Onderwijsinstituut Faculteit der Letteren ICTOL: ICT en Onderwijs Letteren Jaarverslag 2008 juni 2009 1
Voorwoord Conform de afspraken met het Faculteitsbestuur stelt ICT & Onderwijs Letteren (ICTOL) ieder jaar een jaarverslag op waarin over de belangrijkste activiteiten wordt gerapporteerd. Het accent in de rapportage ligt op de uitvoering van projecten, omdat de meeste werkzaamheden in projectvorm worden uitgevoerd. Daarnaast heeft ICTOL per 1 januari 2008 integraal tijdschrijven ingevoerd voor alle activiteiten. Hierdoor is een betere verantwoording mogelijk van bestede uren en kosten en ontstaat meer inzicht in werkzaamheden die door de medewerkers zijn verricht. De resultaten van de tijdregistratie zijn in deze rapportage verwerkt. Wij hopen dat deze rapportage een goed overzicht geeft van de activiteiten die ICTOL heeft uitgevoerd in 2008 en een beeld schetst van de voorgenomen werkzaamheden in 2009 en daarna. Wij vertrouwen erop dat we de facultaire gemeenschap met het opstellen van dit verslag een dienst bewijzen. We houden ons graag aanbevolen voor suggesties voor verbetering. Namens de medewerkers van ICTOL, Sake Jager, Hoofd ICTOL 1
Beleidskader Vernieuwing van het taalvaardigheidsonderwijs (TVO) heeft de laatste jaren centraal gestaan in het beleid. Verschillende projecten op dit gebied zijn in het rapportagejaar afgerond (Taal Vaardig, INTUIT, Succesvolle In- en Doorstroom HBO-WO). Consolidatie van de bereikte resultaten heeft nu vooral de aandacht. Het ICT Strategiefonds van de RUG vormt momenteel de voornaamste bron van subsidie. Het fonds wordt gebruikt voor verbreding van de innovatie op de terreinen van internationalisering en toetsing, bestendiging van de taalvaardigheidsvernieuwing en voor kleinschalige projecten met een meer verkennend karakter. In de volgende paragraaf worden de verschillende projecten kort beschreven. Voor verdere informatie wordt verwezen naar aanvullende informatie op het web. Projecten Taal Vaardig Dr. W. Lowie, Engels/TTW Projectcoördinator Drs. S. Jager, ICTOL RUG: Faculteit Letteren, Talencentrum Periode 2006-2008 Budget 256.750 Subsidie t.b.v. ca. 240.000 Letteren www.rug.nl/let/voorzieningen/ictol/taalvaardigheidsonderwijs/projecten/taalvaardig In de tweede fase van het project stonden de kleinere talen (Fins, Russisch, Zweeds, Noors, Deens, Arabisch, Hebreeuws) centraal. De werkzaamheden voor Hongaars zijn i.v.m. personele problemen uitgesteld tot 2009. Net als bij de talen in de eerste fase (Engels, Duits, Frans, Spaans, Italiaans) zijn voor het taalvaardigheidsonderwijs (ca. 30 ECTS per taal) nieuwe onderwijsmodulen ontwikkeld. De wijzigingen komen tot uitdrukking in herziene uitgangspunten (o.a. gebaseerd op het Europees Referentiekader (ERK)), nieuwe taken en opdrachten voor studenten en een vergroot aandeel van ICT (Nestor voor iedere cursus, gebruik van andere ICT tools en websites). Het eerder ontwikkelde onderwijsmateriaal is geëvalueerd via standaardevaluaties en specifiek op het project toegesneden enquêtes. Hieruit komt o.a. naar voren dat de gemiddelde tijdsinvestering door studenten nog te gering is in verhouding tot het aantal ECTS per module. Verder is blijvende aandacht nodig voor coördinatie van het TVO en de technische ondersteuning van de TVO-voorzieningen bij de UB. Met het oog hierop is met subsidie van het ICT Strategiefonds een 3 e fase van het Taal Vaardig project opgezet (zie onder). 2
INTUIT Drs. S. Jager, ICTOL RUG (penvoerder), ULei, UM, UvT, RU Nijmegen, UU Periode 2005-2008 Budget 555.000 Verdeling subsidie Letteren bij afsluiting (excl. 1696 tbv continuering) ICTOL 69.658 UOCG 5.106 Talencentrum 25.415 Ellips 29.197 Totaal 129.376 www.intuitproject.nl Het INTUIT project, een SURF Onderwijsvernieuwingsproject waarin werd geparticipeerd door 6 talencentra verbonden aan Nederlandse universiteiten, is in 2008 succesvol afgesloten. In het kader van dit project is onderzocht welke ICT-instrumenten kunnen worden ingezet in het TVO Engels aan studenten en medewerkers van de betreffende instellingen. De ICT-tools hebben betrekking op digitale toetsing, oefening en portfolio s. Blackboard fungeert bij alle deelnemende instellingen als overkoepelende leeromgeving. De didactische kaders zijn gebaseerd op de uitgangspunten van het ERK en principes van autonoom taalleren. Uit het project is o.a. het concept van de zgn. Language Tool Box voortgekomen, een set nuttige instrumenten (sites/programma s) beschikbaar gesteld binnen Blackboard, waar alle deelnemende instellingen gebruik van maken. Om de projectresultaten te behouden en, waar mogelijk, uit te breiden is samenwerking tot stand gekomen met Special Interest Group (SIG) Academic English