Dat kan toch niet waar zijn?
|
|
- Guus Verbeke
- 9 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Door Henk Jongsm, hoofduteur Op Niveu tweede fse Dt kn toch niet wr zijn? 1 Inleiding In de Leeuwrder Cournt vn zterdg 16 jnuri 2010 stond dit ericht. Eerder dood door tv kijken? Dt geloof je toch niet? Mr het lijkt een serieus ericht, wrin een ontdekking vn een ntl wetenschppers wordt gepresenteerd. En die wetenschppers gingen niet over één ncht ijs: zes jr lng duurde hun onderzoek! Het moet dus wel wr zijn. En toch lijft het rr. Zou je dn ook eerder dood gn door veel chter het computerscherm te werken? Of zou je ook eerder dood gn door jrenlng in de schoolnken te zitten? Wnt j, ook dn geruikt het lichm die spieren niet. Zou de kop oven een volgend ericht, over een tijdje, kunnen zijn: Eerder dood door lng nr school te gn? t Zl toch niet wr zijn! Dt gn we onderzoeken in deze lesrief: wt is er mis met dit soort redeneringen? 2 Redenering de onderdelen We ekijken het krntenericht eens heel nuwkeurig. Eerder dood vn veel tv kijken Mensen die lnger dn vier uur per dg voor de tv zitten, heen een veel grotere kns om jong te overlijden dn personen die het ntl kijkuren eperken. Dt lijkt uit een onderzoek vn wetenschppers, die zes jr lng de kijkgewoontes onderzochten vn 8800 volwssen Austrliërs. De mensen die het meest tv keken, gingen het snelst dood. Fctoren ls leeftijd, geslcht, gewicht en gewoontes ls roken en wel of niet sporten zijn niet meegenomen in het onderzoek. Tijdens het zitten voor de tv geruikt het lichm de spieren niet en verruikt het geen suikers en vetten. Smentrekkingen vn spieren zijn erg elngrijk voor het functioneren vn het lichm, dt heen meerdere studies ngetoond. Leeuwrder Cournt, 16 jnuri 2010 THIEMEMEULENHOFF,
2 In dit ericht wordt een redenering weergegeven. Een logische redenering estt ltijd uit minstens drie onderdelen: - een lgemene ewering of stelling, - een concrete wrneming, - een conclusie. We lichten dit toe met een pr vooreelden, die ontleend zijn n het Informtieoek vn Op Niveu tweede fse. Vooreeld 1 Alle ktten miuwen. Dit dier is een kt. Dit dier kn miuwen. Vooreeld 2 Vn regen worden de strten nt. Het regent. (Dus) de strten worden nt. Opdrcht 1 Zo n redenering zit ook in Eerder dood vn veel tv kijken. Vul in: De stelling / ewering is: De concrete wrneming is: De conclusie is: 3 Redenering redeneerfouten Een redenering die uit de juiste drie onderdelen estt, hoeft nog niet correct te zijn. Er kn nmelijk een redeneerfout zijn gemkt. De vooreelden komen weer uit het Informtieoek vn Op Niveu tweede fse. Vooreeld 1 Alle mensen die rijk zijn, heen hrd gewerkt. Jn werkt hrd. Jn zl rijk worden. De fout zit hier in het eerste onderdeel, de stelling: er zijn vst en zeker ook een heleoel mensen rijk die niet hrd heen gewerkt, mr ijvooreeld een grote erfenis heen gekregen of een loterij heen gewonnen. Als de stelling niet juist is, kn ook de conclusie niet juist zijn. THIEMEMEULENHOFF,
