Studie. 1 juli Faillissementen in het eerste semester: een slagveld

Transcriptie

1 Studie 1 juli 2013 Faillissementen in het eerste semester: een slagveld

2 Overname en gebruik van dit onderzoek wordt aangemoedigd bronvermelding Graydon Belgium. Deze brochure is louter ter informatie opgesteld. De gegevens zijn ontwikkeld en verwerkt op basis van de Graydon-databanken. Uitgever, informatieverstrekker noch auteurs kunnen aansprakelijk gesteld worden voor mogelijke onnauwkeurigheden. De uiteindelijke interpretatie van de gegevens is voor rekening van de lezer. Gelieve als bron Graydon Belgium te vermelden Graydon Belgium nv Uitbreidingstraat 84-b Berchem Contact: Eric Van den Broele Tel.:

3 Inhoud Faillissementen Eerste semester 2013: een slagveld... 4 Samenvatting... 4 GEOGRAFISCHE TENDENSEN... 8 Evolutie op regionaal niveau... 8 Evolutie op provinciaal niveau... 9 Evolutie op arrondissementsniveau AANTAL FAILLISSEMENTEN PER RECHTSVORM: SECTORALE TENDENSEN: Tendensen binnen de sectoren: ruwe opdeling Tendensen binnen de sectoren: fijne opdeling (nace 5 digits) op federaal, regionaal en provinciaal niveau FAILLISSEMENTEN EN BANENVERLIES: Grootste faillissementen juni m.b.t banenverlies Algemene cijfers en evoluties m.b.t. faillissementen en banenverlies Bedrijven met het grootste banenverlies (tot 35 werknemers) gedurende het eerste semester Evolutie van het aantal verloren jobs in horeca en bouw Aantal Jobs op de tocht als gevolg van faillissement in relatie met de activiteitsectoren OUDERDOM VAN FALENDE ONDERNEMINGEN Federaal niveau Regionaal niveau Provinciaal niveau Over Graydon

4 Faillissementen Eerste semester 2013: een slagveld Samenvatting De afgelopen junimaand gingen er bedrijven over de kop. Dat zijn er in vergelijking met juni meer (+3,4%) Nooit eerder werden er in een junimaand zoveel faillissementen uitgesproken. Hiermee wordt, met bedrijven die over de kop gingen, een loodzwaar eerste semester afgesloten waar, op de meimaand na, elke maand opnieuw record na record werd geslagen. In vergelijking met het eerste semester verleden jaar telden we een stijging van het aantal faillissementen met +11,21%, inderdaad: een record. Het afgelopen semester was, wat aantallen faillissementen betreft, het zwaarste ooit. Vergelijken we de eerste semesters sinds begin deze eeuw, dan is het stijgingspercentage dat we nu noteren enkel vergelijkbaar met dat van het eerste semester 2009: toen noteerden we ten opzichte van het eerste semester 2008 een nog zwaardere stijging met +17,23%. De drie gewesten delen in de klappen dit in tegenstelling tot het eerste semester verleden jaar waar we enkel stijgingen binnen het Vlaamse gewest noteerden. Vooral de waarden die we binnen het Brusselse hoofdstedelijke gewest noteren zijn spectaculair: met faillissementsuitspraken over het eerste semester noteren we er een stijging met +33,4% De provincies die relatief de sterkste stijgingen noteren zijn de provincies Luxemburg (+55,56%), West- Vlaanderen (+17,33%) en Limburg (+16,49%). Vlaams-Brabant (-16,3%) vormt hierbij de uitzondering en vertoont een dalende tendens. Hierbij valt bijzonder sterk op dat dit zowel geldt voor het arrondissement Leuven (-14,04%) als voor die Vlaams-Brabantse bedrijven gevestigd in Halle-Vilvoorde (-16,48%), die nochtans onder de bevoegdheid van de Brusselse handelsrechtbank vallen. Vooral de bouwsector heeft het bijzonder moeilijk. Voor het eerst sinds onze waarnemingen noteren we zo goed als evenveel faillissementen als die binnen horecasector die de traditionele grootleverancier is van de 4

