Zorg voor jeugd in Barneveld

Zorg voor jeugd in Barneveld STARTFOTO 2013

2 Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. Inleiding 1.1 Aantal jeugdigen in de gemeente Barneveld 2. Provinciaal gefinancierde jeugdzorg 2.1 Bureau Jeugdzorg 2.2 Indicatiestelling 2.3 Jeugdbescherming en Jeugdreclassering 2.4 Advies- en Meldpunt Kindermishandeling 2.5 Jeugd- en opvoedhulp 2.6 Provinciale jeugdzorgaanbieders in Barneveld 3. Zorgverzekeringswet gefinancierde jeugdzorg 3.1 Geestelijke gezondheidszorg 3.2 Diagnose Behandel Combinatie 3.3 Zvw jeugdzorgaanbieders in Barneveld 4. AWBZ-gefinancierde jeugdzorg 4.1 Indicaties AWBZ 4.2 Financieringsvormen AWBZ 4.3 Intramurale zorg 4.4 Extramurale zorg 4.5 Totaal AWBZ zorggebruik 4.6 AWBZ jeugdzorgaanbieders in Barneveld 5. Rijksgefinancierde Jeugdzorg 14 6. Lokaal gefinancierde Jeugdzorg 15 7. Vervoer 16 8. Totaaloverzicht Jeugdzorg in Barneveld 17 9. Financiën 18 Bijlage 1 Opgave Zorgaanbieders Barneveld 19 Bijlage 2 Lijst met afkortingen 20 Pagina 5 6 9 11 Bijlage 3 Lijst grootste jeugdzorginstellingen 21

3 Voorwoord Per 1 januari 2015 komt de uitvoering van jeugdzorg onder verantwoordelijkheid van de gemeente. Het recht op zorg verdwijnt. Maar soms is professionele hulp wel nodig. Noodzakelijke hulp is dan zo lokaal, zo licht en zo dichtbij mogelijk. Er wordt gewerkt vanuit een gezin, een plan. In uitzonderlijke gevallen vindt hulp buiten de eigen leefomgeving plaats. Om die regie over het jeugdzorgdomein op te kunnen pakken, is het voor de gemeente Barneveld van belang te weten welke typen jeugdzorg momenteel door onze jeugdigen worden gebruikt en de omvang van die afgenomen zorg. Van alle jeugdigen in de gemeente Barneveld maakt 8% gebruik van Jeugdzorg. 1472 jeugdigen waarvan we allemaal willen dat zij gezond en veilig opgroeien, hun talenten ontwikkelen en opgroeien tot zelfstandige inwoners die deelnemen aan de samenleving. Op basis van inzicht in de huidige bestedingen in de lokale jeugdzorg kan beargumenteerd beleid worden gevoerd om bepaalde typen dure zorg te doen afnemen (bijvoorbeeld intramurale zorg), dan wel andere vormen van zorg te stimuleren (bijvoorbeeld preventie). Deze startfoto geeft een globaal zicht op de huidige omvang van de jeugdzorg in de gemeente Barneveld voor jeugdigen van 0 tot 23 jaar 1. De startfoto biedt u een momentopname en zal periodiek actualisatie behoeven. De genoemde cijfers zijn gebaseerd op voorlopige schattingen en zijn nog niet volledig. Daarnaast komen de gegevens uit de verschillende bronnen niet altijd volledig met elkaar overeen. Pas bij het bekend worden van de werkelijke aantallen en budgetten, in de meicirculaire 2014, is het mogelijk een exact beeld te geven. De startfoto is gebaseerd op de cijfers over de jaren 2010 en 2011 van het Sociaal cultureel Planbureau (SCP), het Centrum Beleidsadviserend onderzoek (Cebeon), Vektis 2 (juli 2013), de Brancheorganisatie Jeugdzorg Gelderland (12 juli 2013), de Factsheet Jeugdzorg FoodValley (juli 2013) en de maatwerkrapportage Menzis (mei 2013). Elsa Rijsenbeek Mirte Loeffen Ad 1) In feite heeft de Jeugdwet ook betrekking op het ongeboren kind, waarmee de leeftijdsrange -9 maanden tot 23 jaar beslaat. Ad 2) Vektis: centrum voor informatie en standaardisatie voor zorgverzekeraars Zorg voor Jeugd in Barneveld Startfoto 2013

4

5 1. Inleiding De jeugdzorg staat de komende jaren voor een grote verandering. Gemeenten worden vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk voor alle begeleiding, ondersteuning en zorg aan kinderen, jongeren en hun ouders. Jeugdzorg valt dan niet langer onder de regie van het Rijk en de provincie. De verschillende financieringsstromen worden met deze transitie gebundeld tot één financieringsstroom. De transitie jeugdzorg betreft vier financieringsstromen: Provinciaal gefinancierde jeugdzorg Zorgverzekeringswet (Zvw) gefinancierde jeugdzorg Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) gefinancierde jeugdzorg. Rijksgefinancierde jeugdzorg (gedeeltelijk) Deze op vier niveaus gefinancierde (en georganiseerde) jeugdzorg komt vanaf 2015 bij de bestaande taken van de gemeente op het gebied van jeugd- en opvoedhulp, jeugdgezondheidszorg en licht ambulante zorg. De justitiële jeugdinrichtingen en de Raad voor de Kinderbescherming maken geen deel uit van de transitie Jeugdzorg. Zij blijven onder directe verantwoordelijkheid van het Rijk vallen. Figuur 1: schematisch overzicht transitie zorgvormen van verschillende financieringsinstanties naar de gemeenten 1.1 Aantal jeugdigen in gemeente Barneveld In de gemeente Barneveld bestaat 34% van de bevolking uit jongeren in de leeftijd van 0 tot 23 jaar. Het gaat om 18.294 jeugdigen. In de regio FoodValley is 31% van de totale bevolking jonger dan 23 jaar, in de provincie Gelderland 28% en in Nederland is 27%. In onderstaande tabel is de leeftijdsopbouw van de jeugd in de gemeente Barneveld in relatie tot Food- Valley, Provincie en landelijk schematisch weergeven. 0-3 jaar 4-11 jaar 12-17 jaar 18-22 jaar totaal jeugdigen totale bevolking % jeugdigen op bevolking Barneveld 3.170 6.358 4.904 3.862 18.294 53.521 34% FoodValley 16.475 35.629 26.997 23.874 102.975 335.569 31% Gelderland 85.502 193.918 151.039 124.645 555.104 2.010.745 28% Nederland 736.046 1.561.604 1.189.120 1.041.140 4.527.910 16.730.348 27% Tabel 1: Leeftijdsopbouw bevolking (Bron: CBS 2012) Zorg voor Jeugd in Barneveld Startfoto 2013

