DE ROTTERDAMSE MARKTBEZOEKER 2006 Resultaten uit de Omnibusenquête 2006 G.H. van der Wilt Centrum vr Onderzek en Statistiek (COS) Oktber 2006 In pdracht van Stadstezicht
Centrum vr Onderzek en Statistiek (COS) Auteur: G.H. van der Wilt Prject: 06-2506 Prijs: 10,- Adres: Gudsesingel 78, 3011 KD Rtterdam Pstbus 21323, 3001 AH Rtterdam Telefn: (010) 489 95 00 Telefax: (010) 489 95 01 E-mail: inf@cs.rtterdam.nl Website: www.cs.rtterdam.nl 2
INHOUD Samenvatting en cnclusies 5 1 Inleiding 7 1.1 De enquête 7 1.2 Opbuw van deze rapprtage 7 2 De Rtterdamse marktbezeker kwantitatief 9 2.1 Aantal en bezekfrequentie 9 2.2 Schatting van het ttale marktbezek 9 3 De Rtterdamse marktbezeker kwalitatief 11 3.1 Persnskenmerken 11 3.2 Etniciteit 12 3.3 Marktbezekers naar deelgemeente 13 4 Bezek aan de drie grtere Rtterdamse weekmarkten 15 4.1 Centrummarkt, markt Afrikaanderplein en markt Grte Visserijplein 15 4.2 Waarvr kmt men naar deze markt 16 4.3 Wie bezekt deze drie markten, en wie niet 16 4.4 Waardering markten 18 Bijlagen 3
4
Samenvattende beschuwing Aantal marktbezekers stabiel, aantal bezeken gestegen 74% van de Rtterdammers van 16 jaar en uder geeft in de Omnibusenquête van 2006 aan de afgelpen 12 maanden wel eens een Rtterdamse markt te hebben bezcht. Meer dan 40% det dat minstens een keer per maand, 19% zelfs één f meer keer per week. Het percentage frequente marktbezekers is daarmee gestegen ten pzichte van 2005, wat k heeft geleid tt een stijging van het geschatte aantal bezeken aan Rtterdamse markten in vergelijking met 2005. Tussen de 7- en 12-miljen bezeken zijn er de afgelpen 12 maanden dr Rtterdammers gebracht aan de drie grte Rtterdamse markten. Dat lijkt iets meer dan een jaar eerder. Marktbezekers nderscheiden zich nder andere naar geslacht en etniciteit Uit alle lagen van de Rtterdamse bevlking bezekt men wel eens één van de grte Rtterdamse weekmarkten. Vruwen bezeken structureel meer en vaker markten dan mannen. Daarnaast zijn het veelal mensen met een wat zwakkere psitie in de samenleving die regelmatig markten bezeken: lager pgeleiden, gepensineerden, uitkeringsgerechtigden en sciale minima. Niet-westerse allchtnen zijn vaker frequente bezekers van markten dan westerse allchtnen en autchtnen. Autchtnen en westerse allchtnen gaan weer vaker dan niet-westerse allchtnen zelden f nit naar een Rtterdamse markt (respectievelijk 29%, 31% en 18%). De drie grte weekmarkten: bezek, bezekreden en waardering Net als vrig jaar is de Centrummarkt p de Binnenrtte de afgelpen 12 maanden het beste bezcht: 60% heeft de markt tenminste één keer bezcht. De markt p het Afrikaanderplein (31%) en p het Grte Visserijplein (18%) zijn veel slechter bezcht. Op de Centrummarkt kmen veel autchtne Rtterdammers, Rtterdammers met een hge pleiding en een bvenmdaal inkmen. Op de markt p het Afrikaanderplein en de markt p het Grte Visserijplein daarentegen kmen vral veel allchtne Rtterdammers, met een lage pleiding en een minimum huishudensinkmen. In de eerste plaats kmen de Rtterdammers vral vr grente en fruit naar de markten. Naar de Centrummarkt kmt men daarnaast k vr de gezelligheid, naar de andere markten kmt men p de tweede plaats vral vr vis. De drie grte wekelijkse markten in Rtterdam wrden gemiddelde met een 6,8 gewaardeerd. Er is een duidelijk verband tussen de bezekfrequentie en de waardering: he vaker men naar de markt gaat, he hger het rapprtcijfer dat men geeft. Ontevreden is men ver de veiligheid p de markten, de vrzieningen en de ruimte van de lppaden. Deze aspecten wrden k veel genemd p de vraag he de markten ng aantrekkelijker gemaakt kunnen wrden. Wel tevreden is men ver de kwaliteit van het aanbd, de variatie in het aanbd en de pstelling van de kramen. Vlgens 53% van de Rtterdammers zijn de grte weekmarkten aantrekkelijk geneg, 47% vindt dat ze ng aantrekkelijker gemaakt kunnen wrden. 5
Opmerkelijk tensltte is dat 60% aangeeft dat de markt p het Afrikaanderplein vldende aantrekkelijk is, terwijl vrig jaar ng 59% aangaf dat de markt p het Afrikaanderplein nvldende aantrekkelijker was. Deze verbetering is k terug te zien in het percentage bezekers, dat licht gestegen is, het rapprtcijfer vr de markt, dat k licht gestegen is en de betere waardering vr de veiligheid ten pzichte van vrig jaar. 6
1 Inleiding Op verzek van diverse afdelingen en diensten van de gemeente Rtterdam vert het Centrum vr Onderzek en Statistiek (COS) jaarlijks in februari een Omnibusenquête uit nder Rtterdammers van 16 jaar en uder. Op verzek van de tenmalige Dienst Marktwezen is daarin een aantal vragen pgenmen ver de belangrijkste weekmarkten in Rtterdam. De vrliggende rapprtage, die is geschreven p verzek van Stadstezicht, handelt ver de beantwrding van deze vragen, waarbij k vergelijkingen wrden gemaakt met de resultaten uit eerdere Omnibusenquêtes. 1.1 De enquête Zals gezegd, stammen de gegevens vr dit nderzek uit de in het vrjaar van 2006 gehuden Omnibusenquête. Als gevlg van het grte aantal pdrachtgevers aan, en nderwerpen in de Omnibusenquête is de enquête net als vrig jaar pgesplitst in drie vragenlijsten: een aantal nderwerpen kwam slechts p de zgenemde A-lijst aan de rde, een aantal vragen alleen p de B-lijst, een aantal alleen p de C-lijst, en smmige p meerdere lijsten. De vragenlijsten van de enquête zijn p basis van drie aselecte steekpreven verspreid nder drie keer 3.500 inwners van Rtterdam. De respns bedreg vr de A-lijst 46% (1.600 respndenten), vr de B-lijst 47% (1.635 respndenten) en vr de C-lijst eveneens 47% (1.633 respndenten); in ttaal 46%. Daarmee is de respns een fractie hger dan vrig jaar, maar ng steeds lager dan het tt vr enkele jaren gebruikelijke percentage van rnd de 50. Vr zver p verifieerbare kenmerken valt na te gaan, is echter k dit jaar de respns p de Omnibusenquête vldende representatief vr de ttale Rtterdamse bevlking van 16 jaar en uder, al zijn mannen, jngeren, en (niet-westerse) allchtnen ndervertegenwrdigd. Zie hierver uitgebreider in Bijlage II. De vragen ver marktbezek zijn allemaal pgenmen in vragenlijst B; zie vr de precieze frmulering Bijlage III. 1.2 Opbuw van deze rapprtage Deze rapprtage is als vlgt pgebuwd. In hfdstuk 2 wrdt gekeken naar de bezekfrequentie van de Rtterdamse marktbezekers en wrdt een vergelijking gemaakt met vrgaande jaren. Ok wrdt het ttaal aantal Rtterdamse marktbezekers geschat. Hfdstuk 3 bevat een algemene prfielschets van de Rtterdamse marktbezeker. Gekeken wrdt naar persnskenmerken, etniciteit en bezekers per deelgemeente. Ok hier wrdt een nderscheid gemaakt naar de frequentie van het marktbezek. In hfdstuk 4 wrdt het bezek aan de drie belangrijkste weekmarkten uitgewerkt. Gekeken wrdt he vaak de markten bezcht wrden, wat de kenmerken zijn van de bezeker, waarvr men vral naar deze markten kmt en he de markten gewaardeerd wrden. Deze rapprtage kent tevens vijf bijlagen. Bijlage I bevat een lijst met alle pdrachtgevers van de Omnibusenquête 2006 en een verzicht van hun vragen in de verschillende vragenlijsten. In Bijlage II wrden respns en reprensentativiteit van de Omnibusenquête 2006 besprken aan de hand van de achtergrndkenmerken van de respndenten. In Bijlage III zijn de in deze 7