5 faillissementenvolumes. Bovendien is de bouwnijverheid ook de sector waar het grootste aantal personeelsleden hun job verliezen als gevolg van het faillissemnt van de werkgever. Daarnaast zijn er even belangrijke stijgingen binnen de kleinhandel (+17,14%) en de zakelijke dienstverlening (+15,85%). Gedurende het eerste semester van dit jaar kwamen er jobs op de tocht te staan als gevolg van het faillissement van de werkgever. Dit is de hoogste waarde die ooit voor een eerste semester werd genoteerd. De komende maanden kunnen we geen radicale trendbreuk verwachten, eerder een geleidelijke afvlakking van de hausses. Een eerste faillissementengolf die zich sedert 2009 over het land uitspreidde en waarvan we ook nu nog de gevolgen meten, wordt versterkt door een tweede die zich reeds verleden jaar in Vlaanderen uitrolde en nu ook de andere regio s teistert. Het betaalgedrag binnen de B2B is nog steeds deplorabel: ongeveer 1 factuur per acht wordt met een vertraging van meer dan 90 dagen te laat, of gewoon niet betaald. In de praktijk betekent dit dat dergelijke facturen voor de leverancier enkel maar verlieslatend kan zijn. Bovendien: een faillissement op vier is het direct gevolg van de wanbetalingen vanwege de klanten Ondanks de belangrijke verdiensten van de Wet Continuïteit Ondernemingen zien we binnen het WCO traject heel wat bedrijven die na verloop van tijd en tijdens het herstelplan zich verplicht zien de boeken neer te leggen. In de praktijk betekent dit dat bedrijven die in andere omstandigheden reeds eerder de boeken neerlegden dit nu doen in uitgesteld relais. Bovendien geraken steeds meer bedrijven in moeilijkheden omdat een of meerdere van hun (belangrijke) klanten de WCO aanvraagt. Binnen een kerngroep van bedrijven die al langer te kampen hebben met structurele moeilijkheden stelt men steeds meer acute reservetekorten vast. Dit terwijl enerzijds de omzetniveau s de precrisisniveau s niet halen en anderzijds de kosten verder oplopen. Grotere bedrijven storten zich massaal op intensieve besparingen: ontslagrondes, inkrimpen van externe kosten, Dit heeft gevolgen op de consument die de knip op de portemonnee blijft houden en repercuties op de KMO die in vele gevallen het slachtoffer is van die besparingsrondes. De meest optimistische groeivoorspellingen van de Nationale Bank en andere waarnemers maken gewag van een beperkte groei. Het verdere verleden toont aan dat zolang de economische groei BBP niet de 2% haalt de faillissementenniveau s niet kunnen worden getemperd. 5

