Trends in het agrarisch bedrijf Krijn J. Poppe LEI Wageningen UR
Wageningen UR Facts University & Institutes Staff >6.000 Turnover 658mln THES ranking 47 Students >9.000 Countries >100 2nd Biotech city in the world Our mission to explore the potential of nature to improve the quality of life
Wageningen UR en het LEI Supervisory Board Executive Board Concern Staff Facilities & Services Agrotechnology & Food Sciences Group Animal Sciences Group Environmental Sciences Group Plant Sciences Group Social Sciences Group Wageningen University Wageningen International Agrotechnology & Food Sciences Animal Sciences Environmental Plant Sciences Social Sciences Sciences Wageningen Academy Contract Research Organisation IMARES Food & Biobased Research Livestock Research Central Veterinary Institute Alterra Plant Research International Applied Plant Research LEI Centre for Development Innovation RIKILT (food safety)
LEI WAGENINGEN UR an independent and internationally leading socio-economic research institute. We offer clients insights and integral advice for policy and decision-making processes in an innovative way, contributing to the creation of a more sustainable world.
LEI Wageningen UR Facts... 265 employees 65% male 35% female Turnover 31 mln 40% Accepted EU R&D proposals in societal challenge 2 Yearly around 100 references in parlement
Food Security Biobased Economy working on global challenges worldwide Water, Energy and Climate Sustainable Food Clusters
Our strengths Socio economic knowledge Our work forms and fits the EU agenda Broad network Market Intelligence + Integrated Assessment Sector knowledge from producers to consumers Data & Models
INHOUD 1. 6 megatrends tot nu 2. De stand van de economie 3. Economische krachten 4. ICT als ontregelende kracht 5. Scenario s
6 Mega-trends van afgelopen decennia Beleid Markt Internationalisering Vermaatschappelijking Institutionele vernieuwing Techniek en management Professionalisering door gedwongen marktgerichtheid, met de handrem op volume
Megatrend 1: Beleid Landbouwbeleid: van prijsbeleid naar inkomenstoeslagen Minder micro management, 5 jaarlijkse hervorming Quotering, die nu tot einde komt Graanbeleid: voordeel graanvervangers afgebroken Milieubeleid: blijvende worsteling met mest Mestboekhouding, Minas, dierrechten, derogatie Mestverwerking is een lastige weg gebleken Opkomst duurzaamheidsverslaggeving Beregening zandgronden, bestrijdingsmiddelen Ruilverkavelingen uit beeld verdwenen
Megatrend 2: Markt Opkomst keten-denken: Om Schone Zakelijkheid (1989) Wasserbomben (tomaten) Aandacht voor ketenorganisatie (AKK) en voor Agro-complex ( 10% economie, 1:3 vrachtauto s ) Doorgaande trend van fusies (Melkunie, Campina, RFC; Dumeco, Vion) Eerst veel aandacht voor macht A-merk, recenter: retail Rijkere consumenten die gesegmenteerd kunnen worden met duurdere producten (zuiveldrankjes, biologisch)
Megatrend 3: Internationalisering Val van de muur (1989) >> grotere EU, goedkope arbeidskrachten uit het Oosten ICT en lage reiskosten: the world is flat (Thomas Friedman): globalisering Sterk Europa: Witboek Delors, Euro Internationalisatie cooperaties (CRV, RFC, ForFarmers, Agrifirm, Vion) Ook van boeren (Denemarken, Oosten EU); semigratie Opkomst van BRICs Maar WTO in coma geraakt opkomende zorgen over 9 miljard in 2050
Mega-trend 4: Institutionele vernieuwing Jaren 80: Reagan & Thatcher: neo-liberaal "minder samen onder de deken van het overleg, meer directe deals" Verdwijnen Landbouwschap, LNV, Productschappen Federatieve structuren hebben het lastig, kinderen worden groot: Cebeco, LTO, FNV, Belgie. Opkomst aktiegroepen / NGO Grote veranderingen in Agr. Kennis & Innovatiesysteem: Verdwijnen Rijkslandbouwvoorlichting Sluiten van proefboerderijen Fusie van DLO en WU in Wageningen UR Van input financiering naar output, naar PPS
Mega-trend 5: Vermaatschappelijking Niet alleen groter, beter, elders, maar ook Anders Ruimte uit quotering (2e tak, 4e gewas) Markt voor zorg, natuur, bio, recreatie Rol hoger opgeleide partner Voedselveiligheidschandalen: dioxine, BSE, paardenvlees Humane gezondheid: milieu, Q-koorts, Antibiotica Dierwelzijn op de agenda Door dierziektecrises Grote kloof burger-boer Castratie-dossier, koe in de wei Plof-kip en megastallen
Mega-trend 6: Techniek en management ICT van PC via www tot smart phone en melkrobot Genetics (en van FH naar HF en de duurzame koe) Grotere bedrijven met meer specialisatie, soms meerdere vestigingen Van Operationeel en Tactisch management naar Strategisch management en Business modelling
6 Mega-trends die de 25 jaar markeren Beleid Markt Internationalisering Vermaatschappelijking Institutionele vernieuwing Techniek en management Professionalisering door gedwongen marktgerichtheid, met de handrem op volume Wat nemen we mee naar de toekomst?
