MEMO Van Ter attentie van Betreft Projectleider Participatiewet Stuurgroep Transities Update plan van aanpak invoering Participatiewet Datum 20 januari 2014 1. Uitdaging Op 1 januari 2015 wordt de Participatiewet ingevoerd. De nieuwe wet zal de huidige Wet werk en bijstand vervangen. Parallel aan de invoering wordt de Wsw afgeschaft en wordt de toegang tot de Wajong beperkt en vindt herkeuring van de huidige Wajongers plaats. Daarnaast is er sprake van oplopende werkloosheid en van aanscherpingen in de WW. Het verwachte effect van deze ontwikkelingen is een toename van het beroep op de bijstand in de komende jaren. Op de uitkeringslasten die daar uit volgen lopen gemeenten financieel risico. In de nieuwe Participatiewet wordt dit risico waarschijnlijk verder uitgebreid. Net als in de huidige Wwb hebben gemeenten straks ook een budget beschikbaar om in te zetten op het bevorderen van arbeidsdeelname en het beperken van de uitkeringslasten. Dat budget wordt uitgebreid met de middelen die nu nog voor Wsw en Wajong beschikbaar zijn. Er ontstaat dan een gebundeld re-integratiebudget. Tegelijkertijd wordt er door het Rijk bezuinigd op het budget en houden gemeenten zonder bijsturing hun verplichtingen ten opzichte van de bestaande Wsw-uitvoering en Wsw-doelgroep. Gemeente Montferland participeert op dit moment met de gemeente Doetinchem en de gemeente Oude IJsselstreek in de GR/Wedeo. De gemeenten Doetinchem en Oude IJsselstreek zijn voornemens Wedeo te laten fuseren met de afdeling werk en inkomen (Doetinchem) en ISWI (Oude IJsselstreek) teneinde gezamenlijk de Participatiewet uit te voeren. De gemeente Montferland heeft ervoor gekozen om lokaal/zelfstandig de Participatiewet uit te gaan voeren. Ontwikkeling P-budget na invoering participatiewet Op dit moment heeft de gemeente Montferland een tekort op de BUIG. Door de bundeling van het WWB-P-budget met de re-integratiebudgetten van Wsw en Wajong is voor de gemeente Montferland het risico aanzienlijk dat vanaf 2015 het overgrote deel van de middelen nodig zijn voor de financiering van de oude Wsw. Onderstaande tabel geeft een indicatie van het voor re-integratie resterende deel (per uitkeringsgerechtigde) van het budget na aftrek van de kosten voor Wsw-oud en de kosten voor ID/WIW-banen. Pagina 1 van 6
Jaar Budget totaal Volume Gem. Budget per uitkering 2010 1,7 miljoen 380 4.500 2013 0,8 miljoen 535 1.500 2018-0,1 miljoen 835 0 2. Doelstellingen Onderhavig project heeft als doel beleid en uitvoering van de gemeente Montferland binnen het wettelijke en financiële kader van de Participatiewet tot stand te brengen, en daarmee de arbeidsdeelname te bevorderen en de uitkeringslasten te beperken. 3. Resultaten Het project dient concreet te leiden tot uitvoering van de participatiewet per 1 januari 2015, dit betekent onder andere: 1. Een invoeringsstrategie voor de Participatiewet 2. Een beleidsplan voor de periode 2015-2018 Aan dit beleidsplan wordt toegevoegd: a. Een ontwerp voor de toekomstige uitvoering van de participatiewet b. Een onderzoek naar de mogelijkheden tot omvorming van Wsw-oud, waarin, de sociale, financiële, organisatorische en juridische consequenties op korte en lange termijn zijn verwerkt. 3. Een vastgesteld implementatieplan om van het oude uitvoeringsmodel (ist) naar het nieuwe model (soll) te komen. 4. Een operationele nieuwe uitvoeringsorganisatie; d.w.z. technische aspecten (o.a. contracten, ICT en instructies voor medewerkers) zijn geregeld. 4. Randvoorwaarden Bij de realisatie van voornoemde doelstellingen en resultaten zijn de volgende randvoorwaarden van toepassing: 1. De streefdatum voor volledige implementatie is 1 januari 2015. 2. Uitgangspunt is budgetneutrale uitvoering. 3. Het beleid moet voldoen aan de voorwaarden die aan de toekenning van de meerjarige aanvullende uitkering worden verbonden. 4. Het fusietraject van gemeenten Doetinchem en Oude IJsselstreek met Wedeo moet mogelijkheid bieden tot eigen beleidskeuzen en uitvoering door Montferland. 5. De gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014 en daar uit voortvloeiende formatie mogen besluitvorming niet vertragen. 6. Voor beleidsontwikkeling en uitvoering wordt samenwerking gezocht met de andere transities in het sociale domein (jeugdzorg en WMO/Awbz). 7. De inzet van medewerkers is conform onderhavig plan van aanpak door de ambtelijk opdrachtgever geborgd. Indien blijkt dat gedurende het project extra capaciteit nodig is, zal de ambtelijk opdrachtgever zich inzetten om deze beschikbaar te stellen. Pagina 2 van 6