6 6

7 7

8 GEOGRAFISCHE TENDENSEN (*) Wie de regionale aantallen optelt komt niet exact op het nationale aantal. Dit omdat voor een beperkt aantal bedrijven dat failliet werd verklaard de maatschappelijke zetel niet kan worden bepaald, veelal omdat die zich in het buitenland bevindt terwijl het failliete bedrijf wel degelijk haar activiteit op ons grondgebied uitoefent. (**) Omwille van de vele vragen met betrekking tot de evoluties binnen het Brusselse gewest enerzijds en Halle-Vilvoorde anderzijds, worden de statistieken met betrekking tot deze gebieden voortaan afzonderlijk weergegeven. De bekomen waarden binnen Halle-Vilvoorde zijn aan de provincie Vlaams-Brabant en aan het Vlaamse Gewest gekoppeld. Met betrekking tot de evoluties binnen het gerechtelijk arrondissement Brussel (m.a.w. inclusief Halle-Vilvoorde) dient dus de som gemaakt van de waarden binnen Het Brusselse Gewest met de resultaten bekomen voor Halle-Vilvoorde. Evolutie op regionaal niveau Op regionaal niveau wijzigden de tendensen, in vergelijking met het eerste semester verleden jaar, grondig. Inderdaad was toen de evolutie van het aantal faillissementen op federaal niveau quasi uitsluitend het gevolg van een sterke stijging van het aantal bedrijven dat over de kop ging binnen het Vlaamse Gewest (+8,7%). In Wallonië kenden we met over de eerste zes maanden van 2012 slechts vier cases meer dan het jaar voordien- zo goed als een status-quo, terwijl binnen het Brusselse hoofdstedelijke gewest gedurende het eerste semester 2012 en in vergelijking met dezelfde periode 2011 zelfs sprake was van een belangrijke daling (-5,6%). Inderdaad werd het Vlaamse Gewest, met een beduidend hogere concentratie aan logistieke dienstverlening alsook bedrijven die omwille van hun import-exportactiviteiten sneller meedrijven op de internationale conjuncturele evoluties als eerste getroffen door de nieuwe crisisgolf die in het najaar 2011 is doorgebroken. Toen reeds voorzagen wij dat ook de andere landsgedeeltes, zij het met vertraging aan een versterkte faillissementsgolf onderhevig zou worden. 8

9 Die uitbreiding heeft zich volop gedurende dit eerste semester ontwikkeld. We zien nu duidelijke stijgingen van het aantal faillissementen in de drie regio s. Binnen het Vlaamse Gewest noteren we een stijging met +4,81% en binnen het Waalse Gewest met +6,1% Binnen het Brusselse Gewest (dus exclusief Halle-Vilvoorde dat onder de jurisdictie valt van de Brusselse handelsrechtbank) is de stijging zelfs ronduit spectaculair: hier noteren we een stijging van 1009 cases gedurende het eerste semester 2012 naar cases gedurende het eerste semester 2013 (+33,4%). Hierdoor stijgt het aandeel van het Brusselse gewest in het federale faillissementscijfer naar 21,88%, een waarde die nooit eerder werd waargenomen. Evolutie op provinciaal niveau Op Vlaams-Brabant na zien we ook in elke provincie van het land de faillissementswaarden recordhoogtes bereiken. De provincies die relatief de sterkste stijgingen noteren zijn de provincies Luxemburg (+55,56%), West-Vlaanderen (+17,33%) en Limburg (+16,49%). Vlaams-Brabant (-16,3%) vormt hierbij de uitzondering en vertoont een dalende tendens. Hierbij valt bijzonder sterk op dat dit zowel geldt voor het arrondissement Leuven (-14,04%) als voor die Vlaams- Brabantse bedrijven gevestigd in Halle-Vilvoorde (-16,48%), die nochtans onder de bevoegdheid van de Brusselse handelsrechtbank vallen. 9

10 10

11 Evolutie op arrondissementsniveau (**) Omwille van de vele vragen met betrekking tot de evoluties binnen het Brusselse gewest enerzijds en Halle-Vilvoorde anderzijds, worden de statistieken met betrekking tot deze gebieden voortaan afzonderlijk weergegeven. De bekomen waarden binnen Halle-Vilvoorde zijn aan de provincie Vlaams-Brabant en aan het Vlaamse Gewest gekoppeld. Met betrekking tot de evoluties binnen het gerechtelijk arrondissement Brussel (m.a.w. inclusief Halle-Vilvoorde) dient dus de som gemaakt van de waarden binnen Het Brusselse Gewest met de resultaten bekomen voor Halle-Vilvoorde. 11

12 AANTAL FAILLISSEMENTEN PER RECHTSVORM: De bvba s, de typische rechtsvorm van de KMO s nemen en steeds groter aandeel van het totaal aantal faillissementen voor hun rekening. Tot einde juni gingen er bvba s over de kop, of 60,95% van het totaal aantal faillissementen. 12

