Beleid Coöperatie VGZ Praktijkondersteuning Huisartsen GGZ (POH-GGZ) 2015 D0085-201504
Inhoudsopgave: 1. Inleiding 3 2. Wie worden gecontracteerd voor de module POH GGZ 4 3. Voorwaarden voor een overeenkomst praktijkondersteuning GGZ 5 4. Berekening tarief 7 5. Aanmelding, toetsing en contractering 7 6. Wijzigingen doorgeven 8 7. Jaarlijkse verslaglegging en evaluatie 8 2
1. Inleiding Zorgverzekeraars investeren in een sterke eerste lijn. Voor een sterke toekomstgerichte eerste lijn is het noodzakelijk dat de huidige eerstelijnsfunctionarissen innoveren. Taakverdeling en taakherschikking zijn hierbij kernbegrippen. Praktijkondersteuners GGZ spelen een grote rol bij de taakherschikking en taakverdeling van huisartsen. Doel van deze ondersteuning is om de zorg die in de huisartsenpraktijk geboden kan worden, ook daar aan te bieden en de zorg die niet tot het domein van de huisartsenpraktijk behoort, adequaat en voorzien van de volledige informatie te verwijzen naar de juiste instantie in de Generalistische Basis GGZ of Specialistische GGZ. Oftewel triage, eerste-stap interventie (begeleiding, behandelen, protocolleren) en verwijzen (samenwerkingsafspraken met Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ). In het Bestuurlijk Akkoord Toekomst GGZ 2013-2014 en het onderhandelingsresultaat geestelijke gezondheidszorg 2014-2017 zijn afspraken gemaakt over de versterking van de POH GGZ bij de huisarts. Het is van belang dat een huisarts patiënten met psychische problematiek goed herkent, meer patiënten zelf gaat behandelen en/of patiënten gerichter zal verwijzen naar de Generalistische Basis GGZ (voorheen: eerstelijns psychologische zorg) of de Specialistische GGZ. Door het organiseren van een adequate ondersteuningsfunctie (POH-GGZ) worden huisartsen de mogelijkheden geboden om bijvoorbeeld patiënten te stimuleren tot meer zelfzorg (e-health), de screeningsfunctie te verbeteren, consultatie van een specialist aan te vragen of om de patiënt zelf te behandelen. Indien er geen sprake is van psychische problematiek wordt gekeken of de problemen binnen het eigen netwerk zijn op te lossen of moet worden verwezen naar andere hulpverleners, zoals algemeen maatschappelijk werk (AMW) of andere hulpverlenende instanties. Om bovenstaande ontwikkeling te ondersteunen is per 2014 de beleidsregel en tariefbeschikking huisartsenzorg aangepast. De module POH GGZ is uitgebreid en er zijn afspraken gemaakt over de inzet van een verwijsmodel voor huisartsen. Versterking module POH GGZ Flexibilisering module POH GGZ: Om de huisarts beter in staat te stellen de toeloop van mensen met psychische klachten te organiseren, te begeleiden en te verwijzen, is de module POH-GGZ per 2014 geflexibiliseerd. Dit betekent dat binnen de huisartsenzorg ook de mogelijkheid wordt geboden om bijvoorbeeld de psychiater, psychotherapeut, klinisch psycholoog en/ of (eerstelijns) GZ-psycholoog te consulteren, de screeningsfunctie binnen de huisartsenzorg te optimaliseren of de patiënt een e-mental health programma aan te bieden. Als binnen de huisartsenzorg de patiënt niet kan worden geholpen (DSM stoornis of niet medische problematiek), dan wordt de patiënt doorverwezen naar de Generalistische Basis GGZ (lichte en matige problematiek) of de Specialistische GGZ (hoog risico en/of (zeer) complexe aandoeningen) en/of sociaal maatschappelijke dienstverlening (niet medische problematiek). Voor een adequate verwijzing kan de huisarts gebruik maken van een verwijsmodel huisartsenzorg ondersteund door triageinstrumenten. Functionaliseren module POH GGZ: In het Bestuurlijk Akkoord GGZ en in het Huisartsenakkoord zijn tevens afspraken gemaakt over de functionalisering van de module POH-GGZ. Met het functioneel maken van deze module per 2014 is het mogelijk dat ook andere zorgaanbieders (in brede zin) deze module POH-GGZ kunnen contracteren en organiseren, mits deze zorg in de huisartsenpraktijk als (ondersteuning van de) huisartsenzorg blijft aangeboden. Verwijsmodel huisartsen Per 2014 wordt van de huisarts verwacht dat hij adequaat (geobjectiveerd en specifiek) verwijst. Om adequaat te kunnen verwijzen is - in opdracht van VWS - een verwijsmodel ontwikkeld door het bureau HHM. In bijeenkomsten met experts zijn objectieve criteria opgesteld voor een verwijsmodel voor de huisarts. Deze criteria hebben tevens als basis gediend voor de vormgeving van de Generalistische Basis GGZ. Het gaat om de volgende criteria: 1. Is er een vermoeden van een DSM benoemde stoornis? 