... Graydon studie. Faillissementen. Jaaroverzicht 2017

Transcriptie

1 Graydon studie Faillissementen Jaaroverzicht januari 2018

2 Overname en gebruik van dit onderzoek wordt aangemoedigd bronvermelding Graydon Belgium. Deze brochure is louter ter informatie opgesteld. De gegevens zijn ontwikkeld en verwerkt op basis van de Graydondatabanken. Uitgever, informatieverstrekker noch auteurs kunnen aansprakelijk gesteld worden voor mogelijke onnauwkeurigheden. De uiteindelijke interpretatie van de gegevens is voor rekening van de lezer. Gelieve als bron Graydon Belgium te vermelden Graydon Belgium nv Contact: Gerd De Smyter - Corporate Communications Uitbreidingstraat 84-b1 Tel.: Berchem

3 Inhoudsopgave Samenvatting Resumé... 5 Algemene waarnemingen... 5 Arbeidsplaatsen... 5 Geografisch: Brussel piekt... 5 Ancienniteit: steeds meer oude ondernemingen... 6 Sectoren: grootste procentuele stijging binnen transport... 6 Conclusie: stijging van faillissementen gevolg van herschikking gerechtelijk apparaat... 7 Geografische tendensen... 8 Evolutie op regionaal niveau... 8 Evolutie op provinciaal niveau... 9 Evolutie op arrondissementsniveau Evolutie faillissementen per rechtsvorm Falingsgraad per rechtsvorm Evolutie faillissementen per leeftijd Sectorale tendensen Tendensen binnen de hoofdsectoren: ruwe opdeling Tendensen binnen de sectoren: fijne opdeling (nace 5 digits) op federaal niveau Faillissementen en potentieel banenverlies Algemene cijfers en evoluties m.b.t. faillissementen en banenverlies Regionale cijfers: faillissementen en jobverlies per sector Bedrijven met het grootste banenverlies (top 50) Over Graydon... 53

4 4

5 Algemene waarnemingen Samenvatting Resumé Het jaar 2017 sluiten we af af met faillissementsuitspraken: een stijging ten opzichte van 2016 met +7,60%. Een cijfer dat lager ligt dan tijdens de piekperiode na de double dip, maar nog altijd beduidend meer dan voor die periode. Afgelopen maand december gingen er 854 bedrijven over de kop: in vergelijking met december 2016 een toename met +13,87% maar in vergelijking met de voorgaande jaren, de crisisjaren in het bijzonder, een eerder getemperd aantal. In 2017 lag de falingsgraad op 0,858% : per 116,5 actieve ondernemingen ging er één over de kop. Ten opzichte van 2016 is dit een lichte stijging (0,852% of één per 117,4). Bij BVBA s lag dit op 1,578% (één per 63,4), voor Starters-bvba s op 8,275% (één per 12), voor Eenpersoonsbvba s op 2,026% een per 49,4), en voor eenmanszaken op 0,320% (een per 312,5). Arbeidsplaatsen In 2017 kwamen er arbeidsplaatsen op de tocht als direct gevolg van het faillissement van de werkgever: een stijging ten opzichte van 2016 met + 2,84%. Anders gesteld: er gingen méér maar qua personeel kleinere zaken over de kop. Geografisch: Brussel piekt Op regionaal niveau blijkt de stijging van het afgelopen jaar 2017 in eerste instantie een Brusselse aangelegenheid: inderdaad noteren we met (+34,29%) faillissementen op jaarbasis het hoogste aantal faillissementen ooit binnen het Brusselse gewest. Ook in Wallonië zien we met uitspraken een stijging ten opzichte van 2016 met +7,17%. Echter, in tegenstelling tot Brussel worden hier geen absolute records gevestigd. Wel zien we een stijging in elke Waalse 5