13 SECTORALE TENDENSEN: Tendensen binnen de sectoren: ruwe opdeling Uit de faillissementscijfers blijkt duidelijk dat vooral de bouwnijverheid, de kleinhandel en de zakelijke dienstverlening het bijzonder moeilijk heeft. In vergelijking met het eerste semester verleden jaar noteren we binnen de bouwactiviteiten een stijging van het aantal faillissementen met maar liefst +16,26%. Inderdaad gingen er gedurende het afgelopen semester maar liefst bouwgerelateerde bedrijven over de kop. Hiermee bekomen we voor het eerst sinds onze waarnemingen waarden die, in absolute aantallen, vergelijkbaar zijn met die van de horeca (de traditionele grootleverancier van faillissementen). Binnen de horeca zijn het vooral de eet-en drankgelegenheden ( actieve ondernemingen) die failliet gaan, veel minder de accomodatieverschaffers. Binnen die eerstgenoemde subgroep, tellen we vandaag bedrijven met activiteit. De afgelopen zes maanden gingen er over de kop. Anders gesteld: op zes maanden tijd ging er binnen deze categorie een bedrijf per 48 actieve ondernemingen over de kop. Een andere sector waar naar verhouding bijzonder veel faillissementen vallen is die van de posterijen- en koerierbedrijven. Hier tellen we vandaag ondernemingen met activiteit. Sedert begin dit jaar gingen er 65 over de kop. Anders gesteld: op zes maanden tijd ging er per 47 actieve ondernemingen één van over de kop 13

14 Ook binnen de sectoren van de kleinhandel (+17,14%) en die van de zakelijke dienstverlening (+15,85%) noteren we bijzonder sterke stijgingen. De sterke stijgingen binnen deze bovengenoemde sectoren tonen aan dat de faillissementsevolutie sterk wordt beïnvloed door een tweede golfbeweging. Inderdaad worden bij het begin van een crisis in een eerste fase steeds de consumentgerichte sectoren het eerste slachtoffer (horeca, kleinhandel, particuliere woningbouw en rennovatie). Pas later volgen in een tweede fase de toeleveranciers (groothandel, transport) waarna, in een vergevorderd stadium, in een derde fase de grotere industriële bedrijven vallen. Een eerste golfbeweging binnen het faillissementenlandschap konden we duidelijk waarnemen na september 2008, waarbij we pas sedert medio 2011 in derde fase belandden en waar we nu nog steeds de repercuties van dragen. De tweede crisis die we het afgelopen jaar meemaakten versterkt allen maar de effecten (faillissementen sluitingen en zware ontslagrondes bij grote bedrijven). Bovendien toont de verdere stijging van de faillissementen binnen de zakelijke dienstverlening mee aan dat de grotere bedrijven massaal het mes in de kosten zetten. De tweede crisis zorgt nu voor de ontwikkeling van een een bijkomende en nieuwe golfbeweging, met exact dezelfde kenmerken en fasering als de eerste. Niet voor niets spraken we in onze studie met betrekking tot het eerste trimester dit jaar over een Perfect Storm. Men mag zich de komende maanden verwachtingen aan nieuwe hausses van faillissementen binnen onder meer de groothandel en de transportsector. 14

