Door Henk Jongsm, hoofduteur Op niveu tweede fse 1 e editie Inleiding Mode Mode... Tijdelijk, voorijgnd, mr op zeker tijdstip lgemeen gevolgd geruik, m.n. in de mnier vn kleden, zegt de dikke Vn Dle. Een merkwrdige omshrijving, ls je goed kijkt. Wnt wt voorijgnd is, is toh ltijd tijdelijk? Blijkr wilden de woordenoekmkers dr nog eens extr de ndruk op leggen. En ls het toh lleml tijdelijk is, wrom zou je je er dn zo druk over mken? Mr dt doen we wel: de nieuwste mode, de nieuwste trends: de tijdshriften stn er vol mee. Op televisie wordt er steeds weer ndht n esteed, en er zijn zelfs speile sites voor jongeren ( Ben je modeewust? Of kun je juist wel wt tips geruiken? Kijk hier voor info, tips en deel je ervringen met ndere jongeren! ) zols www.lixum.nl, www.jongingelderlnd.nl of www.jongindekop.nl. En ls het dn toh lleml tijdelijk is, wrom zou je er dn zo veel geld n uitgeven? Wnt duur is het ntuurlijk wel, ls je steeds de nieuwste trends wilt volgen. Opzet vn deze lesrief Je leest twee korte teksten en mkt dr opdrhten ij (opdrht 1 t/m 3). Je shrijft twee teksten over mode en trends (opdrht 4 t/m 9). In de eerste tekst shrijf je over een vershijnsel wr jij enthousist over ent. In de tweede tekst eshrijf je een trend of modevershijnsel wr je een enorme fkeer vn het. Uitgngsteksten Tekst 1 We stn n het egin vn een nieuw seizoen en dt etekent nieuwe mode! Een frisse wind door je grderoe en een nieuwe look voor jou. Sommige dingen zullen nog wel een pr mndjes moeten whten, mr wrom zou je niet lvst voorgenieten? En ovendien is het heel hndig om je te wpenen met kennis vn de nieuwe mode voordt je je in het strijdveld vn de uitverkoop egeeft. Het zou jmmer zijn ls je dingen koopt die innen een pr mnden uit zijn. Tenzij je het gewoon mooi vindt. Dn zeggen wij: gewoon kopen én drgen! Nr: www.trendystyle.net/fshion/trends/lente-zomer-2013/modetrends-in-uit/. Tekst 2 1 Smk is gelukkig niet universeel, je kunt erover twisten, het heeft lleen zo weinig zin. Trek je niets n vn wt nderen menen te moeten vinden en plnt die plnten die je zelf het uitgekozen. Alle goede dviezen vn zogenmde deskundigen ten spijt, is het enige dt vn elng is, dt je zelf plezier eleeft n je eigen tuin. 2 Een vn de gekste uitvindingen die de mens ooit heeft gedn is het egrip mode. Een ntl personen die jou en jouw persoonlijkheid niet eens kent esluit zomr wt hot is en wt not. En ls dt nou hout zou snijden, soit. Mr om jezelf in een legging te hijsen, lles mr vet ool te vinden of je tuin vol te storten met steenslg omdt iedereen dt doet, is toh wel een eetje ml. THIEMEMEULENHOFF, 2013 1
3 Luister voorl niet nr deskundigen en volg je eigen gevoel, het ergste dt er kn geeuren is dt een nder het niet mooi kn vinden. Nou en? Als je er zelf mr vn geniet. Op die mnier kn het nooit misgn en he je ltijd de tuin die perfet ij je pst. Nr: Brin Kes, in: Leeuwrder Cournt, 16 mrt 2013. Opdrht 1 Vul het shem in. Hoofdonderwerp Tekst 1 Tekst 2 Toegespitst op... Andht voor de finniën vn de klnt? Ruimte voor de eigen voorkeur vn de klnt? Positief of negtief ten opzihte vn het hoofdonderwerp? Andht voor de negtieve gevolgen vn het hoofdonderwerp? Belngrijkste oodshp Opdrht 2 Signlwoorden geven het vernd weer tussen delen vn een tekst. We ondersheiden onder ndere de volgende vernden: tegenstellend vernd, opsommend vernd, oorzkelijk vernd, redengevend vernd, toelihtend vernd, onluderend vernd, smenvttend vernd, voorwrdelijk vernd, vergelijkend vernd. Vul het shem in. Tekst 1 Signlwoord (dik gedrukt) Vernd... en dt etekent...... mr wrom zou je niet... En ovendien is het heel hndig... THIEMEMEULENHOFF, 2013 2