3 Vooreeld 2 Wilde vrkens wroeten ltijd in de grond. Dit dier wroet in de grond. Dit is een wild vrken. Ook hier zit de fout in het eerste onderdeel: niet lleen wilde vrkens wroeten in de grond, ndere dieren doen dt ook wel. Vooreeld 3 Schken is een moeilijke denksport. Sommige domme mensen dmmen. Schken is moeilijker dn dmmen. Hier zit de fout in het tweede onderdeel, de wrneming. Er zijn ntuurlijk ook est minder slimme mensen die toch schken, zols er vst ook heel slimme mensen zijn die dmmen. Let op: in redeneringen met sommige zitten heel vk fouten. Opdrcht 2 Welke redeneerfout(en) is (zijn) gemkt in het ericht Eerder dood vn veel tv kijken? 4 Nog meer redeneringen Redeneerfouten noemen we ook drogredenen. De volgende drogredenen komen nogl eens voor: 1 generlisering: vnuit één vooreeld of één wrneming wordt een overhste conclusie getrokken. 2 op-de-mn-spelen: niet de zk wrom het gt wordt ngevllen, mr de persoon die die zk n de orde stelt. 3 meelopersmotief: er wordt geen zkelijk rgument ngevoerd, mr er wordt geschermd met iedereen doet het. 4 ontduiking vn de ewijslst: er is ltijd sprke vn overluffen, ijvooreeld: dt weet toch iedereen. 5 cirkelredenering: het rgument is l onderdeel vn de stelling. 6 vlse vergelijking. 7 hellend vlk: ls we dit l toestn, wt komt er dn nog meer. 8 vls dilemm: er wordt gesuggereerd dt er mr twee oplossingen zijn wruit dus wel gekozen móét worden. 9 onjuiste oorzk-gevolgredenering. 10 stndpuntvertekening: de ewering vn een nder wordt overdreven. Kijk voor vooreelden Op Niveu tweede fse Informtieoek, prgrf 6.6. In het weekld Vrij Nederlnd vn 16 jnuri 2010 esprk Jonthn vn het Reve dit soort erichten. THIEMEMEULENHOFF,
4 Let op: de opdrchten stn tussen de tekst vn het rtikel in. Het este kun je de tekst eerst heleml lezen, voordt je n de opdrchten egint. Alles heeft rmpzlige gevolgen ls je mr goed genoeg zoekt Stoppen met roken is ongezond: Wie ls goed voornemen voor het nieuwe jr het roken heeft fgezworen, loopt een verhoogd risico op suikerziekte. Uit Amerikns onderzoek onder elfduizend mensen lijkt dt stoppen met roken gedurende zes jr een extr risico vn zeventig procent met zich meerengt om type 2 dietes op te lopen. Dt stond vorige week in lle krnten. Interessnt, zou je zeggen: zeventig procent is niet niks, en suikerziekte is toch l n een gevrlijke opmrs ezig. Belngrijk nieuws dus voor iedereen die overweegt te stoppen. Mr hoe zit het nou eigenlijk? Wnt roken zelf, dt is l lnger ekend, verhoogt de kns op suikerziekte óók hoe kn stoppen dn erger zijn? Welnu: de onderzoekers weten het ook niet precies, mr ze gn ervn uit dt het komt door het extr lichmsgewicht dt stoppen met roken doorgns met zich meerengt. Ah. Dus: 1) veel mensen worden dikker ls ze stoppen met roken. Dt klopt. Sterker nog: het is lgemeen ekend; 2) overgewicht kn leiden tot dietes. Ook dt weet iedereen. En nu is er dus een sttistisch vernd ngetoond tussen stoppen en suiker. Is dt nieuws? Opdrcht 3 Ntuurlijk niet. Het