rapprtage behandelde vragen uit de enquête letterlijk van de vragenlijst vergenmen. In Bijlage IV staat per markt een verzicht van de belangrijkste redenen waarvr men naar de markt kmt. In Bijlage V tensltte wrdt een krte telichting gegeven p de statistische interpretatie van de in deze rapprtage weergegeven en ver de significantie van verschillen. De bdschap uit deze bijlage mge zijn, dat in het algemeen verschillen f afwijkingen van 1- à 2% niet als verschillen mgen wrden beschuwd, maar evenged dr het tevalskarakter van de steekpref kunnen zijn verrzaakt. Als bijvrbeeld iets het ene jaar 14% was, en het vlgende jaar 15%, dan is daarmee dus ng geen tename aangetnd. Tt slt van deze inleiding zij er p gewezen, dat veral waar in deze rapprtage gesprken wrdt ver de Rtterdammers, de Rtterdammers van 16 jaar en uder bedeld wrden. Op 1 januari 2006 waren dat er 481.674 (van de in ttaal 588.718). Vrts zij er wellicht ten vervlede p gewezen, dat de Omnibusenquête een persnenenquête is, zdat de hier gepresenteerde uitkmsten in eerste instantie gelden vr persnen, en niet vr huishudens. Met andere wrden: als een bepaald percentage Rtterdammers iets vindt f heeft, dan zegt dat ng niets ver het precieze percentage Rtterdamse huishudens dat dat vindt f heeft. 8
2 De Rtterdamse marktbezeker kwantitatief In dit hfdstuk wrdt gekeken he vaak de Rtterdamse markten wrden bezcht en he dit aantal zich verhudt tt de vrgaande jaren. Tevens wrdt een schatting gemaakt van het ttaal aantal bezekers van de Rtterdamse markten gedurende het hele jaar. 2.1 Aantal en bezekfrequentie In de Omnibusenquête is in februari 2006 gevraagd f men in de afgelpen twaalf maanden (wat grtendeels neerkmt p 2005) wel eens een Rtterdamse markt heeft bezcht en in welke frequentie. Daaruit blijkt dat bijna driekwart van de Rtterdammers wel eens een Rtterdamse markt bezekt. Iets meer dan een kwart geeft aan zelden f nit naar een Rtterdamse markt te gaan (tabel 2.1). Tabel 2.1 Bezekfrequentie Rtterdamse markten, 1999 tt en met 2006 1999 2001 2003 2005 2006 Een paar keer per jaar 20% 21% 20% 31% 31% Één f meer keer per maand 23% 25% 24% 27% 24% Één f meer keer per week 13% 22% 22% 16% 19% Wel eens een markt bezcht 56% 68% 66% 74% 74% Zelden f nit / geen antwrd 44% 32% 34% 26% 26% Ttaal 100% 100% 100% 100% 100% Tussen 1999 en 2001 is het percentage Rtterdammers dat wel eens een Rtterdamse markt bezekt flink tegenmen. Na een lichte daling in 2003 was dit cijfer in 2005 weer flink gestegen. In 2006 is het marktbezek van Rtterdammers aan Rtterdamse markten gelijk aan dat van een jaar eerder. Het percentage frequente marktbezekers (één f meer keer per week) is na een sterke daling in 2005 (ten pzichte van 2001 en 2003) weer wat gestegen. Bijna één p de vijf Rtterdammers bezekt nu frequent een markt. Het percentage geregelde marktbezekers (één f meer keer per maand) is ten pzichte van 2005 gedaald naar iets minder dan een kwart van de Rtterdammers. Het percentage incidentele marktbezekers (een paar keer per jaar) is gelijk gebleven aan het percentage incidentele marktbezekers in 2005. Uit bvenstaande cijfers wrdt dus duidelijk dat het percentage Rtterdammers dat wel eens een Rtterdamse markt bezekt het afgelpen jaar gelijk is gebleven, maar dat het percentage Rtterdammers dat frequent een markt bezekt, weer iets is tegenmen. 2.2 Schatting van het ttale marktbezek In deze paragraaf wrdt p basis van een aantal aannamen een schatting gemaakt van het ttaal aantal bezeken dat de Rtterdammers (vanaf 16 jaar) in de twaalf maanden vrafgaande aan het Omnibusnderzek aan Rtterdamse markten hebben gebracht. De schatting bestaat uit een minimum- en een maximumvariant. Daarbij zijn de gegeven 9
glbale antwrden van de respndenten ver hun bezekfrequentie vertaald naar een cncreet aantal binnen de marges van de antwrdbeschrijving. Theretisch is p basis van de gegeven antwrden een absluut minimum en een absluut maximum te berekenen. Dit zu echter leiden tt erg grte marges. In nderstaand verzicht zijn daarm de uitgangspunten vr meer realistische varianten weergegeven. Tabel 2.2 Uitgangspunten vr een schatting van het aantal bezeken per jaar van Rtterdammers aan Rtterdamse markten in 2006 Aantal respndenten Aantal Rtterdammers* Aantal in minimumvariant Aantal in maximumvariant Zelden f nit / geen antwrd 424 124.911 0 keer 0 keer Een paar keer per jaar 502 147.890 2 keer 4 keer Eén f meer keer per maand 393 115.779 18 keer 36 keer Eén f meer keer per week 316 93.094 52 keer 78 keer Ttaal 1635 481.674 *): iedere respndent staat vr 295 Rtterdammers van 16 jaar en uder **): 4 keer per week ***): 6 keer per week Op basis van deze aannamen kmt de minimumvariant uit p ruim 7 miljen bezeken van Rtterdammers aan de Rtterdamse markten per jaar, en de maximumvariant p iets meer dan 12 miljen bezeken (beide zijn exclusief bezeken van niet-rtterdammers). Per week zu dit neerkmen p respectievelijk ruim 138.000 en ruim 231.000 bezeken (tabel 2.3). Tabel 2.3 Schatting van het aantal bezeken per jaar van Rtterdammers aan Rtterdamse markten, 2006 Aantal bezeken per jaar minimumvariant maximumvariant Een paar keer per jaar 295.780 591.560 Eén f meer keer per maand 2.084.022 4.168.044 Eén f meer keer per week 4.840.888 7.261.332 Ttaal 7.220.690 12.020.936 Idem VTO 2005 (najaar 2005) 7.217.762 12.009.080 Idem Omnibus 2005 7.063.564 11.930.126 Wanneer deze cijfers wrden vergeleken met de schatting die is gemaakt naar aanleiding van de Omnibusenquête die in het vrjaar van 2005 is gehuden, dan lijkt het aantal bezeken in het afgelpen jaar licht gestegen. Deze ntwikkeling leek k al waar te nemen in de Vrijetijdsmnibusenquête die in het najaar van 2005 is gehuden en waarin k enkele vragen ver marktbezek waren pgenmen. Sindsdien lijkt het marktbezek ng iets verder gestegen. Uiteraard veranderen al deze getallen wanneer de aannamen die aan beide varianten ten grndslag liggen wrden gewijzigd. 10
3 De Rtterdamse marktbezeker kwalitatief In dit hfdstuk wrdt een prfiel pgesteld van de Rtterdamse bezekers van de Rtterdamse markten p basis van de Omnibusenquête. Allereerst zal wrden ingegaan p de persnskenmerken en etniciteit in het bijznder. Daarna kmt de herkmst (deelgemeente) aan de rde. 3.1 Persnskenmerken In tabel 3.1 is te zien dat de Rtterdamse marktbezekers ver het algemeen een redelijke afspiegeling van de gehele Rtterdamse bevlking vrmen. Vruwen, jngeren, (echt)paren znder kinderen, mensen met een betaalde baan en sciale minima kmen iets vaker vr; uderen en mensen met meer dan twee keer een mdaal inkmen kmen iets minder vaak vr. Het kenmerk etniciteit kmt in de vlgende paragraaf apart aan de rde. Tabel 3.1 Persnskenmerken van bezekers van Rtterdamse markten naar bezekfrequentie, 2006 Zelden f nit/ geen antwrd Een paar keer per jaar (incidenteel) Één f meer keer per maand (geregeld) Eén f meer keer per week (frequent) Alle respndenten in enquête Geslacht: man 51% 44% 46% 38% 45% vruw 49% 56% 54% 62% 55% Leeftijd: 16-24 jaar 12% 13% 10% 6% 11% 25-44 jaar 37% 38% 34% 29% 35% 45-64 jaar 28% 33% 34% 41% 34% 65-75 jaar 12% 9% 16% 14% 12% 76 + jaar 11% 7% 6% 10% 8% Gezinssamenstelling: alleenstaand 27% 26% 23% 19% 24% (echt)paar znder kind(eren) 35% 32% 37% 39% 35% paar met kind(eren) 31% 31% 26% 35% 31% eenudergezin 5% 9% 11% 6% 8% anders 1% 1% 2% 2% 1% student p kamers/inwnend 1% 1% 1% 0% 1% Hgst vltide pleiding: laag / geen 31% 30% 40% 49% 36% midden 32% 34% 29% 30% 32% hg 37% 36% 31% 21% 32% Sciaal-ecn. situatie: betaald werk 58% 59% 44% 35% 50% werkzaam in huishuden 8% 9% 11% 16% 11% studerend 4% 5% 5% 2% 4% gepensineerd 23% 17% 24% 29% 23% uitkering 8% 10% 16% 18% 13% Huishudensinkmen 1 : sciale minima 22% 23% 33% 38% 28% minimum tt mdaal 27% 32% 31% 37% 32% mdaal tt 2x mdaal 30% 25% 25% 17% 25% meer dan 2x mdaal 21% 20% 11% 8% 16% 1 Sciale minima: tt 1.200 p.m.; minimum tt mdaal: 1.200 tt 1.750 p.m.; mdaal tt 2x mdaal: 1.750 tt 3.050 p.m.; meer dan 2x mdaal: 3.050 p.m en meer 11
Wanneer wrdt gekeken naar de frequente marktbezekers dan blijken er ng aardig wat verschillen te bestaan. Z behren vruwen, jngeren, en mensen met een bvenmdaal huishudensinkmen minder tt de frequente marktbezekers. Vruwen, uderen, lager pgeleiden en sciale minima daarentegen zijn juist vaker frequente marktbezekers. Over het algemeen kan dus gecncludeerd wrden dat marktbezek vrkmt nder alle lagen van de Rtterdamse bevlking, maar dat, net als vrig jaar, vral de mensen die kwetsbaarder zijn in de samenleving meer tt de frequente marktbezekers hren. 3.2 Etniciteit In deze paragraaf wrdt apart ingegaan p een persnskenmerk waarin marktbezekers en niet-marktbezekers flink van elkaar verschillen: de etniciteit. Tabel 3.2 laat de bezekfrequentie zien van autchtnen ( Nederlanders ), westerse allchtnen (Nrdmediterranen en mensen uit verige rijke landen) en niet-westerse allchtnen (Turken, Markkanen, Antillianen, Surinamers, Kaapverdianen en mensen uit verige arme landen). Het marktbezek van autchtnen verschilt aanzienlijk van dat van allchtnen, en dan vral van de niet-westerse allchtnen. Van de autchtne Rtterdammers bezekt 71% wel eens een Rtterdamse markt, van de westerse allchtnen 69% en van de niet-westerse allchtnen maar liefst 82%. Ok het frequente marktbezek (meer dan één keer per week) van niet-westerse allchtnen is hger dan dat van de autchtnen en westerse allchtnen: respectievelijk 30% tegenver 16% en 12%. Vral Turken en Markkanen en in iets mindere mate Antillianen zijn frequente bezekers van de Rtterdamse markten. Wat pvalt in vergelijking met 2005 is dat westerse allchtnen minder vaak een Rtterdamse markt hebben bezcht en dat alle grepen niet-westerse allchtnen ng frequenter de Rtterdamse markten hebben bezcht. Tabel 3.2 Bezekfrequentie van Rtterdamse markten naar etniciteit, 2006 Zelden f nit / Een paar keer per Één f meer keer Eén f meer keer Ttaal geen antwrd jaar per maand per week Autchtnen 29% 33% 22% 16% 100% Westerse allchtnen 31% 31% 26% 12% 100% Niet-westerse allchtnen 18% 25% 27% 30% 100% Turken 19% 15% 23% 43% 100% Markkanen 13% 27% 23% 37% 100% Antillianen 23% 28% 23% 26% 100% Surinamers 17% 25% 35% 23% 100% Kaapverdianen 19% 41% 22% 18% 100% Overige arme landen 18% 30% 30% 22% 100% Alle Rtterdammers 26% 31% 24% 19% 100% 12
3.3 Marktbezekers naar deelgemeente In tabel 3.3 is te zien dat 65% van de bewners van Hek van Hlland zelden f nit een Rtterdamse markt bezeken. Vrig jaar was dat ng 89%. Ruim een derde van de inwners van Hgvliet en Pernis bezekt zelden f nit een Rtterdamse markt, maar k dit percentage is flink gedaald ten pzichte van 2005 (ten: 45%). In Delfshaven (85%) en Overschie (85%) is het marktbezek het hgst, maar k erg veel inwners van Kralingen- Crswijk (81%), Nrd (77%) en Stadscentrum (75%) bezeken wel eens een markt. De inwners van Feijenrd zijn de meest frequente bezekers van markten (33%), gevlgd dr Kralingen-Crswijk (27%), Delfshaven (26%) en Overschie (25%). Afstand speelt dus een belangrijke rl bij het marktbezek; inwners van deelgemeenten rndm de markten bezeken de markten vaker en frequenter dan inwners van deelgemeenten die niet in de buurt van een markt liggen. Tch is in dat pzicht een aantal veranderingen waar te nemen ten pzichte van vrig jaar. Inwners van twee van de kleinste deelgemeenten van Rtterdam, Hek van Hlland en Hgvliet + Pernis, zijn vaker markten gaan bezeken, terwijl inwners van bijvrbeeld Stadscentrum, Kralingen-Crswijk en in mindere mate Delfshaven minder vaak een bezek hebben gebracht aan een Rtterdamse markt. Wat misschien ng wel het meest pvalt is dat het marktbezek dr inwners van Overschie met maar liefst 15% is gestegen. Vrig jaar ng was het marktbezek dr inwners van Overschie p 4 deelgemeenten na het laagste van heel Rtterdam, dit jaar is het marktbezek dr inwners van Overschie, samen met Delfshaven, het hgste (zie k figuur 3.1 p de vlgende pagina). Tabel 3.3 Bezekfrequentie van Rtterdamse markten naar deelgemeente, 2006 Zelden f nit / geen antwrd Incidenteel Geregeld Frequent Deelgemeente: Stadscentrum 25% 23% 34% 17% Delfshaven 15% 28% 31% 26% Overschie 17% 30% 30% 24% Nrd 23% 35% 29% 13% Hillegersberg-Schiebrek 33% 40% 16% 11% Kralingen-Crswijk 19% 28% 26% 27% Prins Alexander 27% 33% 22% 18% Feijenrd 25% 22% 20% 33% IJsselmnde 34% 34% 21% 10% Charlis 21% 32% 28% 19% Hgvliet + Pernis 35% 34% 21% 10% Hek van Hlland 65% 22% 13% 0% 13
Figuur 3.1 Kaart bezekfrequentie Rtterdamse markten naar deelgemeente, 2006 Zelden f nit / geen antwrd Incidenteel Geregeld Frequent 14
4 Bezek aan de drie grtere Rtterdamse weekmarkten In dit hfdstuk wrden de bezeken aan de belangrijkste weekmarkten van Rtterdam verder uitgewerkt. He vaak bezekt men de afznderlijke markten, wat zijn de kenmerken van de marktbezekers, waarvr kmt men naar de verschillende markten en he wrden de markten gewaardeerd. 4.1 Centrummarkt, markt Afrikaanderplein en markt Grte Visserijplein Van alle Rtterdammers heeft 34% de Centrummarkt p de Binnenrtte incidenteel bezcht; 18% deed dat geregeld en 8% frequent. 40% geeft aan de Centrummarkt p de Binnenrtte het afgelpen jaar zelden f nit bezcht te hebben. Daarmee is het percentage bezekers van de Centrummarkt ten pzichte van vrig jaar licht gedaald. Het bezek aan de markt p het Afrikaanderplein en de markt p het Grte Visserijplein, beide meer lkale markten, is aanzienlijk lager dan het bezek aan de Centrummarkt. 69% van de Rtterdammers geeft aan de markt p het Afrikaanderplein het afgelpen jaar zelden f nit bezcht te hebben. Vr de markt p het Grte Visserijplein is dat zelfs 82%. Het percentage bezekers van de markt p het Afrikaanderplein is daarmee iets gestegen ten pzichte van 2005, het percentage bezekers van de markt p het Grte Visserijplein is gelijk gebleven. Figuur 4.1 geeft een verzicht. Figuur 4.1 Bezek aan de drie grte wekelijkse markten, 2006 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% incidenteel geregeld frequent zelden / nit Binnenrtte Afrikaanderplein Grte Visserijplein Op de vraag welk van deze drie markten men in het afgelpen jaar het meest heeft bezcht, antwrdt bijna 50% van alle Rtterdammers het meest de Centrummarkt p de Binnenrtte te hebben bezcht, 19% de markt p het Afrikaanderplein en 7% de markt p het Grte Visserijplein. Ten pzichte van vrig jaar is het percentage Rtterdammers dat aangeeft de markt p het Afrikaanderplein de afgelpen twaalf maanden het meest te hebben bezcht met 5% gestegen. Dit is ten kste gegaan van beide andere markten: Centrummarkt (-4%) en markt Grte Visserijplein (-1%). Iets meer dan een kwart tensltte geeft aan de afgelpen twaalf maanden geen van de drie genemde markten te hebben bezcht. 15
4.2 Waarvr kmt men naar deze markt Naast de vraag he vaak men naar welke markten gaat, is de respndenten k gevraagd waarvr men naar de markt gaat. Alle drie de markten samengenmen kmen de meeste mensen vral vr het kpen van grenten en fruit en vr de gezelligheid. Wanneer wrdt gekeken naar de afznderlijke markten, dan bestaan er een paar kleine verschillen. Tabel 4.1 laat per markt de tp-3 redenen zien waarvr men naar die markt kmt. Daarbij is k gekeken naar de tp-3 van vrig jaar. Tabel 4.1 Tp-3 bezekredenen per markt, 2005 en 2006 Centrummarkt Binnenrtte Markt Afrikaanderplein Markt Grte Visserijplein 2005 2006 2005 2006 2005 2006 1 grente/fruit grente/fruit grente/fruit grente/fruit grente/fruit grente/fruit 2 gezelligheid gezelligheid vis vis vis vis 3 vis vis kleding kleding gezelligheid kleding Uit de tabel wrdt duidelijk dat het kpen van grente en fruit de belangrijkste reden is waarvr men naar de markt kmt: zwel in 2005 als 2006 staat deze reden bij alledrie de markten bvenaan. Daarnaast blijkt men k vral vr de gezelligheid naar de Centrummarkt te kmen, terwijl het kpen van vis de p één na belangrijkste reden is vr de Rtterdammers die de markt p het Afrikaanderplein f p het Grte Visserijplein het afgelpen jaar het meeste hebben bezcht. Het kpen van vis kmt vr bezekers van de Centrummarkt p de derde plaats, bij de andere markten is dat het kpen van kleding. Ten pzichte van vrig jaar is de enige verandering terug te vinden p de markt p het Grte Visserijplein: gezelligheid is daar uit de tp-3 verdwenen. In bijlage IV is per markt een verzicht van de belangrijkste bezekredenen pgenmen. 4.3 Wie bezekt deze drie markten, en wie niet Om te kijken wat vr srt mensen de drie weekmarkten vral aantrekken, waar de markten van elkaar afwijken en waar ze juist vereenkmsten vertnen, is per markt een prfiel pgesteld met daarin de belangrijkste kenmerken van de bezekers. Ok is gekeken wat de kenmerken zijn van de mensen die geen van de weekmarkten hebben bezcht (tabel 4.2). Net als vrig jaar vrmen de bezekers van de Centrummarkt het meest een afspiegeling van de gehele Rtterdamse bevlking. Waar p de markt p het Afrikaanderplein en het Grte Visserijplein veel Rtterdammers kmen van allchtne afkmst, met een lage pleiding en met een minimum huishudensinkmen, kmen p de Centrummarkt veel meer autchtne Rtterdammers, met een hge pleiding en met een bvenmdaal inkmen. Ok hebben de bezekers van de Centrummarkt vaker een betaalde baan dan de bezekers van de andere markten en zijn het vaker alleenstaanden. Wat betreft de leeftijdspbuw bestaan er niet z veel verschillen tussen de markten. Op de markt p het Grte Visserijplein kmen iets meer dan p de andere markten Rtterdammers tussen de 25 en 65 jaar ud en iets minder Rtterdammers van 76 jaar en uder. Tussen de Centrummarkt en de markt p het Afrikaanderplein bestaan geen leeftijdsverschillen. 16
Veruit de belangrijkste kenmerken van niet-bezekers van de drie markten zijn etniciteit en sciaal-ecnmische situatie. Maar liefst 79% van de niet-bezekers is autchtn en 55% van de niet-bezekers heeft een vaste baan. Ten pzichte van vrig jaar zijn autchtnen wel iets vaker de markten gaan bezeken: in 2005 was namelijk 83% van de niet-bezekers van autchtne afkmst. Daarnaast bevinden zich nder de Rtterdammers die het afgelpen jaar geen van de drie markten hebben bezcht k veel hger pgeleiden (37%), gepensineerden (27%) en inwners van de deelgemeente Prins Alexander (25%). Tabel 4.2 Prfiel marktbezekers en niet-marktbezekers, 2006 Centrummarkt Binnenrtte Markt Afrikaanderplein Markt Grte Visserijplein Geen weekmarkten bezcht Alle respndenten Geslacht: man 43% 44% 45% 49% 45% vruw 57% 57% 55% 51% 55% Leeftijd: 16 24 jaar 11% 12% 12% 10% 11% 25 44 jaar 38% 37% 40% 36% 35% 45 64 jaar 35% 36% 40% 31% 34% 65 75 jaar 11% 11% 7% 12% 12% 76 jaar en uder 5% 4% 2% 11% 8% Gezinssamenstelling: alleenstaand 24% 19% 19% 24% 24% (echt)paar znder kind(eren) 33% 31% 31% 39% 36% paar met kinderen 31% 35% 36% 31% 30% eenudergezin 9% 12% 12% 5% 8% anders 2% 2% 2% 1% 1% student p kamers / inwnend 1% 1% 0% 0% 1% Sciaal-ecn. situatie: betaald werk 53% 41% 48% 55% 50% werkzaam in huishuden 11% 17% 14% 7% 11% studerend 5% 4% 5% 3% 4% gepensineerd 19% 17% 13% 27% 23% uitkering 13% 22% 20% 7% 12% Hgst vltide pleiding: laag f geen 34% 49% 42% 29% 36% midden 30% 35% 34% 34% 32% hg 36% 16% 25% 37% 32% Huishudensinkmen: sciale minima 29% 42% 47% 16% 28% minimum tt mdaal 31% 35% 26% 31% 31% mdaal tt 2x mdaal 24% 17% 20% 32% 25% meer dan 2x mdaal 16% 5% 7% 21% 16% Etniciteit: autchtnen 63% 42% 37% 79% 66% westerse allchtnen 9% 6% 7% 8% 8% niet-westerse allchtnen 28% 52% 56% 13% 26% Deelgemeente: Stadscentrum 5% 2% 5% 3% 4% Delfshaven 11% 7% 37% 4% 9% Overschie 4% 2% 5% 2% 3% Nrd 12% 3% 8% 6% 9% Hillegersberg-Schiebrek 8% 1% 3% 13% 8% Kralingen-Crswijk 13% 2% 8% 5% 9% Prins Alexander 16% 5% 6% 25% 16% Feijenrd 10% 33% 6% 7% 13% IJsselmnde 8% 15% 9% 12% 11% Charlis 8% 22% 9% 6% 9% Hgvliet + Pernis 4% 8% 4% 14% 7% Hek van Hlland 1% 1% 1% 3% 2% Ttaal 100% 100% 100% 100% 100% 17
4.4 Waardering markten Ondanks het feit dat de markten geen hele hge pkmst kennen, is het rapprtcijfer dat de Rtterdammers aan de markten geven ruim vldende. Meer dan 85% van de Rtterdammers geeft de markten in het algemeen een 6 f hger. Bijna 30% geeft zelfs een 8 f hger, wat bijna 5% meer is dan vrig jaar. Gemiddeld kmt het rapprtcijfer dat de Rtterdammers aan de Rtterdamse weekmarkten geven uit p een 6,8 (2005: 6,7). Net als vrig jaar stijgt k dit jaar het rapprtcijfer naarmate men vaker p de markt kmt: Rtterdammers die zelden f nit p de markt kmen geven een 5,9, incidentele marktbezekers geven een 6,8, geregelde marktbezekers een 7,2 en frequente marktbezekers een 7,3. Tussen de markten nderling bestaan nauwelijks verschillen: Rtterdammers die de Centrummarkt wel eens hebben bezcht geven deze een 7,1, de markt p het Afrikaanderplein krijgt een 6,9 en de markt p het Grte Visserijplein een 7,2. Daarmee is de markt p het Afrikaanderplein net als vrig jaar de minst gewaardeerde markt, alhewel het rapprtcijfer wel met tweetiende is gestegen. Ok naar achtergrnden bezien bestaan er geen grte verschillen in de waardering van de markten, al geven uderen, gepensineerden, sciale minima en niet-westerse allchtnen gemiddeld wat hgere rapprtcijfers. Markkaanse Rtterdammers geven met een 7,5 het hgste rapprtcijfer. Waardering naar kenmerken markten Behalve een algemeen rapprtcijfer is de respndenten k gevraagd te reageren p een zevental specifieke kenmerken, zals kwaliteit van het aanbd, pstelling van de kramen en vrzieningen zals tiletten. Het blijkt dat er drie kenmerken zijn, die dr een meerderheid van de bezekers van alle drie de markten matig tt slecht wrden berdeeld (tabel 4.3). Dit zijn: de ruimte van de lppaden, de vrzieningen en de veiligheid. De ruimte van de lppaden wrdt p de Centrummarkt het slechtste berdeeld: 58% ervaart deze als matig tt slecht. Bij de markt p het Afrikaanderplein is dat 54% en bij de markt p het Grte Visserijplein 57%. Hierbij met verigens wel wrden pgemerkt dat de waardering vr de ruimte van de lppaden p alle drie de markten is gestegen ten pzichte van vrig jaar. Ten berdeelde veral meer dan 60% de ruimte van de lppaden als matig tt slecht. De vrzieningen (tiletten, pinmgelijkheden, hreca) wrden k p alle drie de markten dr een meerderheid als matig tt slecht berdeeld. Het percentage bezekers van de markt p het Grte Visserijplein dat de vrzieningen als ged berdeeld is zelfs gedaald van 16% in 2005 tt 7% in 2006. Hier met wel wrden pgemerkt dat, vr alle drie de markten, het percentage bezekers dat de vrzieningen als slecht berdeelt is gedaald ten pzichte van vrig jaar. De waardering van de veiligheid is p de Centrummarkt en de markt p het Afrikaanderplein iets verbeterd, maar laat ng ruimte vr verbetering pen. De waardering van de veiligheid p de markt p het Grte Visserijplein is gelijk gebleven. De gezelligheid tensltte p de markt p het Grte Visserijplein wrdt k dr een meerderheid (55%) als matig tt slecht berdeeld. Vrig jaar berdeelde 55% de gezelligheid van de markt juist ng als ged. Wel (erg) tevreden is men ver de kwaliteit van het aanbd p de markten, de variatie in het 18
aanbd, de pstelling van de kramen en de gezelligheid. Op al deze punten wrdt de Centrummarkt steeds het beste gewaardeerd. Verder valt p dat de waardering van deze punten p de Centrummarkt en de markt p het Afrikaanderplein is gestegen ten pzichte van vrig jaar, maar p de markt p het Grte Visserijplein is gedaald. Tabel 4.3 Waardering verschillende kenmerken per markt, 2006 Centrummarkt p de Binnenrtte Markt Afrikaanderplein Markt Grte Visserijplein Kwaliteit aanbd: ged 73% 61% 52% matig 26% 38% 44% slecht 1% 2% 4% Variatie aanbd: ged 76% 67% 59% matig 21% 31% 37% slecht 3% 2% 4% Opstelling kramen: ged 75% 63% 64% matig 22% 33% 31% slecht 3% 4% 5% Ruimte lppaden: ged 42% 46% 43% matig 45% 41% 38% slecht 12% 13% 19% Vrzieningen: ged 18% 11% 7% matig 48% 47% 44% slecht 35% 42% 49% Gezelligheid: ged 58% 47% 45% matig 34% 42% 49% slecht 8% 11% 6% Veiligheid: ged 41% 35% 40% matig 50% 49% 42% slecht 9% 16% 18% Aansluitend is men gevraagd f de markten naar hun mening ng aantrekkelijker gemaakt zuden kunnen wrden en z ja, p wat vr manier. In nderstaande tabel staan de uitkmsten hiervan. Tabel 4.4 Zu de markt ng aantrekkelijker gemaakt kunnen wrden? Centrummarkt Binnenrtte Markt Afrikaanderplein Markt Grte Visserijplein Ttaal alle 3 markten Nee, is vldende aantrekkelijk 51% 60% 44% 53% Ja, kan aantrekkelijker 49% 40% 56% 47% De meningen ver de aantrekkelijkheid van de Centrummarkt en de markt p het Grte Visserijplein zijn vrijwel gelijk gebleven aan vrig jaar. De mening ver de aantrekkelijkheid van de markt p het Afrikaanderplein is daarentegen vlkmen mgekeerd ten pzichte van 2005, ten 59% ng vnd dat de markt wel aantrekkelijker kn. In het algemeen vindt 53% de 19
