De Wmo 2015 Bob van der Meijden 17 mei 2014 VNG
Programma De huidige Wmo De veranderingen per 2015 Kansen en bedreigingen Het sociale domein Rol van de raad
De huidige Wmo: achtergrond en praktijk
1. Uitgangspunten Wmo (2007) Doel: participatie en zelfredzaamheid Uitgangspunten: gericht op resultaat ipv voorziening (compensatiebeginsel) eigen verantwoordelijkheid burger brede, integrale aanpak besturingsfilosofie: horizontalisering
W M O A W B Z 2. De Kanteling Van: claims beoordelen, polis en zorgplicht, indiceren en verantwoorden naar: In gesprek met de burger, over diens beperkingen, en het gewenste resultaat: aan de keukentafel
3. Wmo in cijfers Mensen: 350.000 mensen met huishoudelijke hulp 300.000 mensen met rolstoel/scootmobiel 600.000 mensen met pas voor taxibus/belbus 125.000 mensen met woningaanpassingen e.d. Middelen: In oude Wmo gaat ruim 4 miljard om, waarvan 1,3 miljard huishoudelijke hulp (cijfers 2011)
4. Balans 6 jaar Wmo Klanten HH tevreden (rapportcijfer = 8) Voor kantelen is breed draagvlak. Nieuwe aanpakken en voorzieningen Jurisprudentie breidt compensatieplicht uit In begin focus op tarieven en aanbesteding HH
De "Wmo 2015"
5. Veranderingen in zorg en ondersteuning voor 2007 2007-2014 na 2015 Zorgverzekering/ Ziekenfondswet Zorgverzekering Zorgverzekering AWBZ AWBZ Wet langdurige zorg Welzijnswet Wvg Wmo "Wmo 2015"
6. Veranderingen in de zorg Rutte II begeleiding/dagbesteding van AWBZ-> Wmo. beschermd wonen (RIBW) van AWBZ-> Wmo. afschaffing Wtcg en CER (inkomenssteun) beperking Huishoudelijke Hulp extramuraliseren ZZP 1-4 aanscherping toegang PGB transitie MEE-middelen mantelzorgkompliment inloop GGZ diversen: telefonische hulpdienst, doventolk
7. Andere opzet zorgstelsel Heldere drieslag: ondersteuning thuis via Wmo (muv verzorging & verpleging) Wet langdurige zorg: intramuraal of volledig pakket thuis/pgb alle (medische) en op herstel gerichte zorg naar Zorgverzekering Helderheid onder druk: "knip" discussies (PV, RIBW) aard nieuwe WLZ
8. Waarom een nieuwe Wmo? grote bezuiniging, vereist anders werken: - alleen voor wie het niet zelf kan oplossen - algemene voorzieningen vóór individuele - HH sterk beperkt - toegang PGB jeugdvoorzieningen uit Wmo naar jeugdwet Wmo wordt 2x zo groot: van circa 4 miljard naar 7,2 miljard (bezuiniging 1,2 miljard)
9. Wmo: wat blijft? Blijft: doel: zelfredzaamheid en participatie resultaat centraal, niet de voorziening ("compensatieplicht" heet nu "maatwerkvoorziening grote beleidsruimte gemeenten kunnen kiezen voor PGB geen inkomensbeleid
10. Extramuralisering Opgave komende decennium: meer cliënten zullen thuis (blijven) wonen beter voor mensen, beter voor schatkist alleen bij nieuwe instroom vastgoed / huisvestingsprobleem prikkels / afschuifgedrag Financiële gevolgen voor Wmo nog niet volledig in kaart
12. Financiële systematiek nieuw breed 'Fonds voor sociaal domein' tijdelijk (3 jaar) substitutie binnen sociaal domein Budget Wmo 2015: nieuw budget (ca 3,2 miljard) in meicirculaire definitief getoetst door Rekenkamer verdeling in 2015 100% historisch vanaf 2016 groeien naar objectieve verdeling
13. Algemene uitkering GF en Sociaal Deelfonds vanaf 2015
Kansen en bedreigingen
14. Kansen nieuwe Wmo zorg dichtbij: meer kans voor maatwerk meer participatie voor mensen met beperkingen levensdomeinen verbinden, inclusief beleid meer ruimte voor professionals minder uurtje/factuurtje verantwoording samenwerking verschillende disciplines, wijkteams & wijkverpleegkundigen meer doelmatigheid: financiële beheersbaarheid