6 2. Provinciaal gefinancierde jeugdzorg Onder de provinciaal gefinancierde jeugdzorg vallen de taken die Bureau Jeugdzorg (BJZ) uitvoert en een bepaald aanbod van jeugd- en opvoedhulp. 2.1 Bureau Jeugdzorg De provincie financiert Bureau Jeugdzorg (BJZ) via rijksgelden. De middelen voor de toegang, vrijwillige hulp en het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) worden verstrekt door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De middelen voor de jeugdbescherming en jeugdreclassering worden verstrekt door het Ministerie van Veiligheid en Justitie. De provincie Gelderland is via BJZ momenteel verantwoordelijk voor: De uitvoering van jeugd- en opvoedhulp (m.u.v. gesloten jeugdzorg) De jeugdbescherming De jeugdreclassering Het Advies en Meldpunt Kindermishandeling De toegang naar jeugd- en opvoedhulp 3, te weten: Ambulante zorg De ambulant hulpverlener werkt in de thuissituatie aan doelen die met het opvoeden en opgroeien van de jeugdige te maken hebben. Residentiële zorg Als een jeugdige tijdelijk niet meer thuis kan wonen, zijn er diverse verblijfsmogelijkheden waar een jeugdige tijdelijk kan wonen; zoals pleeggezinnen, gezinshuizen en leefgroepen. Pleegzorg Er zijn verschillende vormen pleegzorg: Crisispleegzorg: Bij een crisissituatie kunnen pleegouders jeugdigen tot 18 jaar voor maximaal 4 weken opvangen en verzorgen. Deeltijdpleegzorg: een pleeggezin vangt de jeugdige een deel van de week op als er sprake is van een onstabiele thuissituatie. Vakantiepleegzorg: een pleegkind kan vakanties doorbrengen bij een pleeggezin. Langdurige pleegzorg: pleegouders nemen jeugdige tot 18 jaar voor bepaalde of onbepaalde tijd op in hun gezin. Dagbehandeling Bij dagbehandeling in de jeugdzorg is een kind overdag in een instelling en 's avonds en 's nachts thuis. Crisishulp De afdeling Spoedeisende zorg van BJZ is bereikbaar voor professionals en particulieren die zich ernstige zorgen maken om gezinnen. In zeer ernstige en gevaarlijke situaties wordt direct hulpverlening in de thuissituatie ingezet en kan de jeugdige indien nodig- direct naar een veilige plek worden overgebracht. 2.2 Indicatiestelling Bureau Jeugdzorg (BJZ) is momenteel de toegangspoort en het belangrijkste indicatieorgaan voor specialistische hulp voor jeugdigen in de gemeente Barneveld. BJZ screent de jeugdige en indien nodig de ouders, stelt een diagnose en komt op basis daarvan al dan niet tot een indicatie voor jeugdzorg. Een jeugdige kan meerdere indicaties en per indicatie meerdere zorgaanspraken krijgen voor het gelijktijdig en/of volgtijdelijk gebruik van verschillende vormen van jeugdzorg. De gemeente Barneveld maakt gebruik van Bureau Jeugdzorg Gelderland te Ede. In totaal zijn er 253 aanmeldingen in 2012 geregistreerd over 240 unieke jeugdigen uit de gemeente Barneveld. De aanmeldingen komen vanuit verschillende kanalen naar Bureau Jeugdzorg; het gaat om zorgmeldingen, voorliggende voorzieningen, jeugdzorginstanties, onderwijs, justitiële keten, beschermingsketen of inwoners zelf. Van de aanmeldingen wordt gemiddeld 83% door Bureau Jeugdzorg geaccepteerd. In 2012 zijn in de gemeente Barneveld 227 aanmeldingen geaccepteerd. Dit houdt in dat er een vervolgtraject binnen Bureau Jeugdzorg komt. Bureau Jeugdzorg zorgt dan voor een indicatiestelling, de inschakeling het Advies en Meldpunt Kindermishandeling of de Raad voor de Kinderbescherming, het casemanagement of kortdurende hulp. De 26 niet geaccepteerde aanmeldingen betreffen verwijzingen naar voorliggende voorzieningen of staan nog open. Ad 3) Jeugdigen die voor hun 18 e door BJZ zijn geïndiceerd voor AWBZ-zorg en daarnaast jeugd- en opvoedhulp ontvangen, krijgen indien nodig tot hun 23 ste indicaties van BJZ.

