aan de keukentafel Recepten voor elk moment in je leven

aan de keukentafel Recepten voor elk moment in je leven 1

Aan de keukentafel...wordt de dag doorgenomen, gelachen, gehuild en bijgepraat. En er wordt natuurlijk lekker gegeten. Bij het bereiden van de gerechten lees je meteen wat er met je pensioen gebeurt bij veranderingen in je leven. Ook niet onbelangrijk, toch? Eet smakelijk! V Inhoud 4 Nieuwe baan V Zonnige zuidenwraps 8 Ziek worden V Bleekselderijsalade met dadels en olijven 12 Samenwonen V Roze sinaasappel-bietjessoep 16 Uit elkaar V Stressvrije chocolademousse met roze peper 20 Trouwen V Witte chocolade-frambozentaart 24 Werkloos V Geroosterde makreelfilet met linzen, wintergroenten en anijs 28 Kinderen krijgen V Witte eiermuisjes 32 Overlijden V Rijstebrij met wijnsiroop en zoete appeltjes 36 Met pensioen V Hertenbiefstukjes met spek, tijm en paddenstoelen 3

NIEUWE BAAN Pak aan, die nieuwe uitdaging! Een nieuwe baan: bestaat er iets spannenders? Allerlei plannen, verwachtingen en ja, ook wat zenuwen spelen die eerste dag door je hoofd. Hoe zal het gaan? Kan ik opschieten met mijn collega s? Is het werk echt zo interessant als ik verwacht? Heus: je kunt het. Ga ervoor! Maar let wel op jezelf. Goed eten en voldoende ontspanning zorgen ervoor dat je elke uitdaging aankunt: ook deze! De gevolgen voor jouw pensioen bij ABP Heb je een nieuwe baan bij overheid of onderwijs? Dan bouw je vanaf nu pensioen op bij ABP. Je kunt het pensioen dat je bij een ander pensioenfonds hebt opgebouwd meenemen naar ABP, maar dit is niet verplicht. Dit heet waardeoverdracht. Als je van werkgever verandert binnen overheid en onderwijs, blijf je pensioen opbouwen bij ABP. Je hoeft ons dan niet te informeren. Heb je ABP ExtraPensioen of ABP PartnerPlusPensioen? Vraag jouw nieuwe werkgever dan wel de premie hiervoor van jouw salaris in te houden. Heb je een nieuwe baan buiten overheid of onderwijs? Of start je een eigen bedrijf? Dan bouw je geen pensioen meer op bij ABP. Kijk op abp.nl welke gevolgen dat heeft. Meer weten? Ga naar abp.nl/werken/nieuwe-baan 4 5

Zonnige zuidenwraps Voor 16 kleine wraps Bereiding: 30 min. 1 courgette zout 1 grote rode paprika olijfolie 8 kleine zachte tortilla s (gordita s) ½ potje tapenade of pesto 150 g feta of zachte geitenkaas handje verse basilicumblaadjes Met deze wraps in je lunchbox ga je er tegenaan! Je kunt deze wraps zeker een halve dag van tevoren maken en ze blijven in de koelkast zo n twee dagen lekker. Ze laten zich ook goed invriezen, dus als je een voorraadje maakt, kun je er zoveel meenemen als je wilt. Roosteren in de oven gaat sneller dan in een grillpan, omdat je dan alle groenten in één keer kunt grillen. En als je echt haast hebt, gebruik dan kant-en-klare geroosterde paprika en/of courgette uit een pot. Bereiding (kan ½ dag van tevoren): 1. Snijd de kontjes van de courgette af. Snijd hem doormidden en snijd de helften in de lengte in repen. Bestrooi ze met zout. 2. Maak de paprika schoon en snijd hem in repen: druk de repen goed plat. Bestrooi ze met zout. Bestrijk de paprika- en courgetterepen met een kwastje met olijfolie. 3. Leg de groenten, naast elkaar, in een hete, ingevette grillpan of op een bakplaat vlak onder de grill en rooster ze aan weerszijden tot ze zacht en iets bruin zijn (ca. 2 minuten per kant). 4. Verwarm de tortilla s even in de magnetron of koekenpan volgens de gebruiksaanwijzing op de verpakking. Bestrijk ze met pesto of tapenade. Verdeel de paprika- en courgetterepen erover, bestrooi met verkruimelde geitenkaas of feta en knip of scheur er wat basilicum over. (Je kunt ook wraps met alleen courgette of alleen paprika maken.) 5. Rol de tortilla s zo stevig mogelijk op en snijd ze schuin doormidden. Eet ze direct of verpak ze stevig in aluminium folie en bewaar ze tot gebruik in de koelkast. 7