5. Projectstructuur De projectstructuur bestaat uit de volgende onderdelen; lokale stuurgroep transities, opdrachtgever, projectleider en de lokale projectgroep De onderscheiden onderdelen worden hieronder kort en bondig toegelicht. Lokale stuurgroep transities Er is een lokale stuurgroep transities. Deze stuurgroep is verantwoordelijk voor het bewaken van de gestelde doelstellingen van de verschillende transities. De ambtelijk opdrachtgever van onderhavig project legt aan de stuurgroep verantwoording af over de doelstellingen van het project. Indien gewenst, schuift de projectleider van onderhavig project op verzoek van de ambtelijk opdrachtgever bij dit overleg aan. Opdrachtgeverschap Er worden een bestuurlijk en een ambtelijke opdrachtgever onderscheiden. De bestuurlijk opdrachtgever is de portefeuillehouder Sociale Zaken. De ambtelijk opdrachtgever is Jacqueline Sol (afdelingshoofd Sociale Zaken). De ambtelijke opdrachtgever stelt eisen waaraan het eindresultaat van onderhavig project moet voldoen. Daarnaast stelt deze mensen en middelen beschikbaar om de resultaten te kunnen bereiken. De ambtelijk opdrachtgever geeft akkoord op onderscheiden deelresultaten en geeft akkoord op het eindresultaat. Projectleider Alle activiteiten in het kader van onderhavig project worden door de projectleider gecoördineerd en geïnitieerd. De projectleider legt periodiek verantwoording af aan de ambtelijk opdrachtgever. De projectleider is verantwoordelijk voor: Conforme uitvoering van de beschreven stappen; Verdelen van taken en verantwoordelijkheden binnen de projectgroep; Geven van richting aan de projectgroep; Het bewaken van de voortgang; Rapporteren aan ambtelijk en bestuurlijk opdrachtgever; Het nemen van beslissingen binnen het kader van onderhavig project; Het vertegenwoordigen van de gemeente Montferland in de fusie Wedeo, Doetinchem en Oude IJsselstreek; Aan overig (regionaal) overleg zal de ambtelijk opdrachtgever deelnemen. Het leveren van schrijvend vermogen ten behoeve van de op te leveren stukken. Lokale projectgroep Montferland heeft er voor gekozen om de invoering van de Participatiewet lokaal/zelfstandig te gaan uitvoeren. Om deze reden bestaat de projectgroep uit mensen uit de eigen ambtelijke organisatie. De projectgroep bestaat uit de volgende personen: 1. Rens Wissink 2. Frank de Weerd Pagina 3 van 6
3. Han Muurmans 4. Ruud Koekkoek 6. Stappenplan Er worden vier hoofdstappen onderscheiden, namelijk: 1. Voorbereiden; 2. Ontwikkelen; 3. Implementeren; 4. Borgen. De voorbereidingen voor onderhavig project zijn gestart in februari 2013. Onder meer door het sociaal akkoord en uitstel van de wetgeving (de wet wordt een jaar later ingevoerd) is het stappenplan in overleg met de opdrachtgever in de periode april-september 2013 stilgelegd in afwachting van meer duidelijkheid over de inhoud van de wet. Inmiddels is er een concept wetsvoorstel, dus is dit het moment voor een herstart. Doelstelling is: 1 januari 2015 moet het nieuwe beleid inclusief organisatie operationeel (geïmplementeerd) zijn. Een rol hierbij spelen de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014. De planning moet daar nu rekening mee houden. Na de implementatiefase volgt de borgingsstap waarin wordt gezorgd dat de continuïteit van het nieuwe beleid en/of bijbehorende uitvoeringsorganisatie wordt geborgd. Start september 2013 Operationeel 1-1-2015 Voorbereiden Ontwikkelfase Implementa5efase Borgingsfase 1. Voorbereiden In de periode februari 2013 tot en met september 2013 hebben al enkele voorbereidende activiteiten plaatsgevonden, waaronder: kennismaking projectgroep en een eerste informerende raadsbijeenkomst. Ook heeft in deze fase al veelvuldige afstemming met en deelname aan regionale projectgroepen plaatsgevonden (fusieorganisatie). In deze fase vindt interactie met de belangrijkste stakeholders plaats (raad, college, doelgroep en uitvoering) en zal een invoeringsstrategie worden vastgesteld. Deze bestaat onder andere uit; een analyse van het probleem, (rand)voorwaarden voor het beleid en visie op de doelgroep. Resultaten: beeldvormende raadsbijeenkomst, invoeringsstrategie Pagina 4 van 6