Mate van verspreiding van technologische revolutie 1771 water, textiel 1829 stoom, spoor 1875 staal Draaipunt Doorbraak Installatie periode Financiele bubble Onevenwichtigheden Polarisatie arm en rijk 1908 auto, olie, massaproductie 1971 ICT chip INDRINGER crash 1797 1847 1893 1929 2008 EXTASE Institutionele innovatie Uitrol periode SYNERGIE Gouden eeuw Coherente groei Toenemende externalities RIJPHEID Techniek bereikt grenzen Marktverzadiging Teleurstelling en gemakzucht Volgende golf Naar Perez, 2002 Werkeloosheid Stilstand oude bedrijfstakken Kapitaal zoekt nieuwe techniek tijd
The 2050 world food equation is risk prone Supply = Land (degradation) Water (scarcity) Productivity & technology Labor & farm structure Climate change Demand Population (growth) Income (growth, urbanization) Poverty and inequality Consumer behavior, waste Bio-energy Trade and Markets Supermarkets Protection Financial markets Food stocks J. von Braun, ZEF 2013
The end of declining food prices? Niek Koning et al. Wageningen UR
Price index (2005** = 1) 1.4 Price projections for the agricultural aggregate, 2005** - 2050 2030 orig.* 2030 rebased* 2050 orig.* 2050 rebased* 1.3 1.2 1.1 1 0.9 0.8 AIM ENVISAGE EPPA FARM GTEM MAGNET GCAM GLOBIOM IMPACT MAgPIE * original: relative to model-standard numeraire; rebased: relative to the price index for the global GDP Model ** trended 2005, i.e. hypothetical in the absence of short-term shocks Source: Von Lampe, Willenbockel et al., under review
Price change reletiave to referene scenario, 2050 Changes in world average producer prices for five main crops (CR5) in 2050 due to climate change 80% relative to no-climate-change 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% IPSL & LPJ HadGEM & LPJ IPSL & DSSAT HadGEM & DSSAT 0% AIM ENVISAGE EPPA FARM GTEM MAGNET GCAM GLOBIOM IMPACT MAgPIE Source: Von Lampe, Willenbockel et al., under review
Trends in food Health Awareness of healthy diets and lifestyles Struggle against obesitas Sustainable food production Growing demand for sustainable, seasonal products from the region Reduction in consumption, food waste as an issue New cultures in food Unwind, contra-trend of technology Quality time: products should ripen, slow food Experience food as a part of story telling More fresh, less meat
Consumentengedrag en -houding tav duurzaamheid Gezondheid, prijs en smaak belangrijkste voedselkwaliteitswaarden Backus et al. (2011). Voedselbalans 2011. LEI-WUR. Consumenten verkiezen altruïstische waarden zoals gelijkheid, vrede en rechtvaardigheid boven natuurwaarden (vervuiling, in balans met natuur) en egoïstische waarden (macht rijkdom, gezag) 15% van de mensen kiest eerst voor maatschappelijke waarden als dierenwelzijn, milieu en rechtvaardigheid
Big data for smart food and health services Food Lifestyle Health p. 24 13.10.15 24 www.eurodish.eu
DISH domain 'DISH' model: 4 key building blocks of food and health research p. 25 13.10.15 Krijn Poppe Studying the need for food and health research infrastructures in Europe www.eurodish.eu
Veranderend retaillandschap Retailers met breed assortiment (in rand van de stad) hebben het lastig Discounters kennen kunstje ook Specialty retailers in duurzaam Webshops bezorgen thuis Out-of-home groeit ook (trends: fast casual, food truck etc.) 26