ZIEK WORDEN Als het even niet meer gaat En dan zit je opeens thuis. Ziek, en niemand weet hoe lang het gaat duren. Je zou er somber van worden, maar kop op. Er komt een moment dat het weer beter gaat. Dat je weer lekker bezig bent. Misschien doe je dan wel iets heel anders, wat je nooit had kunnen bedenken. Tot die tijd moet je goed voor jezelf zorgen. En gezond eten hoort daarbij. De gevolgen voor jouw pensioen bij ABP De gevolgen voor jouw pensioen en salaris zijn afhankelijk van hoe lang je al ziek bent: Tijdens het 1ste ziektejaar verandert er meestal niets, dus ook niet bij de opbouw van je pensioen. Tijdens het 2de jaar van je ziekte krijg je minder salaris. De korting van het salaris heeft geen gevolgen voor de opbouw van je pensioen. Kun je na 2 jaar ziekte nog steeds niet volledig werken? Dan kun je een WIA-uitkering krijgen van het UWV. Er zijn ook gevolgen voor je pensioen. Je kunt een arbeidsongeschiktheidspensioen aanvragen. Meer weten? Ga naar abp.nl/werken/arbeids ongeschikt 8 9

BLEEKSELDERIJ- SALADE MET DADELS EN OLIJVEN Bijgerecht voor 4 5 pers. Lunchgerecht voor 2 3 pers. Voorbereiding: 15 min. Bereiding: 20 min. 1 niet te grote struik (biologische) bleekselderij 8 (verse) dadels 16 zwarte (Taggia-)olijven 1 bosje platte peterselie 2 bosuitjes 1 flinke teen knoflook 6 eetl. olijfolie extra vierge 3 eetl. appel- of witte wijnazijn zout versgemalen peper Niet zo fit? Met deze salade kan je er weer tegenaan! Ook als je je niet zo lekker voelt, smaakt deze frisse, knapperige en iets zoete salade prima! Hij zit bovendien bomvol vitamines, mineralen en goede vetten, die je nodig hebt om weer fit te worden. Voorbereiding (kan ½ dag van tevoren): 1. Maak de bleekselderij schoon: haal de blaadjes eraf, je gebruikt alleen een paar toefjes voor garnering (maar je konijn of cavia is er blij mee). Schil de stugge buitenste stengels met een dunschiller. Snijd de stengels overdwars in heel dunne reepjes en doe ze in een flinke kom. 2. Ontpit de dadels en snijd ze in stukjes. Snijd de olijven overdwars in plakjes. 3. Hak de blaadjes van de peterselie fijn. Maak de bosuitjes schoon en snijd de bolletjes en het groen fijn. 4. Pel de knoflook. Klop olijfolie, azijn, uitgeperste knoflook en zout en peper naar smaak tot een dressing. 5. Meng alle ingrediënten behalve de peterselie luchtig door elkaar en zet tot gebruik koel en afgedekt weg. Bereiding: 6. Doe de peterselie bij de salade, schep nogmaals om en maak pittig op smaak met zout en peper. Eet bijvoorbeeld als lunch, met knapperig (stok)brood. 11

SAMENWONEN Niet meer slepen met je tandenborstel Eindelijk hoef je niet meer je tandenborstel en schone kleren heen en weer te slepen: jullie gaan samenwonen! Een definitief afscheid van je vrijgezellenbestaan. Maar daar krijg je zoveel voor terug. Iemand die er wél aan denkt om de kliko buiten te zetten. Gezelligheid. En héél veel romantiek. Ga bijvoorbeeld eens samen eten. Met lekkere hapjes, kaarslicht en muziek, aan jullie eigen tafel, in je eigen huis De gevolgen voor jouw pensioen bij ABP Als je gaat samenwonen, dan krijgen wij niet automatisch door dat er iets verandert in je relatie. Je moet dan zelf je partner aanmelden bij ABP. Er moet een samenlevingscontract bij de notaris zijn opgesteld. Alleen dan kan je partner na jouw overlijden ABP NabestaandenPensioen krijgen. Meer weten? Ga naar abp.nl/relatie/trouwen-samenwonen 12 13