15 Tendensen binnen de sectoren: fijne opdeling (nace 5 digits) op federaal, regionaal en provinciaal niveau Over de eerstvolgende bladzijden vindt u analyses waarbij de evolutie van het aandeel in de faillissementsvolumes van de verschillende sectoren (op Nace-code 5 digits wat een sterke detaillering van de activiteitsectoren inhoudt) over twee jaar wordt vergeleken. Hierbij bekijken we de zaken op federaal, regionaal en provinciaal niveau. Ook deze benadering toont aan dat de tweede golfbeweging, die we hierboven reeds duidden, en die zich binnen het Vlaamse gewest reeds verleden jaar bovenop de eerste golfbeweging ontwikkelde en nu in tweede fase zit, nu ook volop over de beide andere gewesten uitdijt. Inderdaad kunnen we bijvoorbeeld bij lezing van de grafieken vaststellen dat het aandeel van bijvoorbeeld de horeca in het totaal aantal faillissementen verkleint, terwijl die binnen de andere twee gewesten een stijgende tendens vertoont. Daarnaast valt bijvoorbeeld in Brussel de opmerkelijke stijging vast van het aantal faillissementen binnen de sector eetgelegenheden met volledige bediening (de betere restaurants) wat opnieuw de besparingsrondes in grotere bedrijven (derde fase eerste golf) bevestigt. 15

16 16

17 17

18 18

19 19

20 20

21 21

22 22

23 23

24 24

25 25

26 26

27 27

28 28

29 FAILLISSEMENTEN EN BANENVERLIES: Grootste faillissementen juni m.b.t banenverlies Van de bedrijven die in juni over de kop gingen waren er 791 die personeel in dienst hadden. Op die manier kwamen er jobs op de tocht te staan als gevolg van het faillissement van de werkgever. Hierbij moet duidelijk gesteld dat voor de meeste bedrijven die geen personeel tewerk stelden geldt dat ook daar minstens de zaakvoerder of uitbater zwaar inkomensverlies lijdt. De grootste faillissementen waren die van Arpadis Manage (19/06/2013) uit Manage die volgens de laatst gepubluiceerde jaarrekening 82 personeelsleden tewerk stelde, die van Brussels Club Management (11/06/2013), gevestigd in Asse en die volgens de laatst gepubliceerde jaarrekening 75 personeelsleden te werk stelde. Algemene cijfers en evoluties m.b.t. faillissementen en banenverlies Federaal & regionaal Over de eerste zes maanden van dit jaar kwamen er jobs op de tocht te staan als direct gevolg van het faillissement van de werkgever. Dit is, in vergelijking met de eerdere eerste trimesters het hoogste aantal ooit. 29

30 30

31 Provinciaal 31

32 Bedrijven met het grootste banenverlies (tot 35 werknemers) gedurende het eerste semester

33 Evolutie van het aantal verloren jobs in horeca en bouw 33

34 Aantal Jobs op de tocht als gevolg van faillissement in relatie met de activiteitsectoren Regionaal 34

35 35

36 36

37 Provinciaal 37

38 38

39 39

40 40

41 41

42 42

43 43

44 44

45 45

46 46

47 OUDERDOM VAN FALENDE ONDERNEMINGEN Federaal niveau Regionaal niveau 47

48 48

49 Provinciaal niveau 49

50 50

51 51

52 52

53 53

54 Over Graydon Het handelsinformatiekantoor Graydon Belgium nv is in Berchem gevestigd en vormt een ploeg van 140 medewerkers. Dankzij een dagelijkse gedetailleerde opvolging houdt het bedrijf een reusachtige databank up-todate, gevoed met gegevens over alle in België gevestigde bedrijven, inclusief eenmanszaken en andere economische entiteiten. Hiermee ontwikkelt Graydon Belgium nv modellen die zowel risico's als groeikansen van ondernemingen tot uitdrukking brengen. Zo rapporteert de studiedienst van Graydon Belgium nv macro-economische tendensen en onderhoudt het bedrijf intensieve banden met diverse officiële instanties. Graydon Belgium nv richt zich vooral op het bedrijfsleven. Dankzij de databank kent elke geïnteresseerde de evoluties binnen elk individueel bedrijf. We bieden analyse-instrumenten aan die de rentabiliteit van zowel marketing- als verkoopstructuren actief ondersteunen. Graydon Belgium nv tekent voor de inbouw van beslissingssystemen op maat waarmee men de juiste zakenrelaties opspoort, accepteert en opvolgt. Contact algemeen: