visie centrum Den Hoorn uitkijk komende 5 jaar en verder december 2011 1
Den Hoorn is één van de belangrijke dorpskernen in de landelijke gemeente Midden-Delfland. Waar Schipluiden en Maasland prominent omringd worden door het zo karakteristieke veenpol - derlandschap, wordt Den Hoorn steeds verder omringd door bebouwing. Den Hoorn - Delft 1905 2
Het oorspronkelijke lintdorp langs de Gaag is nog herkenbaar in de kleinschalige en dorpse bebouwing langs de Dijkshoornseweg, Hoornsekade en op sommige stukken langs de Lookwatering. Hier bevindt zich het hart van het dorp, met winkels voor dagelijkse boodschappen, de supermarkt, wat lichte horeca en het gemeenschapscentrum, gezondheidscentrum en sporthal. Den Hoorn - Delft 1999 Den Hoorn - Delft 2004 Rondom het oude dorpscentrum is Den Hoorn de afgelopen jaren sterk veranderd en flink gegroeid. Er zijn nieuwe woonwijken van zowel Delft als Den Hoorn verschenen, stad en dorp lopen ondertussen bijna naadloos in elkaar over. De omgeving van het dorp blijft voorlopig aan de nodige veranderingen onderhevig; ten westen en noorden van het dorp is de ontwikkeling van nieuwe woonwijken in volle gang, een nieuwe autoontsluiting is in wording en ten zuiden wordt het ziekenhuis grootschalig vernieuwd. Den Hoorn - Delft 2011 3
4 een dorp van Midden- Delfland
dorpshart Den Hoorn 5
Dijkhoornseweg 6
Dijkhoornseweg in vroeger tijden Als niet wordt ingegrepen, raakt in de toekomst Den Hoorn een integraal onderdeel van de westflank van Delft, omarmd door de uitdijende stad. Daarom staan we voor de vraag, hoe we ervoor zorgen dat binnen deze ontwikkelingen het dorp haar eigen karakteristiek en identiteit weet te behouden en een dorp van Midden-Delfland blijft. Wat onderscheidt Den Hoorn in de toekomst van de naastgelegen buitenwijken van Delft? Het dorpscentrum speelt daarin een belangrijke rol. Tijd voor een impuls In de afgelopen jaren is Den Hoorn en de directe omgeving van het dorp sterk veranderd, de ontwikkeling van het centrum is daarbij echter achtergebleven. Exemplarisch is de ontwikkeling van de supermarkt in dat verband. Inspelend op de groeiende bevolking en toenemende klandizie heeft de supermarkt langs de Prinses Beatrixstraat zich binnen de bestaande panden stapje voor stapje steeds iets verder uitgebreid. Ondanks de recente uitbreiding, waarbij de entree van de supermarkt is verplaatst naar de hoek met de Dijkshoornseweg, zal de supermarkt in de toekomst nog meer ruimte nodig hebben. De mogelijkheden om uit te breiden zijn binnen de huidige locatie niet meer voor handen. Er is voor het gehele centrum behoefte aan een impuls en een vernieuwingsslag voor de winkelstructuur, het wonen, het parkeren, de ontsluiting, de openbare ruimte en de verblijfskwaliteit. 7
Huidige situatie 8
Een niet onaanzienlijk deel van de inwoners van Den Hoorn zoekt op dit moment noodgedwongen haar heil in de nabij gelegen winkelcentra van Delft en Rijswijk. Het recent uitgevoerde distributieplanologisch onderzoek op hoofdlijnen maakt duidelijk dat er binnen Den Hoorn aanzienlijke ruimte is voor uitbreiding van het winkelvloeroppervlakte, zowel voor de dagelijkse als de niet-dagelijkse goederen. Met de toekomstige ontwikkelingen van de nieuwe woonwijken groeit deze potentie alleen maar verder, het centrum van Den Hoorn wordt geografisch gezien het logische middelpunt van het uitdijende dorp en is ook voor enkele nieuwe Delftse wijken de meest voor de hand liggende keuze. Om die reden liggen er juist nu belangrijke kansen voor een stevige inhaalslag, het centrum van Den Hoorn heeft te veel potentie om het te laten doodbloeden. Er dienen zich op dit moment unieke mogelijkheden aan om de identiteit van het dorp van Midden-Delfland een grote impuls te geven en goede winkelvoorzieningen op fiets- en loopafstand te creëren voor de bestaande inwoners en toekomstige inwoners. Het dorpscentrum kan een centrale rol spelen in het creëren van de benodigde sociale cohesie en het vergroten van de uitstraling voor de bestaande en nieuwe woonwijken. 9