Streefdatum: 31 januari 2014 2. Ontwikkelen Deze fase bestaat uit drie onderdelen, te weten: ontwikkeling beleid, organisatorische doorvertaling (uitvoeringsontwerp) en een onderzoek naar de mogelijkheden tot omvorming van Wsw-oud. 2.1 Ontwikkeling nieuw beleid Samen met de lokale projectgroep wordt het nieuwe beleid ontwikkeld. Het beleid dient nauw aan te sluiten op het MAU-verbeterplan en de lokale wensen aangaande WSW en regionale samenwerking. De projectleider is in deze fase verantwoordelijk voor de voorbereidingen van alle bijeenkomsten inclusief de goede informatievoorziening voor de lokale projectgroep. Alle relevante informatie aangaande de nieuwe participatiewet, de Wsw, de Wajong en/of het MAU-traject wordt beschikbaar gesteld. Hierdoor kan te allen tijde worden ingespeeld op actuele en relevante ontwikkelingen en zijn de deelnemers goed op de hoogte. Gedurende het ontwikkeltraject wordt de wethouder periodiek door de projectleider geïnformeerd over alle (beleids)ontwikkelingen. Zodra het eerste concept van het nieuwe beleid gereed is, wordt een formeel overleg ingepland. Na dit overleg wordt het concept beleid al dan niet bijgesteld. Vervolgens wordt het ter besluitvorming op route gezet. Parallel aan de ontwikkeling van het nieuwe beleid, zal ook een onderzoek uitgevoerd worden, waarin de sociale, financiële, organisatorische en juridische consequenties van het nieuwe beleid voor de omvorming van Wsw-oud in beeld worden gebracht. Het nieuwe beleid dient voor de zomer van 2014 te zijn vastgesteld. Dit zal dan gebeuren door de nieuwe gemeenteraad. Resultaten: Streefdatum: Beleidsplan 2015-2018, onderzoek omvorming Wsw-oud 30 juni 2014 (raad) 2.2 Gewenste uitvoeringsorganisatie Essentieel voor een goede uitvoering is dat het uitvoeringsmodel daadwerkelijk bijdraagt aan de realisering van de gestelde beleidsdoelen. Het nieuwe beleid / verbeterplan wordt via de volgende aspecten in nauwe samenwerking met de lokale projectgroep doorvertaald: 1. Organisatiemodel en juridische formalisering (zelf doen, uitbesteden, in een GR samenwerken of iets er tussenin?) 2. Human Resource Management (centraal: weten, willen en kunnen van de uitvoering). 3. Inkoop/Subsidieverstrekking (wat doen we zelf, wat kopen we in of wat regelen we via een subsidie?) 4. Eventuele werkprocessen Pagina 5 van 6
(welke taken en activiteiten moeten worden uitgevoerd en wie gaat dat precies doen?) 5. ICT-infrastructuur (hoe kan de ICT uitvoering, management en bestuur geautomatiseerd optimaal faciliteren?) 6. Financiële administratie (hoe moet de financiële administratie zijn ingericht om maximaal grip te krijgen en te houden?) Resultaat: Ontwerp van de gewenste uitvoeringsorganisatie inclusief geoptimaliseerde monitoring ten behoeve van MAU Streefdatum: 30 juni 2014 (college) 3. Implementatiefase 3.1 Implementatieplan Nieuw beleid, een verbeterplan en/of een (nieuwe) uitvoeringsorganisatie zijn niet zondermeer ingevoerd. Om dit goed te kunnen begeleiden, wordt een implementatieplan opgesteld. Dit plan geeft inzicht in de wijze waarop het gehele ontwerp wordt ingevoerd, wie waarvoor verantwoordelijk is en wanneer alles gereed moet zijn. De projectleider stelt het implementatieplan samen met de lokale projectgroep op en bespreekt dit vervolgens met de ambtelijk opdrachtgever. In het plan wordt speciaal stilgestaan bij de consequenties van het nieuwe beleid / verbeterplan en bijbehorende uitvoeringsmodel op regionaal niveau en op welke wijze eventuele (majeure) wijzigingen financieel neutraal kunnen worden vormgegeven. Resultaat: Implementatieplan (college) (hoe komen we van Ist naar Soll en wie doet daarin wat en wanneer?) Streefdatum: 30 juni 2014 Het implementatieplan wordt onder leiding van de projectleider uitgevoerd. De ervaring leert dat onderhavige trajecten veelal niet in één keer kunnen worden geïmplementeerd. Resultaat: Streefdatum: 1 januari 2015 Operationeel beleid en bijbehorende uitvoeringsorganisatie geïmplementeerd 4. Borgen In deze fase wordt gezocht naar een inbedding in de ambtelijke structuur, wordt het project afgesloten en vindt een formele overdracht plaats aan de ambtelijk opdrachtgever. Resultaat: Streefdatum: 1 maart 2015 Overdrachtsdocument aan opdrachtgever Pagina 6 van 6