7 Tabel 2: aanmeldingen Bureau Jeugdzorg 2012 (Bron: Regionale Branche Jeugdzorg Gelderland Beleidscijfer basisset 2012) 2.3 Jeugdbescherming en Jeugdreclassering Aantal Totaal aantal aanmeldingen Bureau Jeugdzorg 253 Aantal betrokken jeugdigen uit gemeente Barneveld 240 Aantal geaccepteerde aanmeldingen 227 Bureau Jeugdzorg (BJZ) is verantwoordelijk voor Jeugdbescherming (JB) en Jeugdreclassering (JR). Bureau Jeugdzorg heeft deze verantwoordelijkheid ook middels mandaat neergelegd bij Landelijk Werkende Instellingen (LWI). De landelijk werkende instellingen hebben specifieke expertise of signatuur. In de gemeente Barneveld zijn het Leger des Heils (LDH), de William Schrikker Groep (WSG) en de Stichting Gereformeerde Jeugdzorg (SGJ) als LWI actief. De William Schrikker Groep heeft als expertise de doelgroep licht verstandelijke gehandicapten (LVG). Het Leger Des Heils en de Stichting Gereformeerde Jeugdzorg hebben een eigen signatuur. In tabel 3 is het aantal jeugdigen afkomstig uit de gemeente Barneveld opgenomen met een jeugdbeschermings- of een jeugdreclasserings-maatregel. In tabel 4 is de instroom en uitstroom in 2012 weergegeven. Aantal jeugdigen Jeugdbescherming Aantal jeugdigen Jeugdreclassering Totaal aantal jeugdigen % Bureau Jeugdzorg 78 16 94 71,8% St. Gereformeerde Jeugdzorg 22 0 22 16,8 % William Schrikker Groep 12 2 14 10,6 % Leger des Heils 1 0 1 0,8% Totaal 113 18 131 100% Tabel 3: Aantal jeugdigen in de gemeente Barneveld met een maatregel Jeugdbescherming of Jeugdreclassering op peildatum 1-1-2013 Instroom Uitstroom Jeugdbescherming 18 14 Jeugdreclassering 11 2 Tabel 4: Instroom en uitstroom van jeugdigen Jeugdbescherming en Jeugdreclassering in 2012 bij Bureau Jeugdzorg (Bron: Regionale Branche Jeugdzorg Gelderland Beleidscijfer basisset 2012 ) Onderzoeken Raad voor de Kinderbescherming Bureau Jeugdzorg kan de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) inschakelen als er sterke aanwijzingen zijn dat de ontwikkeling van een kind ernstig in gevaar is. De RvdK voert een zogenaamd raadsonderzoek uit waarin de noodzaak van een maatregel wordt beoordeeld. De RvdK legt dit als verzoek neer bij een Kinderrechter. De kinderrechter beslist op basis van het raadsonderzoek over het al dan niet opleggen van een maatregel. De verschillende maatregelen zijn: Jeugdbescherming Onder Toezichtstelling (OTS): beperking van het ouderlijk gezag over minderjarige jeugdigen Voorlopige ondertoezichtstelling (VOTS) Voogdij: ontheffing uit het ouderlijk gezag over minderjarige jeugdigen Voorlopige voogdij Uithuisplaatsing Jeugdreclassering Zorg voor Jeugd in Barneveld Startfoto 2013

8 Naast de hiervoor genoemde beschermings- en strafonderzoeken houdt de Raad voor de Kinderbescherming zich ook bezig met de adoptie van kinderen en het gezag over en de omgang met kinderen na scheidingen. Landelijk betreft het ongeveer 75.000 dergelijke onderzoeken in 2012. In de gemeente Barneveld waren in 2012 134 beschermings- en strafonderzoeken. In tabel 5 is weergegeven welke typen onderzoek in de gemeente Barneveld zijn uitgevoerd. Verschillende typen onderzoeken kunnen betrekking hebben op één jeugdige. Type onderzoek Aantal % Strafonderzoeken 55 41% Beschermingsonderzoek 46 34,3% Coördinatie taakstraffen 16 12% Afstand, screening, adoptie en afstammingsvragen 11 8,2% Gezag en omgangsonderzoek 6 4,5% Totaal 134 100% Tabel: 5 Onderzoeken uitgevoerd door de Raad van de Kinderbescherming in de gemeente Barneveld in 2012 (Bron: Ministerie van Veiligheid en Justitie). 2.4 Advies- en Meldpunt Kindermishandeling Het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) registreert meldingen van vermoedens van kindermishandeling, adviseert professionals en particuliere inwoners over hoe men kan handelen bij vermoedens van kindermishandeling en start indien nodig een onderzoek naar het gezin en probeert hulpverlening in gang te zetten. Bij ernstige gevallen draagt het AMK de zaak over aan de Raad voor de Kinderbescherming (zie paragraaf 2.2). Het AMK is een onderdeel van Bureau Jeugdzorg. In 2012 zijn in de gemeente Barneveld 62 jeugdigen betrokken bij 29 onderzoeken van het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling. Deze aantallen geven weer dat bij meer van de helft van de onderzoeken meerdere jeugdigen (bijvoorbeeld uit één gezin) betrokken zijn. 2.5 Jeugd- en opvoedhulp Bureau Jeugdzorg indiceert de toegang tot jeugd- en opvoedhulp in Gelderland. Op 1 januari 2013 maakten 128 jeugdigen uit de gemeente Barneveld gebruik van jeugd- en opvoedhulp. De kosten van deze zorg bedragen 3.871.992,- op jaarbasis. Er staan 12 jeugdigen op de wachtlijst voor jeugd- en opvoedhulp. In de onderstaande tabel is de opbouw van de kosten per zorgvorm en aantal jeugdigen weergegeven. Aantal jeugdigen Kosten Ambulant 45 497.506 Pleegzorg 28 538.352 Dagbehandeling 8 504.992 Residentieel 47 2.331.143 Totaal 128 3.871.992 Tabel 6: Kosten Jeugd- en opvoedhulp in de gemeente Barneveld in 2012 (Bron: Regionale Branche Jeugdzorg Gelderland Beleidscijfer basisset 2012 1) 2.6 Provinciale jeugdzorgaanbieders In de gemeente Barneveld maken jeugdigen gebruik van de volgende provinciale jeugdzorgaanbieder: Bureau Jeugdzorg, Intermetzo, Lindenhout, Trajectum, Lijn 5, Leger des Heils, Pactum, Stichting Gereformeerde Jeugdzorg, William Schrikkergroep, Pluryn-Hoenderloo groep.