Lekker samen smullen Roze sinaasappelbietjessoep Voor 4 borden Voorbereiding: 15 min. Bereiding: 5 min. 500 g gekookte rode bietjes 2 groentebouillonblokjes 200 ml sinaasappelsap 2 bekertjes crème fraîche à 125 ml 100 ml volle (biologische) yoghurt worcestershiresauce zout versgemalen peper extra: staafmixer of blender Een soepje om verliefd op te worden! Voor een extra romantisch tintje kun je hartjes uit een flinterdun plakje biet snijden. Ook als je (nog) niet zo n keukenprinses/-prins bent, maak je indruk op je geliefde met deze verrukkelijke, romige roze soep. Je hebt hem in een wimperknip gemaakt en met wat brood en liefde erbij heb je al een maaltijd voor twee... Voorbereiding (kan 1 dag van tevoren): 1. Wrijf met je vingers de schil van de bietjes, snijd de harde uiteinden eraf en snijd de rest in blokjes. Breng de bietenblokjes aan de kook in 600 ml water met de bouillonblokjes en laat 4 minuten zachtjes doorkoken. 2. Draai het vuur uit en pureer de bietjes met de staafmixer (of in de blender) tot een gladde soep. Roer het sinaasappelsap en de crème fraîche erdoor en laat nog even aan de kook komen. Als je hem te dik vindt, kun je de soep verdunnen met 50 100 ml water. 3. Maak de soep pittig op smaak af met worcestershiresauce, zout en peper. Laat zonodig afkoelen en zet tot gebruik in de koelkast. Bereiding: 1. Verwarm de soep zo nodig opnieuw. Roer de yoghurt los met een snufje zout. 2. Schep de soep in kommen. Schenk er met een lepel voorzichtig een yoghurtspiraal in en leg er eventueel een bietenhartje in of bij. Variatie: Russische sinaasappel-bietjessoep: roer ca. 3 eetlepels wodka en tabasco naar smaak door de soep. 15

Het is jullie niet gelukt om samen door te gaan, ondanks alle goede bedoelingen. De toekomst lijkt nog onduidelijk: maar je komt er weer uit. Dat weet je absoluut zeker! UIT ELKAAR HET IS ONS NIET GELUKT De gevolgen voor jouw pensioen bij ABP Als je je relatie beëindigt, kan dat grote gevolgen hebben voor je pensioen. Regel dit dus goed! Uit elkaar gaan na samenwonen Als je uit elkaar gaat en je (ex-)partner staat geregistreerd bij ABP, dan moet je hem of haar weer afmelden. Dat kan via een formulier op abp.nl. Scheiden Als je getrouwd bent en gaat scheiden of je beëindigt het geregistreerde partnerschap, dan heeft je (ex-)partner wettelijk recht op de helft van het pensioen dat tijdens de relatie is opgebouwd. Maar jullie kunnen samen andere afspraken maken over de verdeling van het pensioen. Die afspraken moet je wel goed vastleggen. Ook komt je (ex-)partner meestal in aanmerking voor een nabestaandenpensioen als jij overlijdt. Maar hij of zij kan daar van afzien. Dat kan belangrijk zijn als je later een andere partner krijgt. Meer weten? Ga naar abp.nl/relatie/uit-elkaar 16 17