6 provincie waarbij we ten opzichte van 2016 de belangrijkste stijging noteren binnen Waals-Brabant (het gerechtelijk arrondissement Nijvel) met 384 grevallen (+16,01%). Binnen het Vlaamse gewest daalde het aantal faillissementen ten opzichte van 2016: we noteren er uitspraken of -1,89% minder dan over het jaar 2016 én het laagste cijfer sinds de double dip van De procentueel sterkste daling noteren we binnen de provincie Antwerpen (-5,65%), gevolgd door West-Vlaanderen (-3,23%) en Limburg (-2,33%). We noteren een sterkere stijging binnen de provincie Oost-Vlaanderen (+3,81%) en licht stijgende tendens binnen de provincie Vlaams-Brabant (+1,51%). Hierbij moet worden opgemerkt dat de stijging binnen Vlaams-Brabant zich uitsluitend situeert binnen Brussel-Halle-Vilvoorde (+15,79%) terwijl we binnen het arrondissement Leuven een daling noteren met -12,09%. Ancienniteit: steeds meer oude ondernemingen Binnen de gefailleerde populatie neemt het aantal oudere ondernemingen een steeds belangrijker aandeel in. Afgelopen jaar 2017 was 14,39% van alle gefailleerden een zaak die ouder was dan 25 jaar op het ogenblik van faillissement. Het aandeel van dergelijke ondernemingen is op die manier op 10 jaar tijd quasi verdubbeld met een duidelijk stijgende tendens vanaf Des te opvallender is het te moeten vaststellen dat dit een bij uitstek Vlaams fenomeen is. Binnen de populatie gefailleerden met maatschappelijke zetel binnen het Vlaamse gewest is 18,84% van alle gefailleerde ondernemingen ouder dan 25 jaar: meer dan een verdubbeling binnen het decennium. Sectoren: grootste procentuele stijging binnen transport De horecasector neemt opnieuw de grootste populatie voor haar rekening binnen het faillissementenlandschap. Met faillissementen in 2017 noteren we ten opzichte van 2016 een stijging met +8,1% en het op één na hoogste jaar ooit: in 2012 noteerden we binnen de sector horecabedrijven die over de kop gingen. Op regionaal niveau valt op dat we binnen het Vlaamse gewest een daling noteren van het aantal failliete horecazaken (-1,3%) terwijl de stijging zich scherp stelt binnen het Brusselse gewest waar we met 493 faillissementsuitspraken (+20%) het hoogste aantal failliete horecazaken ooit noteren. Ook binnen Wallonië noteren we ten opzichte van 2016 een belangrijke stijging van het aantal failliete horecazaken (van 534 naar 629 of +17,8% of het op één na zwaarste jaar ooit). Naar verhouding is de stijging van het aantal faillissementen echter nog sterker binnen de bouwnijverheid. Hier noteren we op federaal niveau faillissementsuitspraken of een stijging ten opzichte van 2016 met +10,6%. Binnen het Vlaamse gewest noteren we een beperkte stijging (+0,1%) maar binnen het Brusselse gewest noteren we ten opzichte van 2016 een stijging van het aantal failliete bouwondernemingen (466) met maar liefst +37%. Bovendien werden er in Brussel nooit eerder zoveel bouwondernemingen failliet verklaard. In Wallonië zien we een stijging van het aantal failliete bouwondernemingen met +11,3%. Ook binnen de kleinhandel zien we ten opzichte van 2016 een stijging met +10,3%. Een beperkte stijging binnen het Vlaamse Gewest (+2,2%) en het Waalse gewest (+2,9%), een uitgesproken stijging binnen het Brusselse gewest (+37,8%). Binnen de sector van de zakelijke dienstverlening zien we gelijkaardige tendensen: op federaal niveau een stijging met +10,1%, een daling binnen het Vlaamse gewest (-1,8%), een bijzonder uitgesproken stijging binnen het Brusselse gewest (+44,7%) en een lichte stijging binnen het Waalse gewest (+3,5%). De transportsector beleefde in 2017 een moeilijker jaar. Met 470 faillissementsuitspraken noteren we er weliswaar geen recordcijfers vergelijkbaar met de crisisperiode maar ten opzichte van 2016 noteren we een stijging met +20,8%. Binnen het Vlaamse gewest steeg het aantal faillissementen binnen de transportsector met +7,3%: het jobverlies als gevolg van failliete transportbedrijven daalde er zelfs met -34,4%. Binnen het Brusselse gewest 6

