STUDIE Faillissementen april 2016: Daling van het aantal faillissementen met 12,12% Januari-april: daling met 15,92% Daling zet zich ook door in Brussel -31,3% in april
Overname en gebruik van dit onderzoek wordt aangemoedigd bronvermelding Graydon Belgium. Deze brochure is louter ter informatie opgesteld. De gegevens zijn ontwikkeld en verwerkt op basis van de Graydon-databanken. Uitgever, informatieverstrekker noch auteurs kunnen aansprakelijk gesteld worden voor mogelijke onnauwkeurigheden. De uiteindelijke interpretatie van de gegevens is voor rekening van de lezer. Gelieve als bron Graydon Belgium te vermelden Graydon Belgium nv Uitbreidingstraat 84-b1 2600 Berchem Contact: Eric Van den Broele Tel.: 03 280 88 55 www.graydon.be 2
Inhoudsopgave Samenvatting... 4 Geografische tendensen... 6 Evolutie op regionaal niveau... 6 Evolutie op provinciaal niveau... 7 Evolutie op arrondissementsniveau... 9 Evolutie faillissementen per rechtsvorm... 11 Evolutie faillissementen per leeftijd... 12 Sectorale tendensen... 14 Tendensen binnen de hoofdsectoren: ruwe opdeling... 14 Tendensen binnen de sectoren: fijne opdeling (nace 5 digits) op federaal niveau... 15 Teistert een faillissementsgolf de Brusselse horeca?... 16 Horeca Brussel: een duidelijke evolutie in verhouding... 16 Horeca Brussel: een structureel gegeven... 18 Faillissementen en potentieel banenverlies... 20 Algemene cijfers en evoluties m.b.t. faillissementen en banenverlies... 20 Regionale cijfers: faillissementen en jobverlies per sector... 22 Bedrijven met het grootste banenverlies (top 50)... 50 Over Graydon... 51 3
Maand april 2016 Samenvatting Afgelopen maand april noteren we 841 faillissementsuitspraken. In vergelijking met april verleden jaar betekent dat een daling met -12,12%. Nemen we de eerste vier maanden van dit jaar in ogenschouw dan tellen we van januari tot en met einde april 3.370 faillissementen: een daling met 638 eenheden of -15,92%. De daling zet zich door in het gehele land. Over de eerste vier maanden van dit jaar noteren we binnen het Vlaamse Gewest een daling van het aantal faillissementen met -7,52%, in Wallonië zien we een daling met -20,93%. Ook in Brussel zien we ook met betrekking tot de maand april een volgehouden daling van het aantal faillissementsuitspraken. Hier noteerden we in april 125 faillissementsuitspraken (182 in april 2015) en over de eerste vier maanden van dit jaar 536 uitspraken (776 over dezelfde periode 2015 of een daling met -30,93%). Noch de effecten van de aanslagen, noch die van de invoering van de voetgangerszone vertalen zich op dit ogenblik al in sterk verhoogde faillissementscijfers. In Brussel zien we wel een, zij het lichte stijging van het aantal faillissementen binnen de horeca. Hierbij situeert die stijging zich zo goed als uitsluitend binnen de subsector Eetgelegenheden met volledige bediening. Overigens nemen wij ook binnen het Vlaamse gewest een gelijkaardige stijging waar. De horecaproblematiek binnen Brussel wordt echter bijzonder duidelijk van zodra we de horecafaillissementen in verhouding tot de andere faillissementen plaatsen. In 2014 stond de Brusselse horeca nog in voor 14,9% van de Brusselse faillissementsuitspraken terwijl dit sedert begin 2016 stijgt naar 23,1%. (zie hiervoor het hoofdstuk Teistert 4
een faillissementsgolf de Brusselse horeca? op blz. 16). Overigens nemen wij ook binnen het Vlaamse gewest een gelijkaardige stijging waar. Enkel binnen de provincie Oost-Vlaanderen zien we over de eerste vier maanden van dit jaar, en dit in vergelijking met dezelfde periode in 2015, met 387 uitspraken, een lichte stijging van het aantal faillissementen (+3,48%). Toch blijven we ook hier ruim onder de piekwaarden die in 2013 werden genoteerd. Over de periode januari-april van dit jaar betekent dit een totaal van 6.813 banen of een daling met -20,69%. Ten opzichte van dezelfde periode van piekjaar 2013 noteren we nu een daling met -18,29%. 5