STRESSVRIJE CHOCOLADEMOUSSE MET ROZE PEPER Nagerecht voor 4 6 pers. Voorbereiding: 10 min. (+ minstens 1 uur op laten stijven in koelkast) Bereiding: 5 min. 1 eetl. roze peperkorrels 300 ml (biologische) slagroom 3 volle eetl. witte basterdsuiker 100 g pure biologische chocolade (70+), in stukjes Tip Roze peper koop je in delicatessen- en goede groentewinkels en in sommige supermarkten. Die mooie roze knisperbesjes hebben niks te maken met de scherpe zwarte, witte of groene bessen uit de peperfamilie, maar zijn de gedroogde vruchtjes van de Braziliaanse peperboom, verwant aan de mango. Wat eet je bij liefdesverdriet? Chocola natuurlijk! Niets is troostender dan chocolade en met de pittige peper kun je ook een beetje van je woede kwijt... Bovendien is deze verrukkelijke mousse in tien minuten klaar! Voorbereiding: 1. Kneus de peperkorrels in een vijzel of met de achterkant van een lepel. Ze hoeven niet heel fijn te zijn. 2. Klop de slagroom met de basterdsuiker bijna stijf en zet in de koelkast. 3. Smelt de chocolade in een pannetje op heel laag vuur: blijf roeren met een houten lepel. Je kunt de pan van het vuur nemen voordat de chocolade helemaal is gesmolten, want het smelten gaat nog even door. Het is de bedoeling dat de gesmolten chocolade lauw(warm) is, maar niet heet. 4. Haal de slagroom uit de koelkast. Schenk/schraap de lauwe chocolade er in één keer bij (handig als een vriend/vriendin dat doet), terwijl je met een garde de chocolade door de slagroom schept, van onder naar boven. Doe dit heel rustig, maar constant. Schep de peper erdoor en ga door met luchtig mengen tot alle chocolade door de slagroom is opgenomen. Schep de mousse in een plastic bak en laat minstens een uur in de koelkast opstijven. Bereiding: 5. Schep met een ijslepel bollen van de mousse op borden en garneer ze bijvoorbeeld met chocoladekoekjes, slagroom en vers fruit als aardbeien en/of plakjes sinaasappel, mango of sharonfruit. 19

TROUWEN DE GROTE DAG En dan is het zover: je gaat trouwen! Nooit gedacht, maar ja: déze man of vrouw kun je écht niet laten lopen. De toekomst ontvouwt zich, een toekomst samen. En dat is een heerlijk gevoel! Verantwoordelijkheid: natuurlijk heb je die in een huwelijk. Maar dat was toch al zo voordat je was getrouwd? En eerst komt de Grote Dag. Zou dat echt zo leuk zijn als iedereen zegt? Een beetje zenuwachtig ben je wel. De gevolgen voor jouw pensioen bij ABP Woon je in Nederland en ga je trouwen of een geregistreerd partnerschap aan? Dat hoef je niet aan ons door te geven. Wij krijgen dit automatisch door via de gemeente. Woon je in het buitenland? Dan krijgen wij niet door dat er iets is veranderd. Je moet zelf je partner aanmelden bij ABP. Alleen dan kan je partner ABP NabestaandenPensioen krijgen als je overlijdt. Meer weten? Ga naar abp.nl/relatie/trouwen-samenwonen 20 21

Een verslavende combinatie Witte chocoladeframbozentaart Nagerecht voor 8 10 pers. Voorbereiding: 25 min. (+ 2 uur opstijven) Bereiding: 8 min. (+ 30 min. in de vriezer) 100 g boter 200 g chocolate chipkoekjes 400 g frambozen (+ extra voor garnering) 450 g witte chocolade 1,75 dl slagroom extra: rechthoekige ovenschaal of taartvorm van ca. 22 x 22 (iets groter of kleiner mag ook) Tip Je kunt voor dit recept een iets grotere of iets kleinere vorm gebruiken: bij een kleinere houd je misschien wat van het bodemmengsel over (een te dikke bodem is niet zo lekker), bij een grotere wordt de frambozen-chocoladelaag wat dunner, maar in beide gevallen blijft de smaak heerlijk. Deze witte chocoladetaart is heel feestelijk, verslavend lekker en niet moeilijk te maken. Dus wat wil je nog meer op je bruiloft? Maar ook daarna is het een topper op alle etentjes en feestjes die jullie samen gaan geven. Voorbereiding (kan 1 dag van tevoren): 1. Laat de boter op kamertemperatuur komen (en dus zacht worden). Breek de koekjes in stukken en hak ze tot fijn kruim: met een deegroller onder een schone theedoek of in een keukenmachine. Meng het koekjeskruim met de boter. Bekleed de vorm met bakpapier. Verdeel het deegmengsel in een gelijkmatige laag over de bodem van de vorm, druk het ook goed in de hoeken. Zet in de koelkast tot de bodem koud en stevig is geworden. 2. Breek de chocolade boven een pan in stukjes en verwarm ze samen met de slagroom al roerend op laag vuur tot een gladde dikke saus. Laat niet koken, dan wordt de saus korrelig. 3. Verdeel de frambozen gelijkmatig over de koekjesbodem. Schenk er voorzichtig de chocoladesaus over en strijk glad. Laat de taart in de koelkast opstijven. Bereiding: 4. Zet de taart voor het serveren ongeveer een half uur in de vriezer. Trek de taart met het bakpapier uit de vorm en snijd hem met een warm, vochtig mes in vierkantjes en leg ze op een schaal. Garneer met frambozen. Variatie: Witte chocoladetaart met aardbeien: vervang de frambozen door aardbeien. 23