van de NUT, de vereniging van taalinstituten binnen het Hoger Onderwijs in Nederland en Vlaanderen. In 2009 zullen o.a. terugkombijeenkomsten voor de voormalige partners worden georganiseerd. Succesvolle in- en doorstroom naar de WO-master (NAP-project) Deelprojectleider Dr. H.J.A. Beldhuis, UOCG Drs. S. Jager, ICTOL O.a. RUG (penvoerder), UvT, TUD, Hanzehogeschool, Haagse Hogeschool Periode 2006-2007 Budget 1.300.000 Verdeling subsidie ICTOL Talencentrum Totaal Letteren bij afsluiting 18.921 11.197 30.118 http://www.rug.nl/doorstroom De Faculteit Letteren heeft met ICTOL en Talencentrum geparticipeerd in een groot landelijk project dat werd gecoördineerd door UOCG. Het project is uitgevoerd in het kader van het Nationaal Actieplatform E-Learning (NAP), een initiatief van het ministerie van OC&W en de Stichting SURF. Het deelproject had tot doel het Engels binnen de schakelprogramma s voor HBO-instromers in het WO met behulp van ICT te verbeteren. Dit project is in 2008 afgesloten met een voorlichtingsbijeenkomst voor alle be- 3
trokken instellingen. Met een aantal partners wordt nog actief samengewerkt bij het gebruik van ICT in het TVO Engels (zie ook INTUIT hierboven). Onderwijs op Maat Dr. H.J.A. Beldhuis, UOCG Coördinatoren Drs. P.M. de Groot, Drs. S. Jager, ICTOL Periode 2006-2007 Budget 250.000 Subsidie t.b.v. Letteren 15.000 (ICTOL) Onderwijs op Maat (OOM) is een door UOCG gecoördineerd project. Letteren heeft met drie docenten geparticipeerd in een deelproject met het Blackboard Content System (BBCS). Doel was om de mogelijkheden van dit systeem voor digitale portfolio s te verkennen. Het systeem is o.a. gebruikt voor schrijf- en spreekopdrachten in het talenonderwijs. Op grond van de bevindingen is de licentie verlengd. Het gebruik van BBCS wordt inmiddels op ruimere schaal toegepast. OOM is in 2008 administratief afgerond. Pilot PC-Werkplek reservering J.P.W. van Gestel, CIT CIT, Letteren, UB Periode 2007-2008 Budget Ca. 10.000 (materiële kosten), deels gebruikt. Subsidie t.b.v. Letteren Nvt s.jager@rug.nl Dit project is afgesloten. Dit project, dat was bedoeld om TVO-studenten zelf werkplekken te laten reserveren, is beëindigd zonder dat het project het gewenste resultaat heeft opgeleverd. Technische problemen met de gekozen software waren hiervan de oorzaak. Samen met CIT wordt een nieuw project voorbereid, waarbij een hernieuwde evaluatie van bestaande pakketten zal worden uitgevoerd. Daarnaast is een tussenoplossing voorbereid waarbij studenten via een formulier in Nestor een boekingsverzoek kunnen indienen bij de balie van de UB. Het aandeel van ICTOL in deze nieuwe werkzaamheden is ondergebracht als deeltaak binnen het Taal Vaardig 3 project (zie onder). Ellipsconsortium Periode Budget Subsidie t.b.v. Letteren Ir. A.J.M. Rosendaal, ICTOL RUG (penvoerder), UL, UM, UvT, RU Nijmegen, UU 2005-2008, daarna gecontinueerd ca. 40.000 p.j. Nvt www.ellipsconsortium.nl 4
Het Ellipsconsortium heeft als doel het exploiteren van het programma Ellips, dat ontwikkeld is in het kader van het SURF-project Digitalenklas. De werkzaamheden worden op projectbasis uitgevoerd, deels door commerciële partijen. De partners zijn: Radboud Universiteit Nijmegen Rijksuniversiteit Groningen (Consortiumleider) Stichting SURF Universiteit Leiden Universiteit van Tilburg De universiteiten van Utrecht en Maastricht hebben zich teruggetrokken uit het consortium, omdat men er niet in slaagde voldoende cursussen in Ellips te ontwikkelen. In januari 2008 is een omvangrijke upgrade van de software doorgevoerd. Het accent lag daarbij op robuustere mechanismen voor hergebruik van materiaal en samenwerking tussen docenten. Ook zijn de zoekmechanismen voor het terugvinden van materiaal verbeterd, en wordt het overzicht van de inhoud van een cursus aan studenten aanzienlijk sneller opgebouwd. Naast de RUG maken nu ook de universiteiten van Tilburg en Leiden gebruik van authenticatie via de SURF-federatie. Dat betekent dat studenten inloggen met hun instellingsgegevens, en niet met een aparte Ellips-gebruikersnaam. De introductie van een verbeterd dossier is in 2008 uitgesteld, omdat de opgeleverde versie nog onvoldoende stabiel was. De introductie is nu voorzien in augustus 2009. VideoAktiv Glasgow Caledonian University Vrije Universiteit, ATiT, Université Nancy 2, Glasgow Caledonian University, University of the Basque Country Periode Oktober 2004 December 2006 Budget 379.677 Verdeling subsidie ICTOL UOCG Totaal Letteren bij afsluiting 16.865 16.945 33.810 www.videoaktiv.org In 2008 is het eindrapport van het VideoAktiv project goedgekeurd. Het ICTOL onderhoudt nog de website die voor het project is opgezet. In het kader van dit project is in samenwerking met het UOCG een cursus rond het didactisch gebruik van streaming media opgezet. Deze cursus is opgenomen in het cursuspakket dat het UOCG aanbiedt. 5
Virtuele Snijmachine SURFnet RuG Letteren Periode 2008 Budget -- Subsidie t.b.v. Letteren 10.560 video.surfnet.nl/virtualcutter http://sourceforge.net/projects/virtualcutter/ SURFnet heeft ontwerpen voor een nieuwe versie van de Virtuele Snijmachine gemaakt, die qua opmaak aansluit bij SURFmedia, de vernieuwde videoportal van SURFnet die in juni 2008 is gelanceerd. André Rosendaal heeft op basis van dit ontwerp een nieuwe versie van de Snijmachine gemaakt, die sinds juni 2008 beschikbaar is. Pilot collegeregistratie Gert-Jan Verheij (UOCG) Diverse faculteiten en diensten RUG Periode 01.12.2008 30.11.2009 Budget Nvt Subsidie t.b.v. Letteren Nvt a.j.m.rosendaal@rug.nl In oktober 2008 heeft de RUG deelgenomen aan een korte pilot, waarbij verschillende systemen voor het opnemen van (hoor)colleges en andere onderwijsgerelateerde presentaties zijn getest. Deze pilot was opgezet door SURFnet. N.a.v. deze pilot heeft de RUG een keuze gemaakt voor het pakket Presentations2Go, en een eigen pilot opgezet voor het uittesten van het systeem. Het ICTOL en de AV-dienst Letteren/Rechten werken samen bij de implementatie van deze pilot binnen letteren. Het opnemen van colleges gaat van start in februari 2009; in 2008 is een mobiele opnameset besteld, en zijn afspraken gemaakt met docenten voor het opnemen van drie vakken in het semester 2 van het studiejaar 2008 2009. Bovendien is besloten de World Conference of Humanitarian Studies, georganiseerd door NO- HA, live uit te zenden. 6
ICT Strategieprojecten Letteren (OSF Onderwijs en ICT) Sake Jager, projectleiders voor ieder deelproject RUG: FdL diverse opleidingen, andere faculteiten RUG, UOCG, IBGroep Periode 2006-2010 Budget ca. 592.000 Subsidie t.b.v. Letteren 296.000 http://www.rug.nl/let/faculteit/diensten/onderwijsinstituut/ictol/projecten De projecten worden uitgevoerd in het kader van de trekkingsrechten OSF Onderwijs en ICT (k 74 subsidie p.j. van 2006 tot 2009). De eerste fase is in 2006 van start gegaan. In 2008 is een tweede ronde projecten van start gegaan, o.a. op basis van projectvoorstellen ingediend door facultaire medewerkers en opleidingen. De deelprojecten worden hieronder nader belicht. ICT Strategieproject: ICT voor heterogene groepen GLTC Peter de Groot Opleiding GLTC Periode 01.02.2008-31.07.2008 Budget 10.250 Subsidie t.b.v. Letteren 5.000 p.m.de.groot@rug.nl In Blackboard zijn twee test-cursussen (voor Grieks en Latijn) aangemaakt. Grieks. Voor Grieks is door ICT-ondersteuner een Windows XP-toetsenbordlayout (dll-bestand) aangemaakt, waarmee de vele bijzondere tekens in iedere onder windows draaiende applicatie kunnen worden ingevoerd. De bestaande invoermethode (Greekkeys) is alleen geschikt voor Microsoft Word en kan dus niet in Nestor gebruikt worden. Verder is een eerste serie oefeningen in Blackboard ingevoerd. Blackboard en het toetsontwikkelprogramma Respondus blijken echter minder Unicode-compatibel dan de producenten ervan zelf opgeven. Ook na consultatie van de producent van Respondus kon geen eenvoudige of acceptabele invoermethode bereikt worden. Bovendien waren de wensen van de docenten niet verenigbaar met de mogelijkheden van Blackboard. Om die reden is afgezien van verdere ontwikkeling van eigen digitaal oefenmateriaal en is de nadruk komen te liggen op optimale integratie van bestaand digitaal oefen- en toetsmateriaal. Latijn. Voor Latijn was al in een eerder stadium gekozen voor deze optie. Het project zal in 2009 afgesloten worden. 7
ICT Strategieproject: Vernieuwing modules Luisteren en Spreken Fins Peter de Groot Opleiding Fins Periode 01.04.2008-30.06.2008 Budget 5.000 Subsidie t.b.v. Letteren 2.500 p.m.de.groot@rug.nl In intensief overleg tussen uitvoerder en projectleider over de organisatorische, technische en didactische aspecten zijn de modules Luisteren en Spreken Fins I en Luisteren en Spreken Fins II geheel vernieuwd. Ze zijn inmiddels in gebruik genomen tot grote tevredenheid van docent en studenten. ICT Strategieproject: Taal Vaardig 3 Wander Lowie, Engels/TTW Projectcoördinator Sake Jager, ICTOL Talenopleidingen, Talencentrum, ICTOL, UB, CIT Periode 1.9.2008-30.6.2010 Budget 117.260 Subsidie t.b.v. Letteren 62.348 www.rug.nl/let/voorzieningen/ictol/taalvaardigheidsonderwijs/project en/taalvaardig Dit betreft een continuering van het Taal Vaardig project, dat eerder ook deels vanuit het ICT Strategiefonds werd gefinancierd (zie boven). Er worden tweemaal per jaar intensieve trainingen (3/4 dagen) voor taaldocenten verzorgd, de uitgestelde werkzaamheden bij Hongaars worden uitgevoerd, en er wordt een bijdrage geleverd aan de coördinatie (afstemming ICT-gebruik) bij het taalvaardigheidsonderwijs bij de grote talen Engels en Spaans. Verder wordt de subsidie gebruikt om verdere infrastructurele aanpassingen door te voeren (o.a. werkplekreserveringssysteem). ICT Strategieproject: EMBED Sake Jager, ICTOL Talencentrum, Opleiding Engels, ICTOL Periode 1.12.2008-31.3.2010 Budget Ca. 40.000 Subsidie t.b.v. Letteren 20.000 s.jager@rug.nl 8
Dit project, ingediend door het Talencentrum en de afdeling Engels, heeft tot doel om een Nestorcommunity te ontwikkelen waarmee docenten Engels toegang krijgen tot diverse hulpbronnen en instrumenten ter ondersteuning van het bepalen van de taalvaardigheidscompetenties volgens het ERK (schrijfvaardigheid en spreekvaardigheid), in eerste instantie bij de opleiding IBIO (Engels). Het betreft o.a. voorbeelden, sets beoordelingscriteria en trainingsmateriaal. De transparantie en onderlinge afstemming van beoordelingen zal hierdoor worden verbeterd. ICT Strategieproject: Helint (Optimalisering Nestorgebruik NOHA ) André Rosendaal Opleiding NOHA Periode 01.12.2007-28.02.2009 Budget 19.334 Subsidie t.b.v. Letteren 9.638 http://www.rug.nl/let/voorzieningen/ictol/projecten/helint1 In 2008 is het project Helint uitgevoerd. Het project is in maart 2009 afgesloten. Tijdens het project zijn de cursussen die NOHA aanbiedt volgens een vast stramien opgezet. Dit stramien, waarvoor een Engelstalige handleiding is ontwikkeld, wordt bij alle NOHA-cursussen in Nestor gebruikt. De resultaten zijn gepresenteerd tijdens een NOHA-bijeenkomst in Warschau, waar positief werd gereageerd op een voorstel voor een internationaal vervolg op Helint. Gedurende het project is Jarno Hoving van het Organisatiecluster Geschiedenis voor 0,1 fte bij het ICTOL aangesteld geweest. ICT Strategieproject: HELINT II André Rosendaal, ICTOL NOHA; buitenlandse partners Periode 01.01.2009 31.03.2010 Budget 16.526 Subsidie t.b.v. Letteren 10.506 a.j.m.rosendaal@rug.nl In 2008 is een voorstel ingediend voor HELINT II. Dit is een vervolgproject op HELINT, en heeft als doel in overleg met buitenlandse NOHA-partners minimaal twee cursussen te uniformeren. Een NOHAcursus wordt veelal door verschillende partners voor studenten aan de eigen instelling verzorgd. Dat leidt tot verschillen in cursusinhoud, gebruikte bronnen en competenties. In HELINT II wordt een werkwijze ontwikkeld om deze cursussen in hoge mate aan elkaar gelijk te maken. 9
ICT Strategieproject: Flexibel toetsen André Rosendaal Opleiding KCM, UOCG, rmatie Beheer Groep Periode 01.09.2007 14.03.2008 Budget 22.070 Subsidie t.b.v. Letteren 8.000 http://www.rug.nl/let/voorzieningen/ictol/projecten/ flexibeltoetsenalgemeen Dit project is gestart om de mogelijkheden van online toetsen te onderzoeken. Deze toets is in januari 2008 ook daadwerkelijk afgenomen: voor het vak Geschiedenis en Theorie van Kunsten en Media van de opleiding KCM. Voor dit vak zijn nieuwe toetsitems ontwikkeld, en oude herbruikt. Docenten, student-assistenten en medewerkers van de IB-Groep hebben een training van het UOCG gevolgd in het maken van gesloten toetsvragen. Ook heeft het UOCG toetsanalyses uitgevoerd. Samen met de IB-Groep is een draaiboek voor online toetsafname opgesteld. Het project is in 2008 afgesloten met een eindrapport. ICT Strategieproject: Flexibel Toetsen II André Rosendaal, ICTOL KCM Periode 01.11.2008 30.09.2009 Budget 35.876 Subsidie t.b.v. Letteren 23.476 a.j.m.rosendaal@rug.nl Flexibel Toetsen II is een vervolg op Flexibel Toetsen. Bij KCM worden in het kader van het project twee vakken digitaal getoetst: naast Geschiedenis en Theorie van Kunsten en Media (uitbreiding van het aantal toetsitems) betreft dat Kunsten en Nieuwe Media I. Tevens is het initiatief genomen om, samen met andere faculteiten en het UOCG, er bij het CvB op aan te dringen voorbereidende maatregelen te treffen om de nieuwe Tentamenhal geschikt te maken voor digitaal toetsen. ICT Strategieproject: Vernieuwing Erasmus Mundus Master programma Euroculture Nnb Euroculture Periode 1.9.2009-1.9.2010 Budget Ca. 20.000 Subsidie t.b.v. Letteren Ca. 13.333 s.jager@rug.nl Dit deelproject is nog niet van start gegaan. Beoogd wordt om ICT in te zetten voor: 10