2. Ernst problematiek: wat is de impact op het dagelijks functioneren? 3. Complexiteit van de problematiek: is er sprake van comorbiditeit? 4. Het risico: is er sprake van zelfverwaarlozing, verwaarlozing van naasten, suïcideneigingen, kindermishandeling? 5. Het beloop van de klachten: wat is de duur van de klachten? 3
Coöperatie VGZ (verder te noemen VGZ) vindt het belangrijk dat naast de klinische beoordeling door de huisarts, objectieve screening (en dus het gebruik van gevalideerde screeningslijsten / triageinstrument) onderdeel uitmaakt van de verwijsprocedure. In deze notitie treft u het beleid en de voorwaarden aan die gesteld worden aan de deelname aan de module POH GGZ in 2015. Huisartsen die al goedkeuring van VGZ hebben gekregen en dus al voldoen aan de voorwaarden: Deze huisartsen geven in oktober 2014 aan VGZ aan wat de formatie-inzet POH GGZ is per 1 januari 2015. Wanneer een nieuwe POH GGZ is aangesteld dient tevens een kopie van de arbeidsovereenkomst / detacheringsovereenkomst POH GGZ en het diploma meegestuurd te worden. Indien deze huisartsen in 2015 in aanmerking willen komen voor een vergoeding van gemaakte kosten op het gebied van consultatie, e-health en screening, kunnen zij daarvoor het aanvraag-wijzigingsformulier (zie digitale contracteeromgeving VGZ) invullen en insturen. Een wijziging van het modulebedrag kan ingaan per kwartaal, na goedkeuring door VGZ. Het wijzigingsformulier dient daartoe een maand voor de ingang van het kwartaal ingediend te worden (uiterlijk 1 december 2014, 1 maart 2015, 1 juni 2015, 1 september 2015). Nieuwe instroom huisartsen: Huisartsen die geen POH GGZ hebben, leggen hun verzoek om in aanmerking te komen voor POH GGZ eerst ter toetsing voor aan VGZ (zie hoofdstuk 5). 2. Wie worden gecontracteerd voor de module POH GGZ Individuele huisartsen Individuele huisartsen, die voldoen aan de gestelde voorwaarden, kunnen gecontracteerd worden voor de module en consulten POH GGZ. De betreffende huisartsen ontvangen een addendum POH GGZ dat onderdeel uitmaakt van de zorgovereenkomst Huisartsgeneeskundige Zorg 2015. Samenwerkingsverbanden Samenwerkingsverbanden van huisartsen, die voldoen aan de gestelde voorwaarden, kunnen gecontracteerd worden voor de module en consulten POH GGZ. Alle deelnemende huisartsen ontvangen een addendum POH GGZ dat onderdeel uitmaakt van de zorgovereenkomst Huisartsgeneeskundige Zorg 2015. De tarieven POH GGZ worden uniform op niveau van het samenwerkingsverband vastgesteld. Eventuele mutaties worden door de coördinator van het samenwerkingsverband via het daarvoor ontwikkelde aanvraag-wijzigingsformulier aan VGZ doorgegeven. Rechtspersonen Zorggroepen, instellingen en zorgaanbieders die POH GGZ grootschalig (regionaal) organiseren / detacheren kunnen rechtstreeks door VGZ gecontracteerd worden. De aanbieder is een rechtspersoon (hieronder vallen niet natuurlijke personen zoals een eenmanszaak), heeft versterking eerste lijn als doelstelling in de statuten opgenomen en organiseert de POH GGZ voor minimaal 20 huisartsen die hier expliciet toestemming voor geven. De GGZ zorg dient altijd feitelijk in de huisartsenpraktijk aangeboden te worden als (ondersteuning van de) huisartsenzorg. Dit betekent dat de huisarts de organisatie van deze zorg aan andere aanbieders kan overlaten, maar wel zorginhoudelijk verantwoordelijk blijft voor