WERKLOOS ZONDER WERK, EN NU? Je bent je baan kwijt. Nooit gedacht dat jou dat zou overkomen! Hoe het nu verder moet, weet je even niet. Natuurlijk blijf je solliciteren, zoeken, rondvragen. Hopelijk vind je zo weer nieuw werk. Maar intussen ga je je nuttig maken. Want bij de pakken neerzitten? Dat is niet jouw stijl. De gevolgen voor jouw pensioen bij ABP Je raakt werkloos en hebt recht op een WWuitkering? Dan blijf je pensioen opbouwen, maar wel minder dan toen je nog werkte. Je bouwt nog maar 37,5% op van wat je daarvoor opbouwde. De premie hiervoor betaalt de werkgever die je ontslagen heeft. Blijf je werkloos en houd je recht op jouw WW-uitkering, dan blijf je toch pensioen opbouwen. Meer weten? Kijk op abp.nl/werken/werkloos 24 25

Zonder werk en dus wat krap bij kas? GEROOSTERDE MAKREELFILET MET LINZEN, WINTER- GROENTEN EN ANIJS Hoofdgerecht voor 4 pers. Voorbereiding: 30 min. Bereiding: 10 min. (+ 20 min. stoven) 200 g gedroogde linzen 2 grote winterwortels 1 struik bleekselderij 1 grote (rode) ui 2 tenen knoflook 4 eetl. extra vierge olijfolie 1 eetl. gemalen anijszaad 1 groentebouillonblokje 2 flinke makrelen, gefileerd (= 4 filets à ca. 90 g) zout versgemalen peper Tip De viswinkel/viskraam fileert de makreel voor je, als je het vraagt. Variatie: Vervang het anijszaad door 4 eetl. anijsdrank (pastis zoals Pernod of Ouzo). Vul dan de pastis aan met water tot 50 ml en voeg met het verkruimelde bouillonblokje toe aan de groenten. Dan kun je gelukkig nog steeds smakelijk eten. Makreel is bijvoorbeeld heel betaalbaar. Voorbereiding (kan ½ dag van tevoren): 1. Was de linzen en zet ze op met koud water zonder zout. Kook ze in ca. 25 minuten zachtjes gaar. Giet ze af en zet ze tot gebruik koel weg. 2. Maak, terwijl de linzen koken, de winterwortels schoon, halveer ze in de lengte en snijd de helften in dunne plakjes. 3. Maak de bleekselderij schoon: schil eventueel de buitenkant van de buitenste stengels met een dunschiller. Snijd de stengels overdwars in dunne reepjes. 4. Pel en snipper de ui. Pel de knoflooktenen en hak ze fijn. Bereiding: 5. Verhit 2 eetlepels olie in een braadpan en bak de ui en knoflook 3 minuten op laag vuur. 6. Voeg de wortel en bleekselderij toe en bak nog ca. 2 minuten, terwijl je ze af en toe omschept. 7. Voeg 50 ml water, het anijszaad en het verkruimelde bouillonblokje toe aan het groentenmengsel. Laat met het deksel op de pan ca. 20 minuten op laag vuur sudderen tot de groenten net gaar, maar nog wat knapperig zijn. 8. Meng de linzen door het groentenmengsel en laat op laag vuur goed doorwarmen. 9. Bestrooi intussen de makreelfilets met zout en bestrijk ze met 1 eetlepel olijfolie. Rooster ze aan weerszijden in een ingevette grillpan of in een lage ovenschaal onder de ovengrill: ze zijn in 2 3 minuten per kant klaar. 10. Meng nog 1 eetlepel olijfolie door het groenten-linzenmengsel en maak op smaak af met zout en peper. Schep op 4 warme borden en leg de makreelfilets erop. 27