is een vooreeld vn een ekend recept om in de krnt te komen: eerst estudeer je de gevolgen vn een verschijnsel, in dit gevl mensen die stoppen met roken. Dn neem je het spectculirste negtieve gevolg, in dit gevl overgewicht, en dt zet je in het persericht. Mr ls dt niet spectculir genoeg is, ijvooreeld omdt iedereen het l weet, dn kijk je gewoon een niveutje hoger: de gevólgen vn de gevolgen. Dr zit ijn ltijd iets schokkends tussen in dit gevl dietes. Et voilà: het verschijnsel wr je mee egon (stoppen), is opeens een interessnte oorzk vn iets ergs (suikerziekte). Het geeurt voortdurend. Zo werd vorige week ook ekend dt de jcht in de tropen ijdrgt n het roeikseffect. Dt werkt ls volgt (ik verzin dit niet): 1) jgen kost dierenlevens; 2) dieren verspreiden zden vn omen; 3) minder zdverspreiding etekent minder omen; 4) minder omen leidt tot meer koolzuurgs; 5) meer koolzuurgs leidt tot meer roeikseffect. Opdrcht 4 Alleml dingen die llng ekend wren, mr ls je ze koppelt, he je opeens nieuws. De vrg is ntuurlijk wr je moet stoppen. Het roeikseffect leidt nmelijk tot opwrming vn de rde, dt leidt weer tot droogte, en dt leidt tot hongersnood. Verrssend: jgen leidt tot minder eten! THIEMEMEULENHOFF,
5 Opdrcht 5 Hoewel: ls Afrik verhongert, worden dr minder frieken geouwd en worden dus ook minder roeiksgssen uitgestoten. Dt leidt uiteindelijk weer tot minder klimtverndering en dt is goed voor de wereldeconomie. Opdrcht 6 Het ndeel is dt welvrt uiteindelijk vk tot oesits leidt. Nieuws: jgen leidt tot dietes. Jonthn vn het Reve: Vrij Nederlnd, 16 jnuri 2010 Opdrcht 7 5 En nu zelf Opdrcht 8 Mk nu zelf twee redeneringen in de trnt vn Eerder dood vn veel tv kijken. Schrijf die redenering zo overtuigend mogelijk op. Geef je redeneringen n een medeleerling. Die moet dn nwijzen wr de redeneerfout zit. Je krijgt ook zelf de redeneringen vn een ndere leerling. Geef duidelijk n wr dr de fout zit. Bespreek de uitkomsten. Opdrcht 9 Vorm een groepje vn mximl vijf leerlingen. Bedenk een (originele) redenering in de trnt vn Eerder dood vn veel tv kijken. Bedenk zoveel mogelijk rgumenten die deze redenering toch heel geloofwrdig of nnemelijk mken. Presenteer je redenering n de kls. De kls krijgt de opdrcht de fouten in jullie redenering n te wijzen. Als dt zou lukken, is jullie conclusie dus niet wr. Verdedig die redenering zo lng mogelijk. THIEMEMEULENHOFF,
Hoe maak ik me de Franse taal echt eigen? door Sylvain Lelarge Talen voor Talent
Hoe mk ik me de Frnse tl echt eigen? door Sylvin Lelrge Tlen voor Tlent 1 De wens vn elke Frncofiel: zichzelf kunnen zijn in het Frns. En, doordt de Frnse cultuur, geschiedenis en rt-de-vivre zo innig
Nadere informatieNesthulp voor solitaire bijen en wespen
entomologische erichten 125 Nesthulp voor solitire ijen en wespen TREFWOORDEN Apoide, Hymenopter, ntuurescherming, nesthulp, Vespoide Pieter vn Breugel* Entomologische Berichten 72 (1-2): 125-140 De elngstelling
Nadere informatieWat gaan we doen, mees?
Wat gaan we doen, mees? Onderzoek alles... en maak er een grafiek van Wouter Sluitman Heb het lef en doe af en toe het rekenboek aan de kant. De rekenavonturen die zich dan in de klas kunnen gaan afspelen,
Nadere informatiedebatteren in het vmbo Reader voor leerlingen en docenten woorden start
winnen met debatteren in het vmbo Reader voor leerlingen en docenten woorden start Ischa Meijer Journalist De meeste mensen hebben hun eigen mening uit het hoofd geleerd Uitgave 2012 voorwoord Deze reader
Nadere informatieVoor een alcoholvrije zwangerschap. Negen Maanden Niet. Folder voor zwangere vrouwen Informatie over alcohol en zwangerschap
Voor een alcoholvrije zwangerschap Negen Maanden Niet Folder voor zwangere vrouwen Informatie over alcohol en zwangerschap U bent zwanger en doet er alles aan om een gezonde baby te krijgen. Eén van de
Nadere informatieProeftentamen LAI (tweede deel), voorjaar 2006 Uitwerkingen
Proeftentmen LAI (tweede deel), voorjr 2006 Uitwerkingen 1. Lt zien: ls R een trnsitieve reltie op A is, dn is R 2 (dt wil zeggen R R) ook trnsitief. Lt vervolgens zien dt heel lgemeen geldt: ls R trnsitief
Nadere informatieBespreek je vak man! Waarom een goed gesprek? Een goed gesprek tussen werk nemer en werkgever over thema s als bijblijven
bespreek je vak man Bespreek je vak man! Of je nou tractorchauffeur, kraanmachinist of grondwerker bent, ondernemer of werknemer, feit is dat je in een prachtige sector werkt. Natuurlijk wil je dat zo
Nadere informatieHoe je nooit meer gepest wordt... Voorgoed!!
Hoe je nooit meer gepest wordt... Voorgoed!! Door: Izzy Kalman, MS www.bullies2buddie.com [Izzy Kalman is in het Engels te bereiken via email: Izzy@bullies2buddies.com. Binnen Nederland: www.pesten.net
Nadere informatieJe genen als glazen bol! Een genetische test voorspelt je toekomst Of toch niet?
Je genen als glazen bol! Een genetische test voorspelt je toekomst Of toch niet? Naam: Klas: Inhoud Auteurs: H.Wolter, D.J. Boerwinkel, A.J.Waarlo Met dank aan: G. der Velde, R. Tatsis, M. Mil, M.Ummels,
Nadere informatieKIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING
LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 HOE ZIEN HERSENEN ERUIT? VRAAG WIE KAN VERTELLEN WAT HERSENEN ZIJN? VRAAG HEBBEN KINDEREN KLEINERE HERSENEN DAN GROTE MENSEN? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE?
Nadere informatieDEPRESSIE, EEN GIDS VOOR FAMILIELEDEN
DEPRESSIE, EEN GIDS VOOR FAMILIELEDEN Prof. Dr. Pim Cuijpers, VU Amsterdam Oorspronkelijke uitgave december 1996, hoofdstuk 4 herzien door dr. Tara Donker in 2014 Momenteel is professor Pim Cuijpers hoofd
Nadere informatieLeven met dyscalculie Het verhaal van een 23-jarige
Wat betekent het om dyscalculie te hebben? Hoe uit zich dat in de praktijk? Waar loop je zoal tegenaan? Welke dingen zijn voor jou moeilijk waar andere mensen niet eens bij stil staan? Laura Schermer,
Nadere informatieInformatieboekje over de Kindertelefoon. Wat ik moet weten voor een spreekbeurt
Informatieboekje over de Kindertelefoon Wat ik moet weten voor een spreekbeurt Landelijk Bureau Kindertelefoon Juli 2014 1 Inhoud 1 Wat is de Kindertelefoon?... 3 2 Wat doet de Kindertelefoon voor je?...
Nadere informatieMeegaan in de veranderende werkelijkheid, kan ik dat?
Meegaan in de veranderende werkelijkheid, kan ik dat? Dilemma's bij dementie. Handleiding voor het gesprek met mantelzorgers. In een viertal films vertellen 10 mantelzorgers over 4 dilemma's die spelen
Nadere informatieOpdrachtkaart Een wigwam op het strand
Een wigwam op het strand Je maakt een collage met plaatjes uit tijdschriften. Je tekent en schrijft er zelf bij. Zo maak je een hele grappige of misschien wel een serieuze of enge collage. - 2 (maar alleen
Nadere informatieEen muis is absoluut geen klein soort rat
11 door Marian Tjaden Winnaar European Young Investigators Award Edwin Cuppen Een muis is absoluut geen klein soort rat Ratten zijn de aangewezen proefdieren voor wie meer wil begrijpen van menselijke
Nadere informatieLekker in je vel in 7 stappen. Life Balance
Lekker in je vel in 7 stappen Welkom bij deze E-cursus Dank je wel voor het aanschaffen van deze E-cursus. Ik ga jou helpen zodat jij weer lekker in je vel komt te zitten. Wat ik zelf heb ervaren en waar
Nadere informatiealcohol roken zwangerschap vóór, tijdens en na de Wat je moet weten over Over deze brochure
Over deze brochure Heb je een kinderwens of is er een kindje op komst? Dan wil je er alles aan doen om een gezonde baby te krijgen. De meeste mensen weten wel dat roken en drinken tijdens de zwangerschap
Nadere informatieATTRIBUEREN OF TOESCHRIJVEN
ATTRIBUEREN OF TOESCHRIJVEN De meeste mensen, en dus ook leerlingen, praten niet alleen met anderen, maar voeren ook gesprekken met en in zichzelf. De manier waarop leerlingen over, tegen en in zichzelf
Nadere informatieAGRESSIE OP JE WERK PRAAT ER EENS OVER!
AGRESSIE OP JE WERK PRAAT ER EENS OVER! Voel je je veilig? Heb je wel eens te maken met agressie? Hoe ga je ermee om? En wat doe je zoal om agressie te voorkomen of de gevolgen ervan te beperken? Voel
Nadere informatieHOE MAAK IK EEN WERKSTUK?
RK Basisschool Bernadette Naaldwijk HOE MAAK IK EEN WERKSTUK? voor groep 6, 7 en 8 INHOUDSOPGAVE Stap 1. Kies een onderwerp. blz. 1 Stap 2: Schrijf de inleiding. Stap 3: Verzamel informatie a. Zoek informatiebronnen.
Nadere informatieONDERSTEUNING BIJ HET LEZEN
ONDERSTEUNING BIJ HET LEZEN De meeste leerlingen hebben geen moeite met lezen op zich. Maar vanaf het moment dat ze langere teksten moeten lezen en globale vragen beantwoorden of als ze impliciete informatie
Nadere informatieEerst. lukken. dacht ik dat gaat niet. Humanitas MentorMaatjes onder de loep
Eerst dacht ik dat gaat niet lukken Humanitas MentorMaatjes onder de loep Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het
Nadere informatieHoe vind ik het juiste boek voor mijn kind?
Hoe vind ik het juiste boek voor mijn kind? De AVI-niveaus zijn veranderd. Wat nu? Informatie voor ouders 2013 Lieven Coppens Versie VL 1.2 Nieuw, maar niet slechter! De leesniveaus op de boekjes worden
Nadere informatieKinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT
Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas
Nadere informatieVraag het de VMBO er! Snuffelonderzoek naar VMBO vanuit leerling-perspectief. Januari 2011 P.S. Onderzoek Nijmegen
Vraag het de VMBO er! Snuffelonderzoek naar VMBO vanuit leerling-perspectief Januari 2011 P.S. Onderzoek Nijmegen Opdrachtgever LAKS Contactpersonen: Chanine Drijver en Anne Hertman Opdrachtnemer P.S.
Nadere informatieProblemen met aandacht of geheugen na kanker
Problemen met aandacht of geheugen na kanker Veel mensen hebben last van concentratieverlies en geheugenproblemen na kanker. Welke oorzaken zijn er bekend? En wat kunt u zelf doen aan cognitieve problemen
Nadere informatieECHTE. Het belang van open vragen in de rekenles VRAGEN KRIS VERBEECK
ECHTE VRAGEN KRIS VERBEECK Vragen naar de Het belang van open vragen in de rekenles Tijdens de rekenles worden veel vragen gesteld die geen echte vragen zijn. Het gaat dan om het reproduceren van één antwoord
Nadere informatieFamilie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.
Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm
Nadere informatie