een gezamenlijke entreetoets, af te nemen aan de 6 participerende instellingen; ontwikkeling van de kernmodules Eurocompetence binnen Nestor; de implementatie van een gemeenschappelijk college-evaluatiesysteem. ICT Strategieproject: CIW André Rosendaal, ICTOL CIW Periode februari mei 2009 Budget 2824 Subsidie t.b.v. Letteren 1760 Wordt uitgevoerd in 2009; reservering voor vervolg gemaakt Voor het vak Methodologie voor CIW wordt bij wijze van pilot één module ontwikkeld in PowerPoint, waarmee studenten zelfstandig een deel van de leerstof kunnen doorwerken. Deze stof wordt ook in de hoorcolleges behandeld. Methodologie is voor veel studenten een struikelvak, en door het aanbieden van een aantal zelfstudiemodules wordt geprobeerd om het rendement van het vak te verhogen. Na afloop van de pilot wordt bekeken of er meer modules zullen worden ontwikkeld. ICT Strategieproject: ICT en stages Peter de Groot, ICTOL Stagebureau, Esther Haag Periode 01.11.2008 01.12.2009 Budget 15.656 Subsidie t.b.v. Letteren 10.437 p.m.de.groot@rug.nl Doel is het vereenvoudigen van de docentbegeleiding van (internationale) stages en het bevorderen van het contact met onze stagiairs door het ontwikkelen van een Nestor-omgeving voor een stageportefeuille per docent-begeleider. De mogelijkheden om aan te sluiten bij een Europees project op dit gebied worden onderzocht. Diensten ICTOL heeft een beperkt dienstverleningspakket. Uitgangspunt is dat reguliere werkzaamheden voortgekomen uit projecten op een gegeven moment indalen in de staande organisatie. De overige reguliere taken worden vooral uitgevoerd ter ondersteuning van projecten. Nestorcoördinatie De vorig jaar aangekondigde nieuwe opzet voor de automatische aanmaak van Nestorcursussen is doorgevoerd. Voor het eerst is voor alle vakken een Nestorcursus aangemaakt. Een probleem hierbij is dat Letteren in de regel veel tijd nodig heeft voor het invoeren van de vakcodes in Progress en Ocasys. Hier- 11
door wordt de Nestor-workflow gehinderd. Ook is actuele informatie over welke docenten bij welk onderwijs betrokken zijn slecht beschikbaar. De cursussen worden in principe leeg opgeleverd. Wel bevatten alle nieuwe cursussen nu geautomatiseerde links naar de online studiegids Ocasys en naar het rooster van het betreffende vak. Docenten kunnen zelf eenvoudig de inhoud van oude cursussen kopiëren naar de nieuwe. Op de website van het ICTOL zijn handleidingen en een FAQ geplaatst om dit proces te ondersteunen. De nieuwe opzet is in principe tijdbesparend, maar door de genoemde problemen is de tijdwinst nog niet optimaal. Plagiaatdetectie De vorig jaar aangekondigde (duurdere) universiteitsbrede licentie is inderdaad realiteit geworden. Er bestaan nog twee invoermethoden: via Nestor (door studenten) of via de Ephorus-website (voor docenten en door middel van een inlevercode voor studenten). De database-pools van de RuG zijn inmiddels gekoppeld. Dat betekent dat nu in ieder geval alle werkstukken van de RuG met elkaar vergeleken kunnen worden, ongeacht de wijze van inleveren. Een koppeling van de RuG-database met die van andere (Nederlandse) WO/HO-instellingen ligt voor de hand. Op dit moment bestaat er echter nog onduidelijkheid over wie de beslissing daartoe zou moeten nemen. Softwareaanvragen en bemiddeling Het ICTOL houdt tweewekelijks overleg met de Demand Manager van de faculteit. Tijdens het overleg worden knelpunten betreffende bestaande hard- en software en overige ICT-faciliteiten besproken. Daarnaast vindt overleg over nieuwe initiatieven plaats. Het overleg is op deze punten effectief gebleken en zal in deze vorm worden gecontinueerd. Het ICTOL constateert verder dat de communicatie door de Servicedesk is verbeterd, met name dat een reactie wordt verstuurd op klachten die via e-mail worden gemeld. AV-ondersteuning Het gebruik van streaming media neemt nog steeds toe. Omdat de RUG wel een streaming server heeft, maar daar geen portal omheen heeft gebouwd, is het terugvinden van materiaal moeilijk. Voor studenten en medewerkers zijn er geen voorzieningen om materiaal te zoeken. Ook zijn statistische gegevens over het gebruik vrijwel niet voorhanden. In overleg met de Letterenbibliotheek zal indien van toepassing bij de al bestaande beschrijving van audiovisueel materiaal in de OPC worden vermeld dat het materiaal ook via streaming beschikbaar is. De afscherming van auteursrechtelijk beschermd materiaal via het verstrekken van wachtwoorden is in 2008 gecontinueerd. Voor het eerst is streaming materiaal in online toetsen opgenomen. Eind 2008 is besloten deel te nemen aan een RUG-brede pilot rond het opnemen en aanbieden van hoorcolleges, presentaties, congressen en andere onderwijsgerelateerde gebeurtenissen Hiervoor is een mobiele opnameset aangeschaft, inclusief licentie. 12
Applicatieontwikkeling In het kader van het Ellipsconsortium zijn programmeerwerkzaamheden uitgevoerd door het CIT en externe partijen, onder verantwoordelijkheid van het ICTOL. Voor SURFnet is een nieuwe versie van de Virtuele Snijmachine ontwikkeld. Advisering ICTOL verstrekt gevraagd of ongevraagd adviezen m.b.t. ICT-gebruik in het onderwijs. ICTOL heeft, naast de advisering in het kader van bovengenoemde projecten, o.a. geadviseerd bij: Indeling UWP-SWP: Op verzoek van de Expertisegroep rmatisering is ICTOL betrokken geweest bij het opstellen van een facultair advies aan het CIT om te komen tot een betere menuindeling van het RUG-menu. Het advies heeft nog niet tot concrete wijzigingen geleid. Respondus Lockdown Browser: Testen van deze browser voor online toetsen, op verzoek van het UOCG; contact met de fabrikant over enkele specifieke problemen. Continuering Wimba: ICTOL heeft geadviseerd het huidige contract voor dit programma (waarmee gesproken communicatie binnen Nestor wordt ondersteund) te continueren. De hoge licentiekosten zijn echter een punt van zorg. Digitaal toetsen: Advisering en implementatie bij het Talencentrum bij afname van de Language Centre Test English Transana: Advisering en ondersteuning (student-assistent) van Dr Mazeland (CIW) bij de invoering van dit programma in het onderwijs. Rich Media presentaties: Samen met het UOCG hebben ICTOL en de AV-dienst Letteren enkele pakketten getest voor het opnemen van hoorcolleges. Bestuur en beleid Expertisegroep rmatisering Jager is voorzitter van de in 2003 ingestelde Expertisegroep rmatisering, die tot doel heeft het FB te adviseren over het gebruik van ICT binnen de faculteit. In de periode april 2008 t/m december 2008 is deze taak tijdelijk overgedragen aan A.J. Gankema, Demand Manager FdL. Rosendaal was in deze periode tijdelijk secretaris en heeft inmiddels als waarnemer zitting in de expertisegroep. Cie TVO Jager is secretaris van de Commissie Taalvaardigheidsonderwijs (voorzitter W. Lowie, Engels/TTW), die is ingesteld om het FB te adviseren over beleid en ontwikkelingen m.b.t. ICT in het taalvaardigheidsonderwijs. 13
Nestorcoördinatorenoverleg De Groot neemt deel aan het Nestorcoördinatorenoverleg. Dit overleg, waarin de Nestorcoördinatoren van de verschillende faculteiten zijn vertegenwoordigd, heeft tot doel het gebruik van Nestor binnen de RUG te verbeteren. ICT-Hum ICTOL neemt deel aan nationaal overleg (ICT-HUM: ICT in de Humanities) over de toepassing van ICT in de Letteren/Geesteswetenschappen/Cultuurwetenschappen. Dit platform vervult een belangrijke rol bij het uitwisselen van informatie over de verschillende ICT&O ontwikkelingen binnen de Letterenfaculteiten en organiseert jaarlijks een studiedag. Webstroom Rosendaal maakt deel uit van dit project dat zich bezighoudt met de toepassing van streaming audio- en videotoepassingen in het onderwijs. Het webadres van dit project is: http://video.surfnet.nl/info/webstroom/. Rosendaal was tevens lid van de VP-klankbordgroep van SURFnet, die adviseerde over de nieuwe videoportal van SURFnet. Eurocall Jager heeft zijn taken als national representative voor Eurocall (= the European Association for Computer Assisted Language Learning) in de loop van 2008 beëindigd. 14
Financieel verslag Projecten Projectnaam Beginsaldo Uitgaven Inkomsten Resultaat Opmerkingen Taal Vaardig Budgetbeheer bij Europese Talen Sprekenderwijs 24.497 17.704 6.793 Project wordt afgesloten INTUIT 32.371 44.350 83.334 71.354 Project wordt afgesloten In- en doorstroom WOmaster (NAP-project) 6.829 11.197 23.289 18.920 Project wordt afgesloten VideoAktiv 11.109 2.841 8.596 16.865 Project wordt afgesloten Virtuele Snijmachine Geen boekingen in 2008 Ellipsconsortium 13.667 36.570 42.815 19.911 Project loopt door Project loopt door, na ICT-Strategieprojecten 22.679 13.836 178.000 186.844 verrekening bijdrage aan Taal Vaardig Voorzieningen UB 15.170 Van exploitatiekrediet Onderwijs op Maat 15.000 Naar exploitatiekrediet Centrale Virtuele Onderwijsruimte Geen boekingen in 2008 Het totaalresultaat van de afgesloten/af te sluiten projecten bedroeg ca. 114.000,- Dit saldo is tijdens de duur van de projecten opgebouwd ter dekking van de personeelskosten van ICTOL. Het betreft een deel van de totale projectopbrengsten aangezien ook tussentijdse onttrekkingen t.b.v. personeel in eerdere jaren hebben plaatsgevonden. Het saldo is overgeboekt naar de algemene middelen van de faculteit. Exploitatie Kosten Exploitatiekosten 1.685 Reis-en congreskosten 2.269 Software tbv onderwijs 14.937 Exploitatie digitaal talenpracticum UB 15.170 Totaal kosten 34.061 Inkomsten 125 ex. Lingua 2 Zweeds 350 English Language Skills (Talencentrum) 3.248 Incidentele inkomsten (J. Benjamins royalties) 395 OoM pilots 2007-2008 (UOCG) 15.000 Totaal inkomsten 18.993 Saldo uitgaven inkomsten -15.068 15