9 3. Zorgverzekeringswet gefinancierde jeugdzorg Via de Zorgverzekeringswet wordt een deel van de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) voor jeugdigen gefinancierd. GGZ is te splitsen in geneeskundige GGZ en niet-geneeskundige GGZ. Geneeskundige GGZ en opname in een GGZ-instelling tot 365 dagen valt onder de Zorgverzekeringswet. De niet-geneeskundige GGZ en opname vanaf 365 dagen wordt gefinancierd uit de AWBZ, die verder behandeld wordt in hoofdstuk 4. Het is mogelijk dat jeugdigen naast aanspraak op Zorgverzekeringswetgefinancierde zorg ook aanspraak hebben op AWBZ-gefinancierde zorg. Een jeugdige kan bijvoorbeeld aanspraak hebben op begeleiding vanwege een psychiatrische aandoening (AWBZ) en gelijktijdig een psychiatrische behandeling (Zvw) nodig hebben. De invulling van de Zvw-zorg is de verantwoordelijkheid van de zorgverzekeraars. 3.1 Geestelijke Gezondheidszorg Bij de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) gaat het onder andere om zorg rondom ADHD, angststoornissen, autisme spectrum stoornissen (ASS), dwangstoornissen en eetstoornissen. Deze stoornissen kunnen internaliserend of externaliserend zijn. Bij een internaliserende stoornis heeft enkel de patiënt last van de stoornis; bij een externaliserende stoornis ondervinden ook anderen hinder van de stoornis bij de patiënt. Voor Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) is een indicatie nodig van Bureau Jeugdzorg of van de (huis)arts. In de meeste gevallen maken jeugdigen vrijwillig gebruik van de Geestelijke Gezondheidszorg, maar de zorg kan ook via de rechter worden opgelegd. Het grootste deel van de Geestelijke Gezondheidszorg is zorg aan huis (ambulante zorg), maar -indien nodig- kan Geestelijke Gezondheidszorg ook klinisch plaatsvinden. Daarnaast kan er sprake zijn van acute zorg. Bijvoorbeeld bij levensgevaar door verslaving, eetstoornissen of suïcidepogingen. De Geestelijke Gezondheidszorg laat zich onderscheiden naar eerstelijns en tweedelijns zorg. De eerstelijns psychologische zorg wordt gedaan door een psycholoog deskundig op het gebied van psychische klachten en gedragsproblemen. Hier wordt psychodiagnostiek, indicatiestelling, psychologische behandeling, verwijzing en consultatie gedaan. De tweedelijns psychologische zorg gebeurt door middel van een Diagnose Behandel Combinatie (DBC). 3.2 Diagnose Behandel Combinatie Met een Diagnose Behandel Combinatie (DBC) wordt door de behandelaar het totale behandelingstraject van de jeugdige vastgelegd. Een Diagnose Behandel Combinatie omvat alle zorgactiviteiten in de tweedelijns zorg van de zorginstelling en de medisch specialist. De Diagnose Behandel Combinatie wordt zowel intra- als extramuraal toegepast. In tabel 7 zijn de aantallen jeugdigen in de gemeente Barneveld die geestelijke gezondheidszorg krijgen en de daaraan verbonden weergegeven voor de jaren 2010 en 2011 5. In de weergegeven cijfers is een kentering te signaleren in de 2 e lijns Geestelijke gezondheidszorg, waarbij sprake is van een Diagnose Behandel Combinatie met verblijf. De kosten dalen in 2011 met 661.527; deze daling is mogelijk een gevolg van een bezuinigingsopdracht aan de GGZ branche. 2010 2011 Aantal kosten % aantal kosten % 1 e lijns psychologische zorg 126 44.993 1,8% 124 43.033 2,2% 2e lijns psychologische zorg 674 684 - zonder verblijf 1.367.150 53,5% 1.465.119 73,7% - met verblijf 1.141.948 44,7% 480.418 24,1% Totaal 800 2.554.091 100% 808 1.988.570 100% Tabel 7: Aantallen en kosten van jeugdigen in de gemeente Barneveld die in 2010 en 2011 geestelijke gezondheidszorg kregen (Bron: Vektis juli en oktober 2013). Ad 5) De aantallen voor afzonderlijke vormen van 2 e lijns psychologische zorg zijn niet exact bekend; de kosten wel. Zorg voor Jeugd in Barneveld Startfoto 2013

10 In tabel 8 staat een overzicht van het aantal jeugdigen van 0 tot 18 jaar waarvoor in de periode 2008 tot en met 2012 een Diagnose Behandelcombinatie is afgesloten. De aantallen zijn gesplitst naar ambulante en klinische zorg. Uit de cijfers blijkt dat het merendeel van de jeugdigen met een Diagnose Behandelcombinatie ambulante zorg ontvangt. Het aantal jeugdigen dat over die jaren klinische zorg ontvangt ligt naar verhouding gemiddeld op 2 á 3% van het totaal aantal jeugdigen met een Diagnose Behandelcombinatie. In de periode van 2008 tot 2010 is een toename van 15% waar te nemen in het aantal jeugdigen waarvoor een Diagnose Behandelcombinatie is afgesloten. Landelijk is over deze periode een toename van 30% waar te nemen. GGZ Nederland verklaart deze groei door een toegenomen zorgbehoefte, maar ook door het wegwerken van wachtlijsten en andere factoren. Er wordt niet verwacht dat de groei in het aantal afgesloten Diagnose Behandelcombinaties in hetzelfde tempo doorzet de komende jaren. 2008 2009 2010 2011 2012 Totaal jeugdigen met DBC 360 396 432 464 414 Klinisch (K) of Ambulante (A) zorg A K A K A K A K A K 353 7 378 18 418 14 453 11 407 7 Tabel 8: Afgesloten ambulante en klinische Diagnose Behandelcombinaties bij jeugdigen in de gemeente Barneveld van 2008 t/m 2012 (Bron: FV juli 2013 - gegevens GGZ Nederland) 3.3 Zorgverzekeringswet jeugdzorgaanbieders De grootste zorgaanbieders vanuit de Zorgverzekeringswet waar jeugdigen in de gemeente Barneveld gebruik van maken zijn: GGZ Centraal, Karakter en Stichting Eleos.

