Monografieën Privaatrecht 12 Huwelijksvermogensrecht Prof. mr. M.J.A. van Mourik Elfde druk Kluwer - Deventer - 2009
INHOUDSOPGAVE Lijst van afkortingen / XIII Enige verkort aangehaalde werken / XV I. Huwelijk en relatie /1 1. Het huwelijk: relatie en instituut /1 2. De juridisering van het huwelijk / 3 3. Echtscheiding en ongehuwd samenleven / 4 4. Geregistreerd partnerschap / 5 5. Het samenlevingscontract / 6 II. Huwelijk en vermogensrecht; algemeen / 9 6. Huwelijksvermogensrecht / 9 7. Elkander het nodige verschaffen (art. 81) /10 8. Samenwoning/12 9. Recht op informatie /12 10. Aansprakelijkheid, verhaalbaarheid en draagplicht /13 11. Vermenging en verrekening /14 12. Gelijkwaardigheid en gelijkgerechtigdheid; geschiedenis /15 13. De recente renovatie van het huwelijksvermogensrecht; overgangsrecht /17 III. De kosten van de huishouding /19 14. Draagplicht en fourneerplicht (art. 84) /19 15. Vervalbeding; rechtsverwerking / 22 16. De 'gewone gang van de huishouding'; hoofdelijke aansprakelijkheid (art. 85)/23 17. De kosten der huishouding(en) bij niet-samenwoning / 27 VII
IV. Beschermende bepalingen / 29 18. Inventarisatie / 29 19. Rechtshandelingen tussen echtgenoten / 30 20. Rechtshandelingen verricht door één der echtgenoten / 30 21. Het toestemmingsvereiste in het algemeen (art. 88) / 30 22. Rechtshandelingen ten aanzien van woning en inboedel (art. 88 lid 1 letter a)/31 23. Giften (art. 88 lid 1 letter b en art. 88 lid 4) / 33 24. Zekerheidstelling voor derden (art. 88 lid 1 letter c) / 34 25. Zekerheidstelling ten behoeve van een BV (art. 88 lid 5) / 37 26. Koop op afbetaling / 38 27. Art. 88 en IPR / 39 28. Vernietiging (art. 89) / 39 29. Verjaring (art. 3:321) / 41 30. Huur van woonruimte / 42 V. Bestuur / 43 31. Bestuursbevoegdheden (art. 90 leden 1 en 2) / 43 32. Overlaten van bestuur (art. 90 lid 3) / 44 33. Toetreding en niet-nakoming (art. 90 lid 4) / 45 34. Bestuursopdracht door de rechtbank (art. 91) / 47 35. Derdenbescherming (art. 92) / 48 36. Scheiding van tafel en bed en dergelijke (art. 92a) / 50 37. Opheffing van de gemeenschap bij rechterlijke beschikking (art. 109 e.v.) / 50 VI. Vergoedingsrechten en vergoedingsplichten / 53 38. Inleiding / 53 39. De term 'vergoeding' / 54 40. Vergoedingsrechten en -plichten in de wet / 55 41. Vergoeding op basis van economisch belang (art. 87) / 57 42. Verfijningen van de economisch belang benadering / 60 VII. De wettelijke gemeenschap van goederen / 63 43. Algemene opmerkingen / 63 44. De wenselijkheid van de wettelijke gemeenschap van goederen als primair stelsel / 64 45. De huwelijksgemeenschap als gemeenschap / 65 46. De omvang van de wettelijke gemeenschap van goederen / 68 VIII
46.1 Uitgezonderde goederen / 68 46.2 Uitgezonderde schulden / 69 47. Geclausuleerde verkrijgingen (art. 94 lid 2 letter a) / 69 47.1 Rechtsgrond / 70 47.2 Dwingend karakter / 71 47.3 Vorm / 71 47.4 Het tijdstip van clausulering / 71 47.5 De enkel materiële schenking (gift) / 72 47.6 Relatie tot de legitieme portie / 72 47.7 Relatie tot verknochtheid / 73 47.8 Schenking tussen echtgenoten / 73 47.9 Clausulering verbonden aan enig erfgenaamschap, ouderlijke boedelverdeling of wettelijke verdeling / 73 47.10 Voorwaardelijke clausulering / 74 47.11 Clausulering en verrekenbedingen / 74 47.12 Relatie tot vergoedingsrechten en -plichten / 74 48. Pensioenrechten (art. 94 lid 2 letter b) / 75 49. Vruchtgebruiken voor de langstlevende echtgenoot (art. 94 lid 2 letter c) / 75 50. Verknochtheid in het algemeen (art. 94 lid 3) / 75 51. Verknochte goederen (art. 94 lid 3) / 77 52. Vruchten (art. 94 lid 4) / 81 53. Hetgeen wordt geïnd op eigen vorderingen (art. 94 lid 4) / 81 54. Schadevergoeding betreffende eigen goederen (art. 94 lid 4) / 81 55. Zaaksvervanging (art. 95 lid 1) / 81 56. Het aandeel in een vennootschappelijke gemeenschap (art. 7:808) / 82 57. Schulden betreffende van de gemeenschap uitgezonderde goederen / 82 58. Schulden in verband met art. 4:126 lid 1 en lid 2, onder a en c / 82 59. Verknochte