deze ondersteuningsfunctie. Daarmee blijft de zorg in samenhang met de huisartsenzorg (cq in de huisartsenpraktijk) en onder verantwoordelijkheid van de huisarts staan. De gecontracteerde rechtspersoon kan de tarieven POH GGZ rechtstreeks declareren bij VGZ. Hierbij kan het gaan om de moduletarieven en consulten of om alleen de moduletarieven (de huisarts declareert dan zelf de consulten). De aangesloten huisartsen hebben de zorgovereenkomst Huisartsgeneeskundige Zorg 2015 getekend. Alle hierboven genoemde zorgverleners/contractanten dienen te voldoen aan alle voorwaarden zoals verwoord in dit beleidsdocument. 4
3. Voorwaarden voor een overeenkomst praktijkondersteuning GGZ Voorwaarden verbonden aan de overeenkomst POH GGZ: A. Eén aanspreekpunt / contactpersoon: Bij contractering van een individuele huisarts, is deze ook de contactpersoon. Bij contractering van een samenwerkingsverband wordt een van de deelnemende huisartsen als coördinator benoemd die voor VGZ aanspreekpunt is in alle communicatie over POH GGZ met het samenwerkingsverband. Bij contractering van een rechtspersoon, is de tekenbevoegde persoon die de overeenkomst tekent formeel de contactpersoon. Deze persoon kan met VGZ overeenkomen dat communicatie met betrekking tot uitvoering van de overeenkomst gedelegeerd wordt. B. Werkruimte: Voor de POH GGZ is een goed geoutilleerde werkruimte beschikbaar gedurende de uren dat de praktijkondersteuner werkt. De praktijkondersteuner heeft toegang tot het HIS van de huisarts voor wie de werkzaamheden verricht worden. C. Opleiding: De praktijkondersteuner GGZ die start op of na 1 januari 2015 is in het bezit van een diploma van een van de volgende opleidingen op minimaal HBO Bachelor niveau: Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige Universitaire masteropleiding psychologie met een van de volgende differentiaties: Klinische psychologie Klinische kinder- en jeugdpsychologie Medische psychologie óf scholing POH GGZ bij een Nederlandse Hogeschool Gezondheidskunde (Master of Science) met richting GGZ Verpleegkundig specialist GGZ HBO-V met differentiatie GGZ (of post HBO opleiding gedragstherapeutisch medewerker of GGZ agoog) én scholing POH GGZ bij een Nederlandse Hogeschool B-Verpleegkundige én scholing POH GGZ bij een Nederlandse Hogeschool Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (Bachelor Social Work) met differentiatie GGZ agoog (of post HBO opleiding gedragstherapeutisch medewerker) én scholing POH GGZ bij een Nederlandse Hogeschool Sociaal Pedagogische Hulpverlening (Bachelor Social Work) met differentiatie GGZ agoog (of post HBO opleiding gedragstherapeutisch medewerker) én scholing POH GGZ bij een Nederlandse Hogeschool Verpleegkundige maatschappelijke gezondheidszorg met specialisatie GGZ én scholing POH GGZ bij een Nederlandse Hogeschool. Gelet op de zwaarte van de functie is naast opleiding ook relevante werkervaring gewenst. Om de taken goed uit te kunnen voeren heeft de POH GGZ competenties (kennis, houding en vaardigheden) op het gebied van: psychische, psychosociale en psychiatrische problemen/aandoeningen, psychopathologie; ontwikkeling op het terrein van de generalistische eerstelijns GGZ; bekend zijn met de (organisatie van de) eerstelijns en tweedelijnszorg op het gebied van GGZ; bekend zijn met en het inzicht hebben in de (organisatie van) aanpalende voorzieningen op het gebied van preventie; kwaliteitsontwikkelingen in de GGZ en deze in de praktijk te kunnen implementeren; ICT (monitoring en aanleveren beleidsinformatie); adviserende en coördinerende kwaliteiten; netwerken en samenwerkingsvaardigheden. Het is van belang dat de POH GGZ de competenties onderhoudt. Deelname aan regionale (netwerk)bijeenkomsten voor de POH GGZ en andere eerstelijns hulpverleners die GGZ problematiek behandelen wordt derhalve zeer aanbevolen. 5
D. Overeenkomst huisartsenzorg: Om in aanmerking te komen voor POH GGZ financiering hebben de huisartsen (individueel, aangesloten bij samenwerkingsverbanden POH GGZ, huisartsen die afspraken hebben met een rechtspersoon) de zorgovereenkomst Huisartsgeneeskundige Zorg2015 ondertekend. E. Samenwerkings- en verwijsafspraken: Er is uiterlijk een jaar na de start van de door VGZ gefinancierde POH GGZ een structurele samenwerking tussen de huisartsenpraktijk en minimaal algemeen maatschappelijk werk en eerstelijnspsycholoog. Er is regulier casuïstiekoverleg. Deze samenwerking leidt er onder andere toe dat continue gewerkt wordt aan het verbeteren van de kwaliteit van de eerstelijns keten (GGZ) zorg. Er zijn uiterlijk in het 2e jaar van de aanstelling van de POH GGZ, werk- en verwijsafspraken met de Specialistische GGZ gemaakt. De verzekerde dient de mogelijkheid te hebben om, ondanks de verwijsafspraken die gemaakt zijn met een bepaalde zorgverlener, zelf de keuze te maken van welke zorgverlener hij gebruik wenst te maken. De huisarts wijst dan wel de verzekerde erop dat volledige vergoeding afhangt van contractering door VGZ. In verband met het streven om de kwaliteit van de GGZ hulpverlening in de eerstelijn transparanter te maken en financiering te realiseren op basis van uitkomsten, is het noodzakelijk dat adequaat geregistreerd wordt: juiste registratie in het KIS/HIS, verwijzen vanuit het HIS/KIS, etc. F. Takenpakket POH GGZ: Probleemverheldering en uitvoeren van screeningsdiagnostiek Opstellen en bespreken van een vervolgstappenplan Geven van psycho-educatie Begeleiden / ondersteunen van zelfmanagement / e-health programma s Interventies gericht op verbetering in functioneren van de patiënt met psychische klachten Geïndiceerde preventie Zorggerelateerde preventie Terugvalpreventie consulteren GBGGZ, SGGZ Indirect patiëntgebonden activiteiten De POH GGZ dient tijd te besteden aan niet-patiëntgebonden activiteiten: Implementatie van zorgprogramma s en/of richtlijnen Opbouw en onderhouden netwerk eerstelijns GGZ (minimaal HA-AMW-ELP). Ten sterkste wordt aangeraden om ruimte te geven voor nascholing en intervisie in verband met het onderhouden van competenties. G. Norminzet POH: Per 1 januari 2015 is de norminzet POH GGZ 12 uur per week per 2350 patiënten. VGZ contracteert maximaal 9 uur per normpraktijk voor personele inzet POH GGZ. De 3 overige uren kunnen gecontracteerd worden uitsluitend als met de huisarts schriftelijke afspraken zijn gemaakt over de inzet van e-health, consultatie en gebruik van een triageinstrument. H. Consultatie, e-health en triage instrument: Vanaf 2014 is het mogelijk binnen de POH module financiering te krijgen voor consultatie, e-health en gebruik van een triageinstrument. Consultatie: Er worden afspraken gemaakt met een of meerdere zorgverleners binnen de GGZ (GZ psycholoog, eerstelijnspsycholoog, orthopedagoog, Kind- en Jeugdpsycholoog, psychotherapeut, psychiater) over welke vormen van consultatie u afneemt (intercollegiaal of eenmalig consult voor patiënt), tegen welke prijs en het verwachte volume. E-health: Er wordt een keuze gemaakt voor de in te zetten e-health programma s, afspraken over de prijs en het verwachte volume. De e-health programma s zijn gebaseerd op cognitieve gedragstherapie. De huisarts (via POH GGZ) blijft bij het internetbehandeltraject verantwoordelijk voor het behandelproces en het monitoren van de behandelresultaten. Triage instrument: Er wordt een keuze gemaakt voor een triageinstrument inclusief afspraken over verslaglegging, communicatie bij verwijzing en criteria voor gebruik. 6