Tekst 2 En ls dt nou hout zou snijden... Opdrht 3... of je tuin vol te storten...... omdt iedereen dt doet... Als je er zelf mr vn geniet... Aline s, delen vn line s, zinnen en zelfs delen vn zinnen kunnen ten opzihte vn de rest vn de tekst een eplde funtie heen: een vooreeld, een toelihting, een tegenstelling, enzovoort. Bepl vn de volgende zinnen of zinsgedeelten de funtie door het juiste woord te omirkelen. Tekst 1 Zin of zinsgedeelte We stn n het egin vn een nieuw seizoen Funtie proleemstelling / vststelling / doelstelling / nleiding / ewering dt etekent nieuwe mode neveling / hypothese / gevolg / krkterisering / verklring / vermoeden Een frisse wind door je grderoe en een nieuwe look voor jou. Sommige dingen zullen nog wel een pr mndjes moeten whten mr wrom zou je niet lvst voorgenieten? En ovendien is het heel hndig om je te wpenen met kennis vn de nieuwe mode voordt je je in het strijdveld vn de uitverkoop egeeft. Het zou jmmer zijn ls je dingen koopt die innen een pr mnden uit zijn. uitwerking / vooreeld / dvies / toepssing / onlusie nunering / fweging / vermoeden / toegeving / weerlegging oproep / vrgstelling / vermoeden / fweging / proleemstelling neveling / oplossing / ewering / entwoording / rgument dvies / stelling / rgument / oproep / verklring Tenzij je het gewoon mooi vindt. toegeving / tegenstelling / reltivering / voorwrde / voorehoud Dn zeggen wij: gewoon kopen én drgen! smenvtting / neveling / onlusie / reltivering / toepssing Tekst 2 Smk is gelukkig niet universeel definitie / rgument / stelling / oorzk / hypothese je kunt erover twisten gevolg / rgument / ewering / uitwerking / toelihting het heeft lleen zo weinig zin. tegenstelling / tegenwerping / toegeving / voorehoud / ontkenning Trek je niets n vn wt nderen menen te moeten vinden en plnt die plnten die je zelf het uitgekozen. Een vn de gekste uitvindingen die de mens ooit heeft gedn is het egrip mode. Een ntl personen die jou en jouw persoonlijkheid niet eens kent esluit zomr wt hot is en wt not. neveling / eoordeling / toepssing / weerlegging / tegenwerping vooreeld / theorie / vermoeden / rgumenttie / ewering vooreeld / uitwerking / eoordeling / krkterisering / toelihting En ls dt nou hout zou snijden, soit. opsomming / tegenwerping / fweging / nunering / toegeving / verklring THIEMEMEULENHOFF, 2013 3