11 4. AWBZ-gefinancierde Jeugdzorg De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) financiert niet-geneeskundige Geestelijke Gezondheidzorg (GGZ). In de ABWZ wordt onderscheid gemaakt tussen twee zorgfuncties: extramurale en intramurale zorgfuncties. Extramurale zorg is zorg met verblijf in een zorginstelling van maximaal drie etmalen en intramurale zorg is zorg met verblijf in een zorginstelling voor meer dan drie etmalen per week. 4.1 Indicaties AWBZ Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) en het Bureau Jeugdzorg (BJZ) zijn verantwoordelijk voor de indicatiestelling voor zorg vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Bureau Jeugdzorg stelt de indicatie voor de jeugdigen met een psychiatrische beperking en met een IQ hoger dan 85. Het Centrum Indicatiestelling Zorg voert de indicatiestelling uit voor de overige grondslagen voor de jeugdigen met een (lichte) verstandelijke handicap (IQ tot 70 en IQ tussen 70 en 85). Er zijn vijf grondslagen op basis waarvan jeugdigen aanspraak kunnen maken op AWBZ-zorg: Somatische beperking (SOM) Psychiatrische beperking (PSY) Lichamelijke handicap (LG) Verstandelijke handicap (VG) Zintuiglijke handicap (ZG) De indicaties die jeugdigen krijgen voor AWBZ-zorg zijn voornamelijk op basis van één grondslag. Van de indicaties met een combinatie van grondslagen is verstandelijke handicap/psychiatrische beperking de meest voorkomende combinatie. 4.2 Financieringsvormen AWBZ De AWBZ zorg waarvoor de jeugdige een indicatie heeft gekregen, kan op twee manieren gefinancierd worden: Zorg in Natura (ZIN) of een Persoonsgebonden budget (PGB). Bij ZIN worden de zorgkosten rechtstreeks aan de zorgaanbieder vergoed en met PGB kunnen cliënten zelf zorg inkopen. 4.3 Intramurale zorg Intramurale zorg is zorg waarbij de jeugdige meer dan drie etmalen per week verblijft in een zorginstelling. Intramurale zorg wordt geïndiceerd in zorgzwaartepakketten (ZZP). Een zorgzwaartepakket geeft aan hoeveel zorg past bij de zorgbehoefte van de jeugdige. Bij lichte beperkingen hoort een licht zorgzwaartepakket. Bij zware beperkingen hoort een hoog pakket met veel zorgtijd per week. Deze zorgzwaartepakketten zijn afgestemd op de zorgbehoefte van de doelgroep en worden onderscheiden naar: Verpleging en Verzorging (V&V), Gehandicaptenzorg (GZ) en Geestelijke Gehandicaptenzorg (GGZ). De intramurale zorg voor jeugdigen tot 18 jaar met een (licht) verstandelijke beperking (LVG en VG) en de intramurale zorg voor jeugdigen met een psychiatrische beperking (PSY) langer dan 1 jaar worden een gemeentelijke verantwoordelijkheid per 1 januari 2015. In onderstaande tabel zijn de kosten voor intramurale zorg voor jeugdigen in de gemeente Barneveld weergegeven gesplitst naar degenen die gebruik maken van een Persoonsgebonden Budget en hen die gebruik maken van Zorg in natura. De 12 jeugdigen met een intramurale indicatie hebben een indicatie voor een Zorgzwaartepakket (licht) verstandelijke handicap (ZZP-(L)VG). Er zijn in de gemeente Barneveld geen jeugdigen met een indicatie voor een Zorgzwaartepakket Geestelijke Gezondheidszorg (ZZP-GGZ). Aantal Kosten Zorg in natura (ZIN) 8 307.989 Persoonsgebonden budget (PGB) 4 82.295 Totaal 12 390.284 Tabel 9: Intramurale zorg indicaties in de gemeente Barneveld in 2011 onderscheiden naar financieringsvorm (bron: Vektis). 4.4. Extramurale zorg Extramurale zorg is zorg met verblijf in een zorginstelling van maximaal drie etmalen en intramurale zorg is zorg met verblijf in een zorginstelling voor meer dan drie etmalen per week. Zorg voor Jeugd in Barneveld Startfoto 2013