KINDEREN KRIJGEN HOERA, WE ZIJN OUDERS Natuurlijk weet je dat kinderen je leven gaan veranderen, maar het écht weten doe je pas als ze er zijn! Er gaat een wereld voor je open: van slaapgebrek en poepluiers, flesjes en traantjes, maar ook van eerste lachjes, eerste stapjes en diepe ontroering. En als ze ouder worden, weet je één ding zeker: het is het allemaal, állemaal waard. Want je wilt ze nooit meer missen De gevolgen voor jouw pensioen bij ABP Het krijgen van kinderen heeft geen invloed op je pensioen opbouw. Meestal hebben je kinderen recht op ABP NabestaandenPensioen. Je hoeft je kinderen daar niet voor aan te melden bij het ABP. Misschien wil je tijdelijk minder gaan werken. Dat kan door gebruik te maken van ouderschapsverlof. Je blijft dan in dienst bij je werkgever en je bouwt volledig pensioen op. Je kunt ook structureel minder gaan werken. Je gaat dan in deeltijd werken en je dienstverband wordt aangepast. Als je minder gaat werken, krijg je minder salaris. Dat betekent dat je ook minder pensioen opbouwt. Meer weten? Ga naar abp.nl/relatie/kinderen-krijgen WITTE EIERMUISJES 4 stuks Voorbereiding: 20 min. Bereiding: 5 min. 2 (biologische) eieren 2 stengels spaghetti 1 recht worteltje 4 8 radijsjes 1 eetl. mayonaise 1 eetl. fijngeknipte bieslook Maggi 8 kruidnagels 4 grote slabladeren 28 29

WITTE EIERMUISJES Weer eens iets anders voor de kraamvisite Deze simpel te maken witte muizen zijn een grappig alternatief kraamhapje. En als je kinderen ouder zijn, vinden ze het vast superleuk om ze eens zélf op tafel te zetten! Voorbereiding: 1. Breek de spaghettistengels doormidden: dit worden de staarten van de muizen. Kook de eieren in 8 10 minuten hard. Voeg na ca. 5 6 minuten koken de spaghetti toe; de spaghetti moet soepel, maar niet te zacht worden. Laat eieren en spaghetti goed schrikken onder de koude kraan (anders pellen de muizen straks niet goed). Houd de spaghetti apart. 2. Schil het worteltje. Snijd van het dikke deel 8 heel dunne plakjes. Maak 4 radijsjes schoon en snijd ze aan de bovenkant stervormig in. Leg ze in een bakje met koud water en ijsblokjes tot ze als roosjes opengaan. 3. Pel de eieren en snijd ze in de lengte doormidden. Haal er met een theelepel voorzichtig de dooiers uit en doe ze in een kommetje. Prak de dooiers fijn met een vork en meng er de mayonaise, bieslook en zoveel Maggi als je lekker vindt doorheen. de ingrediënten staan op pagina 29 4. Schep het dooiermengsel weer in de halve eieren en keer ze om, met de bolle kant naar boven. Prik met een satéprikker of tapasprikker in de bolle kant van elk ei een gaatje. Steek daar een spaghettisliertje in (dat is de staart). 5. Prik aan weerszijden van de spitse kant van elk ei een kruidnagel: dat zijn de ogen van de muis. Die eet je straks niet op. 6. Maak met een klein scherp mesje boven de ogen 2 sneetjes in elk ei en steek in elk sneetje een plakje wortel. Dat zijn de oren van de muizen. Zet de muizen tot gebruik losjes afgedekt in de koelkast. Bereiding: 7. Leg de slabladeren op een platte schaal en rangschik de muizen erop: gebruik een kaasschaaf of platte spatel om ze op te tillen. Geef elke muis een radijsroosje om van te knabbelen. 31

