COMMISSIE WELSTAND EN MONUMENTEN OOST 2004-01 Verslag van de tweehonderdnegenenzestigste vergadering, gehouden op dinsdag 13 januari 2004, in de Regentenzaal, Zwaansteeg, te Utrecht. Aanwezig: Afwezig: P. Vermeulen (voorzitter), de leden G. Andela, D. Lambert, K. Ottenheym, V. Yanovshtchinsky en R. van Wylick, Th. Hilhorst (adjunct-secretaris), J. Koning (secretaris), B. van Santen (afd. Monumenten), W. Smits (afd. Stedenbouw) en M. van der Wiel (verslag) M. van Goor (lid) OVERZICHT VERSLAG A. Ingekomen stukken en mededelingen B. Notulen Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 16 december 2003 C. Algemeen C1 Atoomweg D. Bouwplannen D1 Oudkerkhof 48 / Korte Jansstraat 2 D2 Jutfaseweg/Reitdiepstraat D3 Janskerkhof 18 D4 Fort Blauwkapel D5 Diverse locaties in de stad D6 J.P. Coenstraat 7bis D7 Neutronweg t.o. 10 D8 Abel Tasmanstraat 45b D9 Wittevrouwensingel 101e D10 Steenstraat 18 D11 Nicolaas Ruychaverstraat 76b E. Nagekomen plannen E1 Nieuwegracht, hoek Servaasbolwerk E2 Grave van Solmsstraat 39 E3 Ravelijnpad F. Overige bouwplannen Plannen met positief preadvies, lijst d.d. 8 januari 2004 G. Reclames H. Rondvraag en sluiting Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 13 januari 2004
A. Ingekomen stukken en mededelingen Geen. B. Notulen van de Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 16 december 2003 De notulen worden ongewijzigd vastgesteld. C. Algemeen Atoomweg Principeplan voor gedeeltelijke sloop UNA-centrale en plan voor aanheling gevels Aanvraag: Reliant Ontwerp: Royal Haskoning architectuur & bouw / BAM advies en engineering (zie notulen van 16/12 2003) Naar aanleiding van reacties op het eerder uitgebrachte advies, meent de commissie dat zij haar mening moet herzien. De aangevoerde argumenten zijn op bestuurlijk niveau reeds besproken en zijn inmiddels achterhaald. De commissie blijft van mening dat het betreurenswaardig is dat een dergelijk markant gebouw op cruciale onderdelen moet worden gesloopt, maar meent gelijktijdig dat het - gezien de onontkoombaarheid van deze sloop - zinvoller is mee te denken met de voorgestelde wijzigingen. Ten aanzien van het voorstel meent de commissie dat er meer gezocht moet worden naar een oplossing die als duidelijkere ingreep moet worden beschouwd door het gebouw letterlijk af te snijden. Door met een rauwe detaillering te werken komt de wijziging tegemoet aan het type ingreep. Het zoeken naar een harmonieuze oplossing is hier niet nodig en passend. Het zou een meerwaarde voor het gebouw betekenen indien de activiteiten en bouwsels zoals de turbine aan de binnenzijde in zicht kwamen (transparant in plaats van translucent - kijkdoos). De architecten wordt aangeraden extremer te werk te gaan en oplossingen te bestuderen die in dit verband toegepast kunnen worden voor de overgang van schijf naar gebouw. De commissie ziet voorstellen tegemoet. D. Bouwplannen D1 Oudkerkhof 48 / Korte Jansstraat 2 Gewijzigde aanvraag voor vernieuwing winkel-/kantoorpand Aanvraag: C. Dekkers Ontwerp: architectenbureau Sluijmer & Van Leeuwen (zie ook notulen d.d. 26/08 en 09/09 2003) Architect Sluijmer licht toe dat zijn eerdere voorstel afgewezen is door de afdeling Stedenbouw & Monumenten: het pand ligt in een beschermd stadsgezicht waar een maximale maat van 30 cm voor uitstekende volumes in het bestemmingsplan wordt gehanteerd. In het eerder door de commissie beoordeelde ontwerp had de architect gebruik gemaakt van in elkaar vervlochten volumes. Dat concept is in dit voorstel verlaten. Hij heeft zich nu toegelegd op de geveltechniek: een lamellengevel als een dikke schil om het gebouw. Op de plaats van de erkers (uit het vorige voorstel) bevinden zich enigszins naar voren springende glazen gevels. De leden van de commissie vinden het jammer dat het eerder goedgekeurde voorstel geen doorgang kan vinden. De verbazing