4. Berekening tarief De tarieven voor 2015 worden als volgt vastgesteld: Personele inzet POH GGZ Er kan maximaal 9 uur POH GGZ per week, per 2350 patiënten ingezet worden (1 fte per 9400 patiënten). Het modulebedrag behorend bij deze inzet is in 2015 8,40 per verzekerde per jaar. Indien het samenwerkingsverband kiest voor een inzet minder dan 9 uur per week, per 2350 patiënten, wordt het tarief POH GGZ procentueel evenredig verlaagd. Consultatie, e-health en triageinstrument Voor consultatie/ screening en e-health is een maximaal bedrag beschikbaar dat overeenkomt met 3 uur per week per 2350 patiënten via het moduletarief POH GGZ (max. 2,80 per verzekerde per jaar). Hiervoor kan in aanmerking gekomen worden op basis van een aan te leveren begroting. Indien de daadwerkelijke kosten lager zijn dan het via het moduletarief gedeclareerde bedrag, zal via nacalculatie terugvordering plaatsvinden. Consultatie: Via het aanvraag-wijzigingsformulier op de digitale contracteeromgeving van VGZ dient aangegeven te worden welke tarieven zijn afgesproken voor consultatie en een inschatting van het aantal en soort consultaties (telefonisch, e-mail, consult). Aan de hand van deze opgave zal het tarief berekend worden. E-health: Via het aanvraag-wijzigingsformulier op de digitale contracteeromgeving van VGZ dient aangegeven te worden welke e-health programma s worden gebruikt, hoe vaak en welke kosten hieraan verbonden zijn. Aan de hand van deze opgave zal het tarief berekend worden. Triage instrument: Via het aanvraag-wijzigingsformulier op de digitale contracteeromgeving van VGZ dient aangegeven te worden welk triageinstrument wordt gebruikt, hoe vaak en welke kosten hieraan verbonden zijn. Aan de hand van deze opgave zal het tarief berekend worden. 5. Aanmelding, toetsing en contractering Om in aanmerking te komen voor de module POH GGZ wordt het aanmeldingsformulier en het aanvraag-wijzigingsformulier op de digitale contracteeromgeving van VGZ ingevuld. Alle aanvragen voor praktijkondersteuning GGZ worden getoetst. Na goedkeuring zal VGZ overgaan tot contractering. Bij een positieve beslissing van VGZ én als alle huisartsen van het samenwerkingsverband de zorgovereenkomst Huisartsgeneeskundige Zorg2015 hebben getekend zullen de individuele overeenkomsten van de huisartsen aangepast/uitgebreid worden met de module POH GGZ. De betreffende huisartsen ontvangen hiervoor een addendum waarin de ingangsdatum en het moduletarief POH GGZ vermeld worden voor het betreffende kalenderjaar. Voor rechtspersonen (zoals zorggroepen) zal een aparte overeenkomst worden opgesteld. Als onderdeel van deze overeenkomst zal een lijst met deelnemende huisartsen worden opgenomen. Ingangsdatum contract: De overeenkomst praktijkondersteuning POH GGZ kan alleen ingaan op de eerste dag van een kwartaal (peildatum 1 januari, 1 april, 1 juli, 1 oktober). Uit het addendum blijkt met ingang van welke kwartaal de POH GGZ van toepassing is. Aanvragen contract: De aanvraag dient minimaal één maand voor de peildatum ingediend te worden. Verre zorgverzekeraars: Het addendum met daarin de ingangsdatum en het tarief voor het betreffende kalenderjaar, kan eveneens door de huisarts toegezonden worden aan de verre zorgverzekeraars. 7
6. Wijzigingen doorgeven Voor de volgende wijzigingen gedurende de looptijd van het contract of mutaties in de samenstelling van het samenwerkingsverband of deelnemende huisartsen via een rechtspersoon dient het aanvraag-wijzigingsformulier op de digitale contracteeromgeving van VGZ te worden ingevuld: Wijzigingen in het aantal uren dat de POH GGZ in dienst is (vooraf doorgeven) Wijzigingen in de samenstelling van het samenwerkingsverband door praktijkopvolging Aanhakers (tevens aanmeldingsformulier invullen) Splitsers Samenvoegingen Inhoudelijke wijzigingen waardoor niet langer aan de instroomvoorwaarden wordt voldaan. 7. Jaarlijkse verslaglegging en evaluatie Voor de medisch inhoudelijke verslaglegging en financiële verantwoording zal VGZ na afloop van het kalenderjaar een format beschikbaar stellen. Voor het inhoudelijk jaarverslag wordt zoveel mogelijk aangesloten bij het format van het voorafgaande verslagjaar. Zodra het format van het lopende jaar bekend is, zal dit op de website gepubliceerd worden. Uiterlijk op 1 april 2016 dient deze verslaglegging bij VGZ aangeleverd te worden. 8