10
Behoefte aan uitbreiding? De toegevoegde waarde van het centrum van Den Hoorn is de dorpse kwaliteit, welke bestaat uit een supermarkt en tevens lokale delicatessenzaken. Hiervoor kan in de visie en het masterplan een voedingsbodem worden gecreëerd. Dagelijks Niet-dagelijks Totaal 2010 2020 2020A* 2010 2020 2020A* 2010 2020 2020A* Haalbaar aanbod m² wvo 1.900 2.200 2.800 2.300 3.200 4.100 4.200 5.400 6.900 Gevestigd aanbod m² wvo 1.700 1.700 1.700 1.400 1.400 1.400 3.100 3.100 3.100 Uitbreidingsruimte m² wvo 200 500 1.100 900 1.800 2.700 1.100 2.300 3.800 * 2020A = Ambitiescenario waarbij ook enige bovenlokale functie wordt ingevuld Getallen zijn afgerond, op basis van het marktonderzoek winkeloppervlakte centrum Den Hoorn. 11
12 Visie op centrum Den Hoorn 2025
Een visie voor Den Hoorn Deze centrumvisie is een actualisatie van de bestaande visie uit 2001, waarin een eerste aanzet voor deze ontwikkelingsrichting is gegeven. De centrumvisie is een verdere verfijning van de eerdere plannen en wordt doorontwikkeld tot een masterplan voor het ontwikkelen van het centrum van Den Hoorn. Daarbij borduurt de centrumvisie voort op het lijn die in de structuurvisie uit is gezet. Het versterken van het dorpscentrum kent daarin twee belangrijke peilers: winkels en recreatie/horeca. Den Hoorn richt zich enerzijds op de ligging aan de Gaag en de Look en de daaraan gekoppelde recreatieve routes die de stad Delft en het groene gebied van Midden-Delfland met elkaar verbinden. Anderzijds zal gezocht worden naar een nieuw concentratie-gebied voor de noodzakelijke uitbreiding van het winkelareaal. Daarbij wordt aansluiting gezocht met de bestaande winkelstructuur rond de Dijkshoornseweg en de verschillende routes door het dorp. Hierbij wordt ingezet op een sterstructuur met een centraal dorpsplein, waaraan de grootste trekkers in dagelijkse artikelen liggen. Bezoekers moeten als een magneet naar deze plek gezogen worden. Het centrale dorpsplein heeft een uitstraling in diverse richtingen, de Dijkshoornseweg, Looksingel en Prinses Beatrixstraat. In de Dijkshoornseweg concentreert zich het aanbod van niet-dagelijkse artikelen, waarbij ook gezocht wordt naar een trekker in die categorie. Om te voorkomen dat de magneet langzaam uitwerkt, worden de koppen van de Looksingel en Dijkshoornseweg aantrekkelijke gemaakt. Aan de Hoornseweg en Hoornsewal zijn momenteel al verschillende horecavoorzieningen aanwezig. In de toekomst zal deze plek verder worden ontwikkeld tot horecahart met een plein aan het water. De winkelfunctie van de Dijkshoornseweg wordt hierdoor verder versterkt. De behoefte aan detailhandel wordt aangetoond door middel van een Distributie Planologisch Onderzoek wat is uitgevoerd en sluit aan op de capaciteit die hiermee wordt gegenereerd op de pleinen en in de straten. De sociale cohesie tussen het centrum van Den Hoorn en de woonwijken wordt verder versterkt door het recent ontwikkelde maatschappelijke cluster aan het Koningin Julianaplein, waaraan het gezondheidscentrum en dorpshuis De Hoornbloem liggen 13
Zoeklocaties supermarkt (rode cirkel is voorkeurslocatie) 14
Deelaspecten Supermarkt als centrale spil Een centrale rol in de toekomstige ontwikkeling van het centrum van Den Hoorn speelt de nieuwe locatie van de supermarkt. De supermarkt vormt de belangrijkste publiekstrekker in het centrum en vormt daarmee tevens de aanjager voor andere winkels in het centrum. De positionering van de nieuwe supermarkt bepaalt derhalve voor een belangrijk deel de toekomstige winkelstructuur, de noodzakelijke ontsluitingsstructuur en de belangrijkste parkeerbehoefte. De locatie op de hoek van de Dijkshoornseweg, Hof van Delftstraat en Looksingel lijkt eens te meer de meest voor de hand liggende locatie voor de nieuwe supermarkt, omdat deze locatie centraal ligt, aansluit bij de bestaande winkelstructuur en er voldoende ruimte gecreëerd kan worden. Hof van Delftstraat 15
Artist impressions zijn sfeerbeelden. Er kunnen geen rechten aan ontleend worden.
Dorpsplein 17
Verkeersknooppunt centrum (nu) 18
Toekomst: een minder druk centrum 19
Verkeersdrukte 20
Centrum, spil van fietsroutes Ontsluiting en verkeersafwikkeling Met deze nieuwe positionering van de supermarkt krijgt het dorpse pleintje op de kruising van de Dijkshoornseweg, Looksingel en de Hof van Delftstraat een belangrijke betekenis als winkelhart van het dorp. Op dit moment is deze kruising echter al een belangrijk knelpunt in de ontsluiting van het dorp en de omliggende oudere woonwijken. In de toekomst zal het winkelend publiek hier moeten samengaan met doorgaand autoverkeer, bestemmingsverkeer, fietsverkeer van de schoolgaande jeugd en parkeren. Daarbij is ook de verblijfskwaliteit van deze plek van groot belang. Immers, hoe langer mensen in het centrum blijven, des te beter is het vestigingsklimaat voor de verschillende detailhandel. Men zal niet alleen de auto moeten volladen in de nieuwe supermarkt, maar ook verleid moeten worden nog even naar de slager of bakker te wandelen, of een terrasje te pakken. Nadrukkelijk zal er derhalve gekeken moeten worden op welke manier het centrum van Den Hoorn ontsloten moet gaan worden en hoe het mogelijk is het doorgaande ontsluitingsverkeer via deze kruising te beperken. Daarbij speelt ook de voorgenomen verplaatsing van het doorgaande verkeer van de Woudseweg/Hoornseweg naar de Hooipolderweg en de Harnaschdreef een prominente rol. 21
De route voor langzaam verkeer tussen het centrum en de Oranjewijk en Look-west zal aantrekkelijker worden gemaakt door onder meer het creëren van twee (nieuwe) pleinen: een dorpsplein aan de Dijkshoornseweg en een plein aan de Look. De pleinen en de nieuwe bebouwing daaraan, verhogen de ruimtelijke beleving van de routes en verhogen de verblijfskwaliteit in het Centrum. Daarnaast ontstaat er door herinrichting een betere afstemming tussen langzaam verkeer en doorgaande autoverkeer door het centrum. 22 Toekomstige verkeersstructuur centrum
Openbaar vervoer 23
Rekening houden met groen Groene en blauwe structuur Het dorpshart Den Hoorn ligt aan diverse groene en blauwe structuren die het karakter van Midden Delfland kenmerken. De verbindingen met het water haken in op de blauwe structuur en moeten deze verder versterken. De groene structuur kan nog verder benut worden en doorgevoerd. Ook dit is onderdeel van de dorpse kwaliteit 24
Groenstructuur centrum verbinding met water 25
Hoornse Wal Plein aan de Gaag 26Artist impressions zijn sfeerbeelden. Er kunnen geen rechten aan ontleend worden.