markten vldende aantrekkelijk; 47% vindt dat ze aantrekkelijker kunnen. Aan diegenen die hebben aangegeven dat de markt ng aantrekkelijker kan is k gevraagd he de markt aantrekkelijker zu kunnen. Daarbij knden ze meerdere antwrden geven. Het meest genemd wrdt het ruimer maken van de markten dr de lppaden breder te maken en de marktkramen hger. Daarnaast vinden veel mensen dat de markten k aantrekkelijker kunnen dr de veiligheid te vergrten. Ok de variatie in het aanbd kan de markten aantrekkelijker maken. Aan de ene kant dr minder van hetzelfde aan te bieden (zals kleding en grenten en fruit), aan de andere kant dr prducten aan te bieden die nu ng niet f te weinig wrden aangebden (zals bilgische prducten). Het verdekken van de markten wrdt bijna twee keer zveel genemd als vrig jaar. Dit zu te maken kunnen hebben met de plannen vr een ng te buwen verdekte markthal die dit vrjaar zijn gepresenteerd in de media en die de mensen p een idee kunnen hebben gebracht. Verder zijn vrzieningen, zals tiletten, pin- en chipmgelijkheden, hreca en parkeermgelijkheden veelgenemde manieren m de markten aantrekkelijker te maken. In tabel 4.5 staat een cmpleet verzicht van de antwrden die zijn gegeven p de vraag he de markten ng aantrekkelijker gemaakt kunnen wrden. Tabel 4.5 He kan de markt ng aantrekkelijker gemaakt wrden? Aantal keer genemd Ruimere pzet van de markt: bredere lppaden, hgere marktkramen 130 Meer tezicht p de veiligheid (m.n. zakkenrllers) 85 Meer variatie in het aanbd / meer aanbd 69 Overdekken van de markt 58 Meer tiletten en duidelijker maken waar die zijn 28 Meer hrecagelegenheden p en rnd de markt 24 Overzichtelijker maken van de markt (bv. per prductgrep) 23 De markt schner huden 21 De markt met weer Hllandser (zwel qua mensen als prducten) 21 Meer pin en chipmgelijkheden 20 Betere kwaliteit van de aangebden prducten 19 Meer entertainment p en tijdens de markt 16 Maak de markt gezelliger en scialer 15 Betere en ruimere parkeermgelijkheden rndm de markt 12 Meer vrzieningen p de markt (verig) 11 Prducten gedkper aanbieden 8 Overig (ruimere peningstijden, meer bankjes, meer gren, geen kinderwagens e.d.) 46 20
Bijlagen 21
22
BIJLAGE I: OPDRACHTGEVERS VOOR DE OMNIBUSENQUETE 2006 Aan de Omnibusenquête 2006 hebben de vlgende instanties deelgenmen als (deel-)pdrachtgever met vragen in de A-lijst en/f de B-lijst en/f de C-lijst: 1. de Afdeling Cncernstrategie van de Bestuursdienst met een vraag naar de belangrijkste prblemen in Rtterdam (A-, B- én C-lijst, ieder vraag 7), vragen ver het imag van de stad (A-lijst, vraag 8 en 9) en vragen ver de waardering van het gemeentebestuur (A-lijst, vraag 10 en B-lijst, vraag 51 en 76); 2. de Afdeling Organisatie- en Infrmatie Management van de Bestuursdienst met vragen ver klachtenafhandeling (A-lijst, vraag 11 tt en met 17), ver de invled van burgers p de gemeente (A-lijst, vraag 32), ver servicenrmen (A-lijst, vraag 45 tt en met 49) en ver cntacten met de gemeente en de deelgemeenten (A-lijst, vraag 50); 3. de Afdeling Wnen van de ds+v met vragen ver wnen in Rtterdam (A-lijst, vraag 18 tt en met 25); 4. het WningBedrijf Rtterdam met vragen ver wnen in Rtterdam (A-lijst, vraag 26 tt en met 31); 5. het Prgramma Dienstverlening van de Bestuursdienst en de Afdeling Cncerncmmunicatie van de Bestuursdienst met vragen ver cntacten met de gemeente en de deelgemeenten (A-lijst, vraag 33 tt en met 42; B-lijst, vraag 34 tt en met 43), ver het bezit en gebruik van Internet en ver gemeentelijke infrmatievrziening en dienstverlening p Internet (B-lijst, vraag 16 tt en met 29) en ver het centrale telefnnummer van de gemeente (B-lijst, vraag 52 tt en met 56); 6. de gemeentelijke Ombudsman met vragen ver hun bekendheid (A-lijst, vraag 43 en 44; B- lijst, vraag 14 en 15); 7. het Prgrammabureau van de ds+v met vragen ver herstructurering (A-lijst, vraag 51 tt en met 55) en ver verhuizen (A-lijst, vraag 63 tt en met 66); 8. de Afdeling Persneelsbeleid en Arbeidsvrwaarden van de Bestuursdienst met een vraag ver de betruwbaarheid van de gemeente Rtterdam (A-lijst, vraag 56; B-lijst, vraag 59); 9. de dienst Stadstezicht met vragen ver de gemeentelijke dienst Stadstezicht (A-lijst, vraag 57 tt en met 62); 10. de Afdeling Cncerncmmunicatie van de Bestuursdienst met vragen ver gemeenteraadsverkiezingen (A-lijst, vraag 67 tt en met 69); 11. Gemeentebelastingen Rtterdam met vragen ver gemeentelijke heffingen (A-lijst, vraag 70 tt en met 73); 12. de Rekenkamer Rtterdam met vragen ver hun bekendheid (A-lijst, vraag 74 en 75; B-lijst, vraag 57 en 58); 13. de Afdeling Beheer Buitenruimte van de Dienst Gemeentewerken met vragen ver het nderhud van de buurt (B-lijst, vraag 8 tt en met 11); 14. het Bureau Opzmer Mee met vragen ver Opzmeren (B-lijst, vraag 12 en 13); 15. Rteb met vragen ver f men de buurt en Rtterdam schn vindt (B-lijst, vraag 30 tt en met 32), ver hndenbeleid (B-lijst, vraag 33) en ver afvalinzameling en hun dienstverlening (B-lijst, vraag 67 tt en met 75); 16. de Biblitheek Rtterdam met vragen ver bezek aan de biblitheek (B-lijst, vraag 44 tt en met 50); 17. de Plitie Rijnmnd met vragen ver de nazrg van de plitie (B-lijst, vraag 60 tt en met 66); 23
18. de Dienst Marktwezen Rtterdam met vragen ver markten in Rtterdam (B-lijst, vraag 77 tt en met 83); 19. de Afdeling Waterhuishuding van de Dienst Gemeentewerken met vragen ver singels, slten en vijvers in Rtterdam (C-lijst, vraag 8 tt en met 10); 20. de dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving met vragen ver de integratie van alllchtnen (C-lijst, vraag 11 tt en met 17) en ver nderwijs (C-lijst, vraag 18 tt en met 24); 21. de Afdeling Openbare Orde en Veiligheid van de Bestuursdienst met vragen ver rampen in de stad (C-lijst, vraag 25 tt en met 29); 22. de Afdeling Verkeer en Verver van de ds+v met vragen ver bezit en gebruik van ververmiddelen (C-lijst, vraag 30 tt en met 44); 23. RTV Rijnmnd met vragen ver de prvincie Zuid-Hlland en de media (C-lijst, vraag 45 en 46); 24. de DCMR met vragen ver geluid (C-lijst, vraag 47 tt en met 50); 25. het Luxr Theater met vragen ver het Luxr Theater (C-lijst, vraag 51 tt en met 54); 26. de Afdeling Regie Werk en Inkmen van de Dienst Sciale Zaken en Werkgelegenheid met vragen ver de Rtterdamse Sciale Dienst (C-lijst, vraag 55 tt en met 58); 27. het Maritiem Museum Rtterdam met een vraag ver de bekendheid van en het bezek aan Rtterdamse musea (C-lijst, vraag 59 tt en met 61); 28. de Afdeling Cncerncmmunicatie van de Bestuursdienst met vragen ver de Stadskrant (C-lijst, vraag 62 tt en met 64); 29. de Dienst Sprt en Recreatie met vragen ver sprt (C-lijst, vraag 65 tt en met 67); en 30. de RET met vragen ver de RET (C-lijst, vraag 68 tt en met 71). 24
