Pedagogische civil society: Gemeenschappelijke activiteiten van burgers rondom het grootbrengen van kinderen.

Transcriptie

1 Beleidsplan Onderdeel Vrij en niet vrij toegankelijke jeugdhulp In deze memo wordt nader in gegaan op de volgende onderwerpen: A. Eenduidige definiëring typen jeugdhulp B. Definiëring welke jeugdhulp wel en niet vrij toegankelijk is C. Overzicht in schema D. Koppeling met rol/taak regionaal topteam A. Definiëring typen jeugdhulp In het Regionaal Beleidskader Transitie Jeugd Zuidoost Utrecht wordt gesproken over verschillende vormen van jeugdhulp. Deze vormen van hulp worden hieronder gedefinieerd. Ons voorstel zou zijn deze definities op te nemen in een bijlage. : Gemeenschappelijke activiteiten van burgers rondom het grootbrengen van kinderen. Preventie: Preventie is gericht op het voorkomen dat er problemen ontstaan door van tevoren in te grijpen. Gemeenten zijn al vele jaren verantwoordelijk voor preventief jeugdbeleid. Hieronder vallen onder meer de volgende taken: Centra voor Jeugd en Gezin, Welzijnsactiviteiten, tiener e.d. Jeugdgezondheidszorg (uniform en maat), (jeugd) maatschappelijk. Informatie en advies: Activiteiten die de burger de weg wijzen in het veld van maatschappelijke ondersteuning. Het kan hierbij zowel gaan om algemene voorzieningen zoals (voldoende) informatiepunten, als om meer specifieke voorzieningen zoals een individueel advies, of hulp bij de verheldering van een ondersteuningsvraag. Gebiedsteams 1 : Een breed georiënteerd en domein overstijgend end team dat gezinnen in hun eigen omgeving ondersteunt bij het oplossen van niet-alledaagse vraagstukken met betrekking tot de verzorging, opvoeding en ontwikkeling van kinderen en jongeren. Een lichte vorm van opvoedingsondersteuning voor gezinnen met enkelvoudige opvoedingsproblematiek. Topteam, diagnostiek / advies bij toeleiding: Een regionaal team van specialisten dat het gebiedsteam ondersteunt bij het stellen van diagnoses en de toeleiding naar de juiste behandeling bij jeugdproblematiek. In gevallen waarin het gebiedsteam de specialistische kennis mist om zwaardere problematiek te kunnen diagnosticeren, kan zij hiervoor een beroep doen op het regionaal topteam. Dit topteam kan in voorkomende gevallen aanschuiven bij het gebiedsteam. : Gezinsondersteuning is er om een gezin tijdelijk te coachen en kan terugvallen op een team van orthopedagogen en psychologen. Een professionele coach die duidelijke opdrachten afspreekt met als doel het gezin steeds zelfstandiger te maken. individueel, zowel kort- als : Het kind (tot 18 jaar) woont gewoon thuis, kan naar de eigen school of, en heeft periodiek een afspraak met een jeugdhulpinstelling. Bij intensieve ambulante jeugdhulp worden niet alleen het aangemelde kind, maar ook de overige gezinsleden bij de behandeling betrokken. 1 Onder gebiedsteam wordt ook verstaan wijkteam, sociaal team, dorpsteam of CJG. Elke gemeente heeft hiervoor haar eigen benaming