OVERLIJDEN SAMEN ETEN GEEFT TROOST En opeens ben je alleen Niets anders is meer belangrijk en waar moet je heen met je verdriet, met je leven? Je verlies delen met anderen helpt. Samen praten, vertellen, luisteren, een knuffel: zo ben je ietsje minder alleen. Het verlies wegnemen? Dat kan niet. Maar elkaar troosten en steunen wel. De gevolgen voor jouw pensioen bij ABP Als je pensioen opbouwt bij ABP, laat je jouw nabestaanden financieel verzorgd achter met ABP NabestaandenPensioen. Het is dan soms wel nodig dat je je partner hebt aangemeld. ABP PartnerPlusPensioen Je kunt ABP NabestaandenPensioen mogelijk aanvullen met ABP PartnerPlusPensioen. Regel dit uiterlijk 6 maanden nadat je aan je baan begonnen bent. Aanvullingen en compensaties Jouw nabestaanden hebben bij jouw overlijden mogelijk recht op andere aanvullingen en compensaties van ABP. Meer weten? Ga naar abp.nl/overlijden 32 33

Een troostend toetje RIJSTEBRIJ MET WIJNSIROOP EN ZOETE APPELTJES Nagerecht voor 4 6 pers. Voorbereiding: 30 min. Bereiding: 5 min. 1 flinke Elstar-appel 250 ml rode wijn 1 theel. kaneel 8 eetl. witte basterdsuiker 3 theel. aardappelmeel 750 ml (volle) melk 150 g dessertrijst (Lassie) ½ vanillestokje zout 50 ml slagroom (kaneelbeschuitjes) Zelfs als je geen hap door je keel kunt krijgen, glijdt dit ouderwetse, heerlijke toetje gewoon naar binnen. 1. Schil de Elstar en snijd het vruchtvlees in kleine gelijke blokjes. Klop in een pannetje de wijn, kaneel en 4 eetlepels suiker door elkaar, doe de appelblokjes erbij en breng aan de kook. Kook 1 2 minuten (afhankelijk van de grootte van de blokjes) op laag vuur, tot de appelblokjes iets zacht zijn maar niet uit elkaar vallen. 2. Schep de appelblokjes met een schuimspaan of zeefje uit de wijn en laat ze uitgespreid afkoelen op een plat bord. Roer het aard appelmeel los met 2 eetlepels koud water en roer dit mengsel door de wijn. Breng opnieuw aan de kook en laat ca. 1 minuut zachtjes koken tot de wijn licht is gebonden. Laat deze wijn siroop ook afkoelen, dan wordt hij nog iets dikker. Meng de afgekoelde appelblokjes weer door de afgekoelde wijnsiroop en zet tot gebruik in de koelkast. 3. Doe de melk, 4 eetlepels suiker, rijst en een snuf zout in een pan en roer goed om. Halveer het halve vanillestokje in de lengte met een klein scherp mesje. Schraap het merg er boven de pan uit. Doe ook de stokjes in de rijstemelk, voor extra smaak. 4. Breng de rijstemelk op heel laag vuur aan de kook en laat ca. 10 15 minuten zachtjes pruttelen met het deksel op de pan tot de rijst zacht is en de melk heeft opgenomen. Roer regelmatig, want de melk kookt snel over en de rijst brandt snel aan. 5. Voeg de slagroom toe en laat nog ca. 5 minuten pruttelen. Draai het vuur uit en laat de rijstebrij nog ca. 5 minuten staan. Laat afkoelen en zet tot gebruik in de koelkast. Serveer warm of koud samen met de appel/wijnsiroop. 35

MET PENSIOEN eindelijk! met pensioen Wat héb je hard gewerkt in je leven. En nu hoeft dat opeens niet meer. Heerlijk hoor, maar ook wel even wennen. Want wat doe je met al die tijd? Er blijkt zoveel nieuws te ontdekken. Misschien ga je wel aan de slag als vrijwilliger. Ga je samen sporten. Of word je lid van een kookclub. Allemaal dingen, waar je nooit aan toe bent gekomen. Dat pensioen? Dat is zo gek nog niet Wanneer kun je met pensioen? Met ABP KeuzePensioen vul je je pensioen in zoals jij dat wilt. Je kiest bijvoorbeeld wanneer en voor hoeveel uur je stopt met werken. Maar ook hoeveel pensioen je op welk moment wilt ontvangen. Wanneer je wilt stoppen, hangt ook af van je cao en/of je rechtspositie. Vraag dit tijdig na bij je werkgever. Op MijnABP, jouw digitale pensioendossier, kun je je toekomstige pensioen bekijken en berekeningen maken. Meer weten? Ga naar abp.nl/over-pensioen Hoofdgerecht voor 4 pers. Voorbereiding: 20 min. Bereiding: 20 min. 300 g gemengde paddenstoelen (bv. kastanjechampignons, oesterzwammen, shitaké s, cantharellen) 1 bosje tijm (of 1 ½ eetl. gedroogde tijm) 4 hertenbiefstukjes à ca. 125 g 2 eetl. Dijonmosterd ca. 150 g biologisch (katen) spek (8 plakjes) 2 tenen knoflook 1 ui 2 flinke winterwortels zout, versgemalen peper 40 g boter 3 4 eetl. olijfolie extra vierge 2 eetl. schippersbitter* extra: aluminiumfolie * Vervang de schippersbitter eventueel door een andere iets zoete kruidenbitter of cognac. 36 37