Geografische tendensen (*) Wie de regionale aantallen optelt komt niet exact op het nationale aantal. Dit omdat voor een beperkt aantal bedrijven dat failliet werd verklaard de maatschappelijke zetel niet kan worden bepaald, veelal omdat die zich in het buitenland bevindt terwijl het failliete bedrijf wel degelijk haar activiteit op ons grondgebied uitoefent. (**) Omwille van de herschikking van de gerechtelijke arrondissementen binnen het Brusselse gewest enerzijds en Halle- Vilvoorde anderzijds, worden de statistieken met betrekking tot deze gebieden afzonderlijk weergegeven. De bekomen waarden binnen Halle-Vilvoorde zijn aan de provincie Vlaams-Brabant en aan het Vlaamse Gewest gekoppeld. Met betrekking tot de evoluties binnen het gerechtelijk arrondissement Brussel (m.a.w. inclusief Halle-Vilvoorde) dient dus de som gemaakt van de waarden binnen het Brusselse Gewest met de resultaten bekomen voor Halle-Vilvoorde. Evolutie op regionaal niveau Over de eerste vier maanden van dit jaar 2016 zet de daling van het aantal faillissementen zich in de drie gewesten grondig door. Binnen het Vlaamse gewest noteren we van januari tot april 2016 1.879 faillissementsuitspraken: een daling ten opzichte van de eerste vier maanden van 2015 met -7,52%. Binnen het Waalse gewest noteren we met betrekking tot de periode januari tot april 2016 929 faillissementsuitspraken. Ten opzichte dezelfde periode 2015 betekent dit een daling met -20,93%. Ten opzichte van de eerste vier maanden van piekjaar 2014 betekent dit een daling met -27,36%. 6
De Brusselse handelsrechtbanken, de Nederlandstalige en Franstalige kamer samen, spraken over de eerste vier maanden van 2016 536 faillissementen uit: een daling ten opzichte van dezelfde periode 2015 met -30,92%. De daling zet zich in zo goed als alle provincies door. Enkel binnen de provincie Oost-Vlaanderen is er sprake van een lichte, zij het beperkte, stijging Evolutie op provinciaal niveau 7
Cumulbasis: januari april 2016 Maandbasis: april 2016 8
Evolutie op arrondissementsniveau (**) Omwille van de vele vragen met betrekking tot de evoluties binnen het Brusselse gewest enerzijds en Halle-Vilvoorde anderzijds, worden de statistieken met betrekking tot deze gebieden voortaan afzonderlijk weergegeven. De bekomen waarden binnen Halle- Vilvoorde zijn aan de provincie Vlaams-Brabant en aan het Vlaamse Gewest gekoppeld. Met betrekking tot de evoluties binnen het gerechtelijk arrondissement Brussel (m.a.w. inclusief Halle-Vilvoorde) dient dus de som gemaakt van de waarden binnen het Brusselse Gewest met de resultaten bekomen voor Halle-Vilvoorde. Evolutie januari tot april 2016 9
Maandcijfers april 2016 10
Evolutie faillissementen per rechtsvorm 11
Evolutie faillissementen per leeftijd Zeker sedert de bancaire crisis van 2011 zien we naar verhouding steeds meer oudere bedrijven over de kop gaan. Daar waar we voor de crisisjaren nog ongeveer 7% à 8% faillissementen noteerden bij bedrijven die meer dan 25 jaar oud waren is dit percentage systematisch gestegen. Sinds 2015 noteren we hier binnen het totale aantal faillissementen een groep van ruim 13,5% dat meer dan een kwarteeuw oud is bij faillissement. Dit cijfer blijkt ook met betrekking tot de eerste vier maanden van 2016 een nieuwe constante. 12
13