12 Extramurale zorg wordt ingedeeld in de volgende typen zorg (zorgfuncties): Persoonlijke verzorging (PV) Verpleging (VP) Begeleiding (BG): individueel (BGI) en in groepsverband (BGG) Behandeling (BH): individueel (BHI) en in groepsverband (BHG) Kortdurend verblijf (KVB) De zorgfuncties persoonlijke verzorging, begeleiding en het bijbehorend kortdurend verblijf voor jeugdigen tot 18 jaar met een somatische, psychiatrische, lichamelijke, verstandelijke en/of zintuiglijke beperking worden een gemeentelijke verantwoordelijkheid per 1 januari 2015. De zorgfunctie behandeling wordt een gemeentelijke verantwoordelijkheid voor jeugdigen met en verstandelijke beperking. De huidige zorgfuncties; begeleiding, persoonlijke verzorging en kortdurend verblijf worden een gemeentelijke verantwoordelijkheid per 1 januari 2015. De behandeling van jeugdigen, waarbij de aanleiding is dat zij een verstandelijke handicap hebben, wordt ook overgedragen aan de gemeente. De verpleging blijft onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten vallen. Type zorg Aantal indicaties Kosten ZIN 2012 % kosten Begeleiding individueel 34 139.906 29,9% Begeleiding groep 29 134.219 28,6% Kortdurend verblijf 7 7.812 1,7% Persoonlijke verzorging 8 46.738 10% Behandeling individueel 12 49.048 10,4% Behandeling groep 17 90.772 19,4% Totaal 107 468.496 100 % Unieke jeugdigen 78 4.3.1. Extramurale zorg Zorg in Natura De kosten voor extramurale AWBZ-zorg in de gemeente Barneveld in 2012 bedragen 468.496 voor 107 indicaties van 78 unieke jeugdigen. Tabel 11 toont dat een groot deel van deze kosten wordt veroorzaakt door de drie zorgcategorieën: individuele begeleiding, groepsbegeleiding en behandeling in groepsverband. Tabel 10: Extramurale zorg verstrekt in natura in de gemeente Barneveld over 2011 (Bron: Vektis juli en oktober 2013) 4.3.2. Extramurale zorg Persoonsgebonden Budget Met een persoonsgebonden budget(pgb) kunnen jeugdigen zelf zorg inkopen als zij een indicatie hebben voor begeleiding, kortdurend verblijf, verpleging of persoonlijke verzorging. Deze zorg kan zowel bij particuliere(n) als professionele zorgaanbieders worden ingekocht. De jeugdigen houden met een persoonsgebonden budget zelf de regie op de door hen ontvangen zorg en zij kunnen hiervoor met één of meerdere zorgverleners een overeenkomst sluiten. Over de afgesloten overeenkomst(en) moeten zij verantwoording afleggen aan het zorgkantoor. Over het jaar 2012 hebben in de gemeente Barneveld jeugdigen met een AWBZ-indicatie met een persoonsgebonden budget 3.060.002,- aan kosten verantwoord.

13 In onderstaande tabel is weergegeven welke zorgfuncties worden ingekocht met een persoonsgebonden budget en welke kosten daaraan zijn verbonden. Type zorg Aantal indicaties Kosten PGB 2012 % kosten Begeleiding individueel 188 1.068.591 34,9 % Begeleiding groep 199 1.027.992 33,6 % Kortdurend verblijf 123 550.646 18 % Persoonlijke verzorging 42 412.773 13,5 % Totaal 552 3.060.002 100 % Unieke jeugdigen 253 Tabel 11: Extramurale zorg verstrekt via PGB in de gemeente Barneveld over 2012 (Bron: Vektis juli en oktober 2013) 4.3.3. Indicaties AWBZ De indicaties voor extramurale AWBZ-zorg zijn uitgesplitst in Zorg in natura en Persoonsgebonden Budget. Er zijn in totaal 659 indicaties voor extramurale AWBZ-zorg van in totaal 331 jeugdigen. Dat betekent dat bijna de helft van de jeugdigen twee of meer indicaties heeft. Opvallend is dat 84% van de AWBZ-indicaties wordt verstrekt via een persoonsgebonden budget; in tegenstelling tot zorg in natura dat 16% van de AWBZ-indicaties bedraagt. De jeugdigen die gebruik maken van extramurale zorg hebben deze zorg met name nodig in verband met een psychiatrische beperking of een verstandelijke handicap. Typen zorg waarvoor jeugdigen zijn geïndiceerd Aantal indicaties Zorg in natura Aantal indicaties Persoonsgebonden budget Totaal % Begeleiding individueel 34 188 222 33,7% Begeleiding groep 29 199 228 34,6% Kortdurend Verblijf 7 123 130 19,7% Persoonlijke verzorging 8 42 50 7,6% Behandeling individueel 12 0 12 1,8% Behandeling groep 17 0 17 2,6% Totaal 107 552 659 100% Unieke jeugdigen 78 253 331 Tabel 12: Overzicht extramurale indicaties voor AWBZ-zorg in de gemeente Barneveld in 2012 (Bron: Vektis juli en oktober 2013) 4.4 Totaal zorggebruik AWBZ In de gemeente Barneveld wonen 343 unieke jeugdigen die gebruik maken van jeugdzorg op basis van een indicatie uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten wordt gefinancierd. Bij 331 jeugdigen is er sprake van zorg met een verblijf tot maximaal drie etmalen per week in een zorginstelling (extramuraal). Bij 12 jeugdigen is er sprake van zorg met een verblijf in een zorginstelling voor meer dan drie etmalen per week (intramuraal). De totale kosten voor jeugdzorg geïndiceerd vanuit de AWBZ bedroegen in de gemeente Barneveld in 2011 totaal 3.918.787,-. 4.5 AWBZ jeudzorgaanbieders in Barneveld In de gemeente Barneveld maken de jeugdigen met een AWBZ indicatie gebruik van: 's Heeren Loo Midden-Nederland (regio Zuid-Veluwe), Stichting De Rozelaar, Stichting ARTA, De Leliezorggroep, Stichting Ons Bedrijf, s Heerenloo Arkemeyde, Stichting Philadelphia Zorg, Maanderheim/Stichting Gehandicaptenzorg OGGIN, RST Zorgverleners, Veluwe Zuid Icare/ KWV, KinderThuisZorg, Siloah, Stichting Siza Dorp Groep, GGZ Centraal en stichting Eleos. Zorg voor Jeugd in Barneveld Startfoto 2013