7 gingen er, met 164 faillissementsuitspraken, echter nog nooit eerder zo veel transportzaken over de kop. In vergelijking met 2016 betekende dit een stijging met +49,1%). In Wallonië werden geen records geslagen: met 84 faillissementsuitspraken zien we weliswaar een stijging met +16,7% ten opzichte van 2016 maar ook gaat het op het op twee na beste cijfer van het afgelopen decennium. Binnen de wereld van de garagehouders gingen er op federaal niveau 224 bedrijven ovcer de kop: een stijging ten opzichte van 2016 met + 8,7%. De stijging is een louter Brussels fenomeen: in 2017 tellen we binnen dit gewest 119 failliete garagehouders: een absoluut record en een stijging ten opzichte van 2016 met +58,7%. In Wallonië zien we een daling met -11,7%, In Vlaanderen met -9,7%. Conclusie: stijging van faillissementen gevolg van herschikking gerechtelijk apparaat Met dergelijke waarnemingen kan men onmogelijk volhouden dat de stijging van het aantal faillissementen in Brussel een louter gevolg zou zijn van de perikelen uit 2016: aanslagen, voetgangerszone, tunnelproblematiek. Sectoren als dienstverlening aan ondernemingen, transport en bouw kennen er nog belangrijke stijgingen van het aantal faillissementen en slaan evenzeer records: sectoren die moeilijker in verband kunne gebracht wiorden met voornoemde perikelen. Ook de stijging van het aantal faillissementen in andere provincies en ex-arrondissementen (denken we hierbij onder meer aan Oost-Vlaanderen of het oud-arrondissement Mechelen) kunnen niet verklaard worden door plotse gebeurtenissen of lokale afwijkingen van een algemene conjuncturele opleving. De stijging van het aantal faillissementen die we in 2017 moesten waarnemen is boven alles het gevolg van de herstructurering van het handelsrechterlijke apparaat waar nieuwe voorzitters zeggenschap kregen over grotere regio s en er hun visie en systematiek op het beheren van bedrijven in moeilijkheden oplegden. Daarnaast nam de totale populatie ondernemingen de afgelopen jaren in belangrijke mate toe. Indien meer zaken starten gaan er automatisch ook meer zaken over de kop. Al bij al stijgt de totale falingsgraad slechts in beperkte mate 7

8 Geografische tendensen (*) Wie de regionale aantallen optelt komt niet exact op het nationale aantal. Dit omdat voor een beperkt aantal bedrijven dat failliet werd verklaard de maatschappelijke zetel niet kan worden bepaald, veelal omdat die zich in het buitenland bevindt terwijl het failliete bedrijf wel degelijk haar activiteit op ons grondgebied uitoefent. (**) Omwille van de vele vragen met betrekking tot de evoluties binnen het Brusselse gewest enerzijds en Halle-Vilvoorde anderzijds, worden de statistieken met betrekking tot deze gebieden voortaan afzonderlijk weergegeven. De bekomen waarden binnen Halle-Vilvoorde zijn aan de provincie Vlaams-Brabant en aan het Vlaamse Gewest gekoppeld. Met betrekking tot de evoluties binnen het gerechtelijk arrondissement Brussel (m.a.w. inclusief Halle-Vilvoorde) dient dus de som gemaakt van de waarden binnen het Brusselse Gewest met de resultaten bekomen voor Halle-Vilvoorde. Evolutie op regionaal niveau Op regionaal niveau blijkt de stijging van het afgelopen jaar 2017 in eerste instantie een Brusselse aangelegenheid: inderdaad noteren we met (+34,29%) faillissementen op jaarbasis het hoogste aantal faillissementen ooit binnen het Brusselse gewest. Ook in Wallonië zien we met uitspraken een stijging ten opzichte van 2016 met +7,17%. Echter, in tegenstelling tot Brussel worden hier geen absolute records gevestigd. Binnen het Vlaamse gewest daalde het aantal faillissementen ten opzichte van 2016: we noteren er uitspraken of -1,89% minder dan over het jaar 2016 én het laagste cijfer sinds de double dip van