Sectorale tendensen Tendensen binnen de hoofdsectoren: ruwe opdeling De faillissementsdaling zet zich over de eerste vier maanden 2016 door in zo goed als alle sectoren. Zo bijvoorbeeld noteren we ten opzichte van dezelfde periode in 2015 belangrijke dalingen binnen de sector bouw (- 20,05%) en de zakelijke dienstverlening (-33,25%). Ook binnen de transportsector noteren we een daling met - 28,74%. De sector van de horeca laat echter met 708 faillissementen, of éen meer dan over eerste vier maanden van 2015, een bijna- status quo noteren. Het relatieve aandeel van de horeca in het totaal aantal faillissementsuitspraken neemt zo beduidend toe. De totale horeca staat nu in voor 21% van alle faillissementsuitspraken. Zo vormen het aantal failliete bars & cafés nu bijna 9% van het totaal aantal faillissementsuitspraken, terwijl dit over eerste vier maanden 2015 rond de 7,5% lag. 14
Tendensen binnen de sectoren: fijne opdeling (nace 5 digits) op federaal niveau 15
Teistert een faillissementsgolf de Brusselse horeca? De afgelopen maand verschenen verschillende commentaren waarbij gewag gemaakt werd van een faillissementsgolf dat door de Brusselse horeca waart, met titels als Faillissementsgolf teisters Brusselse horeca. Hierbij werd verwezen naar het effect van de recente aanslagen én dat van de invoering van de voetgangerszone. Op dit ogenblik leidt dit alles (nog) niet naar een werkelijk substantiële verhoging van het aantal faillissementen. In tegendeel: in vergelijking met april 2015 tellen we met betrekking tot de Brusselse rechtbanken 57 faillissementen minder. Wat de horeca betreft werden er in Brussel in april 2015 21 faillissementen uitgesproken, in april 2016 waren dat er 29. Maken we de vergelijking op basis van de eerste vier maanden van dit jaar dan zagen we van januari tot april 2015 118 faillissementsuitspraken binnen de Brusselse horeca. Voor dezelfde periode 2016 tellen we 124 uitspraken (+0,5%). Er is dus op dit ogenblik, in absolute cijfers, nauwelijks sprake van een verhoogd aantal faillissementen. Hiervan waren er 35 Eetgelegenheden met volledige bediening (25 van januari tot april 2015), 41 eetgelegenheden met beperkte bediening ((40 over dezelfde periode 2015) en 35 cafés en bars (47 over dezelfde periode 2015). Het verschil zit hem echter van zodra we de faillissementsuitspraken binnen de horeca zetten in verhouding tot de evolutie van de andere faillissementen. Horeca Brussel: een duidelijke evolutie in verhouding Zetten we echter het aantal faillissementen in verhouding tot het totale aantal faillissementen, dan bekomen we een behoorlijk ander beeld. Over de eerste vier maanden van 2016 stond de Belgische horeca in voor 21% van alle faillissementsuitspraken. Dit is een duidelijk stijgende tendens: in 2014 was dat nog 17%, in 2015 17,6%. Deze tendens is vaststelbaar in de drie regio s. In Vlaanderen evolueren we van 16,7% in 2014 over 18% in 2015 naar 20,8% in 2016. Ook, in Wallonië evolueren we van 18,7% in 2014 over 19% in 2015 naar 20,6% in 2016. Binnen Brussel hoofdstad was verhoudingsgewijs het aantal horecazaken dat over de kop ging beperkter: in 2014 slechts 14,9%. Dit evolueerde in 2015 naar 15,2%. Voor de eerste maanden van dit jaar zien we echter vrij plots een andere verhouding ontstaan: maar liefst 23,1% van de faillissementsuitspraken situeert zich binnen de horeca. 16
17
Horeca Brussel: een structureel gegeven Weliswaar is daarom alles nog geen rozengeur en manschijn. Een recent onderzoek op basis van onze gezondheidsanalyse (de Graydon multiscore) toonde aan dat binnen de horecabedrijven, en dit in vergelijking met de totale Belgische bedrijvenpopulatie, een belangrijke kern bestaat van ongezonde bedrijven. In België telden wij in maart 86.706 horecabedrijven. Hiervan identificeerden we er 9.700 met een bijzonder sterk falingsrisico (11,18% van de totale horecapopulatie), 7.460 met een hoog risico (8,6%) en 10.912 met een bescheiden tot hoog risico (12,58%). Daartegenover staan 58.634 horecabedrijven (67,62%) genoteerd met een 18
bescheiden tot onbestaand faillissementsrisico. In het licht van de reputatie die de horeca als moeilijke sector heeft is het dus belangrijk te stellen dat ook binnen deze sector ruim twee op drie bedrijven het uitstekend doet. In Hoofdstad Brussel liggen de verhoudingen duidelijk anders. Van de 11.791 horecazaken tellen we er 2.577 (21,85%) met een bijzonder sterk falingsrisico, 1.421 met een hoog risico (12,05%) en 1.918 (16,26%) met een bescheiden tot hoog risico. Daartegenover staan 5.875 horecabedrijven (49,82%) genoteerd met een bescheiden tot onbestaand faillissementsrisico. De horecapopulatie in het Brusselse bevat dus, in vergelijking met de totale Belgische horecapopulatie bijna dubbel zo veel ondernemingen die zich laten kenmerken door fundamentele problemen (21,85% versus 11,18%) die veeleer diepgaand en structureel van aard zijn. Voor dergelijke bedrijven geldt inderdaad dat kleine wijzigingen, langduriger effecten van de aanslagen bijvoorbeeld, vrij snel kunnen leiden tot het al dan niet gedwongen neerleggen van de boeken. HORECA België België % Brussel Brussel % Totaal 86.706 100% 11.791 100% Zeer hoog risico 9.700 11,19% 2.577 21,86% Hoog risico 7.460 8,60% 1.421 12,05% Bescheiden tot hoog 10.912 12,59% 1.918 16,27% Bescheiden risico 25.638 29,57% 3.369 28,57% Zeer laag risico 28.186 32,51% 2.113 17,92% Geen risico 4.810 5,55% 393 3,33% 19
Faillissementen en potentieel banenverlies Algemene cijfers en evoluties m.b.t. faillissementen en banenverlies In april 2016 kwamen er 1.762 banen op de tocht te staan als direct gevolg van het faillissement van de werkgever. Over de periode janauri-april van dit jaar betekent dit een totaal van 6.813 banen of een daling met -20,69%. Ten opzichte van dezelfde periode van piekjaar 2013 noteren we nu een daling met -18,29%. Het belangrijkste bankroet van afgelopen maand maart uitgesproken op 4 april- staat op conto van de Raamfabriek Vlieghe uit Kortrijk. Op basis van de laatst beschikbare jaarrekening stelde het bedrijf 131 mensen tewerk. Op 27 april was er de faillissementsuitspraak van Engineering Steel Belgium uit Seraing. Het bedrijf stelde 122 mensen tewerk.. 20
21
Regionale cijfers: faillissementen en jobverlies per sector (op basis van een Graydon sectorindeling) FEDERAAL 22
23
GEWESTEN 24
25
26
27
28
29
PROVINCIES 30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
Bedrijven met het grootste banenverlies (top 50) Opm.: potentieel verloren jobs worden berekend op basis van de laatst gepubliceerde jaarrekening of RSZ-gegevens van de failliete entiteit. 50
Over Graydon Het handelsinformatiekantoor Graydon Belgium nv is in Berchem gevestigd en vormt een ploeg van 100 medewerkers. Dankzij een dagelijkse gedetailleerde opvolging houdt het bedrijf een reusachtige databank up-todate, gevoed met gegevens over alle in België gevestigde bedrijven, inclusief eenmanszaken en andere economische entiteiten. Hiermee ontwikkelt Graydon Belgium nv modellen die zowel risico's als groeikansen van ondernemingen tot uitdrukking brengen. Zo rapporteert de studiedienst van Graydon Belgium nv macro-economische tendensen en onderhoudt het bedrijf intensieve banden met diverse officiële instanties. Graydon Belgium nv richt zich vooral op het bedrijfsleven. Dankzij de databank kent elke geïnteresseerde de evoluties binnen elk individueel bedrijf. We bieden analyse-instrumenten aan die de rentabiliteit van zowel marketing- als verkoopstructuren actief ondersteunen. Graydon Belgium nv tekent voor de inbouw van beslissingssystemen op maat waarmee men de juiste zakenrelaties opspoort, accepteert en opvolgt. Contact algemeen: 03 280 88 00- info@graydon.be 51