van de architect dat plastische middelen blijkbaar niet mogen binnen de singels, wordt door de commissie in dit geval gedeeld. Met het nieuwe voorstel kunnen de commissieleden echter niet instemmen. Op de eerste plaats achten zij dit minder goed passend in zijn omgeving. Hoewel er een interessant ontwerp wordt getoond, is deze voor de omgeving te grof van schaal en zal het gebouw zich als te massaal tonen. Met name door die massa gaat de subtielere hoekwerking verloren. Op de tweede plaats constateert de commissie dat het ontwerp nog teveel leunt op het vorige ontwerp. De glazen geveldelen zijn restanten van de erkers maar in dit concept ontbreekt de logica van deze plaatsing. Dit geldt ook voor de gekozen dakvorm. De commissie adviseert de architect te proberen het vorige ontwerp totaal los te laten en te streven naar een slankere, minder plompe oplossing, meer afgestemd op de plek. Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 13 januari 2004 2
D2 Jutfaseweg/Reitdiepstraat BV2035079 Bouwaanvraag voor het bouwen van 13 woningen en 58 appartementen met een parkeervoorziening Aanvraag: Dura Vermeer Ontwerp: OPL Architecten (zie ook notulen van 01/07, 26/08, 07/10 en 16/12 2003) Architect Lüger licht toe dat het plan is aangepast naar aanleiding van de commissieopmerkingen. Aan de Jutfasewegzijde zijn de ramen op de begane grond meer naar beneden geplaatst en voorzien van een betondorpel. De bovenste laag is meer geïntegreerd in het totale gebouw. De architect acht de wijzigingen een verbetering. De commissie schaart zich achter de mening van de architect: de gevels ogen rustiger, de verhoudingen tot de buitenruimtes zijn verbeterd en het gebouw vormt een grotere eenheid. Aanvraag wordt door de commissie goedgekeurd. D3 Janskerkhof 18 BV2035539 Principe-aanvraag voor het onderkelderen en uitbreiden aan de achterzijde van een onderwijsgebouw Aanvraag: Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Ontwerp: Paulus van Vliet architecten De principe-aanvraag wordt toegelicht. De monumentale delen blijven behouden en worden gerestaureerd. De bouwsels die in de loop der tijd zijn aangebouwd, zijn in slechte staat en zullen worden gesloopt. In het verlengde van de twee overgebleven monumentale bouwvolumes komen aanbouwen. Ertussen vormt een reliëf van gras en glas een pad naar de poort. Onderkeldering van de aanbouwen creëert extra ruimten. De afdeling Monumenten heeft in principe geen bezwaar tegen het voorstel, maar wil wel inzichtelijk hebben wat voor technische consequenties de onderkeldering heeft en wat deze ingreep betekent voor de toegangen, lichttoetreding etc. De afdeling Stedenbouw heeft geen bezwaar tegen de invulling van het binnenterrein. De commissie kan zich de aanbouwen goed voorstellen, maar acht de inrichting van het binnenterrein als gekunsteld. Zij adviseert de architect de onderkeldering nader te bestuderen: deze zou anders geformeerd kunnen worden met (positieve) gevolgen voor de inrichting van de binnenplaats. Een goed verblijfgebied hoort bij het monumentale concept. De commissie spreekt de voorkeur uit om de binnenplaats op maaiveldniveau te handhaven. De plaatsing van de lift mag niet leiden tot de aantasting van monumentale waarden. D4 Fort Blauwkapel Behandeling principeplan (VO) voor de nieuwbouw van 11 woningen Aanvraag: BEMOG Almere Ontwerp: GDA Architect Van Wieren licht toe dat de 11 woningen in verschillende typen zullen worden gerealiseerd. Ze zijn onder te verdelen in twee categorieën: refererend aan de dorpslocatie en refererend aan de militaire bebouwing. De woningen in het straatje, met werkfunctie, (type C) verwijzen naar de bomvrije kazerne met haar zware negges en aan de achterzijde aangeaard: de woningen zijn bijvoorbeeld aan de achterzijde aflopend. Type D stemt in uiterlijk overeen met type C, maar is programmatisch iets anders