Horecaplein aan de Gaag De Gaag is van oudsher een belangrijke levensader van Den Hoorn. Met de genoemde toekomstige verplaatsing van het drukke doorgaande verkeer van de Hoornseweg ontstaan er rond het water van de Gaag weer interessante mogelijkheden voor bijvoorbeeld een openbare kade met horeca. Dit waterplein koppelt het centrum van Den Hoorn aan de doorgaande recreatieve route tussen Schipluiden en het centrum van Delft en profiteert op die manier van het recreatieverkeer van wandelaars, fietsers en mogelijk zelfs bootjes. De winkel rond het nieuwe dorpsplein, de maatschappelijke voorzieningen rond het Koningin Julianaplein en het horecaplein, geven drie heldere ankerpunten met een eigen gezicht, waartussen het nieuwe centrum van Den Hoorn wordt opgespannen. Parkeren In het huidige centrum is op dit moment geen ruime parkeercapaciteit. Met de voorgenomen uitbreiding van winkels en wonen en de wens om meer verblijfskwaliteit te maken voor de voetganger, komt het parkeren in het centrum in de toekomst verder onder druk te staan. Voldoende, goed bereikbare parkeerplaatsen zijn van vitaal belang voor het functioneren van het centrum en de voorzieningen. Belangrijke opgave bij het uitwerken van de nieuwe supermarktlocatie zal derhalve het faciliteren van het parkeren zijn. Zonder dat dit ten kosten gaat van de uitstraling en verblijfskwaliteit van het centrum. Positionering Er is een sterke behoefte om naast het verbeteren van het functioneren van het winkelhart van Den Hoorn, deze ook een meer uitgesproken en herkenbare identiteit mee te geven. Het centrum van Den Hoorn dient zich in de toekomst duidelijk te onderscheiden van de naastgelegen wijkwinkelcentra in Delft en daarmee een duurzame eigen plek te veroveren. In het masterplan kan gezocht worden naar een motto en kan een eerste stap gezet worden met een soort dorps-marketing. Mogelijk liggen er bijvoorbeeld kansen om het dorpse en landelijke karakter verder uit te bouwen, met specifieke aandacht voor lokale en duurzame producten. Anders dan het reguliere boodschappencentrum wordt het centrum van Den Hoorn een meer ontspannen en gezellige plek, met naast een goed uitgeruste supermarkt en goede parkeergelegenheid ook ruimte voor bijvoorbeeld een terrasje, bijzondere winkeltjes, een streekproductenmarkt en dorpsactiviteiten. Maat, schaal en korrel passen bij de kleinschaligheid van Den Hoorn. 27
Looksingel 28
Lookplein Artist impressions zijn sfeerbeelden. Er kunnen geen rechten aan ontleend worden. Wonen Op diverse locatie worden woningen ontwikkeld, zowel in woonclusters, als in het wonen-boven-winkels. In lijn met de woonvisie wordt gekeken naar een diverse mix tussen verschillende doelgroepen, zoals senioren, starters, sociale huur, gezinnen, dure huur en koop. Het centrum is van iedereen en wordt van iedereen. 29
Fasering (gunstig scenario) 30
Visie Het centrum Den Hoorn door te ontwikkelen tot een kwalitatief hoogwaardige dorpskern met een aantrekkelijk winkelcentrum. Doelen 1. Hoogwaardige kwalitatieve en kwantitatieve detailhandel en horeca voor de lange termijn veilig stellen voor het centrum Den Hoorn 2. Het centrum Den Hoorn zich te laten onderscheiden in de directe regio, gebruikmaken van de kernopgaven van de gemeente. 3. Een aangenaam, comfortabel en sfeervol winkel en verblijfsgebied te creëren voor bewoners en bezoekers. 4. Een goed bereikbaar winkelcentrum, waar auto s fietsers en voetgangers allemaal ruimte hebben. 5. Verbindingen leggen met het water en de recreatieve waarde van het gebied. 31
Deze visie is mede tot stand gekomen door: KuiperCompagnons Goudappel Coffeng BAS Consultants