9 Evolutie op provinciaal niveau De procentueel sterkste daling noteren we binnen de provincie Antwerpen (-5,65%), gevolgd door West-Vlaanderen (-3,23%) en Limburg (-2,33%). Binnen de provincie Antwerpen situeert de daling zich vooral binnen het vroegere gerechtelijke arrondissement Antwerpen waar we met slechts uitspraken (-10,04%) het laagste cijfer noteren van het afgelopen decennium. Ook in het vroegere arrondissement Turnhout zien we met 388 uitspraken in 2016 een daling ten opzichte van 2016 met -3%. In het vroegere arrondissement Mechelen noteren we echter een stijging ten opzichte van 2016 met +18,87%. We noteren een sterkere stijging binnen de provincie Oost-Vlaanderen (+3,81%) en een licht stijgende tendens binnen de provincie Vlaams-Brabant (+1,51%). Hierbij moet worden opgemerkt dat de stijging binnen Vlaams- Brabant zich uitsluitend situeert binnen Brussel-Halle-Vilvoorde (+15,79%) terwijl we binnen het arrondissement Leuven een daling noteren met -12,09%. Wel zien we een stijging in elke Waalse provincie waarbij we ten opzichte van 2016 de belangrijkste noteren binnen Waals-Brabant (het gerechtelijk arrondissement Nijvel) met 384 gevallen (+16,01%). Ook binnen de provincie Luxemburg zien we met (slechts) 166 faillissementen procentueel een belangrijke toename (+12,93%) waarvan we 46 horecazaken(+15%), 35 bouwbedrijven (+94,4%) en 29 kleinhandelaars (+11%) tellen. 9

10 Evolutie op arrondissementsniveau (**) Omwille van de vele vragen met betrekking tot de evoluties binnen het Brusselse gewest enerzijds en Halle-Vilvoorde anderzijds, worden de statistieken met betrekking tot deze gebieden voortaan afzonderlijk weergegeven. De bekomen waarden binnen Halle- Vilvoorde zijn aan de provincie Vlaams-Brabant en aan het Vlaamse Gewest gekoppeld. Met betrekking tot de evoluties binnen het gerechtelijk arrondissement Brussel (m.a.w. inclusief Halle-Vilvoorde) dient dus de som gemaakt van de waarden binnen het Brusselse Gewest met de resultaten bekomen voor Halle-Vilvoorde. Januari - december 10

11 Maand december 11

12 Samenvattend overzicht Januari tot en met december Maand december 12

13 Evolutie faillissementen per rechtsvorm Met slechts 6,34% blijft het aandeel van de NV s, een steeds minder gebruikte rechtsvorm, verder dalen binnen het faillissementslandschap. Op 10 jaar tijd is het aandeel ervan zelfs zo goed als gehalveerd. Dit terwijl met uitspraken het aandeel van de bvba s lichtjes stijgt ten opzichte van 2016 (van 58,94% naar 59,54%) maar in wezen een vrij gelijkmatig verloop kent. De eenmanszaken nemen 17% van de faillissementen voor hun rekening: een lichte stijging ten opzichte van 2016 maar duidelijk minder dan de jaren ervoor. Des te opvallender is, in vergelijking met de jaren voor 2014, de quasi verdubbeling van het aantal faillissementen binnen de categorie andere : in hoofdzaak ondernemingen naar buitenlands recht. In 2017 namen ze al 13,77% van de faillissementen voor hun rekening. 13

14 14

15 Falingsgraad per rechtsvorm In 2017 lag de falingsgraad op 0,858% : per 116,5 actieve ondernemingen ging er één over de kop. Ten opzichte van 2016 is dit een lichte stijging (0,852% of één per 117,4). Bij BVBA s lag dit op 1,578% (één per 63,4), voor Eenpersoonsbvba s op 2,026% een per 49,4), en voor eenmanszaken op 0,320% (een per 312,5). De starters-bvba s vormen de grootste risico s met 8,275% (één per 12). falings graad 2016 falings graad 2017 COURANTE VENNOOTSCHAPPEN 1,547% 1,560% BVBA 1,582% 1,578% SVBA 7,717% 8,275% EVBA 2,005% 2,026% NV 0,855% 0,815% COMV 1,841% 1,727% COMA 0,163% 0,295% CVOH 4,231% 4,427% CVBA 1,094% 1,108% CV 0,139% 0,178% VOF 1,620% 1,512% LV 0,229% 0,044% OVERIGE VENNOOTSCHAPPEN 0,068% 0,034% Buitenlandse vennootschappen 0,052% 0,036% Europese vennootschappen 0,000% 0,667% BTW eenheid 0,000% 0,000% EENMANSZAAK 0,308% 0,320% TOTAAL 'BEDRIJVEN' 0,852% 0,858% 15