BIJLAGE II: ACHTERGRONDKENMERKEN VAN DE RESPONDENTEN Als gevlg van het grte aantal pdrachtgevers aan, en nderwerpen in de Omnibusenquête is de enquête dit jaar pgesplitst in drie vragenlijsten: een aantal nderwerpen kwam slechts p de zgenemde A-lijst aan de rde, een aantal alleen p de B-lijst, een aantal alleen p de C- lijst, en smmige p meerdere lijsten. De respns bedreg vr de A-lijst 46% (1.600 respndenten), vr de B-lijst 47% (1.635 respndenten) en vr de C-lijst eveneens 47% (1.633 respndenten); in ttaal 46%. Daarmee is de respns een fractie hger dan vrig jaar, maar ng steeds lager dan het tt vr enkele jaren gebruikelijke percentage van rnd de 50. Bij deze respnspercentages met wrden bedacht, dat ieder frmulier dat m welke reden dan k niet ingevuld is gereturneerd tt de nn-respns is gerekend; dus k frmulieren vr mensen die inmiddels niet meer bereikbaar zijn dr bijvrbeeld verhuizing f verlijden. Veel nderzeksbureaus tellen zulke mislukte cntacten niet mee bij de bepaling van het respnspercentage. Al met al is een respns zals hierbven weergegeven zeker niet slecht vr schriftelijke enquêtes in een stad als Rtterdam; het CBS kampt bijvrbeeld bij haar landelijke enquêtes in de grte steden met een slechtere en selectievere respns, en veral kampen markten pinienderzeksbureaus met een dalende respnsbereidheid! In deze Bijlage wrdt aan de hand van een aantal algemene persnskenmerken de representativiteit van de uiteindelijke nett steekpref (de respns) besprken. Daarte wrden kenmerken van de respndenten vergeleken met die van de ttale Rtterdamse bevlking van 16 jaar en uder. II.1 Geslacht en leeftijd In figuur II.1 staat de verdeling van de respndenten van de Omnibusenquête 2006 en van de Rtterdamse bevlking naar geslacht en naar leeftijd begin 2006. Traditiegetruw blijken vruwen en Rtterdammers van 45 tt 75 jaar ververtegenwrdigd, en mannen en jngeren ndervertegenwrdigd. Figuur II.1: Verdeling van de respndenten en van de ttale bevlking in Rtterdam van 16 jaar en uder naar geslacht en naar leeftijd. A-lijst B-lijst C-lijst Ttaal Bevlking Rtterdam p 1-1- 06 Geslacht: Man Vruw 45% 55% 45% 55% 44% 56% 45% 55% 48% 52% Respns 1.598 1.634 1.632 4.864 481.674 Leeftijd: 16 tt 25 jaar 25 tt 45 jaar 45 tt 65 jaar 65 t/m 75 jaar 76 jaar en uder 10% 36% 35% 11% 9% 11% 35% 34% 12% 8% 9% 35% 36% 13% 8% 10% 35% 35% 12% 8% 15% 39% 28% 10% 8% Respns 1.597 1.631 1.631 4.859 481.674 Nadere analyse van de respns per leeftijd leert, dat die het slechtst is bij de jngeren: ng geen 40%. Vervlgens lpt de respns langzaam p tt z n 55- à 60% bij de uderen, maar vanaf 75 à 80 jaar daalt de respns snel met de leeftijd (figuur II.2). 25
Figuur II.2: Respns p de Omnibusenquête 2006 naar leeftijd. 115 110 105 100 95 Respns, aantal (linker as) Respns, percentage (rechter as) Respnspercentage trendlijn 70% 60% 90 85 80 50% 75 70 65 40% 60 55 50 45 30% 40 35 30 20% 25 20 15 10% 10 5 0 0% 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71 73 75 77 79 81 83 85 87 89 leeftijd II.2 Etniciteit Figuur II.3 geeft de verdeling van de respndenten en van de Rtterdamse bevlking van 16 jaar en uder naar etniciteit. Autchtnen ( Nederlanders ) zijn ververtegenwrdigd, en de meeste allchtne greperingen zijn als vanuds ndervertegenwrdigd. De afwijkingen zijn echter een stuk minder grt dan in de afgelpen jaren. Figuur II.3: Verdeling van de respndenten en van de ttale bevlking in Rtterdam van 16 jaar en uder naar etniciteit. Surinamers Antillianen/Arubanen Turken Markkanen Kaapverdianen Overige arme landen Etnische aandachtsgrepen A-lijst B-lijst C-lijst Ttaal Bevlking Rtterdam p 1-1- 06 7% 7% 6% 7% 8% 2% 2% 2% 2% 3% 7% 6% 6% 7% 7% 4% 4% 3% 4% 5% 2% 2% 1% 2% 2% 5% 5% 5% 5% 8% 28% 26% 25% 26% 33% Nederlanders Nrd-mediterranen Overige rijke landen 65% 2% 5% 66% 2% 6% 67% 2% 5% 66% 2% 5% 58% 3% 6% Respns 1.599 1.634 1.631 4.864 481.674 26
II.3 Deelgemeente Figuur II.4 geeft tensltte de verdelingen naar deelgemeente. De spreiding van de respndenten ver de deelgemeenten is uitstekend; alleen is traditiegetruw Delfshaven wat ndervertegenwrdigd en Prins Alexander wat ververtegenwrdigd. Figuur II.4: Verdeling van de respndenten en van de ttale bevlking in Rtterdam van 16 jaar en uder naar deelgemeente. A-lijst B-lijst C-lijst Ttaal Bevlking Rtterdam p 1-1- 06 Stadscentrum Delfshaven Overschie Nrd Hillegersberg-Schiebrek Kralingen-Crswijk Prins Alexander Feijenrd IJsselmnde Charlis Hgvliet en Pernis Hek van Hlland 5% 10% 3% 8% 8% 8% 17% 11% 11% 10% 7% 2% 4% 9% 3% 9% 8% 9% 16% 12% 11% 9% 7% 1% 5% 10% 2% 8% 8% 8% 18% 11% 11% 10% 7% 2% 5% 10% 3% 8% 8% 8% 17% 12% 11% 10% 7% 2% 6% 12% 3% 9% 7% 9% 15% 12% 10% 11% 7% 2% Respns 1.532 1.575 1.571 4.678 481.674 II.4 Cnclusie Net als in eerdere jaren en in andere enquêtes, zijn smmige bevlkingsgrepen, en met name mannen, jngeren en (niet-westerse) allchtnen, ndervertegenwrdigd in de Omnibusenquête. Niettemin is de respns zeker niet slecht; kwantitatief zwel als kwalitatief. De ndervertegenwrdiging van een aantal (niet-westerse) allchtne greperingen is echter flink afgenmen; mede drdat bij hen met meer succes aanvullend mndeling is gerappelleerd. De respns van mannen blijft ng steeds achter bij die van vruwen, al is het verschil wederm dit jaar minder grt dan vrig jaar. Dit verschil wrdt, k al traditiegetruw, vr een deel verrzaakt drdat kennelijk méér mannen de vragenlijst dr een vruwelijke huisgent laten invullen dan andersm 1. Deze relatieve tevredenheid ver de representativiteit naar cntrleerbare kenmerken neemt niet weg, dat natuurlijk ng steeds wel een zekere selectiviteit in de respns van de Omnibusenquête bestaat. Dit selectieve karakter van de respns lijkt met name k terug te vinden in het traditiegetruw waarschijnlijk tch wel iets te lage aandeel respndenten dat zegt een minimuminkmen te hebben, en het al even traditiegetruw waarschijnlijk tch wel iets te hge aandeel respndenten dat zegt een bven-mdaal huishudensinkmen te hebben (k nder allchtnen): gevreesd met wrden dat daarmee tch een wat te rskleurig beeld wrdt gesuggereerd. Vr de selectiviteit van de respns p enquêtes kan een aantal verklaringen wrden bedacht, die impliceren dat een plssing van deze prblematiek niet z simpel is. Z zijn frequent verhuizende mensen (letterlijk) meilijk te achterhalen, evenals mensen die niet wnen p het adres waar ze dr Burgerzaken geacht wrden te wnen. Dit impliceert in een aantal pzichten k een selectiviteit. Daarnaast valt niet te vermijden, dat - ndanks de meite die gedaan wrdt 27