ingedeeld. De hoekwoning van het rijtje woningen type C is enigszins verlengd (type E). De ' notariswoning ' (type A) is in het dorp gelegen en wordt gezien haar ligging - op assen - alzijdig vormgegeven. Een overhoekse, gespiegelde mansardekap dekt de woning af. Type B, de geschakelde woningen in het dorp, worden conform het beeldkwaliteitsplan uitgevoerd met een geknikt dak met dakkapellen en smal aan de voorzijde. De architect informeert de commissie dat de typen C en D niet blijken te voldoen aan het bestemmingsplan: juridisch zou de nok gelden als goot. Er wordt gezocht naar een oplossing. De woningen worden uitgevoerd in roodbruin metselwerk, een lichtgrijs gestucte plint, witte kozijnen en leipannen rood genuanceerd. De commissie is van mening dat de gekozen typologieën passend zijn en goed gedifferentieerd neergezet. Zij kan geen uitspraak doen ten aanzien van de kwestie rond het bestemmingsplan, maar geeft aan dat het ruimtelijk effect van de snedes belangrijk is. Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 13 januari 2004 3
Twijfel bestaat er over het type A, de uitwerking is te rigide voor de dorpse omgeving met teveel elementen waardoor deze te opdringerig wordt. Bij de typen C en D wordt gebruik gemaakt van blank hout bij de dakkapellen. De commissieleden achten een uitwerking als zwart geteerd passender bij de architectuur en de dorpse omgeving. Wat betreft type E wordt aangegeven dat het een optie zou kunnen zijn om vanuit stedenbouwkundig oogpunt een grotere verzelfstandiging van de gevel door te voeren. Supervisor Daan geeft aan de commissie-opmerkingen nader te bestuderen. Tevens informeert hij de commissie dat ontwerpen voor de vrije kavels de supervisor reeds hebben gepasseerd. D5 Diverse locaties in de stad Principe-aanvraag voor wijziging stadstoiletten (sanisettes) op de locaties Janskerkhof, Mariaplaats, Vredenburg en Jaarbeursplein Aanvraag: Gemeente Utrecht DSB Ontwerp: JCDecaux (zie notulen van 02/12 2003) Ontwerper Beumer informeert de commissie dat het IngenieursBureau Utrecht (DSB) van mening is dat de eerder gekozen sanisette van Foster te groot is voor de historische pleinen als het Janskerkhof en de Mariaplaats. Hij stelt voor om de variant lijkende op een peperbus - die lager is - hier te plaatsen. De commissie deelt de mening van het IBU niet en houdt haar voorkeur om overal de sanisettes van Foster te plaatsen. Uniformiteit van dit soort straatmeubilair op de diverse locaties versterkt deze keuze. D6 J.P. Coenstraat 7bis BV2020454 Bouwaanvraag voor nieuwbouw woonhuis met expositieruimte naast bestaande woonhuis Aanvraag: Bergop Beheer Ontwerp: H, Koning (zie notulen van 03/06 2003) In principe kan de commissie instemmen met de aanvraag, maar vraagt alleen nog een heroverweging van de kleur van de muur. Deze moet minder contrasterend zijn ten opzichte van de omgeving (grijs, o.i.d.). D7 Neutronweg t.o. 10 BV2035691 Bouwaanvraag voor het bouwen van een diepvriesopslaggebouw met sorteer- en kantoorruimte Aanvraag: J. en P. van Heezik Ontwerp: Amnicvs architecten De commissie keurt de aanvraag af: een zorgvuldige opbouw van volumes als ook een goede inpassing in de omgeving ontbreekt. Voorgesteld opslaggebouw is te eenvormig en te ongedifferentieerd vormgegeven, waardoor de grootschaligheid zal opvallen en ongewenst domineren in dit gebied. D8 Abel Tasmanstraat 45b Principeplan voor een dakopbouw met terras op woonhuis Aanvraag: H. Vastenhout Ontwerp: Atelier Albert (zie notulen van 15/07 2003) De commissie blijft bij haar mening, verwoord bij de eerdere planbehandeling. Hoewel het volume is verkleind, blijft de opbouw te groot en te opvallend gezien de ligging. Alleen een kleine opbouw, die dient als toegang voor het dakterras, kan op goedkeuring rekenen. D9 Wittevrouwensingel 101e BV2035236 Bouwaanvraag voor het vergroten van een woning op de bovenste verdieping van een woongebouw Aanvraag: O. Fenstra Ontwerp: [kubik] concept De commissie is er niet van overtuigd dat deze dakopbouw met terras niet teveel domineert ten opzichte van de woning en de omgeving. Zij acht het een nog relatief groot volume. Tevens vindt zij de optelsom van gevelwand plus dak plus opbouw ongewenst. Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 13 januari 2004 4