2 2 Kortdurend verblijf: Bij kortdurend verblijf logeert iemand maximaal 72 uur per week in een instelling Jeugdbescherming: De jeugdbescherming voert door de kinderrechter opgelegde maatregelen uit ter bescherming van kinderen die ernstig in hun ontwikkeling worden bedreigd. De kinderbeschermingsmaatregelen zijn geregeld in het Burgerlijk Wetboek. Het opleggen daarvan betekent dat wordt ingegrepen in het privéleven van jeugdigen en diens ouders. Dit ingrijpen dient te zijn gericht op het wegnemen van de dreiging en met waarborgen omkleed te zijn. Jeugdreclassering: De jeugdreclassering voert strafrechtelijke beslissingen uit in de vorm van toezicht en begeleiding. Het doel van begeleiding door de jeugdreclassering is het voorkomen van recidive en/of het realiseren van een gedragsverandering bij de betrokken jongere, teneinde participatie en integratie van de jongere in de samenleving te bevorderen. Pleegzorg: Vorm van jeugdzorg waarbij een kind tijdelijk wordt opgenomen in een pleeggezin en waarbij pleegkind, pleegouders en eigen ouders worden begeleid door een instelling voor pleegzorg. Semi-residentiële zorg (behandelcentra en dagbesteding): Bij dagbehandeling in de jeugdzorg is een kind overdag in een instelling en 's avonds en 's nachts thuis. Begeleid zelfstandig wonen: Begeleid zelfstandig wonen is een vorm van zelfstandig leren wonen. Het biedt hulp en begeleiding aan jongeren vanaf 16 jaar tot 23 jaar die zelfstandig willen wonen, maar hierbij hulp nodig hebben. Het gaat om hulp bij het vergroten van sociale, emotionele en praktische vaardigheden die nodig zijn voor een zelfstandig bestaan. Residentiële zorg voor alle jeugdigen(= 24 uurs opvang): Residentiële jeugdhulp is hulpverlening waarbij kinderen en jeugdigen, op vrijwillige of gedwongen basis, (tijdelijk) dag en nacht buiten hun eigen omgeving verblijven. Crisisopvang verblijf: Uit een crisissituatie kan kortdurend verblijf voortkomen. Jeugdzorg plus: Jeugdzorgplus (gesloten jeugdzorg) is een vorm van zorg en behandeling voor jongeren met ernstige gedragsproblemen. Jongeren worden gedwongen opgenomen en krijgen in hun eigen belang hulp in een gesloten omgeving. Jeugdzorgplus is niet bedoeld als straf. Crisisdienst: Voor crisissituaties waarbij jeugdigen zijn betrokken. De crisishulp is 24 uur per dag beschikbaar. Crisissituaties zijn situaties met acute bedreiging van de lichamelijke en/of geestelijke gezondheid van een kind (of acute bedreiging van de omgeving, door toedoen van een kind). Iedereen kan contact opnemen met de crisisdienst. Advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling (AMHK): De huidige advies- en meldpunten kindermishandeling en de steunpunten huiselijk geweld worden samengevoegd tot AMHK s. Het AMHK wordt geen aanbieder van jeugdhulp maar moet zorgen dat instanties die passende professionele hulp kunnen bieden, in kennis worden gesteld. De AMHK s moeten de benodigde hulp op gang brengen. Iedereen kan het AMHK bellen met vragen rondom huiselijk geweld en kindermishandeling of het doorgeven van een vermoeden van huiselijk geweld en kindermishandeling. Kindertelefoon: De Kindertelefoon is er voor alle kinderen en jongeren tussen de 8 en 18 jaar, die willen bellen of chatten met de Kindertelefoon over problemen, dingen waar ze tegen aan lopen en over willen spreken.

3 3 B. Definiëring vrij toegankelijke en niet vrij toegankelijke jeugdhulp Bij vrij toegankelijke vormen van jeugdhulp zijn er vanuit het perspectief van de burger geen verschillen tussen laagdrempelige vormen van jeugdhulp en vormen van jeugdhulp die vrij toegankelijk zijn via een lichte toets door het gebiedsteam zelf. Voor ons als gemeente en professionals wel. Daarnaast is er categorie niet vrij-toegankelijke hulp. Hieronder geven wij definities. 1. Laagdrempelige vormen van jeugdhulp Hierbij gaat het om jeugdhulp waar een burger rechtstreeks gebruik van kan maken. Het gaat om de volgende vormen van jeugdhulp: preventie, informatie en advies, gebiedsteams. 2. Vrij toegankelijk via gebiedsteam Hierbij gaat het om vormen van jeugdhulp waar alleen een lichte toets voor nodig is. Dat gebeurt via het gebiedsteam. Bij deze vormen van jeugdhulp is geen verwijzing nodig van een huisarts, jeugdarts of medisch specialist, is geen uitspraak van de rechter nodig en is geen toets van het topteam nodig. Indien het gebiedsteam tot de conclusie komt dat een vorm van jeugdhulp uit deze categorie nodig is, kan de cliënt daar gebruik van maken. 3. Niet vrij toegankelijke jeugdhulp Hierbij gaat het om vormen van jeugdhulp die niet vrij toegankelijk zijn. Deze zorg is pas toegankelijk: nadat het gebiedsteam expertise (bijvoorbeeld een diagnose) heeft laten invliegen van het regionale topteam. Pas nadat de deskundige(n) uit het regionale topteam met het gebiedsteam tot de conclusie komen dat een bepaalde vorm van niet vrij toegankelijke jeugdhulp nodig is, is er toegang voor de cliënt tot deze hulpvorm, na verwijzing van een huisarts, jeugdarts of medisch specialist, na een uitspraak van de rechter. C. Overzicht in schema De regiogemeenten laten zich bij de keuze van de verantwoordelijkheid van de voorzieningen (beheer, aansturing en uitvoering) lokaal danwel (boven)regionaal leiden door het uitgangspunt: Lokaal wat lokaal kan, regionaal wat moet. Afgesproken is dat bij de hulp aan jeugdigen wordt gezocht naar de kleinst mogelijke schaal. Dit kan worden vertaald door te kijken naar het cliëntperspectief. Uitgangspunt is dat zoveel mogelijk de leefroutes van jeugdigen en ouders gevolgd worden en dat begeleiding, ondersteuning en zorg dichtbij beschikbaar zijn. Onder lokale verantwoordelijkheid wordt verstaan dat begeleiding, ondersteuning en zorg binnen de eigen gemeentegrenzen wordt geboden (bijv. thuis of in de wijk) aan de jeugdige of het gezin. Op basis van deze indeling kan grofweg gezegd worden dat de meeste vormen van ambulante begeleiding lokaal uitgevoerd kunnen worden en dat vormen van verblijf (dagdelen of gehele dagen) (boven)regionaal uitgevoerd kunnen worden. In onderstaand schema maken we inzichtelijk welke vormen van jeugdhulp lokaal, dan wel regionaal uitgevoerd worden. Tevens maakt dit schema inzichtelijk welke vormen van jeugdhulp laagdrempelig, vrij toegankelijk via gebiedsteam en niet vrij toegankelijk zijn. In het schema en we met kleuren. De lichte kleur is jeugdhulp die valt onder de definitie (1) laagdrempelige vormen van jeugdhulp. De gele kleur is jeugdhulp die valt onder de definitie (2) vrij toegankelijk via gebiedsteam. De oranje kleur is jeugdhulp die valt onder de definitie (3) niet vrij toegankelijk met topteam. De rode kleur is jeugdhulp die bovenregionaal wordt uitgevoerd en daarmee buiten dit plan valt.