14 5. Rijksgefinancierde Jeugdzorg Jeugdzorgplus (voorheen gesloten jeugdzorg) wordt rechtstreeks gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Jeugdzorgplus is een intensieve vorm van jeugd- en opvoedhulp voor jeugdigen tot 18 jaar met ernstige gedragsproblemen. Bureau Jeugdzorg verzorgt de indicatie voor Jeugdzorgplus. De indicatie van Bureau Jeugdzorg wordt getoetst door een gedragswetenschapper en vervolgens wordt er een machtiging voor de gesloten jeugdzorg aangevraagd bij de kinderrechter. Er is hier sprake van hulp met dwang en drang. Momenteel zijn er voor zover bekend- geen jeugdigen uit de gemeente Barneveld die in een gesloten instelling verblijven. 5.1 Rijksgefinancierde jeugdzorgaanbieders Er zijn momenteel 14 JeugdzorgPlus-instellingen met in totaal 1.324 plaatsen. De grootste zorgaanbieders voor Jeugdzorgplus in de regio zijn de Ottho Gerhard Heldringstichting en LSG-Rentray

15 6. Lokaal gefinancierde Jeugdzorg De gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van het preventief jeugdbeleid en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) prestatieveld 2; jeugd. Deze taken worden gefinancierd uit gemeentelijke budgetten. De vijf gemeentelijke taken in het kader van de zorg voor jeugd binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning zijn: informeren, signaleren, organiseren van toegang tot het hulpaanbod, organiseren van pedagogische hulp en coördinatie van zorg. De gemeentelijke taken zijn op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden. Samen met het Centrum voor Jeugd en Gezin en andere lokale partners zet de gemeente Barneveld in op een positief en preventief jeugdbeleid waarbij het van belang is te blijven investeren in het verbeteren van het opgroeiklimaat. De ondersteuning vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin is gericht op het versterken van de eigen kracht en de zelfredzaamheid van de inwoners op het gebied van opvoeden en opgroeien. Pas als blijkt dat de eigen kracht van de jeugdige en/of het gezin onvoldoende is om de vragen op een adequate wijze te beantwoorden nemen professionals een actievere rol. Budgetomschrijving Begroting 2013 Algemeen maatschappelijk werk 94.600 Jeugdgezondheidszorg (o.a. consultatiebureau en schoolartsen) 1.341.000 Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) 448.700 Praktische gezinsondersteuning 104.400 Preventief jeugdbeleid 244.300 Jeugd- & jongerenwerk 362.400 Totaal 2.595.400 Tabel 13: Overzicht van de budgetten voor preventief jeugdbeleid van de gemeente Barneveld. 6.1 Lokaal gefinancierde jeugdzorgaanbieders in Barneveld De grootste lokaal gefinancierde jeugdzorgaanbieders in Barneveld zijn het Centrum voor Jeugd en Gezin, de Hervormde Diaconale Stichting (HdS), ICare, MD Veluwe, de Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland Midden, het Kersten Onderwijs Centrum (KOC) en het Bureau Jeugdzorg. Zorg voor Jeugd in Barneveld Startfoto 2013

16 5. Vervoer Jeugdigen die gebruik maken van groepsbegeleiding kunnen in aanmerking komen voor het vervoer van en naar de locatie waar de begeleiding gegeven wordt. Deze vervoersindicatie wordt gegeven als er een (medische) noodzaak bestaat om het vervoer uit de AWBZ te financieren. In de gemeente Barneveld zijn 28 jeugdigen voor wie zorgaanbieders over het jaar 2012 vervoerskosten hebben gedeclareerd. De kosten voor het vervoer bedroegen 31.000,- in dat jaar. De zorgaanbieders die vervoerskosten hebben gedeclareerd, zijn Maanderheim/Stichting Gehandicaptenzorg OGGIN, s Heeren Loo Midden-Nederland, Stichting ARTA, Stichting Ons Bedrijf en Stichting Philadelphia Zorg. Vervoer Persoonsgebonden Budget Jeugdigen met een indicatie voor groepsbegeleiding kunnen ook kiezen voor een Persoonsgebonden Budget. De jeugdigen die in aanmerking komen voor vervoer van en naar groepsbegeleiding krijgen hiervoor een hoger Persoonsgebonden Budget toegekend. Omdat het Persoonsgebonden Budget niet naar functie hoeft te worden verantwoord, is het niet mogelijk inzicht te geven welk deel van het Persoonsgebonden Budget daadwerkelijk wordt besteed aan het vervoer van en naar de locatie waar de begeleiding wordt gegeven. Hetzelfde geldt voor het inzicht in de aanbieders die deze vervoersbegeleiding bieden. Op basis van de tarieven van het Persoonsgebonden Budget kan wel zichtbaar gemaakt worden welk deel van het Persoonsgebonden Budget beschikbaar is voor het vervoer van en naar de locatie waar de begeleiding gegeven wordt. In de gemeente Barneveld zijn er 110 jeugdigen met een indicatie voor groepsbegeleiding inclusief vervoer. In het totale beschikbare Persoonsgebonden Budget is hiervoor per jaar 93.000,- beschikbaar. Dit komt overeen met gemiddeld 845,- per jeugdige per jaar voor vervoer van en naar de locatie waar groepsbegeleiding gegeven wordt.