Begroting Toewijzing 2008 exploitatiekosten 4.589 Toewijzing 2008 reizen en congressen 5.000 Toewijzing 2008 - software onderwijs 7.500 Toewijzing 2008 exploitatie digitaal talenpracticum UB 12.500 Totaal begroting 29.589 Saldo 14.521 De relatief hoge kosten voor de softwarelicenties zijn nog steeds voor rekening ICTOL. Deze dienen te worden overgebracht naar de reguliere softwarebegroting van de faculteit. Het batig saldo t.b.v. exploitatie is ontstaan door een eenmalige bijdrage vanuit een extern project (Onderwijs op Maat). Personeelsrekening Kosten Vaste staf ICTOL 190.792 Student-assistenten 3.857 TOTAAL 194.649 Van de totale formatie van ICTOL van 2,6 fte dient 1,0 fte binnen projecten te worden ingezet. Onder andere hiervoor is een integrale tijdregistratie ingevoerd. De resultaten hiervan worden hieronder kort toegelicht. Uren en subsidie De formatie van ICTOL in 2008 bestond uit 3,06 fte (waarvan 0,46 fte tijdelijk). De ICTOL medewerkers hebben in 2008 in totaal 5200 gewerkte uren geregistreerd. Dit is inclusief een deel van de uren die S. Jager heeft besteed aan promotieonderzoek (studieverlofdeel) en de werktijd van de tijdelijke projectmedewerker/vervanger. Van de gewerkte uren werden 1900 uren besteed aan projecten en 3300 uren aan reguliere taken. Hiermee is voldaan aan de eis van het faculteitsbestuur dat ca. 1 fte aan werkzaamheden binnen projecten moet worden ondergebracht. Het aantal subsidiabele projecturen voor de ICTOL medewerkers bedroeg 1125. Deze uren leverden een bedrag van ca. 37.000,- aan subsidies voor de ICTOL medewerkers op (ca. 33 per uur voor ieder subsidiabel uur). Het totaal aan subsidies op personele kosten over alle projecten in 2008 bedroeg ca. 116.000. Een aanzienlijk deel van de subsidies (ca. 79.000,-) is dus ten goede gekomen aan medewerkers van de facultaire opleidingen en het talencentrum. Met de PH Middelen is afgesproken dat geregistreerde uren voortaan zullen worden gebruikt voor periodieke overschrijving naar facultaire middelen (in principe ieder kwartaal). De eerder gehanteerde praktijk van tussentijdse afboekingen van projecten en boekingen achteraf (zie projectenoverzicht hierboven) komt hierdoor te vervallen. 16
Terugblik en vooruitblik Evaluatie huidige uitvoering Werfkracht In 2008 is bij het CvB het plan van aanpak ingediend voor besteding van de tweede tranche aan subsidie (trekkingsrechten) in het kader van het ICT Strategiefonds. Deze aanvraag is door het CvB goedgekeurd, waarna binnen de faculteit een aanvraagronde is georganiseerd om innovatieprojecten op het gebied van Internationalisering, Toetsing, Taalvaardigheid en (kleinschaliger) pionierprojecten in te dienen. In de periode september-november 2008 zijn de volgende projecten toegekend: Omschrijving Indiener Toepassing bij afdeling(en) Verbetering onderwijs onderzoeksmethoden Dr. J.C.J. Hoeks CIW CIW EMBED Dr. K.B.J. Haines Talencentrum en Engelse Taal en Cultuur HELINT II Ir. R.R. Bakker NOHA Flexibel Toetsen II Ir. A.J.M. Rosendaal, i.s.m. Dr. KCM B. van Heusden Ondersteuning onderwijs Euroculture Drs. R. Wagenaar Euroculture met ICT Ondersteuning stages met ICT Drs. E.E. Haag Stagebureau, facultaire opleidingen Taal Vaardig 3 Dr. W.M. Lowie Alle opleidingen Talen en Culturen en Talencentrum Alle projecten (m.u.v. Euroculture) zijn in 2008 of begin 2009 van start gegaan. Karakteristieken van deze projecten zijn in het voorgaande projectenoverzicht opgenomen. In het najaar 2008 is i.s.m. UOCG een pilotproject Collegeregistraties van start gegaan, waarvoor door de faculteit een mobiele opnameset is aangeschaft. Dit deelproject, waarvoor geen subsidie wordt verstrekt, wordt geleid door André Rosendaal. Verder is o.l.v. Peter de Groot een start gemaakt met het opzetten van een Letterenportal (entreepagina voor Letterenmedewerkers en studenten) in Nestor. Daarnaast zijn de contracten in het kader van het Ellipsconsortium, waarvan de Letterenfaculteit leider is, vernieuwd waardoor het samenwerkingsverband voor een periode van drie jaar is gecontinueerd. Dit project wordt geleid door André Rosendaal. Tenslotte is aansluiting gevonden bij een Europees project op het gebied van digitaal ondersteunde internationale en virtuele stages. Technologische innovatie In de rapportageperiode is de implementatie van eerder aangekondigde of voorbereide technische vernieuwingen voortgezet. Ook zijn enkele nieuwe programma s geïntroduceerd. 17