16 Evolutie faillissementen per leeftijd Binnen de gefailleerde populatie neemt het aantal oudere ondernemingen een steeds belangrijker aandeel in. Afgelopen jaar 2017 was 14,39% van alle gefailleerden een zaak die ouder was dan 25 jaar op het ogenblik van faillissement. Het aandeel van dergelijke ondernemingen is op die manier op 10 jaar tijd quasi verdubbeld met een duidelijk stijgende tendens vanaf Des te opvallender is de vaststelling dat dit een bij uitstek Vlaams fenomeen is. Binnen de populatie gefailleerden met maatschappelijke zetel binnen het Vlaamse gewest is 18,84% van alle gefailleerde ondernemingen ouder dan 25 jaar: meer dan een verdubbeling binnen het decennium. 16

17 Binnen het Brusselse gewest is slechts 7,36% van de gefailleerden ouder dan 25 jaar. In Wallonië gaat het over 12,77% van de gevallen. Ook opvallend is dat Wallonië met 35,38% het procentueel grootste aantal jonge gefailleerden (bedrijf jonger dan 5 jaar bij faillissementsuitspraak) kent. 17

18 Sectorale tendensen Tendensen binnen de hoofdsectoren: ruwe opdeling De horecasector neemt opnieuw de grootste populatie voor haar rekening binnen het faillissementenlandschap. Met faillissementen in 2017 noteren we ten opzichte van 2016 een stijging met +8,1% en het op één na hoogste jaar ooit: in 2012 noteerden we binnen de sector horecabedrijven die over de kop gingen. In 2017 zien we dat het aandeel van de categorie eetgelegenheden met beperkte bediening (de snack bars) duidelijk toeneemt terwijl er beduidend minder grote restaurants of cafés over de kop gaan. Op regionaal niveau valt op dat we binnen het Vlaamse gewest een daling noteren van het aantal failliete horecazaken (-1,3%) terwijl de stijging zich scherp stelt binnen het Brusselse gewest waar we met 493 faillissementsuitspraken (+20%) het hoogste aantal failliete horecazaken ooit noteren. Wel gaat het, in vergelijking tot 2016 om beduidend kleinere horecazaken: het potentieel verlies aan jobs als gevolg van het faillissement van de horecazaak daalt er van 959 jobs in 2016 naar 834 jobs in 2017 (-19%). Ook binnen Wallonië noteren we ten opzichte van 2016 een belangrijke stijging van het aantal failliete horecazaken (van 534 naar 629 of +17,8% of het op één na zwaarste jaar ooit) waarbij er in tegenstelling tot Brussel nooit eerder zoveel jobs verloren gingen binnen de horeca. (1062 jobs op de tocht : een stijging met +33,2%). Dit fenomeen stellen we in meer of mindere mate binnen elke Waalse provincie vast. Naar verhouding is de stijging van het aantal faillissementen echter nog sterker binnen de bouwnijverheid. Hier noteren we op federaal niveau faillissementsuitspraken of een stijging ten opzichte van 2016 met +10,6%. Binnen het Vlaamse gewest noteren we een beperkte stijging (+0,1%) maar binnen het Brusselse gewest noteren we ten opzichte van 2016 een stijging van het aantal failliete bouwondernemingen (466) met maar liefst +37%; Bovendien werden er in Brussel nooit eerder zoveel bouwondernemingen failliet verklaard. In Wallonië zien we een stijging van het aantal failliete bouwondernemingen met +11,3%. 18