Eindelijk heb je de tijd om eens uitgebreid lekker te koken. Hertenbiefstukjes met spek, tijm en paddenstoelen Wild, zoals hert, is gezond en ongeveer het meest duurzame stukje vlees dat er is. En het klaarmaken is de ingrediënten staan op pagina 37 een fluitje van een cent Voorbereiding (kan ½ dag van tevoren): Bereiding: 1. Maak de paddenstoelen schoon: wrijf 6. Laat de hertenbiefstukjes op kamertemperatuur komen. Verhit de boter met 1 eetlepel eventuele aarde weg, snijd lelijke steeluiteinden af, halveer grote exemplaren of snijd olijfolie in een ruime koekenpan of braadpan. ze in repen/stukken (oesterzwammen). Bak de hertenbiefstukjes op hoog vuur 2. Ris de blaadjes van het bosje tijm; houd afhankelijk van de dikte in 2-3 minuten aan ca. 8 takjes achter. weerszijden bruin. Schuif ze voortdurend over 3. Wrijf de biefstukjes in met mosterd. Leg op de bodem van de pan, maar zorg dat het elk biefstukje 1 à 2 takjes tijm. Wikkel ieder spek niet loslaat. Haal de pan van het vuur, leg biefstukje in 2 plakjes spek, laat de tijm er aan de biefstukjes op een warme schaal en zet ze één kant wat uitsteken. Zet de biefstukjes tot afgedekt met aluminiumfolie op een warme gebruik koel weg. plek (bv. lauwe oven) weg. 4. Hak de knoflook fijn of pers hem uit. Pel en 7. Voeg 3 eetlepels olijfolie toe aan het bakvet. snipper de ui. Zet samen tot gebruik afgedekt Fruit de ui met de knoflook ca. 2 minuten op en koel weg. laag vuur. Zet het vuur hoger en bak de 5. Maak de winterwortels schoon. Halveer de paddenstoelen met de tijm al omscheppend wortels in de lengte en snijd de helften in in ca. 4 minuten bruin. Bestrooi halverwege plakjes. Breng intussen ruim water met zout met zout en peper en meng de wortelschijfjes voor de wortelplakjes aan de kook. Kook de en schippersbitter erdoor. Bak nog even op wortelplakjes in ca. 5 minuten bijna gaar en hoog vuur tot het vocht is verdampt. giet ze af. Zet ze tot gebruik afgedekt weg. 8. Schep het wortel-paddenstoelmengsel in mooie bergjes op 4 warme borden. Leg de hertenbiefstukjes erop. 39

Tekst en recepturen Loethe Olthuis Culinair assistent Mieke Jansen Styling Loethe Olthuis en Mieke Jansen Fotografie Bert Strootman en Shutterstock Redactie APG Marketing, Communicatie en Distributie Ontwerp Enof creatieve communicatie, enof.nl Copyright ABP 24.2051.14

aan de keukentafel Er zijn veranderingen in je leven die invloed kunnen hebben op je pensioen. Mooie momenten, zoals trouwen of een nieuwe baan, maar ook verdrietige momenten zoals scheiden of ziek worden. In dit receptenboek vind je voor elk moment een passend recept. Dit is een uitgave van ABP, het pensioenfonds voor overheid en onderwijs. Sinds 1922 zorgt ABP ervoor dat deelnemers vervangend inkomen hebben bij pensionering, arbeidsongeschiktheid en overlijden. abp.nl