Ontwikkeling Europese food industry Leaving Production Branding Market Orientation Branding; Innovativeness Major strategic management focus Dairy Beer/ Beverages Snacks & Sweets Process optimization; scale and scope effects Pork Poultry Fragmented industry; mainly national markets Increased market concentration; more internationalized companies High market concentration; multinational companies time
Specific Competences Delta with good soils High level of knowledge Investments Efficiency of scale Social capital Climate, light International oriented Infrastructure rural area New land (polders) Homogeneous, highly educated population Large NW European consumer market Efficient capital market Cheap (water) transport Diversity in production + trade: complete offer Knowledge system Lobbying power Het klassieke model van waardecreatie in de Nederlandse landbouw Breeding material Cooperatives Competitive advantage High productivity and low cost price Supportive general policy Results High Marketshare Financially healthy High volume Cheap capital Important in export en GDP High land prices Good in productdifferentiation Strong export position image abroad High wages Environmental issues: pressure to innovate Multifunctional landscape (c) Poppe et al, 2009
Klassieke Nederlandse model Kostprijsgedreven: bij de boer en in de winkel op basis van hoog kennisniveau met hoge opbrengsten Intensivering daar waar bedrijven te weinig grond hebben Ook gebaseerd op geimporteerd veevoer Zeer lastig om dit te veranderen naar een systeem gebaseerd op waarde-creatie, beleving.
Cochrane s Tredmolen Bedrijven stoppen niet maar verlagen kostprijs Hun lagere kostprijs leidt tot lagere marktprijs Toeleveranciers en onderzoek maken nieuwe technologie Eerste toepassers hebben tijdelijk voordeel
Technologie is vaak arbeidsbesparend Verhoogt arbeidsproductiviteit Houdt inkomen in stand Maar vraagt om grotere schaal: Meer hectares voor zelfde bedrijfstype Of producties die meer arbeid per ha vragen (zoals tuinbouw in plaats van akkerbouw, biologisch in plaats van gangbaar) Of om een andere activiteit erbij (akkerbouw met kippen; multifunctioneel)
Technologie is veelal hogere vaste kosten Aantrekkelijk om over grotere productie te verdelen Grote bedrijven hebben ook andere schaalvoordelen: Andere vaste kosten kunnen gedeeld (de accountant is voor 200 ha niet veel duurder dan voor 50 ha) Er kan in de huidige arbeidsmarkt een scheiding optreden tussen dure management-arbeid en goedkopere (geimporteerde) uitvoerende arbeid Bulk-toeslagen: ook ketenpartijen willen op transactiekosten besparen is even duur om 1000 ton aan te kopen dan 100 ton. Grotere bedrijven kunnen (financieel) ook kwetsbaarder zijn
Percentage productie Productie concentreert op minder bedrijven (NL) 100 80 60 40 20 0 0 25 50 75 100 Percentage bedrijven 2006 2012
De ontwikkeling van onduurzaamheid
PPP - Duurzaamheid: complex begrip
Uw strategische keuzes BETER GROTER ELDERS ANDERS 36
ICT als game changer www.fispace.eu https://www.agriplace.com https://www.youtube.com/watch?v=pqgtilqgt9o
Disruptive ICT Trends: Mobile/Cloud Computing smart phones, wearables, incl. sensors Internet of Things everything gets connected in the internet (virtualisation, M2M, autonomous devices) Location-based monitoring - satellite and remote sensing technology, geo information, drones, etc. Social media - Facebook, Twitter, Wiki, etc. Big Data - Web of Data, Linked Open Data everywhere anything anywhere everybody High Potential for unprecedented innovations!
Which innovations and new business models are possible? Input industries Software Provider Farmer Logistic solution providers Food processor Retail / consumer Transport GRIN SMEs Cost price Transport+ Cope with retail Loyalty Food Security Sustainability Food Safety Health Precision Farming/Advice Service ++ Segment Online + info Prescriptive farming Predictive maintenance Eco-systems of apps Regionally pooled big data analysis for science and advise (and risk mgt.) Paperless chain Store replenishment Category management Measure, pay sustainability Better T&T Collaboration and Data Exchange is needed! Personalized advise by apps Online shops Integrated supply chains Feedback consumer-producer
Agri-Food Supply Chain Networks are multidimensional law & regulation horizontal fulfillment innovation Markets allocate products to different destinations Chains are supported by many service providers Intensive dataexchange with governments Vertical geographic cluster
Data exchange by ABCDEFs Large organisations mostly have gone digital, with ERP and other systems But between organisations (especially with SMEs) data exchange and interoperability is still very poor While more data exchange for collaboration and business process control in the chain is needed As data need to be combined to create value The better we exchange data, the less disruptive it is for current business models and organisations There is a need for ABCDEFs: Agri-Business Collaboration & Data Exchange Facility Proprietary/closed or open ABCDEFs?
We moeten naar integrale systemen 80 Accelerator companies Apps MyJohnDeere.com Farmers Biz architect bundles apps in a platform Platforms in the cloud of input suppliers and food processors: What is the scope (connect only machinery or also with chemical companies and accountants?) Reduce costs of linking individually with many other platforms and software packages (especially in chains that are not integrated) Is it possible to use apps with their own business model, so that the platform does not have to pay all their costs? >> can (non-strategic) apps be available on several platforms? How to prevent that farmers complain to have to pay... for basis apps (e.g. weather service) more than once?
Towards highly integrated solutions 80 Accelerator companies Apps MyJohnDeere.com Farmers Business Collaboration Services - Based on Open Source Software Data Standards to connect Biz architect bundles apps in a platform Highly Integrated Service Solutions Event-driven Configurable Customizable Service model EPCIS Data (Standardisation) Services Adapt... Modules: Single SignOn Biz Collab. Event Proces. System-Data integration App repository
Agrarische productieprocessen worden steeds beter regelbaar Dit betekent nieuwe business modellen en organisatievormen (als je de grasoogst kunt plannen en kwaliteit kunt vaststellen, kun je een melkveebedrijf opsplitsen) Het betekent dat sommige processen door anderen op afstand overgenomen kunnen worden
Gezinsbedrijven: de theorie De markt genereert welvaart door specialisatie mogelijk te maken in de functies van arbeider, manager, verpachter, investeerder, maar het gezinsbedrijf combineert deze functies, omdat de markt onvoldoende aanzet tot specialisatie vanwege te hoge transactiekosten (o.a. door moral hazard en wetgeving) en laag rendement bij een behoorlijk risico (door slecht werkende factormarkten: arbeid verlaat niet snel de sector omdat in het gezinsbedrijf de totale beloning telt) BLIJFT DAT OOK IN DE TOEKOMST ZO??
Gezinsbedrijven alloceren productiemiddelen (resources) uit bedrijf, gezin en vanuit de markt naar gebruik binnen en buiten bedrijf specialisatie gezinsleden pluri-activity asset management plattelandswoning en hobby farming toenemende schaal risico management ketenintegratie met contracten transactiekosten bepalen structuur scheiding van management en uitvoerend werk Supply Farm Operators & Households Labor Capital (land) Management Farm Business contracten Agrarische ketens Beinvloedt allocatie Income Increases in Asset & Equity Values Earn beinvloedt: Management structuur Besluitvormingsproces Claims op toegevoegde waarde Factor markten
Idee van 1 bedrijf = 1 locatie = 1 ondernemer = 1 gezin is achterhaald Ontwikkeling naar meerdere vestigingen vanwege schaalgrootte en ruimtelijke ordeningsproblematiek Ontwikkeling naar meerdere activiteiten op 1 plek (multifunctioneel bedrijfsconcept of meerdere vaardigheden gezinsleden) Experimenten met collectieve exploitatie van meerdere bedrijven (specialisatie ondernemers) Toenemende specialisatie op basis landhuur Toename van binding aan industrie / retail (contracten)
ICT, Genetica: landbouw meer beheersbaar; rijkere consumenten willen variatie ICT en Genetics: proces wordt beter waarneembaar en programmeerbaar: minder moral hazard Rijkere consumenten: willen productvariẽteiten Met hogere specificiteit van productiemiddelen en meer samenwerking tussen producenten Zie de markten: dagmarkten worden vervangen door langere contracten, joint ventures en zelfs deelnemingen in de keten.
