Bevolkingsonderzoek darmkanker RvA, Kwaliteit en zorg 9 juni 2016 Monique van Wieren Programmacoördinator bevolkingsonderzoek darmkanker Waarom een bevolkingsonderzoek naar darmkanker? Afname morbiditeit en mortaliteit aan darmkanker door: Eerdere opsporing van darmkanker Grotere kans op genezing Behandeling minder zwaar Verwijderen van poliepen en dus voorkòmen van darmkanker 60% van 55+ ers heeft poliepen Deze kunnen uitgroeien tot darmkanker Door ze weg te halen kan soms darmkanker voorkomen worden. POA 1
Totstandkoming bevolkingsonderzoek 2006: Start proefbevolkingsonderzoeken 2009: Advies Gezondheidsraad 2011: Uitvoeringstoets RIVM Juni 2011: Begin 2013: Besluit minister Aanvraag en advies WBO-vergunning September 2013: Start pilot Januari 2014: Start landelijk Juli 2015: Resultaten eerste jaar Juli 2016: Resultaten tweede jaar Feiten & cijfers gezondheidswinst De 5 jaarsoverleving van darmkanker is gemiddeld: 59% Voor stadium I: 94% Voor stadium IV: 8% De voorspelde 5 jaarsoverleving ná screening zoals in het bevolkingsonderzoek is: 85% Verwachting: op termijn 2.400 voorkomen sterfgevallen p/j gemiddeld (periode geleidelijke invoering) 1.400 voorkomen sterfgevallen gemiddeld per jaar tijdens invoering POA 2
Doelgroep: 4,4 miljoen gezonde burgers 5 Verantwoordelijkheid van de overheid voor bevolkingsonderzoek Grondwettelijke taak gezondheid Ongevraagde aanbod aan burgers Zorgvuldige afweging voor- en nadelen Schade voorkomen Voor iedereen in de doelgroep Rechtsgelijkheid, gelijke kansen Doelmatig Vrijwillig en eigen Keuze Gratis 6 POA 3
Voordelen Poliepen vroegtijdig ontdekt. Behandeling minder zwaar. Minder sterfte aan darmkanker. Ontlastingstest is gratis. Nadelen Ongerustheid, overbehandeling. Geen 100% zekerheid, onterecht gerustgesteld. Risico s aan coloscopie. Mogelijk eigen bijdrage. Bevolkingsonderzoek in 5 stappen POA 4
Bevolkingsonderzoek Zorg POA 5
Feiten & cijfers Voor mannen en vrouwen van 55-75 jaar Iedere twee jaar een ifobt-test Meer dan 70% neemt deel Tussen 6 en 7% van de mensen wordt doorverwezen voor coloscopie Hiervan ondergaat ongeveer 80-85% een coloscopie Bij 8% van hen wordt darmkanker gevonden, bij ruim 40% advanced adenomen Kans op afwijkingen bij coloscopie POA 6
Uitdaging coloscopieën: tijdelijk tekort! Gefaseerde invoering POA 7
Werkwijze RIVM/CvB Als landelijk regisseur streeft het CvB naar : Goede logistieke keten zowel in het proces als met de organisaties Excellente samenwerking voor beste resultaat Ketengericht denken samen met alle betrokken stakeholders Faciliteren van partijen In de lead bij implementeren van innovaties Namens VWS sturen op publieke waarden: Kwaliteit: effectief, veilig, geprotocolleerd, landelijk uniform en goede aansluiting op zorg Bereikbaarheid: dichtbij, vrijwillig, tijdig en toegankelijk Betaalbaarheid: doelmatig en kosten-effectief 15 Betrokken professionals Screeningsorganisaties Huisartsenpraktijken ifobt-laboratoria Coloscopiecentra Pathologielaboratoria Details >> POA 8
Waarom belangrijk? Bevolkingsonderzoek: ongevraagd aanbod vanuit overheid Gezonde mensen Ongerustheid Kwaliteit bevolkingsonderzoek en aansluitende zorg: uniform en hoog Kwaliteitsborging door: Zorgverlener en organisatie Visitaties beroepsgroep Kwaliteit Referentiefuncties bij screeningsorganisaties ifobt, TCMDL/RCMDL, RCP Landelijke eisen, monitoring en evaluatie Risico s bv. bij coloscopie: Kwaliteitsverschillen endoscopisten Alle poliepen en darmkanker detecteren en, indien mogelijk, zo goed mogelijk verwijderen (zo min mogelijk interval CRC s ) Belasting en complicaties voor patiënt beperken Instrumenten Borging WBO-vergunning Subsidieregeling Overige wet- en regelgeving VWS Subsidieverlening Kwaliteitseisen Indicatoren Protocollen CvB (regisseur namens VWS) Landelijke monitor Overeenkomsten Procedures Screeningsorganisaties (organisator/coördinator) Referentiefunctie Richtlijnen Werkwijzen Professionals (uitvoerders) Kwaliteitssysteem Visitaties beroepsgroep Rondzendingen POA 9
Kwaliteit Kwaliteitseisen en borging Kwaliteitseisen opgesteld in protocollen voor: Toelating en auditing van coloscopiecentra en endoscopisten Toelating en auditing van pathologielaboratoria Auditing van i-fobt-laboratoria Referentiefunctie s ingericht voor de kwaliteitsborging RCMDL (coloscopiecentra) & TCMDL (endoscopisten) RCP (pathologielaboratoria) Landelijk kwaliteitsfunctionaris ifobt (ifobt-laboratoria) POA 10
POA 11
Meer informatie www.bevolkingsonderzoekdarmkanker.nl:voor publiek www.bevolkingsonderzoekdarmkanker.nl/professionals www.bevolkingsonderzoekzuid-west.nl:voor cliënten Digitale RIVM nieuwsbrief: aanmelden via website POA 12