Shrijven Luister voorl niet nr deskundigen en volg je eigen gevoel het ergste dt er kn geeuren is dt een nder het niet mooi kn vinden. stelling / toepssing / uitwerking / neveling / ewering rgumenttie / toegeving / proleemstelling / toelihting / voorehoud Als je er zelf mr vn geniet. mening / tegenwerping / tegenstelling / voorwrde / fweging Op die mnier kn het nooit misgn en he je ltijd de tuin die perfet ij je pst. stelling / gevolg / entwoording / verklring / onlusie Je shrijft, in een ntl stppen, twee teksten. In de ene proeer je mensen enthousist te mken voor iets, in de ndere proeer je mensen juist vn een modevershijnsel of trend f te houden. Tekst 1: Enthousist Opdrht 4 Kies een modevershijnsel of een trend (kleding, uiterlijk, muziek...) wr jij enthousist over ent. Mk drvn een korte, ojetieve eshrijving, zols die ijvooreeld in een enylopedie (Wikipedi) zou pssen. Je moet lle noodzkelijke gegevens opnemen, eventueel met vooreelden, mr jouw eigen mening mg nergens te lezen zijn, ook niet tussen de regels door. Lt je eshrijving n een pr medeleerlingen lezen. Zo krijg je misshien nog een pr nvullingen, mr zo ontdek je misshien ook dt toh niet lles wt je shreef ojetief (zkelijk) ws. Ps zo nodig je tekst n. Opdrht 5 Shrijf een korte motivering ij je keuze. An een rgument ls ik vind het gewoon mooi heeft de lezer ntuurlijk niets. Houd dus ook je motivering zo zkelijk mogelijk, leg uit, vergelijk. Lt je motivering n een pr medeleerlingen lezen. Geruik hun nvullingen en ommentren voor een vereterde tekst. Opdrht 6 Je wilt nderen (leeftijdgenoten) enthousist mken voor het modevershijnsel of de trend wr jij zo enthousist over ent. Je wilt je lezers overtuigen, tiveren, overhlen, dus moet je l je retorishe gven uit de kst hlen. Alle trujes zijn geoorloofd, net ls in de relme, mr het moet er ntuurlijk niet te dik ovenop liggen, dt werkt verehts. Lt je tekst n een pr medeleerlingen lezen. Zo krijg je misshien nog een pr nvullingen, mr zo ontdek je misshien ook de zwkke stukken in je tekst, de stukken die niet overtuigen of misshien zelfs tegenwerken. Ps zo nodig je tekst n. THIEMEMEULENHOFF, 2013 4
Tekst 2: Afkeer Opdrht 7 Kies een modevershijnsel of een trend (kleding, uiterlijk, muziek...) die jij fshuwelijk vindt, wr je een enorme fkeer vn het. Mk drvn een korte, ojetieve eshrijving, zols die ijvooreeld in een enylopedie (Wikipedi) zou pssen. Je moet lle noodzkelijke gegevens opnemen, eventueel met vooreelden, mr jouw eigen mening mg nergens te lezen zijn, ook niet tussen de regels door. Lt je eshrijving n een pr medeleerlingen lezen. Zo krijg je misshien nog een pr nvullingen, mr zo ontdek je misshien ook dt toh niet lles wt je shreef ojetief (zkelijk) ws. Ps zo nodig je tekst n. Opdrht 8 Shrijf een korte motivering ij je keuze. An een rgument ls ik vind het gewoon vershrikkelijk heeft de lezer ntuurlijk niets. Houd dus ook je motivering zo zkelijk mogelijk, leg uit, vergelijk. Lt je motivering n een pr medeleerlingen lezen. Geruik hun nvullingen en ommentren voor een vereterde tekst. Opdrht 9 Je wilt nderen (leeftijdgenoten) overhlen jouw fkeer te delen vn het modevershijnsel of de trend wr jij zo n fshuw vn het. Je wilt je lezers overtuigen, tiveren, overhlen, dus moet je l je retorishe gven uit de kst hlen. Alle trujes zijn geoorloofd, net ls in de relme, mr het moet er ntuurlijk niet te dik ovenop liggen, dt werkt verehts. Lt je tekst n een pr medeleerlingen lezen. Zo krijg je misshien nog een pr nvullingen, mr zo ontdek je misshien ook de zwkke stukken in je tekst, de stukken die niet overtuigen of misshien zelfs tegenwerken. Ps zo nodig je tekst n. THIEMEMEULENHOFF, 2013 5