Coordinatie mechanismes Handshake -Mutual adjustment -Reciprocity -Common values and norms Invisible hand -Price Coordination Coordination Mechanisms Visible hand -Authority -Direct supervision Handbook -Rules -Directives, Safeguards
Organisatorische arrangementen veranderen Programmability Low High Asset specifity Low High Low High Contribution partners separable High spot long-t. spot joint market contract mrkt venture Low coope- coop./ inside vertical ration vertical contract owner- Boehlje ownership ship
4 aspecten voor 5 ketenorganisatievormen Complexiteit transactie Codificeren transactie Competenties leveranciers Mate van expliciete coordinatie en machtsassymetrie Laag Hoog Hoog laag markt Type governance Hoog Hoog Hoog modulair Hoog Laag Hoog relationeel Hoog Hoog Laag Gevangene ( captive ) Hoog Laag Laag hoog hierarchie (C) Gereffi et al, 2005
Grondstof Eindproduct Ketenorganisatie verandert ( Gereffi et al., 2005) Markt Modulair Relationeel Gevangen Hierarchie Groenteboer Leidende onderneming Leidende onderneming Volledige Integratie PRIJS Leidende onderneming Turnkey leverancier Relatie leverancier Boeren Laag Mate van coördinatie en machtsverschillen Hoog
Gezinsbedrijven gedijen bij een goede supporting structuur Dienstverlening Cooperaties OVO drieluik Productschappen Helpen schaalgrootte probleem op te lossen Via zelf-organisatie En op basis van hun lobby via de stembus Gouden driehoek Business Research Overheid en ngo
Nog meer ongunstige trends?? Om beloning M/HBO-niveau van ondernemers te realiseren is schaalvergroting nodig; structuur is niet aangepast aan huidige technologie Agribusiness en boeren willen besparen op management: je verkoopt even makkelijk 100 ton dan 10 ton. Een jaarrekening is voor 500 koeien niet veel duurder dan voor 50 koeien Weer scheiding tussen voor en achter: eigen baan partner (het huwelijk is ook niet zonder risico s) Goedkope uitvoerende Poolse arbeid, ICT, liberale pacht, financieringsvormen, risk management maken schaalvergroting en specialisatie in management mogelijk Bedrijven krijgen dus MKB trekjes.
Ontwikkeling van bedrijfssystemen n.t.w. / ha Keuterboeren (subsistence farm) Landb beleid Gezinsbedrijf (family farm) AKIS.gov Plantages latifundia, kolchoze AgriFood Netwerken Agr. Familieonderneming (mkb) ag. family firm 3 rd gen. uni Stadslandbouw Hobbyboeren Metropolitan agriculture Tijd
Scenarios: qua vadis? Strong government Conserve Develop Room for markets and networks (c) Poppe et al, 2009
Four scenarios on Scarcity and Transition Non cooperative National States Multipolair Power blocks Economic and politcal competition Protectionism Fragmentation Stagnating globalisation Insecure society Identity first Food Many actors Every block (EU. VS, China etc.) handles scarcity differently Management of transitions Multilateral No food scarcity in Europe, water scarcity Strong west in Southern and upcoming Europe BRICs only Global governance reformed Globalisation continues No real change in food system in Europe, but crises management : active control policy like food stocks, water Cooperative North to buffers for Networkperiods of disruption and drought Non-polair Water world transport order in Europe from Global market economy and civil South (depending on costs and benefits) society Unpredictable European policies are needed, steering with Common Agricultural Policy the return of Mansholt to increase production to self sufficiency levels Consumption of meat will be discouraged De Ruijter Strategie 57
Europe towards 2050 3 scenarios to explore the future of EU agriculture bron: SCAR-AKIS
HighTech: strong influence new technology owned by multinationals. Driverless tractors, contract farming and a rural exodus. US of Europe. Rich society with inequality. Sustainability issues solved. Bio-boom scenario. Self-organisation: Europe of regions where new ICT technologies with disruptive business models lead to selforganisation, bottom-up democracy, short-supply chains, multi-functional agriculture. European institutions are weak, regions and cities rule. Inequalities between regions, depending on endowments. Collapse: Big climate change effects, mass-migration and political turbulence leads to a collapse of institutions and European integration. Regional and local communities look for self-sufficiency. Bio-scarcity and labour intensive agriculture. Technology development becomes dependent on science in China, India, Brazil.
Dank voor de aandacht, vragen en discussie? krijn.poppe@wur.nl www.lei.wur.nl