Het bestemmingsplan biedt ruimte voor een opbouw met dakterras, maar de commissie meent dat deze bescheidener van omvang dient te zijn. Aanvraag wordt in deze vorm afgewezen. D10 Steenstraat 18 BV2035385 Bouwaanvraag voor het vergroten van een woning op de bovenste verdieping van een woongebouw Aanvraag: K. Schoenmaker Ontwerp: onbekend In de aanvraag wordt gebruik gemaakt van teveel middelen voor het vergroten van de woning, waardoor de schaal en de verhoudingen van de bestaande architectuur worden verstoord. Het verhogen van de achtergeveloptrekking behoort tot de mogelijkheden. Aanvraag wordt afgewezen. D11 Nicolaas Ruychaverstraat 76b IB2033249 Aanschrijving gemeente naar aanleiding van illegale bouw: houten bekleding achteraanbouw hoekwoning Aanvraag: P. Zoeteweij Het toegepaste materiaal is in eerste instantie niet passend bij de architectuur van de bestaande woning alsook ten opzichte van de omgeving. Op de tweede plaats is de maat waarover deze houten bekleding is aangebracht van een dusdanige schaal, dat dit ongewenst gaat domineren ten opzichte van de bestaande bebouwing. De commissie beschouwt deze gevelwijziging als een ernstige aantasting en verzoekt de gevel weer in oorspronkelijke staat terug te brengen. E Nagekomen plannen E1 Nieuwegracht, hoek Servaasbolwerk BV2035390 Aanvraag voor het verplaatsen van 6 parkeerplaatsen Aanvraag: Oostmeijer Projectontwikkeling Ontwerp: Veenenbos & Bosch (zie notulen van 07/10 2003) Aanvraag is conform het eerder door de commissie goedgekeurde inrichtingsplan. De parkeerplaatsen worden ingepast in de bestaande bestrating en zijn niet van invloed op het Zocherplantsoen. Aanvraag is akkoord. E2 Grave van Solmsstraat 39 BV2034925 Principe-aanvraag voor het uitbreiden van een woning Aanvraag: D. van Rossem Ontwerp: idem (zie notulen van 02/12 2003) Onderhavige aanvraag is een wijzigingsvoorstel op de eerdere aanvraag. De voornaamste opmerking doelde op een duidelijkere keuze tussen de diverse ingrepen. Aanvragers hebben gekozen voor een eigentijdse oplossing in zink. De commissie kan hiermee instemmen mits er een rustige raamindeling en passende materialisering van de keukenuitbouw wordt toegepast. Definitieve aanvraag, met aanpassing op genoemde punten, wordt tegemoet gezien. E3 Ravelijnpad BV2030768 Bouwaanvraag uitbreiding fietsbrug Aanvraag: Gemeente Utrecht Ontwerp: Gemeente Utrecht, IBU (zie notulen van 17/06 2003) Het betreft een aanpassingsvoorstel op een eerder door de commissie afgewezen aanvraag. De fietsbrug wordt in het gewijzigde ontwerp aan één zijde uitgebreid met circa één meter. De commissie kan met het voorstel instemmen, aanvraag is akkoord. F Overige plannen Deze plannen worden met een positief preadvies van de secretaris aan de commissie voorgelegd. Na kennisname van de plannen besluit de commissie de advisering over te Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 13 januari 2004 5
nemen. De plannen verdragen zich in voldoende mate met de omgeving en voldoen op zichzelf aan redelijke eisen van welstand (wat betreft materialisatie, detaillering en kleurstelling). Derhalve zijn bedoelde plannen akkoord. De lijsten d.d. 8 januari 2004 liggen ter inzage op het secretariaat. G H Reclames Geen Rondvraag en sluiting Geen. De volgende vergadering vindt plaats op 27 januari 2004. De voorzitter De secretaris P. Vermeulen J. Koning Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 13 januari 2004 6