17 8. Totaaloverzicht Jeugdzorg In de gemeente Barneveld woonden op 1 januari 2012 18.294 jeugdigen van 0 tot 23 jaar. 1472 jeugdigen, ofwel 8% van alle jeugdigen in de gemeente, maakt gebruik van Jeugdzorg. In onderstaande tabel is weergegeven hoeveel jeugdigen gebruik maken van welk type jeugdzorg. Vorm van Jeugdzorg Aantal jeugdigen Jeugd- en opvoedhulp (J&O) 128 Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) 808 Jeugdbescherming (JB) 78 Jeugdreclassering (JR) 16 Mandaatsregeling Landelijke Werkende Instellingen (LWI) 37 Gesloten Jeugdzorg: Jeugdzorgplus 0 Advies- en Meldpunt Kindermishandeling 62 Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) 343 Totaal 1.472 Totaal aantal jeugdigen 0-23 jaar gemeente Barneveld 18.294 Percentage jeugdigen met zorg op totaal aantal jeugdigen 8% Tabel 15: Totaaloverzicht Jeugdzorg gemeente Barneveld 2012 Zorg voor Jeugd in Barneveld Startfoto 2013

18 9. Financiën In de meicirculaire Gemeentefonds 2013 zijn de hoogte van het budget en de verdeling voor 2015 op basis van historische gegevens over het gebruik van jeugdzorg op gemeentelijk niveau bekend gemaakt. De historische berekening is gebaseerd op de gegevens van het SCP en Cebeon. Het voorlopige berekende budget voor de gemeente Barneveld is bepaald op 9.257.810,-. De cijfers en bedragen uit de meicirculaire 2013 zijn niet definitief. Dit heeft onder andere te maken met de privacy wetgeving. Ondanks de medewerking van de instellingen blijkt het lastig om de totale zorg op dit moment in kaart te brengen. Dit heeft mede te maken met de registratiesystemen van instellingen en de versnippering van het aanbod. In het kader van het Regionaal transitiearrangement Jeugdzorg voor het overgangsjaar 2015 zijn de zorgaanbieders benaderd om de kosten van door hen geleverde zorg aan Barneveldse jeugdigen in beeld te brengen. Er is door zorgaanbieders een totaalbedrag van 16.528.000,- opgegeven. In bijlage 1 is de opgave van de zorgaanbieders nader gespecificeerd. Tussen het bedrag opgegeven door de zorgaanbieders en de bedragen uit de meicirculaire Gemeentefonds 2013 is een verschil van 7.270.190,- geconstateerd. De aard en reden van dit geconstateerde verschil vergt nader onderzoek. In de meicirculaire 2014 zullen de definitieve aantallen en budgetten voor de Jeugdzorg worden bekend gemaakt. Op grond van die gegevens zal de startfoto Zorg voor de Jeugd in de gemeente Barneveld geactualiseerd worden.

19 Bijlage 1 opgave zorgaanbieders Barneveld Zorg voor Jeugd in Barneveld Startfoto 2013

20 Bijlage 2 Lijst met afkortingen AMK AMW AWBZ DBC BG BGG BGI BHA BGG BGI BJZ CIZ GGZ CJG FV GJZ GZ JB JGZ JHV J&O JR KDV LG LVG LWI OTS PGB PSY PV RvK SCP SGJ SMW SOM VG VP VWS Wmo ZAT ZG ZIN ZvW ZZP Advies- en Meldpunt Kindermishandeling Algemeen maatschappelijk werk Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Diagnose Behandel Combinatie Begeleiding Begeleiding Groep Begeleiding Individueel Behandeling Algemeen Behandeling Groep Begeleiding Individueel Bureau Jeugdzorg Centrum Indicatiestelling Zorg Geestelijke Gezondheidszorg Centrum Jeugd en Gezin Food Valley Gesloten jeugdzorg Gehandicaptenzorg Jeugdbescherming Jeugdgezondheidszorg Jeugdhulpverlening Jeugd- en opvoedhulp Jeugdreclassering Kortdurend Verblijf Lichamelijke handicap Licht Verstandelijk Gehandicapt Landelijk werkende instelling Onder Toezicht Stelling Persoonsgebonden Budget Psychiatrische aandoening Persoonlijke Verzorging Raad voor de Kinderbescherming Sociaal Cultureel Planbureau Stichting Gereformeerde Jeugdzorg Schoolmaatschappelijk werk Somatische aandoening Verstandelijke handicap Verpleging Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Wet maatschappelijke ondersteuning Zorg en Advies Team Zintuiglijke handicap Zorg in natura Zorgverzekeningswet Zorgzwaartepakket

21 Bijlage 3 Lijst grootste jeugdzorginstellingen Provinciaal gefinancierde jeugdzorg Bureau Jeugdzorg Gelderland De Pluryn-Hoenderloo Groep Intermetzo Leger des Heils Gelderland Lindenhout Pactum Stichting Gereformeerde Jeugdzorg (SGJ) Trajectum William Schrikker Groep Lokaal gefinancierde zorg Centrum voor Jeugd en Gezin Hervormde Diaconale Stichting (HdS) Icare VGGM Kersten Onderwijs Centrum MD Veluwe Centraal Nederland Schoolmaatschappelijk werk Driestar Onderwijs Advies Jongerenwerk Rijksgefinancierde jeugdzorg Ottho Gerhard Heldringstichting LSG-Rentray AWBZ-zorg Zorg In Natura 's Heeren Loo Midden-Nederland (regio Zuid-Veluwe) Stichting De Rozelaar Stichting ARTA De Leliezorggroep (Arnhem) Stichting Ons Bedrijf S Heerenloo Arkemeyde Stichting Philadelphia Zorg Maanderheim/Stichting Gehandicaptenzorg OGGIN RST Zorgverleners Veluwe Zuid Icare/ KWV KinderThuisZorg Siloah (Arnhem) Stichting Siza Dorp Groep AWBZ-zorg Persoonsgebonden Budget Ruiter Actief Stichting Breder Zorgboerderij t Paradijs Ambulante Zorg op maat Rozelaar Siloah Loofles BSO+ Groot Kootwijk Zorgboerderij Stichting Zorg Adullam Zorgverzekeringswet gefinancierde zorg GGZ Centraal Eleos Karakter Zorg voor Jeugd in Barneveld Startfoto 2013

22 Colofon Zorg voor de Jeugd Startfoto 2013 Dit is een uitgave van de Gemeente Barneveld. Fotografie: gemeente Barneveld, www.voordejeugd.nl. 31 oktober 2013