schulden (art. 94 lid 3) / 83 60. Bestuur over gemeenschapsgoederen (art. 97 lid 1) / 84 61. Overschrijding van bestuursbevoegdheid / 85 62. Bestuur en 'beroep en bedrijf (art. 97 lid 2) / 86 63. Aansprakelijkheid en verhaalbaarheid / 88 VIII. Huwelijkse voorwaarden / 89 64. Algemene en praktische opmerkingen / 89 65. Huwelijkse voorwaarden in de praktijk / 91 66. Het begrip huwelijkse voorwaarden / 93 67. De aard van de overeenkomst van huwelijkse voorwaarden / 95 68. Goede zeden en openbare orde / 96 69. Koop en schenking tussen echtgenoten / 97 70. De bestuursovereenkomst (art. 93 ) / 97 71. De contractuele regeling aangaande de kosten der huishouding (art. 84 lid 3)/98 72. Het verblijvingsbeding tussen echtgenoten / 98 IX
73. De vaststellingsovereenkomst / 99 74. Het echtscheidingsconvenant /100 75. Bijzondere verbodsbepalingen /101 76. Vormvoorschriften /101 77. Huwelijkse voorwaarden tijdens het huwelijk; reparatiehuwelijk (art. 166)/102 78. De zorgplicht van de notaris /103 78.1 Zorgplicht jegens de echtgenoten /104 78.2 Zorgplicht jegens derden /105 79. Wilsgebreken;misbruik van omstandigheden en dwaling /107 80. Uitleg van huwelijkse voorwaarden /107 IX. Voormalige wettelijke keuzestelsels /109 81. Stelsels met een beperkte gemeenschap van goederen /109 82. Gemeenschap van vruchten en inkomsten (art. 123 e.v. oud) /110 82.1 Uitgezonderde goederen /111 82.2 Uitgezonderde schulden /113 82.3 Beroeps- en bedrijfsvermogen (art. 126 oud) /113 83. Gemeenschap van winst en verlies (art. 128 oud) /115 84. Wettelijk deelgenootschap (art. 132 e.v. oud) /115 85. Deelgenootschap (art. 129 oud) /117 X. Koude uitsluiting /119 86. Inleiding/119 87. Redelijkheid en billijkheid /121 88. Onvoorziene omstandigheden /122 89. Ongerechtvaardigde verrijking /123 90. Natuurlijke verbintenis /124 XI. Verrekenstelsels /127 91. Inleiding/127 92. De begrippen verrekenen, inkomsten en vermogen /128 93. Buiten de verrekening vallend vermogen /130 94. Wettelijk vermoeden; opgaveplicht /131 95. Belegging van verrekenbaar vermogen /132 96. Belegging met geleend geld /133 97. Wijze van verrekening; betaling /134 98. Het periodiek verrekenbeding /134 99. Vervalbeding/136 100. Het niet nagekomen periodiek verrekenbeding /138
101. De grootaandeelhouder /140 102. Zekerheidstelling en pauliana /143 103. Verrekenbeding, faillissement en schuldsanering /143 104. Finale verrekenbedingen /146 105. Overgangsrecht /147 XII. Gemeenschap van bepaalde zaken /149 106. Inleiding/149 107. Gemeenschap van inboedel /150 108. Gemeenschap van huis /151 XIII. Aanbreng/153 109. Bewijsregeling /153 XIV. Ontbindingen, vereffening en verdeling /157 110. Ontbinding/157 111. Gevolgen van ontbinding; vereffening; art. 102 /158 112. Afstand van de gemeenschap /160 113. Verdeling/161 114. Waarde en waardering /163 XV. Pensioenverevening/167 115. Inleiding/167 116. Pensioenverrekening/168 117. Pensioenverevening /169 XVI. Faillissement en schuldsanering /171 118. Inleiding/171 119. Faillissement vóór ontbinding /171 120. Faillissement na ontbinding /172 121. De omvang van de boedel; bewijslevering /173 XVII. Internationaal privaatrecht /177 122. Inleiding/177 XI
123. Huwelijksvermogensrecht/177 123.1 Huwelijken gesloten vóór 10 december 1976 /178 123.2 Huwelijken gesloten op of na 10 december 1976 maar vóór 23 augustus 1977/180 123.3 Huwelijken gesloten op of na 23 augustus 1977 maar vóór 1 september 1992 /181 123.4 Huwelijken gesloten na 1 september 1992 /181 124. Huwelijksbetrekkingen /183 125. Huwelijkse voorwaarden /184 XVIII. Ongehuwd/ongeregistreerd samenleven en vermogensrecht /185 126. Inleiding/185 127. Analoge toepassing van huwelijksvermogensrecht /185 128. Analoge toepassing van het personenvennootschapsrecht /186 129. Redelijkheid en billijkheid; ongerechtvaardigde verrijking; vergoedingen /186 130. Het samenlevingscontract in de praktijk /187 Artikelenregister (Burgerlijk Wetboek) /189 Jurisprudentieregister /195 Trefwoordenregister / 201 Andere boeken van prof. mr. M.JA van Mourik / 207 XII