Reserveringssoftware: MyPC, het programma waarmee studenten zelf een computerwerkplek zouden kunnen reserveren binnen de TVO-ruimtes in de UB, voldeed niet aan de technische eisen, waarna het project is beëindigd. Een nieuw project is in voorbereiding. Respondus Lock Down Browser en Respondus: Deze browser waarmee toetsen in Blackboard kunnen worden afgenomen zonder dat studenten toegang hebben tot externe sites of communicatiehulpmiddelen en een bijbehorend programma waarmee toetsen kunnen worden ontwikkeld zijn inmiddels structureel in gebruik. Blackboard Content System: Verschillende talenafdelingen hebben deze uitbreiding op Blackboard in gebruik genomen. Er wordt vooral gebruik gemaakt van de mogelijkheid om studenten werkstukken en spreekopdrachten in persoonlijke folders te laten opslaan (voor beoordeling door docent/medestudent). Ephorus Building Block: Er is een universiteitsbrede licentie afgesloten voor het plagiaatdetectieprogramma Ephorus. Ephorus is nu geïntegreerd binnen Blackboard (maar toegang via de Ephoruswebsite blijft mogelijk). De eerder door de faculteit samen met Rechten afgesloten licentie is komen te vervallen. Presentations2Go: ICTOL draagt samen met de AV-dienst Letteren en Rechten en UOCG bij aan het uitvoeren van een pilot met dit pakket, waarmee hoor- en werkcolleges, of studentpresentaties, samen met bijbehorende PowerPoint presentatie, kunnen worden opgenomen en afgespeeld. Invloed op onderwijs en organisatie Het draagvlak voor taalvaardigheidsvernieuwing blijft kwetsbaar. ICTOL kan dit onderwijs niet blijvend subsidiëren met projectgeld. Er is een vrij groot verloop van docenten. Hierdoor blijft vooral bij onderwijs met veel studenten en meerdere parallelgroepen behoefte aan coördinatie. Hiervoor stellen opleidingen geen geld beschikbaar. Bij opleidingen waarbij het TVO-onderwijs wordt verzorgd door één docent, is continuïteit bij vertrek van de docent die betrokken is geweest bij de vernieuwingen evenmin gewaarborgd. Meer continuïteit t.a.v. de vernieuwingen is bereikt bij het taalvaardigheidsonderwijs van het Talencentrum, o.a. bij de secties Engels en Spaans. Deze investeringen komen door de taakverdeling tussen Talencentrum en Taal- en Cultuuropleidingen minder ten goede aan de Faculteit Letteren dan aan andere faculteiten. Met de UB vindt constructief overleg plaats over de voorzieningen die voor het TVO bij de UB zijn ondergebracht. Het overleg is erop gericht storingen tot een minimum te beperken en, waar ze optreden, deze z.s.m. op te lossen. Overleg en de controle zijn geïntensiveerd waardoor het aantal defecten en andere problemen (diefstal headsets) hopelijk verder kan worden beperkt. De samenwerking met de Demand Manager verloopt uitstekend. Hierdoor is de grip op de facultaire infrastructuur versterkt. Verdere afstemming is geboden bij de overdracht van licenties (o.a. voor taalvaardigheidsapplicaties) aan de Demand Manager. 18
Uitvoering komende periode Onderwijs Het ICT Strategiefonds vormt in 2009 en 2010 het belangrijkste kader voor uitvoering van projecten. Hierover is elders in deze rapportage bericht. De ICT Commissie van de RUG beraadt zich op speerpunten voor de periode daarna. ICTOL zal binnen de faculteit weer het voortouw nemen bij projecten die hier eventueel uit voortkomen. Daarnaast zal ICTOL betrokken blijven bij videoregistraties via Presentations2Go, vooral voor wat betreft advisering en inbedding in Blackboard. Uitvoerende taken op dit gebied zouden zoveel mogelijk moeten worden belegd bij de AV-dienst Letteren en Rechten. Waarschijnlijk zal binnenkort een nieuwe versie van Blackboard in gebruik worden genomen. ICTOL zal de ondersteuning van deze versie binnen de Faculteit verzorgen en docenten begeleiden bij het gebruik van de nieuwe mogelijkheden. Ook zal een onderzoek worden opgestart naar het gebruik van Nestor binnen de Faculteit. Dit onderzoek is er vooral op gericht om in kaart te brengen waar Nestor nog niet wordt gebruikt en wat de mogelijkheden zijn om het gebruik verder te verbeteren. Verder zullen de mogelijkheden om te participeren in grotere landelijke of Europese projecten worden onderzocht. Voorwaarde hiervoor is dat de resultaten toepasbaar moeten zijn binnen de Faculteit. Voorlichting en scholing Met ingang van april 2009 zal ICTOL een tweemaandelijkse elektronische nieuwsbrief uitbrengen waarin ontwikkelingen en gebruik van ICT in het onderwijs aan de Faculteit zullen worden belicht en waarin tips en nieuwtjes voor gebruikers zijn opgenomen. Met ingang van 2009 worden tweemaal per jaar (januari en augustus) meerdaagse workshops en trainingen voor taalvaardigheidsdocenten georganiseerd. Administratie De ICTOL administratie is de afgelopen jaren op verschillende punten verbeterd (gedeelde directory op Y:, vaste opzet projecten, integrale tijdregistratie). In de komende periode zullen de verbeteringen verder worden doorgezet. De koppeling aan de facultaire administratie en de periodieke verrekening van projectresultaten kunnen verder worden verbeterd. Ook zal worden gekeken in hoeverre de administratie efficiënter kan worden opgezet en onderhouden. SJ 22/6/2009 19