m de vragen in de enquête z begrijpelijk mgelijk te frmuleren - dergelijke vragenlijsten vr een aantal mensen tch te hg gegrepen zijn; met name vr mensen die de Nederlandse taal slecht beheersen. En tensltte met k gevreesd wrden, dat de grte stad een aantal inwners heeft die steeds minder ntvankelijk zijn vr vrmen van maatschappelijke participatie zals het deelnemen aan een gemeentelijke enquête. In dat pzicht is wellicht k een vergelijking te trekken met de selectieve pkmst bij verkiezingen. Al met al met wrden gecncludeerd, dat de Omnibusenquête een zekere mate van selectiviteit in zijn respns kent, die vr een belangrijk deel meilijk tt niet te vrkmen is, en waarmee bij de interpretatie van resultaten rekening met wrden gehuden. De mate waarin deze selectiviteit uitkmsten beïnvledt, met echter k niet verschat wrden. Z valt eenvudig na te rekenen, dat als bijvrbeeld 50% van de Nederlanders iets vindt, en 25% van de allchtnen, hiervr in de B-lijst van de Omnibusenquête vr de ttale Rtterdamse bevlking 41,5% zal wrden gemeten, terwijl dit 39,4% had meten zijn. Een dergelijk verschil ligt in de rde van grtte van de betruwbaarheidsmarge van de Omnibusenquête (zie Bijlage III), en is dan k maar nét significant. (Bvendien is het in z n geval wellicht interessanter te weten dat autchtnen en allchtnen kennelijk z sterk verschillen, dan heveel het ttale gemiddelde precies bedraagt...) Nten 1. Van de 4.868 respndenten in de ttale Omnibusenquête 2006 hadden er 138 ingevuld een vruw te zijn terwijl de vragenlijst aan een man was gestuurd, en 52 een man te zijn terwijl de vragenlijst aan een vruw was gestuurd. 28
BIJLAGE III: DE VRAGEN IN DE VRAGENLIJST De vlgende vragen gaan ver markten in Rtterdam. 77. Heeft u in de afgelpen twaalf maanden wel eens een Rtterdamse markt bezcht? zelden f nit een paar keer per jaar één f meer keer per maand één f meer keer per week 78. Wilt u met een rapprtcijfer van 1 tt en met 10 aangeven wat u in het algemeen vindt van de markten in Rtterdam? (1 = heel laag; 10 = heel hg) 79. Heveel keer heeft u in de afgelpen 12 maanden p nderstaande markten gewinkeld? zelden f nit een paar keer per jaar één f meer keer per maand één f meer keer per week a b c Centrummarkt p de Binnenrtte (dinsdag, zaterdag en/f zndag) Markt Afrikaanderplein (wensdag, zaterdag) Markt Grte Visserijplein (dnderdag, zaterdag) 80. Welke van deze drie markten heeft u in de afgelpen twaalf maanden het meest bezcht? Centrummarkt p de Binnenrtte Markt Afrikaanderplein Markt Grte Visserijplein ik ben de afgelpen 12 maanden p geen van deze markten geweest => Ga dr naar vraag 84 81. Waarvr kmt u vral naar deze markt? (niet meer dan 2 antwrden aankruisen!) kpen van grenten en fruit brd, kaas, eieren, lijven en dergelijke vis kleding gereedschap, vide s, CD s, 2 e hands spullen en dergelijke gezelligheid, de mensen; rndkijken anders, namelijk 29
82. Wat vindt u van deze markt? ged matig slecht a b c d e f g kwaliteit van het aanbd variatie in het aanbd (assrtiment) pstelling van de kramen ruimte van de lppaden vrzieningen zals tiletten, pinmgelijkheden, hreca, gezelligheid m te verblijven en/f bdschappen te den veiligheid 83. Zu deze markt naar uw mening ng aantrekkelijker gemaakt kunnen wrden? nee, is al vldende aantrekkelijk ja, dr 30
Bijlage IV: Waarvr kmt men naar de markt Centrummarkt Binnenrtte: 12% 17% 53% Grenten en fruit Vr de gezelligheid 17% Vis Brd, kaas, eieren, lijven 21% Kleiding Gereedschap, vide's, cd's 26% 36% Overig Markt Afrikaanderplein: 5% 10% Grenten en fruit 19% 70% Vis Kleiding 26% Vr de gezelligheid Brd, kaas, eieren, lijven 27% 28% Gereedschap, vide's, cd's Overig Markt Grte Visserijplein: 13% 2% 11% Grenten en fruit 15% 22% 84% Vis Kleiding Brd, kaas, eieren, lijven Vr de gezelligheid Gereedschap, vide's, cd's 35% Overig 31
32
BIJLAGE V: DE BETEKENIS VAN DE PERCENTAGES; SIGNIFICANTIE V.1 Percentages In de tabellen in dit rapprt staan de uitkmsten in percentagevrm weergegeven. Dit is gedaan mdat percentages in ppulaties van verschillende grtte (bijvrbeeld: de steekpref versus heel Rtterdam) nderling gemakkelijker te vergelijken zijn dan aantallen. Metingen via een steekpref leveren een schatting van de werkelijkheid. Het tevalskarakter van de steekpref heeft als cnsequentie, dat schatting en werkelijke waarde ten gevlge van het teval kunnen afwijken. (Daarnaast zijn k afwijkingen mgelijk ten gevlge van andere zaken dan het teval, zals nder- en ververtegenwrdigingen van bepaalde categrieën respndenten, bijvrbeeld dr selectieve nn-respns.) Deze mgelijke afwijkingen ten gevlge van het teval kunnen wrden uitgedrukt in statistische betruwbaarheidsmarges. Gangbaar hierbij is een uitdrukking in 95%-betruwbaarheidsmarges. De 95%-betruwbaarheidsmarge bij een steekprefpercentage en een steekprefgrtte geeft aan, he grt de afwijking van de geschatte waarde met de werkelijke waarde zu kunnen zijn ten gevlge van het teval. De betekenis van z'n marge is, dat, indien de steekpref en de meting vele malen zuden wrden herhaald, en steeds een 95%-betruwbaarheidsmarge zu wrden bepaald, de werkelijke waarde zich in 95 van de 100 gevallen binnen de betruwbaarheidsmarge zal bevinden. Een betruwbaarheidsmarge (dus: de nnauwkeurigheid) is kleiner naarmate de steekpref grter is, maar verschilt k met het gemeten percentage: percentages van rnd de 50% hebben de grtste nnauwkeurigheid, en he verder het percentage van de 50% af zit, he kleiner de nnauwkeurigheid 1. Dit betekent in het bijznder k, dat bij heel kleine percentages die zijn verrzaakt dr één f twee respndenten ng sprake kan zijn van een tevalstreffer, maar dat dit niet kan wrden gezegd als het wat meer respndenten betreft. De vlgende tabel geeft vr in steekpreven f delen daarvan gemeten percentages de betruwbaarheidsmarges vr een meting van 50% (dus vr het ngunstigste geval), en ter illustratie k vr een meting van 10- f 90%. Figuur V.1: De 95%-betruwbaarheidsmarges van gemeten percentages. Bij een (deel-)steekprefmvang van: is 10% eigenlijk: is 50% eigenlijk: is 90% eigenlijk: 50 100 150 200 250 500 1.635 (Omnibusenquête B) 10% ± 8% 10% ± 6% 10% ± 5% 10% ± 4% 10% ± 4% 10% ± 3% 10% ± 1% 50% ± 14% 50% ± 10% 50% ± 8% 50% ± 7% 50% ± 6% 50% ± 4% 50% ± 2% 90% ± 8% 90% ± 6% 90% ± 5% 90% ± 4% 90% ± 4% 90% ± 3% 90% ± 1% Vrbeeld: als in een steekpref(-deel) van 500 ndervraagden 50% een bepaald antwrd geeft, met dit gelezen wrden als 50% ± 4%, fwel 46- à 54 prcent. Bij kleinere f grtere gemeten percentages wrdt deze marge kleiner. 33