt gebaseerd. Bovendien werft CC Zorgadviseurs gelden voor wetenschappelijk evaluatieonderzoek uitgevoerd door een gerenommeerd onderzoeksinstituut. Hoe doen wij het nu? Een goed georganiseerde afdeling Handleiding hoofdverpleegkundige Handleiding projectleider Handleiding raad van bestuur Status van de patiënt in een oogopslag 5
Wat zijn de kosten en de baten? Voor een gemiddeld ziekenhuis van 400 bedden worden de projectkosten (voor twee jaar) geschat op ongeveer 300.000 euro, waarvan eenderde voor interne medewerkers. NHS becijfert dat de Productive Ward zieken huizen een kostenbesparing van minimaal 3 miljoen euro per jaar oplevert. Daarnaast zullen ziekenhuizen zien dat het programma Het Productieve Verpleegteam zorgt voor meer ziekteverzuim en een groter oplossend vermogen bij medewerkers. Dit maakt het verbeterprogramma ook zo uniek. In tegenstelling tot andere projecten wordt niet slechts één bepaald thema, zoals wachtlijsten, aangepakt. In Het Productieve Verpleegteam worden alle processen op de gehele afdeling verbeterd. Het is dus niet fragmentarisch maar integraal, wat een cultuurverandering met zich meebrengt. Voortaan doen ze het dus zelf! Productive Ward is beter voor patiënten, beter voor het beter voor de gezondheidszorg raad van bestuur Royal Liverpool University Hospital 6
Het is niet wij en zij. We zijn echt een team. Van de raad van bestuur tot het verplegend personeel verpleegkundige Royal Liverpool University Hospital Dit is het eerste verbeterprogramma dat echt succesvol is. Uniek is bovendien dat het bottom-up werkt en niet top-down afdelingshoofd Royal Liverpool University Hospital De initiatieven leiden tot enorme kostenbesparingen en dat is echt goed nieuws Wat zijn de voordelen van Het Productieve Verpleegteam? Grotere op de afdelingen Veiligere omgeving voor de patiënt Meer tijd voor de verzorging van de patiënt Meer rust op de afdeling Minder klachten van patiënten Meer zelfvertrouwen bij personeel Afname verblijfsduur van patiënten Minder ziekteverzuim Tevredenheid personeel en patiënten neemt toe Duurzaam effect; veranderen wordt routine De verpleegkundigen hebben nu meer tijd voor de patiënt. Dat betekent dat ze de patiënt beter kennen en dat maakt ons werk een stuk makkelijker arts in opleiding Royal Liverpool University Hospital 7
T 0348 493 000 www.cczorgadviseurs.nl Institute for Innovation and Improvement www.institute.nhs.uk