15. Zorgen van gemeenten Concrete zorgpunten: tijdsdruk tot 1/1/2015 financiële risico's: - overgangsrecht - kan je voldoende sturen op eigen inzet samenwerking met verzekeraars aansluiting met Zvw en Wlz dossieroverdracht extramuralisering
16. Samenwerking met verzekeraars Samenwerking cruciaal vanwege: goede aansluiting sociaal-medisch domein effectieve inzet wijkverpleegkundigen cliënt moet geen last hebben van "rafelranden" Er zijn regionale tafels met gemeenten en verzekeraars voor het maken van afspraken bereidheid bij verzekeraars varieert / grote verschillen tussen regio's
Het sociale domein / 3D
17. Het sociale domein Tegelijk per 2015: Jeugdwet Participatiewet Passend onderwijs
18. Basisprincipes 3D s
19. Samenhang tussen 3 D s - Verhouding burger en overheid verandert: eerst eigen kracht en netwerk, dan pas maatwerk van de overheid. - Vormgeven integrale toegang/intake tot zorg, werk en jeugd. - Integrale sturing en bekostiging: instellingen voeren geen specifieke regelingen uit, maar dragen bij aan realiseren van doelen.
Rol van de raad
20. De rol van de raad Kaderstellend Controlerend Volksvertegenwoordigend
21. Kaderstelling Sociaal Domein Welke kaders stelt de gemeenteraad? Regionale samenwerking: met wie werken we samen? Vaststellen hoogte budget (budgetrecht ligt bij Raad) Wordt de P&C cyclus zo ingericht dat de (nieuwe) inkomsten en uitgaven voor het sociaal domein zichtbaar zijn? Keuzes met betrekking tot de doelgroepen (wie zijn kwetsbare inwoners) Hoe wordt de toegang tot zorg geregeld? Bijvoorbeeld loketgericht of sociaal wijkteam? Maar ook: hoe wordt communicatie rondom 3D s ingericht? Werken met een raadswerkgroep? Wat is de planning?!
22. Regionale samenwerking Aandachtspunten Wat is de juridische status van de samenwerking (GR etc) De wethouder handelt binnen kaders. Afspraken maken over procedure (vooraf en achteraf) Opereer ook als gemeenteraden regionaal: regel een formeel of informeel afstemmingsoverleg met uw collega s en raden Samenwerking vraagt een gemeenschappelijk doel en wederkerigheid Denk nu na hoe om te gaan met problemen
23. Voorbeeld Heerlen: iedereen doet mee! Uitbreiding gesubsidieerde collectieve voorzieningen Meer gebruik maken van eigen kracht en netwerk Intensiveren mantelzorg en vrijwilligerswerk Dienstverlening: integraal en decentraal Sociale wijkteams per stadsdeel Aparte aanpak multiprobleemhuishoudens Professionals krijgen meer verantwoordelijkheden Burgerinitiatieven stimuleren en faciliteren Samenwerking en kanteling zorgaanbieders Communicatie: verwachtingenmanagement naar alle betrokkenen
Meer informatie over 3D s: www.vng.nl/decentralisaties praktijkvoorbeelden.vng.nl www.voordejeugd.nl www.invoeringwmo.nl Tot 2015 nog veel bijeenkomsten, publicaties, handleidingen enz. enz.
Activiteiten VNG voor raadsleden VNG Raadsledenprogramma: voor én na gemeenteraadsverkiezingen www.vng.nl/raadsleden Interessante informatie voor raadsleden op vng.nl, VNG Raadgevers, VNG publicaties en overzicht van bijeenkomsten VNG Raadgevers Beknopte factsheets over actuele beleidsonderwerpen Nieuw: Raadgevers over financiële onderwerpen en decentralisatie jeugdzorg Filmpjes Aan de slag als raadslid In maart 2014 verschijnt een reeks korte, informatieve filmpjes voor raadsleden; o.a. basisinformatie over raadsinstrumenten en gemeentefinanciën, maar ook de decentralisaties Raad op Zaterdag en regiobijeenkomsten Voor raadsleden over actuele beleidsonderwerpen; met workshops over o.a. de decentralisaties, samenwerken en financiën
Thank you!