Rouwbegeleiding in de praktijk Het leven leren leven Karin van der Plas Themabijeenkomst IDPZ 31 oktober
Programma Welkom Theorie over rouw Bespreking casus/ luisteroefening Wat is Levenskunst? Tijd voor verbinding en vragen
Kernbegrippen Onvoorwaardelijke Liefde Ont-moeten Geweldloze communicatie Onvoorwaardelijk Luisteren
Als ik je vraag naar mij te luisteren En jij begint mij adviezen te geven, dan doe je niet wat ik je vraag. Luisteren Als ik je vraag naar mij te luisteren En jij begint mij adviezen te geven, dan doe je niet wat ik je vraag. Als ik je vraag naar mij te luisteren en jij begint mij te vertellen waarom ik iets niet zo moet voelen als ik het voel, dan neem jij mijn gevoelens niet serieus. Als ik je vraag naar mij te luisteren en jij denkt dat je iets moet doen om mijn probleem op te lossen, dan laat je mij in de steek, hoe vreemd dat ook mag lijken. Als ik je vraag naar mij te luisteren en jij begint mij te vertellen waarom ik iets niet zo moet voelen als ik het voel, dan neem jij mijn gevoelens niet serieus. Als ik je vraag naar mij te luisteren en jij denkt dat je iets moet doen om mijn probleem op te lossen, dan laat je mij in de steek, hoe vreemd dat ook mag lijken. Misschien is dat de reden waarom voor sommige mensen bidden werkt, omdat God niets terug zegt en Hij geen adviezen geeft of probeert om dingen voor je te regelen. Hij luistert alleen maar en vertrouwt erop dat je er zelf wel uit komt. Misschien is dat de reden waarom voor sommige mensen bidden werkt, omdat God niets terug zegt en Hij geen adviezen geeft of probeert om dingen voor je te regelen. Hij luistert alleen maar en vertrouwt erop dat je er zelf wel uit komt. Dus, alsjeblieft, luister alleen maar naar me en probeer me te begrijpen. En als je wilt praten, wacht dan even en ik beloof je dat ik op mijn beurt naar jou zou luisteren. Dus, alsjeblieft, luister alleen maar naar me en probeer me te begrijpen. En als je wilt praten, wacht dan even en ik beloof je dat ik op mijn beurt naar jou zou luisteren.
Wat is rouw? Rouw = rauw Rouw = verbonden met liefde (hechting) Rouw = een proces Rouw = chaos Rouw = is levenslang Rouw = persoonlijk Rouw = is een werkwoord...hard werken Rouwen is het werk dat je te doen staat als je iemand verliest waarvan je veel houdt
Het proces Eerst denk je Dan merk je Dan voel je Zonder hechting geen verlies
Rouwtaken Worden Leren omgaan met verlies en verdriet hoort bij het leven (opvoeding) Het aanvaarden van het verlies (besef realiteit) Het verwerken van de pijn (warboel) Het aanpassen van een leven waarin de geliefde ontbreekt (hier en nu) De overledene emotioneel een plaats geven (verder met het gemis) Oppakken van de draad (nieuwe identiteit)
EKR-fasenmodel Ontkenning en isolering Woede Marchanderen Depressie Aanvaarding http://www.youtube.com/watch?v=bcnqgnuncd4
De 4 kwadranten Fysieke Emotionele Intellectuele Spirituele
Wat kom je tegen? Lichamelijke reacties (slaap-eet-moe) Emotionele uitingen (huilen, angst, woede, machteloosheid, eenzaamheid, spijt) Gedragsmatige reacties (terugtrekken, agressie, apathie, opstandig) Reacties bij denken en leren (concentratie, zelfbeeld, dromen, herinneringen) Spirituele reacties (geloofscrisis, zoeken naar zingeving)
Het nut van pijn/verdriet De uitnodiging van groei (pijn) aangaan Doorleven van je groei (pijn) Het accepteren van de verandering Overgave Loslaten van oude kaders, durven kiezen voor het nieuwe; paradigmashift Het scheppen van nieuw perspectief
Wat hoort erbij Weten dat het leven nooit meer hetzelfde is Begrip en geduld Zelfkennis als instrument Verlangen naar gewoon weer willen Doen Weten wat je nodig hebt (herijking) Opnieuw leren communiceren (ervaring) Chaos en pieken en dalen
Ervaringen uit de praktijk Rituelen en symbolen (speciale dagen) Schrijfoefening/levenslijn Tekenen, kleien, dans, muziek, toneel etc. Herinneringsboekje Luisteren
Luister met je hart!
Hoe? Zorg voor rust en stilte Help jezelf door te spiegelen (zelfreflectie) Zorg voor regelmaat en structuur, hoe klein dan ook Zoek troost in je netwerk Ben eerlijk, vraag wat je nodig hebt Doe dingen waar je blij van wordt Lééf niet vanuit angst, maar vanuit Liefde! Vertrouw op je eigen kracht Geniet van het nú Zorg dat de band blijft Ben lief voor jezelf
Wat kun je beter niet doen! Vertel nooit hoe ze zouden moeten voelen Rouwende uit de weg gaan (eigen angst) Een bepaalde tijd stellen Niet de waarheid zeggen Niet vragen wat ze nodig hebben Pijn over willen nemen Te veel vragen (praten) Te weinig uit gaan van eigen kracht (betuttelen) Niet/ wel durven troosten Niet vertellen wat het met jou doet
Randvoorwaarden Opgewektheid Het vermogen om verdriet en vreugde te ervaren Lichamelijke gezondheid Geestelijke en spirituele balans Moed Ken je verlangen Innerlijke discipline en concentratie Geduld Toewijding Inzet zelfregie en eigen kracht Authentiek durven zijn
Rouw en levensvragen! Levensvragen leiden naar nieuw inzicht; alles mag er zijn, dus ook angst, boosheid etc. Wat zijn levensvragen? Wanneer spelen levensvragen? Herken en erken jij levensvragen?
Loesje Leven is het meervoud van lef! Lef komt van het Hebreeuwse woord lev wat hart betekent of moed Leven vanuit je hart
Liefde versus angst Er zijn maar 2 kaders: je leeft of vanuit Liefde of vanuit angst! Liefde = vertrouwen (hart) Angst = controle (hoofd) Oefening baart (levens)kunst
Kijk eens in je eigen spiegel..?
Humor Is een erg belangrijke bij het oefenen van het leven leren leven. Positieve levenskwaliteit helpt je bewust te kiezen om het leven met humor te bezien Leer (weer te) lachen om/met jezelf Het meest zinvolle in je leven is de zin van je leven te ervaren!
e Kunst van het Leven
Gun jezelf de Kunst van het Leven Oefening baart Levenskunst! Levenskunst maakt gelukkig!
Meer informatie www.de-spiegelaar.nl www.kubler-ross.nl www.in-de-wolken.nl www.achterderegenboog.nl www.liefdesverdriet.nl www.theatertraxx.nl www.herinnerdingen.nl