19 Ook binnen de kleinhandel zien we ten opzichte van 2016 een stijging met +10,3%. Een beperkte stijging binnen het Vlaamse Gewest (+2,2%) en het Waalse gewest (+2,9%), een uitgesproken stijging binnen het Brusselse gewest (+37,8%). Binnen de sector van de zakelijke dienstverlening zien we gelijkaardige tendensen: op federaal niveau een stijging met +10,1%, een daling binnen het Vlaamse gewest (-1,8%), een bijzonder uitgesproken stijging binnen het Brusselse gewest (+44,7%) en een lichte stijging binnen het Waalse gewest (+3,5%). De transportsector beleefde in 2017 een moeilijker jaar. Met 470 faillissementsuitspraken noteren we er weliswaar geen recordcijfers vergelijkbaar met de crisisperiode, maar ten opzichte van 2016 noteren we een stijging met +20,8%. In vergelijking met 2016 gaat het echter om kleinere zaken: de stijging van het jobverlies blijft er beperkt tot +8,69%. Binnen het Vlaamse gewest steeg het aantal faillissementen binnen de transportsector met +7,3%: het jobverlies als gevolg van failliete transportbedrijven daalde er zelfs met -34,4%. Binnen het Brusselse gewest gingen er, met 164 faillissementsuitspraken, echter nog nooit eerder zo veel transportzaken over de kop. In vergelijking met 2016 betekende dit een stijging met +49,1%). In Wallonië werden geen records geslagen: met 84 faillissementsuitspraken zien we weliswaar een stijging met +16,7% ten opzichte van 2016 maar ook gaat het op het op twee na beste cijfer van het afgelopen decennium. Binnen de werekld van de garagehouders gingen er op federaal niveau 224 bedrijven over de kop: een stijging ten opzichte van 2016 met + 8,7%. De stijging is een louter Brussels fenomeen: in 2017 tellen we binnen dit gewest 119 failliete garagehouders: een absoluut record en een stijging ten opzichte van 2016 met +58,7%. In Wallonië zien we een daling met -11,7%, In Vlaanderen met -9,7%. 19

20 Tendensen binnen de sectoren: fijne opdeling (nace 5 digits) op federaal niveau 20

21 21

22 Faillissementen en potentieel banenverlies Algemene cijfers en evoluties m.b.t. faillissementen en banenverlies In 2017 kwamen er arbeidsplaatsen op de tocht als direct gevolg van het faillissement van de werkgever: een stijging ten opzichte van 2016 met + 2,84%. Anders gesteld: er gingen méér maar qua personeel kleinere zaken over de kop. Echter: binnen het Vlaamse gewest daalde het aantal jobs op de tocht naar (-11), terwijl dit in Wallonië steeg naar (+20%) en in Brussel naar (+13%). 22

23 23

24 Regionale cijfers: faillissementen en jobverlies per sector (op basis van een Graydon sectorindeling) FEDERAAL 24

25 25

26 VLAANDEREN 26

27 27

28 BRUSSEL 28

29 29

30 WALLONIË 30

31 31

32 WEST-VLAANDEREN 32

33 33

34 OOST-VLAANDEREN 34

35 35

36 ANTWERPEN 36

37 37

38 LIMBURG 38

39 39

40 VLAAMS-BRABANT 40

41 41

42 WAALS-BRABANT 42

43 43

44 HENEGOUWEN 44

45 45

46 NAMEN 46

47 47

48 LUIK 48

49 49

50 LUXEMBURG 50

51 51

52 Bedrijven met het grootste banenverlies (top 50) Opm.: potentieel verloren jobs worden berekend op basis van de laatst gepubliceerde jaarrekening of RSZ-gegevens van de failliete entiteit. 52

53 Over Graydon Het handelsinformatiekantoor Graydon Belgium nv is in Berchem gevestigd en vormt een ploeg van 100 medewerkers. Dankzij een dagelijkse gedetailleerde opvolging houdt het bedrijf een reusachtige databank up-todate, gevoed met gegevens over alle in België gevestigde bedrijven, inclusief eenmanszaken en andere economische entiteiten. Hiermee ontwikkelt Graydon Belgium nv modellen die zowel risico's als groeikansen van ondernemingen tot uitdrukking brengen. Zo rapporteert de studiedienst van Graydon Belgium nv macro-economische tendensen en onderhoudt het bedrijf intensieve banden met diverse officiële instanties. Graydon Belgium nv richt zich vooral op het bedrijfsleven. Dankzij de databank kent elke geïnteresseerde de evoluties binnen elk individueel bedrijf. We bieden analyse-instrumenten aan die de rentabiliteit van zowel marketing- als verkoopstructuren actief ondersteunen. Graydon Belgium nv tekent voor de inbouw van beslissingssystemen op maat waarmee men de juiste zakenrelaties opspoort, accepteert en opvolgt. Contact algemeen:

54 Wij helpen u graag Voor meer informatie kunt u ons telefonisch of per bereiken T: E: info@graydon.be Graydon Belgium nv Uitbreidingstraat 84-b Berchem 54