4 4 Schema 1 Plaats van uitvoering en overzicht laagdrempelig, vrij toegankelijk niet vrij toegankelijk Zelfredzame gezinnen Zelfredzame gezinnen met regelmatig opvoedvraag Kwetsbare gezinnen met intensieve begeleiding, ondersteuning en zorg Informatie en advies over opvoeden en (multimediaal) Zeer kwetsbare gezinnen (met mogelijk een onveilige opvoedomgeving) Informatie en advies over opvoeden en (multimediaal) Informatie en advies Informatie en advies over opvoeden en over opvoeden en (multimediaal) (multimediaal) Welzijnsactiviteiten Welzijnsactiviteiten Welzijnsactiviteiten Welzijnsactiviteiten Jeugdgezondheidszorg Jeugdgezondheids- Jeugdgezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg uniform en zorg uniform en uniform en maat uniform en maat maat maat (jeugd)maatschappe-lijk (jeugd)maatschappelijk Kortdurend verblijf Jeugdbescherming 2 (jeugd)maatschappelijk Kortdurend verblijf Jeugdbescherming Schaalniveau van uitvoering Lokaal Regionaal Bovenregionaal Jeugdreclassering 7 Pleegzorg Semi-residentiële zorg (behandelcentra en dagbesteding) Begeleid zelfstandig wonen Jeugdreclassering Pleegzorg Semi-residentiële zorg (behandelcentra en dagbesteding) Begeleid zelfstandig wonen Residentiële zorg voor alle jeugdigen(= 24 uurs opvang) Crisisopvang verblijf JeugdzorgPlus (= nietjustitiële gesloten jeugdzorg) Crisisdienst, AMHK, kindertelefoon 2 Jeugdbescherming en jeugdreclassering hebben een bijzondere positie. Het zijn geen echte hulpverleningsfuncties. Daarnaast komt de jeugdbeschermer/ medeer van de jeugdreclassering ook bij gezinnen thuis.

5 5 D. Koppeling met rol/taak regionaal topteam De gemeenten in de regio Zuidoost Utrecht hebben ervoor gekozen dat de toeleiding naar jeugdhulp lokaal is belegd via de gebiedsteams. Zoals onder B is aangegeven, is een aantal vormen van jeugdhulp alleen toegankelijk na consultatie van het regionale topteam door het gebiedsteam. (Een deskundige van) het topteam schuift aan bij het gebiedsteam en geeft een advies of stelt een diagnose, op basis waarvan vanuit het gebiedsteam de juiste vormen van jeugdhulp worden ingezet. Over de inzet van dit regionale topteam wordt een protocol opgesteld waarin in ieder geval wordt opgenomen: wanneer het topteam wordt ingevlogen, dat het topteam een onafhankelijk advies moet kunnen geven, dat er indien nodig afstemming is met huisarts, jeugdarts, medisch specialist.